Η ιμπεριαλιστική συνομωσία κατά του σοσιαλισμού
Η προβοκατόρικη αφορμή
Τη νύχτα της 31ης Αυγούστου 1939 άνδρες των Ες-Ες (Στρατιωτική Οργάνωση Ναζιστικού Κόμματος Γερμανίας), φορώντας στολές του Πολωνικού στρατού εισβάλουν σε ραδιοφωνικό σταθμό στη Γερμανική πόλη Γκάλιβιτς, που βρίσκεται στα σύνορα με την Πολωνία και μιλώντας στα Πολωνικά καλούν τον Πολωνικό λαό σε πόλεμο κατά της Γερμανίας. Εκτέλεσαν, μάλιστα, μερικούς Γερμανούς ποινικούς εγκληματίες, που πήραν μαζί τους, σαν αποδεικτικό στοιχείο, τάχα, της Πολωνικής εισβολής. Την επομένη ο Χίτλερ ανακοινώνει στο Γερμανικό κοινοβούλιο, Ράιχσταγκ, το προβοκατόρικο συμβάν και ενημερώνει για την αντίποινα που άρχισαν από τις 4:45 τα χαράματα της 1ης Σεπτέμβρη 1939, μέρας που θεωρείται η απαρχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Β’ παγκόσμιος πόλεμος ο οποίος διήρκησε μέχρι τον Σεπτέμβρη του 1946, με απώλειες πέραν των 60 εκατομμυρίων ανθρώπων δεν ήταν ένα ξαφνικό και αναπάντεχο γεγονός της παγκόσμιας ιστορίας.
Ο Α’ Παγκόσμιος πόλεμος και η περίοδος του μεσοπολέμου
Είχε προηγηθεί ο Α’ παγκόσμιος πόλεμος, την περίοδο 1914-1918 που βρήκε νικήτριες τις ηγέτιδες του ιμπεριαλισμού, αποικιοκρατικές δυνάμεις Αγγλία και Γαλλία καθώς και την νέα υπερδύναμη τις ΗΠΑ. Μεγάλος ηττημένος υπήρξε η Γερμανία. Παρόλα αυτά, η Γερμανία διατήρησε τη θέση της μέσα στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις της εποχής. Έτσι γίνεται αντιληπτό πως οι υπερδυνάμεις ΗΠΑ, Αγγλία και Γαλλία θα έκαναν τα πάντα για να αποτρέψουν την οικονομική και στρατιωτική ανάκαμψη της Γερμανίας και της προσπάθειάς της να ηγηθεί του παγκόσμιου καπιταλισμού.
Κάτι τέτοιο όμως τέθηκε σε δεύτερη μοίρα αφού σαν προτεραιότητα του ιμπεριαλισμού προέκυψε ο περιορισμός της επιρροής νεαρής Σοβιετικής Ένωσης που αποτελούσε τον κοινό εχθρό, παρά τις όποιες ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις. Έτσι η Γερμανία, παρά την απαγόρευση ενίσχυσης των εξοπλισμών της που της επιβλήθηκε με τη λήξη του Α’ παγκοσμίου πολέμου, ουσιαστικά στηρίχθηκε από τις ΗΠΑ-Αγγλία-Γαλλία για να ανακάμψει οικονομικά και στρατιωτικά. Παράδειγμα αποτελούν τα σχέδια Ντοζ και Γιανκ, 1924 και 1929 αντίστοιχα, των ΗΠΑ-Αγγλία-Γαλλία μέσα από τα οποία ενθαρρύνθηκαν οι απευθείας επενδύσεις μεγάλων κεφαλαίων στην Γερμανική Βιομηχανία από μονοπώλια όπως η Standard Oil, η General Electric και η Ford.
