Της Φωτεινής Χαραλάμπους
Μέλος Κ.Σ ΕΔΟΝ
Κι απάνω που έχουν βγει τα «γιαταγάνια» για τον χαρακτήρα και τις κατευθύνσεις του κόμματος της Δεξιάς, ας μας επιτραπεί να … αποστασιοποιηθούμε και να δούμε τα πράγματα λίγο έξω από το πλαίσιο που οι ίδιοι θέτουν.
Αφορμή, όπως γίνεται αντιληπτό, ήταν η «κόντρα» που ξέσπασε ανάμεσα στον πρώην Υπ. Υγείας κ. Παμπορίδη και τον πρόεδρο του ΔΗΣΥ, Α. Νεοφύτου. Ανάμεσα στα πολλά που εξαπέλυσε ο πρώην υπουργός ήταν και το γεγονός ότι το πατριωτικό αίσθημα των συναγερμικών μετατράπηκε σε εθνικιστικό παραλήρημα. Σημείωνε, γενικότερα, ότι ο ΔΗΣΥ απομακρύνεται από τις ιστορικές και διαχρονικές του αξίες και την παρακαταθήκη του Γ. Κληρίδη. Ποιες είναι όμως αυτές οι αξίες και αυτή η παρακαταθήκη;
Η συγκρότηση της Δεξιάς στην Κύπρο
Σε όρους ταξικής πάλης δεν υπάρχει ο διαχωρισμός Αριστερά-Δεξιά. Η βασική αντίθεση είναι ανάμεσα στην εργασία και στο κεφάλαιο. Με τους όρους Αριστερά και Δεξιά αποτυπώνεται στην πολιτική ορολογία (ορισμένες φορές στρεβλά) η πιο πάνω αντίθεση. Στην ουσία Αριστερά ορίζουμε τους πολιτικούς σχηματισμούς που ασπάζονται την μαρξιστική ιδεολογία, εκπροσωπούν τα συμφέροντα της εργατικής τάξης και παλεύουν για την σοσιαλιστική προοπτική. Αντίστοιχα, με τον όρο Δεξιά αναφερόμαστε στα κόμματα που εκπροσωπούν τα συμφέροντα της αστικής τάξης και τάσσονται υπέρ της διατήρησης του καπιταλιστικού συστήματος, ενώ σε ιδεολογικό επίπεδο ταυτίζονται κατά γενική ομολογία με συντηρητικές θέσεις, εθνοκεντρικές και θρησκοκεντρικές προσεγγίσεις.
Στην Κύπρο, πριν την ανεξαρτησία, η Δεξιά ήταν στην ουσία όλο το φάσμα της πολιτικής που συνασπιζόταν γύρω από την Εθναρχία (Εκκλησία) και είχε δύο βασικά συνεκτικά χαρακτηριστικά: Τον εθνικισμό/αλυτρωτισμό και τον αντικομμουνισμό. Τέτοια έκφραση της Δεξιάς υπήρξε και η ΕΟΚΑ, παρά το γεγονός ότι αργότερα διασπάστηκε στην μακαριακή και στην γριβική παράταξη.
Ο ΔΗΣΥ ιδρύεται το 1976, σε μια προσπάθεια να βγει η Δεξιά από την απομόνωση, λόγω και της σύνδεσής της με τα τραγικά γεγονότα του 1974. Γίνεται λοιπόν ο πολιτικός χώρος που στεγάζει ένα ευρύ φάσμα της Δεξιάς, από την κλασική αστική τάξη με εμπορική-οικονομική δραστηριοποίηση, με πιο φιλελεύθερο πολιτικό προσανατολισμό μέχρι και τους πραξικοπηματίες της ΕΟΚΑ Β’.
Σταθεροποιείται και καθιερώνεται ως ο κύριος πόλος και εκφραστής της Ε/κ δεξιάς.
Αυτό που συμβαίνει σήμερα, λοιπόν, δεν μας ξαφνιάζει καθόλου. Δεν αποτελεί είδηση η ύπαρξη διαφορετικών τάσεων στις τάξεις του Δημοκρατικού Συναγερμού. Αποτελεί απότοκο της ίδιας της ταυτότητας και σύνθεσης της κυπριακής δεξιάς. Ο ΔΗ.ΣΥ λειτουργεί διαχρονικά σαν ένα καλοκουρδισμένο εκκρεμές. Από τη μια υιοθετεί τη θέση για επίλυση του Κυπριακού προβλήματος και από την άλλη υιοθετεί εθνικιστική ρητορική. Αλλάζει στάση και θέση ανάλογα με το ακροατήριο που έχει απέναντι του. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη διακήρυξη Αρχών του κόμματος το 1976 προβάλλεται ως ανάγκη «ειρηνικής συμβίωσης Ελλήνων και Τούρκων», ενώ καταδικάζεται το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974 ως «άφρον, παρανοϊκόν και εγκληματικόν», χωρίς βέβαια να κατονομάζει κάποιον υπαίτιο ή εκτελεστή. Όσοι ζούμε στην Κύπρο γνωρίζουμε πώς έχει γαλουχήσει ο Συναγερμός γενιές με την ανάγκη ειρηνικής συμβίωσης με τους Τ/κ και πόσο πολύ καταδικάζει ο Συναγερμός το πραξικόπημα, τους πρωτεργάτες, τους εντολείς και τους εκτελεστές του.
