Κατά γενική ομολογία, το διαδίκτυο εδώ και 15 χρόνια περίπου χρησιμοποιείται παγκοσμίως όλο και σε περισσότερους τομείς της κοινωνικής ζωής. Αναντίρρητο το γεγονός ότι έχει «εισβάλει» σχεδόν σε όλες τις διαδικασίες της καθημερινής ζωής πυροδοτώντας και τη ροή ενημέρωσης των ανθρώπων είτε για κοινωνικά φαινόμενα και πολιτικές εξελίξεις είτε για φυσικές αλλαγές, κάτω από το σχήμα «από όλο τον πλανήτη, σε όλο τον πλανήτη».
Οι τρόποι πληροφόρησης μέσα από το διαδίκτυο διευρύνονται και εξελίσσονται ραγδαία. Αναφορικά, υπάρχουν οι μηχανές αναζήτησης όπως “Google search” και “Yahoo search”, οι ιστοσελίδες-“websites”, ιστότοποι-“blogs” καθώς και η πρόσφατη εξέλιξη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης (ΜΚΔ)όπως “Facebook”, “Twitter” αλλά και τα “Forums”. Όλα αυτά τα εργαλεία πληροφόρησης μέσα από την επαναλαμβανόμενη διαδικασία της ενημέρωσης μπορούν εύκολα να δημιουργήσουν τη ψευδαίσθηση της γνώσης για ένα ζήτημα. Σίγουρα, δεν πρέπει να πέφτουμε σε αυτή την παγίδα, αφού η ολοκληρωμένη γνώση είναι η άρρηκτα δεμένη με την πράξη, η οποία σχετίζεται με την αντανάκλαση της αντικειμενικής πραγματικότητας στη νόηση του ανθρώπου. Αντίστοιχα, η γνώση δε μπορεί να θεωρείται ολοκληρωμένη στο άκουσμα μιας ραδιοφωνικής είδησης, στην παρακολούθηση μιας ραδιοτηλεοπτικής εκπομπής, στην ενημέρωση και πληροφόρηση δηλαδή από μεμονωμένα μέσα μαζικής ενημέρωσης(ΜΜΕ).
Η συμβολή του διαδικτύου αλλά και των ΜΜΕ, στην χειραγώγηση και τον εγκλωβισμό της ενημέρωσης αποτελεί άλλο ένα όπλο εκμετάλλευσης, εκμετάλλευσης κυρίως της συνείδησης. Παρατηρούνται φαινόμενα άκριτης υιοθέτησης πληροφοριών και απόψεων σε ζητήματα που οδηγούν στην επιφανειακή προσέγγιση των πραγμάτων και απομάκρυνση από τη διαδικασία της επεξεργασίας, εξέτασης και διαμόρφωσης προσωπικής άποψης. Και αυτό γιατί η επαναλαμβανόμενη και πολλαπλασιαστική «ικανότητα» μετάδοσης των πληροφοριών αλλά και αναμετάδοσης τους μέσω του διαδικτύου, ψευδαισθησιακά πείθει για την εγκυρότητά της. Απώτερος σκοπός των «εκμεταλλευτών», η απομάκρυνση του ανθρώπου από την κοινωνική πραγματικότητα, η αποξένωση από το περιβάλλον αλλά και τον εαυτό του. Συγκεκριμένα, μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως το Facebook προβάλλονται προσωπικές απόψεις σε ζητήματα όπως η εξέλιξη ενός πολιτικού ζητήματος, οι οποίες αναμεταδίδονται, υιοθετούνται και μοιάζουν με πραγματικό γεγονός.
Είναι όμως όντως «προσωπικές»; Ή μήπως εκφράζουν σκοπιμότητες; Είναι γεγονός η προσπάθεια συγκεκριμένων τοποθετήσεων είναι η δημιουργία αντιδράσεων και η σωρεία σχολίων κάτω από την συγκεκριμένη τοποθέτηση-άποψη. Αντικαθίσταται ο πραγματικός διάλογος και αντίθετα πραγματοποιείται μια χειραγώγηση των σχολίων. Μέσω τέτοιων πρακτικών δημιουργούνται τα λεγόμενα «επαναστατικά» κινήματα όπως αυτό των «αγανακτισμένων», που σε πρώτη ματιά εμφανίζονται ως κινήματα έκφρασης πολιτών, που όμως είναι καθοδηγούμενα. Παρ’ όλα αυτά το διαδίκτυο δεν μπορεί να γεννήσει εξεγέρσεις αλλά μπορεί εύκολα ένα ψέμα να παρουσιάζεται ως αληθινό γεγονός.
