Η Ε.Ε., ως μια προωθημένη μορφή καπιταλιστικής οικονομικής και πολιτικής ολοκλήρωσης, δεν διαφέρει επί της ουσίας από τα υπόλοιπα διεθνή ιμπεριαλιστικά κέντρα, παρόλο που υπάρχουν συγκεκριμένες ιδιαιτερότητες. Ιδιαιτερότητες οι οποίες αφορούν κυρίως στους εσωτερικούς ανταγωνισμούς μεταξύ των κρατών – μελών, αλλά και στην πολιτική κουλτούρα και ιστορία των ευρωπαϊκών λαών, η οποία είναι βγαλμένη μέσα από ταξικούς και κοινωνικούς αγώνες.
Η παγκόσμια οικονομική κρίση ξεσκέπασε με το χειρότερο τρόπο τον πραγματικό χαρακτήρα της Ένωσης. Ο χαρακτήρας αυτός, καθορίζεται και αποδεικνύεται, τόσο από την Ιδρυτική και τις άλλες της Συνθήκες, με κορωνίδα τη συνταγματική Συνθήκη της Λισσαβόνας, όσο και από την ίδια την πολιτική της Ένωσης έναντι των εργαζομένων και των λαών.
Όπως κάθε ιμπεριαλιστικός οργανισμός που «σέβεται τον εαυτό του και τον χαρακτήρα του», η Ευρωπαϊκή Ένωση τα τελευταία χρόνια και με αφορμή σε αρκετές περιπτώσεις την οικονομική κρίση, θέτει εν ενεργεία τις πολιτικές εκείνες που θα εξυπηρετήσουν σε ακόμα μεγαλύτερο βαθμό τους στόχους της.
Οι συνεχείς αντιλαϊκές και αντεργατικές δράσεις και πολιτικές της Ένωσης, εκφράζονται, άλλοτε με πολιτικές και νομικές επιθέσεις εναντίον των εργατικών δικαιωμάτων και άλλοτε με την ολοένα και στενότερη σύζευξη της με το ΝΑΤΟ και τις κοινές στρατιωτικές δράσεις - όπου αυτό επιβάλλεται για να ικανοποιηθούν τα συμφέροντα του κεφαλαίου και των πολυεθνικών. Ακόμα και οι διαφορές και διαστάσεις απόψεων ανάμεσα σε ηγετικές χώρες της Ε.Ε. με τις Η.Π.Α. ή άλλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις εκτός της Ένωσης, αποδίδονται κυρίως σε ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις και ανταγωνισμούς και όχι σε επιλογές ενός διαφορετικού δρόμου ανάπτυξης και πολιτικής.
Κατακτήσεις των εργαζομένων υψίστης σημασίας για το δικαίωμα στη ζωή και την αξιοπρέπεια, όπως είναι η σταθερή και μόνιμη δουλειά, το οκτάωρο, η κοινωνική ασφάλιση των εργαζομένων, το δικαίωμα στην παιδεία, την εκπαίδευση, την υγεία, την πρόνοια και τη σύνταξη και άλλα εργατικά δικαιώματα που κατακτήθηκαν με επίπονους κι αιματηρούς αγώνες από την εργατιά και τους συμμάχους της, τέθηκαν στο στόχαστρο της αστικής τάξης και του μεγάλου κεφαλαίου, με αποτέλεσμα σε μια σειρά από χώρες να κουτσουρεύονται ή και να καταργούνται.
Οι νεοφιλελεύθερες αυτές πολιτικές οδήγησαν και οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στην όξυνση των προβλημάτων της ανεργίας, της φτώχειας, των άστεγων, της μετανάστευσης, του κοινωνικού αποκλεισμού και της περιθωριοποίησης μεγάλων στρωμάτων του πληθυσμού της Ε.Ε. Γεννούν ταυτόχρονα αλυσιδωτές αρνητικές επιπτώσεις στους εργαζόμενους, αφού πέραν από το κουτσούρεμα των δικαιωμάτων τους, οδηγούν και τους ίδιους τους εργαζόμενους, αλλά και τους λαούς σ’ έναν άκρατο ανταγωνισμό, εφόσον οι νόμοι της ζούγκλας που καλλιεργούνται μέσα στις καπιταλιστικές κοινωνίες, έχουν ως προμετωπίδα την ανθρωποφάγο φιλοσοφία «θάνατος σου η ζωή μου».
Η επίθεση στα εργατικά κεκτημένα και δικαιώματα, με την «έκρηξη» της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης, εντάθηκε και έφτασε στο ζενίθ της, αφού τα ηγετικά κράτη της Ε.Ε. βρήκαν ως ευκαιρία την κρίση για περαιτέρω ξεζούμισμα εργατικών και λαϊκών κεκτημένων, με την «πιασάρικη» πολλές φορές υπόσχεση για «τεράστιες θυσίες τώρα, για να σωθούμε αύριο». Στόχος, βέβαια, δεν είναι η «θυσία» των σημερινών εργαζομένων για το σώσιμο των αυριανών, αλλά η περαιτέρω κερδοφορία των πολυεθνικών και του κεφαλαίου, ακόμα κι αν αυτό ισοδυναμεί με υποθήκευση του μέλλοντος των επόμενων γενεών, φτωχοποίηση και πόλεμο.
