«Είμαι από τόπο που η γυναίκα έχει Παγκόσμια Ημέρα να δανείζεται,
μα δεν γιορτάζει – αγωνίζεται»
«Με κακοποίησε και με βίασε ο πρώην σύντροφος μου.»
«Ηλικιωμένη βρέθηκε μαχαιρωμένη – Προσήχθη ο γιός της.»
«Ένοχος ο κατηγορούμενος για συστηματικό βιασμό αλλοδαπής εργάτριας που εργοδοτούσε στα χωράφια του»
Η 8η του Μάρτη καθιερώθηκε ως Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας στη μνήμη των εργατριών στα κλωστοϋφαντουργεία και ραφτάδικα της Νέας Υόρκης, που ξεσηκώθηκαν στις 8 του Μάρτη του 1857 για να διεκδικήσουν «δεκάωρη δουλεία, φωτεινές και υγιεινές αίθουσες εργασίας, ισομισθία με τους κλωστοϋφαντουργούς και των ράφτες». Εκείνη την εποχή οι γυναίκες εργάζονταν 16 ώρες την μέρα και με μισθούς πολύ χαμηλότερους από αυτούς των κλωστοϋφαντουργών. Οι διαδηλώσεις και οι απεργίες αυτές πνίγηκαν στο αίμα.
Πιο πάνω, κάποιοι από τους τίτλους ειδήσεων των τελευταίων μηνών. Ωστόσο, κάτι που δεν θα δούμε σε τίτλους ειδήσεων είναι η ανισομισθία μεταξύ αντρών και γυναικών για παροχή ίδιας εργασίας, δεν θα διαβάσουμε ποτέ για την απόλυση μιας γυναίκας επειδή είναι έγκυος, δεν θα δημοσιευθεί ο διπλός ρόλος που έχουν να επιτελέσουν οι γυναίκες στην καθημερινότητα τους. Συναντηθήκαμε με τη νεοεκλεγείσα Κεντρική Οργανωτικό του Γυναικείου Κινήματος ΠΟΓΟ, Ελένη Ευαγόρου, με αφορμή την 8η Μαρτίου και συζητήσαμε τα σύγχρονα ζητήματα των γυναικών, τις προκλήσεις και το ρόλο του Γυναικείου Κινήματος ΠΟΓΟ.
- Συχνά ακούμε πολλούς να αναρωτιούνται γιατί είναι σημαντική η ύπαρξη μιας ξεχωριστής οργάνωσης γυναικών. Πως θα απαντούσες σε αυτό τον προβληματισμό;
Η οργάνωση των γυναικών σε οργανώσεις που εξειδικεύονται στα ζητήματα της ισότητας και ισοτιμίας των φύλων είναι απαραίτητη. Ιδιαίτερα όταν πρόκειται για τις γυναίκες της εργατικής τάξης, δεν μπορούν παρά να βρεθούν στον οργανωμένο αγώνα για να διεκδικήσουν τα δικαιώματα τους, τα οποία καταπατούνται διπλά.
Οι γυναίκες, συνθλίβονται καθημερινά ανάμεσα στην πατριαρχία και στο εκμεταλλευτικό καπιταλιστικό σύστημα. Η κοινωνία μας συνεχίζει να είναι πατριαρχικά δομημένη, με τα έμφυλα στερεότυπα και αντιλήψειςνα θέτουν συνεχώς εμπόδια στη ζωή των γυναικών.Ταυτόχρονα, ο καπιταλισμός συνεχίζει να κεφαλαιοποιεί την αντίληψη πως οιγυναίκες είναι υποδεέστερες των αντρών.
Αυτή η διατύπωση δεν είναι θεωρητική. Στις μέρες μας οι γυναίκες είναι τα πρώτα θύματα των ελαστικών μορφών εργασίας, της φιλελευθεροποίησης των ωραρίων και της δουλειάς τις Κυριακές. Βρίσκονται πρώτες αντιμέτωπες με την απόλυση στις περιόδους κρίσεων ενώ πολλές είναι εκείνες που εργάζονται σε επαγγέλματα που δεν μπορούν ούτε να καθίσουν κατά τη διάρκεια της εργασίας τους. Οι γυναίκες συνεχίζουν να επωμίζονται το βάρος της φροντίδας των παιδιών, των ηλικιωμένων και του νοικοκυριού γεγονός που εκμηδενίζει τη συμμετοχή τους στην κοινωνική και πολιτική ζωή. Εκατομμύρια γυναίκες σε όλο το κόσμο είναι θύματα έμφυλης βία. Κι ακόμη οι γυναίκες βρίσκονται αντιμέτωπες με νέες μορφές εκμετάλλευσης: κατακερματισμένα ωράρια, χάσμα αμοιβών, σεξισμός, σωματεμπορία, εκδικητική πορνογραφία.
