Εδώ Πολυτεχνείο, εδώ Πολυτεχνείο!"
Αυτή η φωνή που τρέμει στον αέρα,
δεν σούστειλε ένα μήνυμα μητέρα,
αυτή η φωνή δεν ήτανε του γιού σου,
ήταν φωνές χιλιάδες του λαού σου.
Για να λάμψει πάλι ο ήλιος.
Δίκιο , αλήθεια , λευτεριά.
Δίχως τον ξένο τον αφέντη και
δίχως ντόπιο τύραννο ξανά!
Με αυτούς τους στίχους συμπυκνώνεται το νοήμα της ηρωικής εξέγερσης του Νοέμβρη του 1973. Το Πολυτεχνείο, η τριήμερη επική εξέγερση της ελληνικής φοιτητικής νεολαίας και των Ελλήνων πατριωτών, αποτέλεσε την κορυφαία έκφραση του αντιδικτατορικού αγώνα του Ελληνικού λαού, ενάντια στην αμερικανοκίνητη και αμερικανόπνευστη χούντα των συνταγματαρχών.
Υπήρξε δηλαδή η κορύφωση μιας ιδεολογικοπολιτικής ζύμωσης ενάντια στη Χούντα και το φασισμό και εκφράστηκε με αγωνιστικότητα, διεκδικητικότητα και πάλη. Ο καλύτερος τρόπος τιμής, η ουσιαστική αξιοποίηση του πνεύματος του «Πολυτεχνείου», είναι ο αγώνας και η πάλη. Αγώνας και πάλη καθημερινή για τα μεγάλα και μικρά ζητήματα, αγώνας και πάλη για «Ψωμί – Παιδεία – Ελευθερία».
Η εξέγερση των φοιτητών του Πολυτεχνείου είχε ως βασικό στόχο την υπόσκαψη και εν τέλει ανατροπή της ξενοκίνητης Χούντας των Αθηνών. Η Χούντα των Αθηνών δεν εμφανίστηκε μια κακή πρωία της 21ης Απριλίου το 1967 στους δρόμους της Αθήνας έτσι ξαφνικά και απρόσμενα. Προετοιμαζόταν χρόνια πριν, μέσα σε ένα πλαίσιο έντονης πολιτικής αστάθειας που επικρατούσε στην Ελλάδα. Στις 21 Απριλίου το 1967 κορυφώθηκε στην πιο ακραία του μορφή, το φαινόμενο της λειτουργίας του παρακράτους στην Ελλάδα και των ξένων, ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων του ΝΑΤΟ και των συμμάχων του.
Αποτίνουμε φόρο τιμής στους ηρωικούς αγωνιστές του Πολυτεχνείου, που πότισαν με τον αγώνα, και αρκετοί με τη θυσία τους, το δέντρο της λευτεριάς, της δημοκρατίας και της προόδου.
Η πτώση της δικτατορίας και η επαναφορά της δημοκρατικής νομιμότητας αποτέλεσε το κυριότερο αίτημα του λαϊκού ξεσηκωμού του Νοέμβρη. Η ματωμένη κραυγή «Ψωμί – Παιδεία - Ελευθερία» εκφράζει την ουσία μιας ολοκληρωμένης Δημοκρατίας. Το όραμα μιας τέτοιας Δημοκρατίας, ανεξάρτητης και κυρίαρχης, απαλλαγμένης από αντιδημοκρατικούς θεσμούς και εξαρτήσεις, με κατοχυρωμένη τη λαϊκή κυριαρχία, μιας δημοκρατίας ανοιχτής σ’ όλες τις εξελίξεις του καιρού μας, φλόγιζε πραγματικά τις καρδιές των αγωνιστών του Πολυτεχνείου.
Το Πολυτεχνείο ξεκίνησε με την προβολή σπουδαστικών προβλημάτων, αλλά γρήγορα επικράτησαν καθαρά πολιτικά αιτήματα. Ο αγώνας για μια παιδεία χωρίς διακρίσεις και φραγμούς, που αποτέλεσε το αγωνιστικό αίτημα της προδικτατορικής φοιτητικής γενιάς, αποτέλεσε έναν από τους κύριους άξονες των φοιτητικών αγώνων ενάντια στη δικτατορία.
Τα γεγονότα του Νοέμβρη του 1973 δεν είναι ένα μεμονωμένο γεγονός στην ιστορία του Ελληνικού λαού. Είναι ένας κρίκος στην αλυσίδα των μεγάλων λαϊκών αγώνων για το δημοκρατικό μετασχηματισμό της ελληνικής κοινωνίας και την απαλλαγή από την ξένη εξάρτηση. Γενική προετοιμασία των αγώνων του Νοέμβρη αποτέλεσαν οι συνεχείς φοιτητικές αναταραχές του 1972 και 1973.
