Ακρίβεια και πληθωρισμός στα ύψη, ψηλά κτήρια – ακριβά ενοίκια, ακριβά καύσιμα κίνησης, ακριβοί λογαριασμοί και ανεργία. Μερικά παραδείγματα από την πληθώρα προβλημάτων που ταλανίζουν τους Κύπριους πολίτες και δη τους νέους και τις νέες. Αυτούς οι οποίοι τώρα κάνουν το ξεκίνημα τους, αναζητώντας ένα καλύτερο μέλλον. Αυτούς που διεκδικούν τα αυτονόητα: δικαίωμα στη στέγη και στη ζωή, μια εργασία αξιοπρεπής, χωρίς εκμετάλλευση αλλά με δικαιώματα. Είτε έχουν ολοκληρώσει, είτε όχι την τριτοβάθμια εκπαίδευση, που ακόμα κι αυτό το δικαίωμα το στερούνται λόγω των σύγχρονων αναγκών και εμποδίων που τους επιβάλει το απάνθρωπο και εκμεταλλευτικό καπιταλιστικό σύστημα
Ακόμη ένα επίκαιρο και καίριο θέμα που απασχολεί την κοινωνία είναι η ενεργειακή ακρίβεια. Ένα πρόβλημα που επιδεινώνεται ραγδαία, ως συνέπεια της γενικότερης ακρίβειας και ειδικότερα από την αύξηση της τιμής των καυσίμων και του ηλεκτρικού ρεύματος. Αν προστεθεί στην εξίσωση και ο «πονοκέφαλος» των έμμεσων φορολογιών που έπονται λόγο της πράσινης ανάπτυξης, τότε θα μιλάμε για ένα δυσβάστακτο κόστος το οποίο θα κληθεί να πληρώσει η κυπριακή κοινωνία.
Οι συνθήκες φτώχειας και ο κοινωνικός αποκλεισμός, ανεπιφύλακτα θα εμβαθύνουν το κοινωνικό χάσμα και θα πολλαπλασιάσουν το ποσοστό φτωχοποίησης ανάμεσα στην κοινωνία. Η ποιότητα ζωής των ανθρώπων, η διαβίωση, η ευμάρεια και η υγεία τους, επηρεάζονται σε τεράστιο ποσοστό από τον βαθμό της ενεργειακής ακρίβειας, αφού οι υπηρεσίες ενέργειας, αποτελούν εκ των βασικότερων αναγκών καθημερινής χρήσης.
Το φαινόμενο της ενεργειακής φτώχειας αποτελεί την κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα νοικοκυριά, με μόνιμη ή προσωρινή αδυναμία πρόσβασης στις σύγχρονες υπηρεσίες ενέργειας. Δηλαδή, την αδυναμία, λόγου χάρη, να διατηρηθεί η θερμοκρασία του σπιτιού σε φυσιολογικά και ανεκτά επίπεδα αναλόγως της εποχής (μερική ή ολική έλλειψη θερμομόνωσης) ή ανεπαρκής πρόσβαση σε φωτισμό.
Κάποιοι από τους παράγοντες οι οποίοι προκαλούν αυτό το φαινόμενο είναι οι εξής:
- Χαμηλά εισοδήματα
- Αυξημένες ενεργειακές ανάγκες λόγω χαμηλής ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων
- Υψηλό ενεργειακό κόστος
- Αυξανόμενες τιμές ενοικίων
- Παλαιές ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις
Εφιάλτης η Ενεργειακή Φτώχεια.
Σε Κύπρο και Ευρώπη οι αριθμοί ενεργειακής φτώχειας είναι αισθητά υψηλοί. Με βάση τα στατιστικά στοιχεία της Eurostat για το 2022, η Κύπρος βρίσκεται ανάμεσα στις πρώτες τρεις θέσεις των χωρών της Ευρώπης, με ποσοστό 19,2%. Δηλαδή, πέραν των 170 χιλιάδων συμπολιτών μας, δεν έχουν τη δυνατότητα να διατηρούν, μεταξύ άλλων, επαρκώς ζεστό το σπίτι τους. Όσον αφορά την Ευρώπη, η ενεργειακή φτώχεια επηρεάζει 42 εκατομμύρια πολίτες.
Ταυτοχρόνως, ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει ως αντίκτυπο την ενεργειακή κρίση, η οποία σε συνδυασμό με την ακρίβεια, τον υψηλό πληθωρισμό και την επισιτιστική κρίση, επιδεινώνουν την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών και των συνθηκών διαβίωσης τους.
Τα δεδομένα για τα ευάλωτα νοικοκυριά είναι ακόμα πιο τραγικά
Η κυβέρνηση αποφάσισε να τερματίσει την επιδότηση ηλεκτρικού ρεύματος και έτσι οι λογαριασμοί εκτοξεύονται ξανά στα ύψη. Με βάση τη Στατιστική Υπηρεσία, επιβεβαιώνεται η αύξηση στους λογαριασμούς κατά 113% τα τελευταία χρόνια, που επιβαρύνουν οικονομικά περαιτέρω τους πολίτες.
Επίσης, ο ρυθμός πληθωρισμού αυξήθηκε από το 1,5% που ήταν τον Ιούλη του 2023 στο 2,64% τον Αύγουστο του 2023.
Αυτά είναι τα αποτελέσματα της «κοινωνικής» πολιτικής της κυβέρνησης Χριστοδουλίδη, η οποία βαδίζει στα χνάρια της προηγουμένης κυβέρνησης.
Η κατάσταση στην ύπαιθρο είναι δυσκολότερη λόγω της αύξησης της τιμής του πετρελαίου θέρμανσης και των καυσίμων, που επηρεάζουν τους κατοίκους των ορεινών περιοχών περισσότερο σε ότι αφορά τις συνθήκες διαβίωσης, την μετακίνησης τους από και προς τον χώρο εργασίας τους και την οικονομική τους κατάσταση.
Η επιδότηση για κατοίκους ορεινών περιοχών λόγω των έντονων καιρικών συνθηκών, λειτουργεί ως παυσίπονο αφού είναι προσωρινή ανακούφιση γιατί παράλληλα δεν αντιμετωπίζει, ούτε τερματίζει το πρόβλημα το οποίο παραμένει άλυτο. Τα κριτήρια επιδότησης και το συγκεκριμένο επίδομα αδυνατούν να καλύψουν τις πραγματικές ανάγκες των κάτοικων των ορεινών περιοχών.
Επιβάλλεται να δοθούν κίνητρα και στήριξη από τους κυβερνόντες, έτσι ώστε η νεολαία να έχει μια αξιοπρεπές ζωή στην ύπαιθρο και παράλληλα, να σταματήσει ριζικά η τάση της αστυφιλίας και ο μαρασμός της υπαίθρου.
Για την αντιμετώπιση της ενεργειακής ακρίβειας συνολικά, η κυβέρνηση οφείλει να πάρει μέτρα, ώστε να υπάρξει σταδιακά μετάβαση από την ενεργειακή φτώχεια στην ενεργειακή δικαιοσύνη, μέσω ειδικών σχεδίων στηρίζοντας τα ευάλωτα νοικοκυριά σε σχέση με τα ενεργειακά. Συγκεκριμένα τα σχέδια αυτά πρέπει να έχουν πλήρη οικονομική κάλυψη από το κράτος για εγκατάσταση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών τους. Η πρόσβαση στην ενέργεια είναι ανθρώπινο δικαίωμα.
Ευδόκιμος Ευαγόρου
Μέλος Γραφείου Νέων Εργαζομένων Κ.Σ. ΕΔΟΝ