Η δημιουργία και η ανάπτυξη του φεστιβαλικού κινήματος στην Κύπρο, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιστορία του προοδευτικού κινήματος νεολαίας στον τόπο μας. Η θεσμοθέτηση το 1947 από την Παγκόσμια Ομοσπονδία Δημοκρατικής Νεολαίας ( ΠΟΔΝ), των Παγκόσμιων Φεστιβάλ Νεολαίας και Φοιτητών αποτέλεσε το έναυσμα για την πραγματοποίηση του 1ου Παγκύπριου Φεστιβάλ ΑΟΝ το 1951 στην Αμμόχωστο.Τρία συνολικά Φεστιβάλ πραγματοποίησε η ΑΟΝ ( 1951,1953,1955), ενώ ως ΕΔΟΝ σήμερα βαδίζουμε προς το 31ο Παγκύπριο Φεστιβάλ Νεολαίας και Φοιτητων.
Τα Φεστιβάλ ήταν και παραμένουν έπαλξη των αγώνων ενάντια στον ιμπεριαλισμό και τον πόλεμο,βήμα έκφρασης διεθνιστικής αλληλεγγύης, χώρος έμπρακτης σφυρηλάτησης της κοινής πάλης Ε/κύπριων και Τ/κύπριων νέων, αφού οι Τ/κύπριοι συμμετέχουν ενεργά στα Φεστιβάλ. Συνεχίζουν να παραμένουν εφαλτήριο πάλης για διεκδίκηση λύσης στα προβλήματα της νεολαίας και για διατράνωση της επιθυμίας για την οικοδόμηση μιας καλύτερης κοινωνίας, πιο δημοκρατικής,πιο ελέυθερης, μιας κοινωνίας δικαιοσύνης,ισότητας, αλληλεγγύης, μιας κοινωνίας σοσιαλιστικής.
«Ειρήνη- Φιλία» ήταν το σύνθημα του 1ου Παγκύπριου Φεστιβάλ της ΕΔΟΝ που πραγματοποιήθηκε στις 9-12 Ιουλίου 1959 στη Λεμεσό, που έμελλε να θέσει στέρεες τις βάσεις για το φεστιβαλικό κίνημα στη Κύπρο και την ενίσχυση του εθελοντισμού σε άλλο επίπεδο εντός της κυπριακή κοινωνίας. Ακολούθησαν τα δύσκολα χρόνια της έξαρσης του εθνικισμού στις δύο κοινότητες μέχρι και το 1974, όπου πραγματοποιήθηκαν 6 Παγκύπρια Φεστιβάλ ( 1960-1962-1967-1969-1972) με μηνύματα υπέρ της ειρηνικής συμβίωσης των δύο κοινοτήτων, ενάντια στις βρετανικές βάσεις. Η δράση και ο κοινωνικοπολιτικός αγώνας του φεστιβάλ αποκτούσε πλέον τόση επιρροή στο Κυπριακό λαό που ακροδεξιά στοιχεία το 1969 προσπάθησαν να ματαιώσουν το 5ο Παγκύπριο Φεστιβάλ με τοποθέτηση βομβών σε τρία οικήματα του Λαϊκού Κινήματος στην Αμμόχωστο, αλλά και στο χώρο του σταδίου κατά την ώρα του φεστιβάλ. Αποτέλεσμα της επίθεσης ήταν ο τραυματισμός ενός ατόμου, η απάντηση στο φασισμό όμως δόθηκε με μια μαζική, μαχητική διαδήλωση μετά το τέλος του φεστιβάλ.
Το 1972, το 6ο Παγκύπριο Φεστιβάλ έστελνε ηχηρό το μήνυμα ενάντια στα ιμπεριαλιστικά διχοτομικά σχέδια του ΝΑΤΟ για την πατρίδα μας, αλλά και την έμπρακτη αλληλεγγύη στον αγωνιζόμενο λαό του Βιετνάμ.
Μετά και το δίδυμο έγκλημα του 74’, τα Παγκύπρια Φεστιβάλ πλέον έχουν ως βασικό πολιτικό πυλώνα τους την απελευθέρωση και την επανένωση της πατρίδας και του λαού μας. Το 7ο Παγκύπριο Φεστιβάλ ΕΔΟΝ το καλοκάιρι του 1977 με σύνθημα « Για αντιιμπεριαλιστική αλληλεγγύη, για τη σωτηρία της Κύπρου», δεν έφθασε ποτέ στο τριήμερο αποκορύφωμα του λόγω του θανάτου του προέδρου Μακαρίου. Το πρώτο ολοκληρώμενο φεστιβάλ μετά τα τραγικά γεγονότα του 1974 ήταν αφιερωμένο στα 35χρόνα της ΑΟΝ-ΕΔΟΝ, πραγματοποιήθηκε στις 27-29 ιουλίου 1979 στη Λεμεσό και αποτέλεσε βήμα διαμαρτυρίας και αντίστασης στο διαμελισμό της πατρίδας μας με το σύνθημα: « 35 Χρόνια Πάλης στην υπηρεσία της Νεολαίας και του Λαού για Λευτεριά και Κοινωνική Πρόοδο».