Το φοιτητικό κίνημα από το 1972 άρχισε να σφραγίζει πρωτοποριακά την αντιδικτατορική του δράση. Οι φοιτητές έγιναν οι πραγματικοί εκφραστές μιας αντιχουντικής πρωτοπορίας. Μιλώντας όμως για τα γεγονότα πριν από το Πολυτεχνείο πρέπει να τονισθεί ότι η χούντα με διάφορες αντιδραστικές ενέργειες κατάφερε την αποδιοργάνωση της παιδείας. Προσπάθησε με κάθε τρόπο να στερήσει τη μέση και ανώτερη εκπαίδευση από τα παιδιά του λαού, την υποχρεωτική 9χρονη εκπαίδευση. Η γλώσσα του λαού, η δημοτική, διώχνεται βασικά απ’ όλη την εκπαίδευση. Η ελεύθερη δημοκρατική σκέψη και έκφραση αντικαταστάθηκε από αντιδραστικές θεοκρατικές, οπισθοδρομικές αντιλήψεις. Το δόγμα για μια «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών», είχε καταπνίξει την παιδεία, αλλά και την κοινωνία ολόκληρη.
Το 1973 υπήρξε χρόνος κρίσης του ίδιου του χουντικού καθεστώτος. Υπήρξε χρονιά ανόδου του αντιδικτατορικού λαϊκού κινήματος. Τη χρονιά αυτή ξεσπούν απεργίες των εργαζομένων στις πόλεις, κινητοποιούνται οι αγρότες, δραστηριοποιούνται οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι βιοτέχνες, άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών, επιστήμονες, μαθητές και φοιτητές. Έχουμε δηλαδή μια γενική άνοδο του λαϊκού κινήματος στην οποία συνδικαλιστικά αιτήματα ολοένα και περαιτέρω πολιτικοποιούνται. Όταν θα ξεσπάσει η εξέγερση του Πολυτεχνείου, ο ελληνικός λαός γνωρίζει ότι ο αγώνας των φοιτητών είναι και δικός του αγώνας.
Το Πολυτεχνείο έβαζε συνολικά το ζήτημα της δημοκρατίας και της εθνικής ανεξαρτησίας σε άλλη βάση. Τα συνθήματα τα οποία γράφτηκαν ή φωνάχτηκαν εκείνες τις μέρες, «ψωμί – παιδεία – ελευθερία», «κάτω η Χούντα», «εθνική ανεξαρτησία», «έξω οι βάσεις και το ΝΑΤΟ», καταδεικνύουν κάτι πολύ συγκεκριμένο. Καταδεικνύουν ένα τριπλό στόχο: πολιτικό, κοινωνικό και εθνικό.
Η θύμηση των γεγονότων του Πολυτεχνείου το Νοέμβριο του ’73 αναπόφευκτα φέρνει στο νου την κυπριακή τραγωδία τον Ιούλη του ’74. Πίσω από τα γεγονότα της 17ης Νοεμβρίου 1973, της 15ης και 20ης Ιουλίου 1974 υπάρχει μια κοινή συνωμοσία, ένα κοινό σχέδιο που μαγειρεύτηκε στους σκοτεινούς διαδρόμους της CIA και του ΝΑΤΟ.
Η σφαγή του Πολυτεχνείου και η προδοσία της Κύπρου είναι τα δυο μεγάλα εγκλήματα της ξενοκίνητης χούντας στη διάρκεια της εφτάχρονης δικτατορίας της. Αν η Κύπρος έδωσε το τέλος στη λαομίσητη δικτατορία με το βαρύ αντίτιμο της τουρκικής εισβολής, της ημικατοχής, των χιλιάδων νεκρών, τραυματιών και προσφύγων, των εκατοντάδων αγνοουμένων, το Πολυτεχνείο ήταν η αφετηρία για την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Ελλάδα.
Τριάντα εφτά χρόνια μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου, η Κύπρος ζει ακόμα τα αποτελέσματα των πράξεων της χούντας και του πειθήνιου οργάνου της, της ΕΟΚΑ Β’. Οι ΗΠΑ, στις συνθήκες της νέας τάξης πραγμάτων, παίζουν το ρόλο του χωροφύλακα και επεμβαίνουν με προκαλυμμένους και απροκάλυπτους τρόπους στα εσωτερικά πολλών χωρών.
37 χρόνια μετά το Πολυτεχνείο παραμένει αδικαίωτο, γιατί αδικαίωτη παραμένει η Κύπρος. Η δικαίωση του Πολυτεχνείου περνά μέσα από την απελευθέρωση και επανένωση της Κύπρου.