Αυτή η πολιτική συνεχίστηκε και μετά το 1933 όταν ο Αδόλφος Χίτλερ ανήλθε στη εξουσία της Γερμανίας. Αυτό προκύπτει από το ότι η Γερμανική στρατιωτική βιομηχανία αύξησε την παραγωγή κατά 22 φορές και τα πολεμικά έξοδα της αυξήθηκαν κατά 12 φορές την περίοδο 1933-1939.
Η «ώθηση» που έδωσε η κρίση του 1929
Το 1929 ξεσπά παγκόσμια οικονομική κρίση από το χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, που οδηγεί όλο τον Δυτικό κόσμο σε οικονομικό αδιέξοδο. Τα μέτρα που είχαν παρθεί δεν επαρκούσαν γιατί το ξεπέρασμα της κρίσης απαιτούσε τη δημιουργία νέων αγορών και τον έλεγχο περισσότερων πλουτοπαραγωγικών περιοχών του πλανήτη από τις μεγάλες καπιταλιστικές χώρες. Η μόνη λύση που θα οδηγούσε στη δημιουργία νέων δεδομένων για τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις με το ξαναμοίρασα των σφαιρών επιρροής τους ήταν ο πόλεμος. Αυτή τη φορά όμως ο πόλεμος θα στρεφόταν προς την Ανατολή και τον Νότο σε αντίθεση με τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο που στόχο είχε τη Δύση. Αυτή τη θέση είχε αποτυπώσει ο Χίτλερ στο βιβλίο του «ο αγών μου» το 1926.
Η άνθιση του φασισμού
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες από τη δεκαετία του 1920 και μετά αρχίζει η άνθιση του φασισμού. Σε διάφορες χώρες εγκαθιδρύονται φασιστικά καθεστώτα, όπως στην Ουγγαρία το 1920, στην Ιταλία το 1922, στη Βουλγαρία και την Ισπανία το 1923 και ακολουθούν η Ελλάδα, η Λιθουανία, η Πορτογαλία και η Γιουγκοσλαβία. Ιδιαίτερα μετά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης η τάση για στρατιωτικοποίηση των οικονομιών αυξάνεται με πιο εμφανή παραδείγματα τη ναζιστική Γερμανία και τη μιλιταριστική Ιαπωνία.
Αντισοβιετική συμμαχία και το σύμφωνο του Μονάχου
Διαφαίνονται έτσι τα πρώτα σημάδια που θα οδηγούσαν στον πόλεμο για το ξαναμοίρασμα της γης από τους ιμπεριαλιστές. Έτσι η δεκαετία του 1930 θα χαρακτηριστεί από κατακτητικές επιδρομές από τις Γερμανία, Ιταλία και Ιαπωνία, που είχαν υπογράψει «αντικομμουνιστικό σύμφωνο» το 1936, οι οποίες θα αποτελέσουν το προπομπό του Β’ παγκοσμίου πολέμου. Σε αυτή την εξέλιξη οι ΗΠΑ-Αγγλία-Γαλλία τηρούν στάση ανοχής. Επιστέγασμα αυτής της στάσης αποτελεί η υπογραφή του Συμφώνου του Μονάχου στις (29.9.1938) μεταξύ Αγγλίας, Γαλλίας, Γερμανίας και Ιταλίας και με τη στήριξη των ΗΠΑ, η οποία στην αρχή τηρούσε «ουδέτερη» στάση. Με το σύμφωνο του Μονάχου η Τσεχοσλοβακία διαμελίστηκε και στο τέλος καταχτήθηκε από τους Γερμανούς. Στην ουσία με το σύμφωνο του Μονάχου συγκροτήθηκε ένα αντισοβιετικό μέτωπο με στόχο να στραφεί η ναζιστική Γερμανία κατά της Σοβιετικής Ένωσης.