Η θεσμοθετημένη συνεργασία της Ε.Ε. με το ΔΝΤ οξύνει τον αντιλαϊκό της χαρακτήρα και στοχεύει στην υποταγή ολόκληρων λαών. Τα «Μνημόνια Συναντίληψης» που επιβάλλονται σε πολλά κράτη-μέλη – ανάμεσά τους και η Κύπρος – ρίχνουν τα βάρη της κρίσης στους λαούς και ενισχύουν το μεγάλο κεφάλαιο (ντόπιο και ξένο). Έτσι, αυξάνεται η εκμετάλλευση και επιβάλλονται σχέσεις νέο-αποικιακού χαρακτήρα, ενώ εντείνονται οι ανισότητες μεταξύ των κρατών. Το ίδιο το παράδειγμα της Κύπρου, αλλά και οι τελευταίες εξελίξεις στην Ελλάδα, αποδεικνύουν του λόγου το αληθές.
Την ίδια στιγμή, η πρόσφατη στάση της Ε.Ε. στην κρίση στη Λιβύη, στη Συρία και γενικότερα στις εξελίξεις στις χώρες της Μέσης Ανατολής, αλλά και η προγενέστερη στάση της στα Βαλκάνια, η συμμετοχή της στην παράνομη επέμβαση στην Γιουγκοσλαβία, οι απαράδεχτες παρεμβάσεις στα εσωτερικά χωρών της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, όπως στην Ουκρανία και τη Γεωργία, οι «προληπτικές» στρατιωτικές αποστολές σε Κόσσοβο, Κονγκό, Σκόπια, Αφρική κ.α. δεν αφήνουν περιθώρια για διαφορετική αντιμετώπισή της, παρά ως ένα άλλο ισχυρό κέντρο του ιμπεριαλισμού. Ακόμα κι αν διατείνονται οι ηγέτες της Ένωσης πως όλα αυτά έγιναν και γίνονται για τον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας», είναι εξόφθαλμο πως πραγματικοί στόχοι είναι ο απόλυτος έλεγχος στρατηγικών περιοχών, η επέκταση του πεδίου κερδοφορίας του κεφαλαίου και η καταστολή κάθε ουσιαστικής αμφισβήτησης και αντίστασης.
Το άμεσο μέλλον των λαών, προβλέπεται μελανό και οι νέες γενιές ενδέχεται να γίνουν οι πρώτες γενιές μετά από αιώνες, που θα ζήσουν με χειρότερους όρους απ’ ότι οι πρόγονοί τους. Την ίδια στιγμή όμως, οι νέες γενιές, αποτελούν και το μέλλον λαών ολόκληρων. Λαών που πρέπει να αγωνιστούν για μια άλλη Ευρώπη, της δημοκρατίας, της δικαιοσύνης, της αλληλεγγύης.
Με το δικό μας συνεχή και αδιάκοπο αγώνα, θα είναι αυτές οι γενιές που θα γυρίσουν ακόμη πιο γρήγορα τον τροχό της ιστορίας, που στο πέρασμά του θα σαρώσει κάθε καταπίεση κι εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Γιατί το μέλλον της Ευρώπης και του κόσμου δεν μπορεί να είναι και δεν είναι ο καπιταλισμός, αλλά ο σοσιαλισμός.
Αφροδίτη Κατσή
Μέλος Επαρχιακής Γραμματείας ΕΔΟΝ Λευκωσίας-Κερύνειας
Η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και η εξασθένιση της δράσης και παρέμβασης του Κινήματος των Αδεσμεύτων δημιούργησαν νέες, αρνητικές δυστυχώς συνθήκες για την Κύπρο και τον αγώνα της ενάντια στην κατοχή για την επανένωση του νησιού. Παράλληλα, η ένταξη της Ελλάδας ως πλήρες μέλος στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η αίτηση που υπέβαλε η Τουρκία για ένταξή της στην Ένωση, δημιούργησαν νέα δεδομένα για το ρόλο που θα μπορούσε η Ευρωπαϊκή Ένωση να διαδραματίσει στις προσπάθειες για επίλυση του Κυπριακού. Είναι γι' αυτούς τους λόγους κυρίως που το ΑΚΕΛ ανέλυσε ενδελεχώς τις νέες συνθήκες που προέκυψαν και συναίνεσε στην ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε., αφού πάντοτε είχε ως πρώτιστη προτεραιότητα την απελευθέρωση κι επανένωση της Κύπρου.
Με την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. η Τουρκία απέκτησε άμεσες υποχρεώσεις απέναντι στην Κυπριακή Δημοκρατία, όπως αυτές καθορίζονται σε δεσμευτικά κείμενα της Ένωσης, στο Πρωτόκολλο της Άγκυρας και στο ευρωπαϊκό κεκτημένο. Υποχρεώσεις που μπορεί να μην ισοδυναμούν με λύση του προβλήματος, αποτελούν όμως έναν σημαντικό μοχλό πίεσης επάνω στην Τουρκία και αν αξιοποιηθούν σωστά μπορούν να λειτουργήσουν ως κίνητρο για την εξεύρεση λύσης.
*Δημοσιεύτηκε στη "Νεολαία", στο τεύχος Αυγούστου 2015
