Του Νικόλα Καλογήρου
Μέλος Εκτελεστικού Συμβουλίου ΕΔΟΝ
Με την πάροδο των χρόνων από την Κουμουνιστική Νεολαία Κύπρου στην ΑΟΝ και στη συνέχεια στην ΕΔΟΝ, η δράση της ήταν άμεσα συνυφασμένη με τις εξελίξεις στο Κυπριακό. Από το 1926, όπου ιδρύθηκε το ΚΚΚ έγινε η συγκρότηση της Κουμμουνιστικής Νεολαίας Κύπρου. Μέσα σε συνθήκες φτώχειας και αποικιακής καταπίεσης οι νέοι κουμουνιστές έδιναν μάχη ενάντια στον αποικιακό ζυγό. Μέσω των συνθημάτων στους τοίχους και της αρθρογραφίας στην εφημερίδα του Κόμματος προσπαθούσαν να ευαισθητοποιήσουν ολόκληρο τον κυπριακό λαό. Ο ενθουσιασμός, η αυταπάρνηση και η μαχητικότητα των νέων κομμουνιστών ήταν χαρακτηριστικά της περιόδου.
Οι αγώνες της ΚΝΚ, υπήρξαν σαν προζύμι, για την ίδρυση της ΑΟΝ το 1944. Μετά το Α’ συνέδριο της ΑΟΝ (Ιούλιο 1945) θέτει ως στόχο την κινητοποίηση της νεολαίας ενάντια στο φασισμό για την ειρήνη και την ελευθερία στην Κύπρο. Στα χρόνια ύπαρξης της, η ΑΟΝ, πιστή στην εθνικοαπελευθερωτική και αντιιμπεριαλιστική στάση μαζί με το Λαϊκό Κίνημα έδινε μάχη για την αποτίναξη του αποικιακού ζυγού. Παράλληλα η ΑΟΝ, πάλευε για τη συστράτευση και Τ/Κ νέων, παρά την έξαρση του εθνικισμού και στις δύο κοινότητες. Πολλοί Τ/Κ οργανώνονται στις τάξεις της ΑΟΝ.
Η δράση του Λαϊκού Κινήματος χαλούσε τα σχέδια των αποικιοκρατών. Το Δεκέμβριο του 1955, η ΑΟΝ δέχτηκε το κτύπημα του αποικιοκρατικού καθεστώτος, αφού τέθηκε στην παρανομία μαζί με τις υπόλοιπες οργανώσεις του Λαϊκού Κινήματος. Διώξεις, φυλακίσεις μελών και στελεχών της Αριστεράς ήταν τα χαρακτηριστικά της εποχής. Με την ΑΟΝ στην παρανομία, ο αγώνας δεν σταμάτησε παρά του ότι οι μασκοφόροι του Γρίβα, σε πλήρη ταύτιση με τον ιμπεριαλισμό, επιδίωκαν να φέρουν το νησί σε εμφύλιο.
Οι συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου δημιούργησαν νέες συνθήκες στην Κύπρο. Η ανάγκη για ίδρυση νόμιμης οργάνωσης, γέννησε την ΕΔΟΝ (12 Απριλίου 1959). Μέσα στις νέες συνθήκες, θέτει ως στόχο την πάλη ενάντια στον ιμπεριαλισμό, κατάργηση των ξένων βάσεων θανάτου, την εκδημοκρατικοποίηση του συντάγματος και την ολοκλήρωση της ανεξαρτησίας της Κύπρου. Τη δημιουργία κοινού μετώπου Ε/Κ και Τ/Κ ενάντια στον εθνικισμό – σοβινισμό και τις ξένες συνομωσίες.
Το 1964 οι ΕΔΟΝίτες εντάσσονται μαζικά στην Εθνική Φρουρά για να πολεμήσουν ενάντια στην τουρκική επιδρομή. Τρανό παράδειγμα αυταπάρνησης το μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου της νεοδριθύσας ΕΔΟΝ Μιχαλάκης Κουσουλίδης και τα δεκάδες στελέχη και μέλη της ΕΔΟΝ που έδωσαν τη ίδια τους τη ζωή. Η ΕΔΟΝ προτείνει και προωθεί τη δημιουργία κοινού μετώπου ενάντια στις ιμπεριαλιστικές μεθοδεύσεις.
Η ΕΔΟΝίτικη αυταπάρνηση φανερώνεται και από την αποδοχή στο κάλεσμα για να αγωνιστούν ενάντια στα τανκς της Χούντας και της ΕΟΚΑ Β’ για προάσπιση της δημοκρατίας και της νομιμότητας. Από χωριά και συνοικίες, οι ΕΔΟΝίτες αντιστάθηκαν ενάντια στο φασιστικό πραξικόπημα. Το προδοτικό πραξικόπημα διαδέχτηκε η βάρβαρη τουρκική εισβολή που βρήκε και πάλι το ΑΚΕΛ μαζί με την ΕΔΟΝ να δίνουν μάχη ενάντια στον Αττίλα για την ελευθερία στο νησί μας. Πολλοί από αυτούς πότισαν με το αίμα τους το δέντρο της ελευθερίας.
Η εισβολή και η de facto διχοτόμηση δημιούργησαν νέες συνθήκες στην Κύπρο. Το ΑΚΕΛ μαζί με τη ΕΔΟΝ, θέτουν ως στόχο μέχρι σήμερα την απαλλαγή της Κύπρου από την τουρκική κατοχή και την επανένωση της πατρίδας και του λαού μας, Ε/Κ και Τ/Κ. Το βάρος της δραστηριότητας της, τέθηκε στη μαζική πολιτική κινητοποίηση της νεολαίας για τη σωτηρία της Κύπρου.
Με φάρο την 70χρονη ιστορία της ΑΟΝ-ΕΔΟΝ, ως γνήσια πατριωτική δύναμη, εμείς οι σημερινοί ΕΔΟΝίτες και ΕΔΟΝίτισσες θα συνεχίσουμε τον αγώνα μέχρι τη μέρα που θα λυτρωθεί ο τόπος μας.