Είναι πεποίθηση μας πως τα ζητήματα αυτά μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο μέσω της οργανωμένης πάλης. Αυτό δείχνει και η ιστορία του γυναικείου κινήματος του τόπου μας, η οποία είναι σφραγισμένη με τους αγώνες και τις θυσίες πολλών λαϊκών αγωνιστριών που εντάχθηκαν στις γραμμές του λαϊκού και εργατικού κινήματος. Οι πρώτες διεκδικήσεις του γυναικείου κινήματος αφορούσαν τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας, τη νομοθεσία για τις υπηρέτριες, την ισομισθία ανάμεσα στους δασκάλους και τις δασκάλες, τους νοσηλευτές και τις νοσηλεύτριες, την κατάργηση του θεσμού της προίκας, το δικαίωμα στη ψήφο και στέφθηκαν με επιτυχία μετά από συλλογικούς, μακροχρόνιους και σκληρούς αγώνες.
Τις δεκαετίες που ακολούθησαν οι γυναίκες της Κύπρου, με το Γυναικείο Κίνημα της ΠΟΓΟ να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο, συνέχισαν να αγωνίζονται και κατάκτησαν ανάμεσα σε άλλα τον εκσυγχρονισμό του οικογενειακού δικαίου, την προστασία της μητρότητας, την ποινικοποίηση όλων των μορφών βίας έναντι των γυναικών, τη θέσπιση νομοθεσίας για την ίση αμοιβή.
Αυτό λοιπόν είναι που προστάζει η φύση και η θέση μας, να αγωνιζόμαστε οργανωμένα και συλλογικά μέχρι την επίτευξη της πραγματικής ισότητας και ισοτιμίας των φύλων.
- Ποιες είναι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει το Γυναικείο Κίνημα ΠΟΓΟ;
Η ΠΟΓΟ, η μεγαλύτερη οργάνωση γυναικών της Κύπρου, με ιστορία που ξεκινά από το 1950, έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο σε όλες τις γυναικείες κατακτήσεις στον τόπο μας, έχει βρεθεί μπροστά στον αγώνα για επανένωση της πατρίδας και του λαού μας και έχει ενεργό συμμετοχή στο παγκόσμιο προοδευτικό γυναικείο κίνημα. Σήμερα στόχος είναι να διατηρήσουμε αυτόν τον καθοριστικό ρόλο που διαδραματίζει η ΠΟΓΟ, να συνεχίσουμε να καταθέτουμε εμπεριστατωμένες προτάσεις στα ζητήματα των γυναικών ενώ ταυτόχρονα θα αυξήσουμε τον αντίκτυπο που έχουμε στην κοινωνία κόντρα στις απόψεις που καλούν την κοινωνία σε απομάκρυνση από τους συλλογικούς αγώνες.
Για αυτό το λόγο ως ΠΟΓΟ εγκαινιάζουμε αυτή την περίοδο εκστρατεία σύνδεσης με τίτλο «Οι γυναίκες μπροστά! Μαζί για ισότητα και ισοτιμία στο σπίτι, στην εργασία, στη ζωή! Μαζί στον αγώνα για επανένωση και ειρήνη.»Σε αυτό το πλαίσιο στοχεύουμε το επόμενο διάστημα να έρθουμε σε επαφή με γυναίκες όλων των ηλικιών σε ολόκληρη την Κύπρο, να τις καλέσουμε σε οργανωμένο αγώνα, να συζητήσουμε μαζί τους τα προβλήματα που τις απασχολούν και μέσα από σύγχρονες και καινοτόμες δράσεις να τα αναδείξουμε.