Ποιον πείθουν;
Έχει δίκαιο ο κ. Παμπορίδης όταν κατηγορεί την ηγεσία του ΔΗΣΥ ότι διαγωνιζόταν με το ΕΛΑΜ για το ποιος θα ακολουθήσει το πιο εθνικιστικό παραλήρημα. Έχει διερωτηθεί καθόλου ο κ. Παμπορίδης (και ο κάθε Παμπορίδης που ως προοδευτικός θα αλλάξει από μέσα τον ΔΗΣΥ), από πού ξεφύτρωσαν οι νεοναζί της Κύπρου; Μήπως σαν ενεργός συναγερμικός τόσα χρόνια, δεν γνωρίζει με ποια συνθήματα πορεύεται και πολιτεύεται η νεολαία του ΔΗΣΥ στα σχολεία, στα πανεπιστήμια, σε αντικατοχικές, μνημόσυνα του Γρίβα και κάθε 1η Απριλίου; Μήπως δεν έχει ξεναγηθεί σε κάποιο από τα τόσα εθνικόφρονα σωματεία; Εμάς πάντως δεν μας πείθει καμιά ευκαιριακή ανησυχία.
Δεν μας πείθει εξάλλου και όποιος καταφεύγει στον Γ. Κληρίδη για να κάνει υποδείξεις. Ο Γ. Κληρίδης ήταν ιδρυτής και ηγέτης επί δεκαετίες του ΔΗΣΥ. Ό,τι προσάπτουμε στον ΔΗΣΥ για την αλλοπρόσαλλη πολιτική του με τη διαρκή εναλλαγή του «ρεαλισμού» με την φουστανέλλα και κατ’ επέκταση ως προς την διαχείριση του Κυπριακού, φέρει ανεξίτηλη την σφραγίδα του κ. Κληρίδη.
Επί της ουσίας…
Δεν ξενίζει, όπως έχουμε πει, η όποια κόντρα ξεσπά κατά καιρούς στον ΔΗΣΥ. Είτε αυτή αφορά προσωπικές ατζέντες, είτε αφορά το πόσο εθνικιστικά ή κοσμοπολίτικα χαρακτηριστικά θα πάρει η δημόσια ρητορική του. Η ουσία βρίσκεται στο γεγονός ότι κύριος σκοπός του ΔΗΣΥ, όπως και όλων των αστικών κομμάτων, παραμένει η εξυπηρέτηση των συμφερόντων του κεφαλαίου. Αυτό είναι που στην τελική ορίζει το πώς θα κινηθεί, πώς θα πολιτευτεί και τι θα επιδιώξει.
Δεν είναι άλλωστε αποκλειστικό φαινόμενο της Δεξιάς στην Κύπρο. Δεν είναι ούτε φαινόμενο της εποχής μας αυτό. Οι διαφορετικές εκφράσεις που παίρνει ο ταξικός λόγος της Δεξιάς προκύπτει είτε από τις ενδοαστικές αντιθέσεις που υπάρχουν και λειτουργούν μέσα στον καπιταλισμό, είτε από τις ανάγκες του κεφαλαίου για αντιμετώπιση, για καταστολή ή ενσωμάτωση των λαϊκών διεκδικήσεων. Είτε τον ένα μανδύα ενδυθεί το εκάστοτε αστικό κόμμα είτε τον άλλο, η ουσία παραμένει ότι σε καμιά περίπτωση και με κανέναν τρόπο δεν μπορεί ούτε να καταδείξει ούτε να καταπολεμήσει τις αιτίες που οδηγούν στην εκμετάλλευση, στην φτώχεια, τη μετανάστευση, τους πολέμους, την προσφυγιά, την αδικία. Γιατί ακριβώς είναι ταγμένο να τις υπηρετεί.
ΥΓ: Προσπαθήσαμε να σχολιάσουμε κάποια σημεία της επίμαχης συνέντευξης του κ. Παμπορίδη όπως «ο ΔΗΣΥ αμφισβήτησε το κατεστημένο και πολεμήθηκε από αυτό όσο λίγα κόμματα» ή «Ο Συναγερμός δεν απευθύνθηκε ποτέ στα βασικά ένστικτα του εύκολου λαϊκισμού», αλλά κατέστη αδύνατο.
Άρθρο που κυκλοφόρησε στη "Ν" Ιουλίου