Στις 22-24 Ιουλίου 1994 στο 15ο ΠΦΝΦ με το σύνθημα «Νέοι-Ελεύθεροι-Ωραίοι», καθιερώθηκε η Πύλη Αμμοχώστου στη Λευκωσία ως ο μόνιμος χώρος των Φεστιβάλ. Πλέον ο κοινωνικοπολιτικός ρόλος των Φεστιβάλ πέραν από το Κυπριακό, επιχειρεί την ανάδειξη των αγώνων της Αριστεράς για κοινωνική πρόοδο και αντι-ιμπεριαλιστικό μέτωπο. Χρονιά σταθμός ήταν και το 2012 όπου το Κ.Σ. της ΕΔΟΝ πήρε την απόφαση για πραγματοποίηση των Παγκύπριων Φεστιβάλ κάθε χρόνο.
Η ΕΔΟΝ, μέσα από τα Παγκύπρια Φεστιβάλ αναδεικνύει εκτός από τον πολιτισμό και την ποιοτική ψυχαγωγία, τις κοινωνικές και πολιτικές ανάγκες του λαού μας, κρατώντας τη φλόγα της αντίστασης και της αφύπνισης αναμμένη, δημιουργώντας ένα κοινωνικοπολιτικό περιβάλλον το οποίο προκαλεί τον κάθε νέο να έρθει σε επαφή με τα σημαντικότερα κοινωνικά προβλήματα της εποχής μας και το δρόμο τη μαζικής και οργανωμένης πάλης που η Αριστερά της Κύπρου καλεί το λαό μας για να τα αντιμετωπίσει. Τέλος, δεν θα μπορούσε να λείπει από ένα Παγκύπριο Φεστιβάλ της ΕΔΟΝ η έμπρακτη επαναπροσεγγιστική δράση για επανένωση του λαού μας και η διεθνιστική αλληλεγγύη και δράση. Η παρουσία των νέων Τουρκοκύπριων συμπατριωτών μας αποτελεί ευκαιρία για να γνωρίσει, να συζητήσει και να κατανοήσει κανείς ότι είναι κοινοί οι προβληματισμοί και το όραμα για Κύπρο ελεύθερη και επανενωμένη. Επίσης η γνωριμία με τις ξένες αντιπροσωπίες δεκάδων οργανώσεων νεολαίας από όλο τον κόσμο, αποτελεί ευκαιρία για να γνωρίσει κανείς την ιστορία και τους αγώνες λαών από κάθε ήπειρο, για παγκόσμια ειρήνη κόντρα στον κοινό εχθρό, τον ιμπεριαλισμό.
Κόντρα λοιπόν στον συμβιβασμό και την αποπολιτικοποίηση που κυριαρχεί δυστυχώς σήμερα ανάμεσα στη κυπριακή νεολαία, αφήνοντας την απροστάτευτη από όλες τις πολιτικές που στήνουν στον τοίχο το μέλλον της, το Φεστιβάλ προσφέρει ένα εναλλακτικό τρόπο ζωής, με αγωνιστική διάθεση και το όραμα για ένα δίκαιο πραγματικά κόσμο, που δίνει η μαζικότερη οργάνωση νεολαίας της Κύπρου η ΕΔΟΝ. Μέσα από κάθε φεστιβάλ η ΕΔΟΝ, δείχνει στο κάθε νέο και τη κάθε νέα πως είναι εφικτός ένας διαφορετικός κόσμος, ο κόσμος της Αριστεράς, που αφουγκράζεται τα προβλήματα της νέας γενιάς, που της αποδεικνύει πως υπάρχει ο δρόμος της διεκδίκησης, του αγώνα πως η νέα γενιά του τόπου μπορεί να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο μέσα από τις πολιτικές που έχουν πάνω από όλα τον άνθρωπο. Μια μικρή πολιτεία χτισμένη από εθελοντές με πολλή όρεξη και ανιδιοτελή προσφορά.
Έτσι, ήρθε και φέτος η σειρά του 31ου Παγκύπριου Φεστιβάλ, με σύνθημα επίκαιρο για το λαό και την πατρίδα μας, μέσα από τους στίχους του ποιητή μας Τεύκρου Ανθία «Δεν γονατίζει ο ανυπότακτος λαός που πολεμά.. για τη ζωή και για τη λευτεριά», στέλνοντας το μήνυμα πως ο ανυπότακτος λαός μας δεν θα πάψει ποτέ να αγωνίζεται για ειρήνη και ελευθερία και η ΕΔΟΝ θα βρίσκεται με συνέπεια στην πρώτη γραμμή του αγώνα αυτού, παρά τον δύσκολο δρόμο που πρέπει να διαβούμε.
Μηνάς Δημητρίου
Τοπικός Γραμματέας
Τ.Ο. ΕΔΟΝ Ηνωμένου Βασιλείου
*Δημοσιεύτηκε στη "Νεολαία", στο τεύχος Ιουλίου 2018