Η καλύτερη απότιση τιμής στους ήρωες του Πολυτεχνείου είναι η επίτευξη της πολυπόθητης λύσης, η οποία θα αναιρεί τα διχοτομικά σχέδια της Τουρκίας και των ξένων συμπαραστατών της. Μια λύση η οποία θα επανενώνει πραγματικά την πατρίδα και το λαό μας. Μια λύση διζωνικής, δικοινοτικής Ομοσπονδίας, βασισμένη στο διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο, η οποία θα σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες όλων ανεξαίρετα των Κυπρίων.
Δε θα κουραστούμε να επαναλαμβάνουμε ότι για την επίτευξη της πολυπόθητης λύσης χρειάζεται αταλάντευτη προσήλωση σε αρχές και ταυτόχρονα ευελιξία και πρωτοβουλίες, οι οποίες είτε θα ανοίξουν το δρόμο της λύσης, είτε θα εκθέτουν την τουρκική αδιαλλαξία στα μάτια της διεθνούς κοινότητας. Ο χρόνος εργάζεται ενάντια στην υπόθεση της Κύπρου, ενάντια στον κυπριακό λαό. Εδραιώνει τα κατοχικά τετελεσμένα.
Αυτή την ώρα χρειάζεται ενότητα, σύνεση, υπομονή, επιμονή και πραγματιστική αντιμετώπιση των δεδομένων. Η διχοτόμηση είναι καταστροφή για την Κύπρο και το λαό μας. Όχι μόνο γιατί θα απολέσουμε οριστικά τη μισή μας πατρίδα, αλλά και γιατί θα υποθηκεύσουμε το μέλλον ολόκληρης της Κύπρου. Θα υποθηκεύσουμε το μέλλον των νέων μας.
Δε συμβιβαζόμαστε με την κατοχή. Δε συμβιβαζόμαστε με τη διχοτόμηση. Στοχοπροσηλωμένα συνεχίζουμε τον αγώνα για τη δικαίωση του Πολυτεχνείου, για τη δικαίωση των αγώνων του λαού μας, για τη δικαίωση της Κύπρου.
Παράλληλα οφείλουμε όλοι να παραδειγματιζόμαστε από την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Χρέος μας, όμως είναι να ενταφιάσουμε μια για πάντα τα ιδεολογήματα που οδήγησαν στην άνοδο της Χούντας και στην τραγωδία της Κύπρου. Δεν είναι δυνατό, σήμερα σε μια Κύπρο η οποία βρίσκεται ακόμα υπό κατοχή, με τον Πενταδάκτυλο να μας θυμίζει καθημερινά τα ανομήματα κάποιων ενόχων, να παρουσιάζεται σήμερα έξαρση της ακροδεξιάς και του εθνικισμού. Δεν είναι δυνατό ακόμη και πολιτικές δυνάμεις αυτού του τόπου, ή έστω στελέχη τους, να γίνονται κοινωνοί και συμμέτοχοι σε τέτοιες καταστάσεις. Είναι αυτές οι συμπεριφορές που οδήγησαν στο ξεπούλημα της μισής Κύπρου στην Τουρκία. Εμείς δεν αναγνωρίζουμε το δικαίωμα σε κανένα να βιάζει βάναυσα τη δημοκρατία και την ιστορία σε αυτό τον τόπο. Ούτε θεωρούμε και άξιο το όποιο φερέφωνο του κούφιου ψευδοπατριωτισμού και της κάλπικης εθνολαγνίας να κρίνει και να χορηγεί πιστοποιητικά πατριωτισμού. Ένας κριτής υπάρχει για να αποτιμήσει το ρόλο που διαδραμάτισε ο καθένας σε αυτό τον τόπο. Και αυτός είναι η Ιστορία. Την οποία ολόκληρο το Λαϊκό Κίνημα έχει την τιμή και την περηφάνια να την αντικρύζει κατάματα, όπως και τον κυπριακό λαό, γιατί από τη γέννηση του μέχρι σήμερα, πάλεψε και παλεύει με πραγματικό πατριωτισμό για τα συμφέροντα της Κύπρου και του λαού της. Την ώρα που οι ακραιφνείς πατριώτες έπαιζαν το παιχνίδι του ιμπεριαλισμού, κλίνοντας δουλικά το κεφάλι στις ξένες εντολές και στρέφοντας τα όπλα κατά της πατρίδας μας, εμείς ήμασταν η δύναμη που αντιστάθηκε για τη δημοκρατία και την ελευθερία της Κύπρου.