- Ποιο είναι το μήνυμα της 8ης Μαρτίου; Είναι επίκαιρο στη σύγχρονη εποχή;
Η 8η Μαρτίου είναι μέρα τιμής και αγώνα. Ημέρα τιμής στους αγώνες που δόθηκαν για να φτάσουμε μέχρι εδώ, για τις πρωτοπόρες αγωνίστριες που φώτισαν με το παράδειγμα τους την ιστορία του γυναικείου και εργατικού κινήματος αλλά και για τις απλές, καθημερινές γυναίκες που μέσα από τις θυσίες τους έδωσαν ώθηση στις γυναικείες διεκδικήσεις.
Ημέρα αγώνα για τις γυναίκες του σήμερα και του αύριο. Για εκείνες που επιστρέφοντας εξουθενωμένες από τη δουλειά πρέπει να ανταποκριθούν σε μια δεύτερη βάρδια στο σπίτι: μαγείρεμα, σιδέρωμα, φροντίδα των παιδιών και του νοικοκυριού.Για τις νέες μητέρες που τρέμουν για τη στιγμή που θα πρέπει να επιστρέψουν στην εργασία τους καθώς το κράτος αδυνατεί – ή δε θέλει- να στηρίξει τη γονεϊκότητα. Για τις μονογονιούς, τις άνεργες, τις συνταξιούχες που δύσκολα βγάζουν τον μήνα. Για τις μετανάστριες και τις προσφύγισσες που αντιμετωπίζουν τη φτώχεια, τον ρατσισμό, τη βία. Για τα θύματα έμφυλης βίας που βρίσκονται εγκλωβισμένα ανάμεσα στους κακοποιητές τους και στην ανυπαρξία των κρατικών δομών. Για τις γυναίκες που κρίνονται από το ύψος της φούστας τους και το βάθος του ντεκολντέ τους. Για όσες ζουν στη σκιά του συντηρητισμού καθώς δεν μπορούν να εκφράσουν τη σεξουαλική τους προτίμηση. Για τα κορίτσια που δεν μπορούν ακόμη να ονειρευτούν πως μπορούν να γίνουν αστροναύτισσες ή να διοικήσουν ένα μεγάλο οργανισμό. Για αυτές που δύσκολα βλέπουν τον εαυτό τους να αναλαμβάνει θέση πολιτικής ευθύνης, όχι γιατί δεν θέλουν ή δεν είναι ικανές αλλά γιατί θα πρέπει να αποδεικνύουν καθημερινά πως «σκέφτονται, έστω κι αν είναι γυναίκες».
- Ποιο μήνυμα θέλετε να στείλετε στη νέα κυβέρνηση σε ότι αφορά τα αιτήματα των γυναικών;
Ως ΠΟΓΟ θα συνεχίσουμε να διεκδικούμε τα δικαιώματα των γυναικών με όλους τους τρόπους. Μέσω δράσεων και κινητοποιήσεων, μέσω διαλόγου με την κοινωνία και τους αρμόδιους φορείς, μέσω κατάθεσης προτάσεων στη Βουλή. Η νέα κυβέρνηση καλείται άμεσα να δείξει τις προθέσεις. Θα ανασύρει από τα συρτάρια τις νομοθεσίες που ψηφίστηκαν αλλά δεν έχουν τεθεί ποτέ σε εφαρμογή, όπως η νομοθεσία ενάντια σε κάθε μορφή σεξισμού; Θα προχωρήσει στην ενίσχυση των κρατικών δομών στήριξης των γυναικών; Θα ανταποκριθεί στο αίτημα της κοινωνίας για πλήρη και ουσιαστική εφαρμογή της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης που προνοεί την ολιστική αντιμετώπιση της έμφυλης βίας; Θα ανταποκριθεί στις ανάγκες των θυμάτων της έμφυλης βίας; Θα προστατεύσει τις νέες μητέρες και τις εγκύους από την εργοδοτική αυθαιρεσία;
Όλα αυτά και πολλά άλλα πρόκειται να παρακολουθούμε στενά το επόμενο διάστημα και για αυτά θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε με όλα τα μέσα.
Γραφείο Ισότητας και Ισοτιμίας Κ.Σ. ΕΔΟΝ