Οι αγγλοαμερικανοί θεωρούσαν ότι με αυτό τον τρόπο θα οδηγούσαν στην αμοιβαία εξόντωση των δύο χωρών και έτσι θα άνοιγε ο δρόμος για την παγκόσμια επικράτηση τους. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το γεγονός ότι προς το τέλος του πολέμου αρνήθηκαν να ανοίξουν ένα δεύτερο μέτωπο στη Δυτική Ευρώπη ενάντια στη Γερμανία κατόπιν επίμονης παρότρυνσης από τη Σοβιετική Ένωση αφού δεν ήθελαν να ελαφρυνθεί το ανατολικό μέτωπο στο οποίο πρωταγωνιστούσε η Σοβιετική Ένωση.
Η εμπλοκή της ΕΣΣΔ
Η εμπλοκή της χώρας του σοσιαλισμού αλλάζει το χαρακτήρα του πολέμου αφού πλέον η διαμάχη λαμβάνει μέρος ανάμεσα στον ιμπεριαλισμό και τον σοσιαλισμό και όχι ανάμεσα στους ιμπεριαλιστές. Ο πόλεμος για την Σοβιετική Ένωση είχε απελευθερωτικό χαρακτήρα απέναντί στη βαναυσότητα του ιμπεριαλισμού. Η Σοβιετική Ένωση προέβαλλε πριν το ξέσπασμα του πολέμου, την πολιτική της ειρήνης και πρότεινε στις δυτικές χώρες το σύστημα συλλογικής ασφάλειας στην Ευρώπη κάτι το οποίο αρνήθηκαν.
Μετά και από αυτή την εξέλιξη η Σοβιετική Ένωση δεν έχει άλλο τρόπο για να κερδίσει κάποιο χρόνο πριν μια Γερμανική επίθεση από το να υπογράψει το Σύμφωνο Μολότωφ – Ρίμπεντροπ με τη Γερμανία, που προέβλεπε την μη επίθεση της μιας χώρας στην άλλη, στις 23 Αυγούστου 1939. Εννιά μέρες μετά, την 1η του Σεπτέμβρη 1939, η Γερμανία κηρύσσει τον πόλεμο στην Πολωνία και αρχίζει ο Β’ παγκόσμιος πόλεμος. Μπροστά σε αυτή την εξέλιξη τελικά η Αγγλία και η Γαλλία μετά από δύο μέρες αναγκάζονται από τις εξελίξεις να κηρύξουν τον πόλεμο στη Γερμανία, τη χώρα την οποία τα προηγούμενα χρόνια είχαν βοηθήσει να εξοπλιστεί στρατιωτικά και να γιγαντωθεί οικονομικά. Παρά το γεγονός ότι η Σοβιετική Ένωση είχε κατακριθεί για το Σύμφωνο Μολότωφ – Ρίμπεντροπ με το επιχείρημα, δήθεν, ότι επέτρεψε στην Γερμανία να ξεκινήσει το Β’ παγκόσμιο πόλεμο, φαίνεται πως αποτέλεσε το μοναδικό μέτρο αυτοάμυνας της ΕΣΣΔ στις τότε συνθήκες. Παράλληλα, εξουδετέρωσε την συνομωσία των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων με την Συμφωνία του Μονάχου και έδωσε την ευκαιρία στην Σοβιετική Ένωση να προετοιμαστεί για την νικηφόρα αντεπίθεση.
Ημέρα της Νίκης
Στις 9 Μαΐου, η ναζιστική Γερμανία υπογράφει την άνευ όρων παράδοση της και ο σοβιετικός λαός, που δέχτηκε το μεγαλύτερο τίμημα με 26 και πλέον εκατομμύρια νεκρούς, πανηγυρίζει την αντιφασιστική νίκη. Σχεδόν 70 χρόνια μετά, η προσπάθεια που καταβάλει η κυρίαρχη ιδεολογία για να παραχαράξει την ιστορία και να σβήσει τις θυσίες του σοβιετικού λαού συνεχίζεται όλο και πιο έντονα. Η απροκάλυπτη και χυδαία προσπάθεια για ταύτιση του σοσιαλισμού με τον ναζισμό δεν θα περάσει.