Γι΄αυτό καλούμε τον κάθε δημοκρατικό και προοδευτικό άνθρωπο αυτού του τόπου να στρατευθεί μαζί μας, να δυναμώσει τον αγώνα μας για να απομονωθεί πολιτικά ο εθνικισμός και ο σοβινισμός. Τον αγώνα για να κοπεί το κακό στη ρίζα του, να σταματήσει τα δηλητηριάζει τα μυαλά της νεολαίας. Η ΕΔΟΝ στέκεται απέναντι από αυτές τις καταστάσεις ως ανειρήνευτος πολέμιος. Χωρίς να κλονίζεται από τους ψευτοπαλικαρισμούς, θα συνεχίσει να βρίσκεται απέναντι τους, παντού. Στους δρόμους, στα σχολεία, στα πανεπιστήμια, όπου υπάρχουν νέοι. Έχουμε πίστη στη μνήμη και στο κριτήριο του λαού μας. Όπως δεν λυγίσαμε τότε μπροστά στα όπλα, ούτε και σήμερα θα λυγίσουμε μπροστά στις πατριωτικές κάλπικες κορώνες και ψευδοσυνθήματα.
Γίνεται πολλές φορές λόγος για τα οράματα της γενιάς του Πολυτεχνείου. Αρκετές φορές διάφοροι συγκρίνουν μηχανικά και αδόκιμα εκείνους τους αγώνες και τα οράματα με τη σημερινή εποχή. Σίγουρα τα οράματα του Πολυτεχνείου είναι διαχρονικά: δημοκρατία, ελευθερία, εθνική ανεξαρτησία, λαϊκή κυριαρχία, κοινωνική πρόοδος. Αυτά τα οράματα διεκδικούνται και σήμερα από τις νεότερες γενιές, σε σύγχρονες όμως συνθήκες. Είναι αλήθεια ότι η νέα γενιά της Κύπρου, ζει και μεγαλώνει μέσα σε δύσκολες συνθήκες. Συνθήκες οι οποίες καλλιεργούν την απάθεια, τον ατομικισμό, την επιβίωση με βάση τους «νόμους της ζούγκλας». Αχαλίνωτος ανταγωνισμός, ασύδοτη κερδοσκοπία, υποκουλτούρα η οποία υποτάσσει τη συνείδηση, είναι μερικά από τα βασικά χαρακτηριστικά της σημερινής κοινωνίας.
Οι νέοι και οι νέες της Κύπρου έχουν όμως οράματα και τα διεκδικούν. Αυτό αποδεικνύουν οι κοινωνικοί τους αγώνες, η σημαντική συμβολή τους στον αντικατοχικό αγώνα του λαού μας, η πολιτιστική τους δημιουργία. Το δικό μας όραμα είναι μια δίκαιη κοινωνία για όλους τους νέους και νέες μας. Μια κοινωνία στην οποία να ζουν, να σπουδάζουν, να εργάζονται, να δημιουργούν χωρίς κοινωνικούς φραγμούς. Μια παιδεία ανθρωποκεντρική η οποία να δημιουργεί νέους με ολόπλευρη μόρφωση. Είναι γι αυτό το λόγο που επιμένουμε έντονα σε μια προοδευτική, ολοκληρωμένη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση η οποία να αγγίζει το περιεχόμενο της παρεχόμενης παιδείας.
Στέλνουμε δυνατό μήνυμα αντίστασης και αγώνα, για τη δικαίωση και την επανένωση της Κύπρου. Μήνυμα αντίστασης και αγώνα ενάντια σε κάθε καταπίεση και εξευτελισμό, ενάντια στη μοιρολατρία και την υποταγή στους ισχυρούς, ενάντια στον ιμπεριαλισμό και τα όργανα του, ενάντια στην πείνα και το αναλφαβητισμό, ενάντια στον εθνικισμό και το σκοταδισμό, αλλά και για την περιφρούρηση και τη διεύρυνση των δικαιωμάτων της νεολαίας.
Στέλνουμε δυνατό μήνυμα, πως για να έχει νόημα και αξία η θυσία των ηρώων του Πολυτεχνείου πρέπει να φτιάξουμε τα δικά μας Πολυτεχνεία. Και θέλουμε και μπορούμε συλλογικά, ενωμένα να δώσουμε τη μάχη για την πλήρη επικράτηση της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της αξιοπρέπειας των ανθρώπων. Τα κεκτημένα εκείνου του Νοέμβρη δικαιωματικά μας αξίζουν. Γιατί το Πολυτεχνείο δεν ήταν γιορτή . Ήτανε εξέγερση και πάλη λαϊκή.
Ζήτω το Αθάνατο «Πολυτεχνείο»!
Τιμή και δόξα στους ήρωες μας!
Κύπρος – Πολυτεχνείο δεν μπαίνουνε στ’ αρχείο!
17/11/2010