Αυτό που προκύπτει πέρα από την διαπίστωση της χειραγώγησης των ΜΜΕ αλλά και των ΜΚΔ είναι πως δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τη γνώση και σίγουρα το πληκτρολόγιο ενός υπολογιστή σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αντικαταστήσει την ανθρώπινη επαφή. Κατ’ επέκταση δεν μπορούν να λειτουργήσουν ως υποκατάστατα της προσπάθειας κατάκτησης της γνώσης, ανάπτυξης συνείδησης και κριτηρίου μέσω των βιβλίων, δηλαδή διαμέσου της πρακτικής μεθόδου.
Κάθε Εδονίτης με τον τρόπο διαχείρισης της πληροφόρησής του μπορεί να συμβάλει στην ανατροπή της χειραγώγησης και εκμετάλλευσης καθώς και στην πάταξη της μάστιγας της παραπληροφόρησης αλλά και της ψευδαισθησιακής γνώσης από τα ΜΚΔ και ΜΜΕ, που μπορεί ακόμη και εμείς οι Εδονίτες να πέσουμε θύματά τους. Συγκεκριμένα, οφείλουμε να είμαστε γνώστες της αντικειμενικής πραγματικότητας, συνεπώς οφείλουμε να εξετάζουμε το υλικό και να μην παραμένουμε στην ενημέρωσή μας από μεμονωμένη πηγή αλλά να επιδιώκουμε τον εμπλουτισμό και διασταύρωση των πληροφοριών από έγκυρες πηγές μέσα και από την Οργάνωση. Πέρα από όλα αυτά, η αυτομόρφωση ενός Εδονίτη ενισχύεται μέσα από την μελέτη του εκφραστικού οργάνου της Οργάνωσης «Νεολαία», καθώς και μέσα από τις γνώσεις που προσφέρουν τα βιβλία, διότι σίγουρα δεν επαρκεί η επιφανειακή ενημέρωση μέσα από το διαδίκτυο. Επιπλέον, παραγωγικό και εποικοδομητικό είναι η παρακολούθηση των συζητήσεων διαφόρων θεμάτων που οργανώνονται από την ΕΔΟΝ αφού μέσα από τη συζήτηση μπορούμε να αναπτύξουμε κριτήριο αλλά και να αφομοιώσουμε τις γνώσεις που μας παρέχονται από τα εκφραστικά όργανα.
Με αυτό τον τρόπο ο κάθε Εδονίτης μπορεί να αποκτήσει κριτήριο που να διαμορφώσει την Εδονίτικη ματιά του για τα όσα λαμβάνει σαν δέκτης των πληροφοριών, χωρίς να μένει στα όσα «πλασάρονται» σαν πληροφορίες και πραγματικά γεγονότα. Έτσι θα καταφέρει να μη μετατρέπεται σε έναν παθητικό δέκτη αλλά να επιλέγει συνειδητά τις πηγές γνώσεών του επιδιώκοντας την αλήθεια, την ακρίβεια και την αντικειμενικότητα. Επομένως, παραμένει στην πραγματικότητα των όσων συμβαίνουν γύρω του μέσα από τη δική του διαμορφωμένη αντίληψη και όχι μέσα από την διαστρέβλωση που επιδιώκεται από τα όργανα πληροφόρησης είτε είναι τα ΜΜΕ είτε τα ΜΚΔ, που τελικά διαδραματίζουν παρόμοιους ρόλους.
Μην ντρέπεσαι να ρωτήσεις, Σύντροφε!
Μην αφεθείς να πείθεσαι
μάθε να βλέπεις συ ο ίδιος!
Ό,τι δεν ξέρεις ο ίδιος
καθόλου δεν το ξέρεις.
Μπέρτολντ Μπρεχτ, απόσπασμα από «Εγκώμιο στη μάθηση»
Ελένη Πασιά
Τοπική Γραμματέας Τοπικής Οργάνωσης ΕΔΟΝ Πάτρας
