Η ευκαιρία ορίζεται ως «η δυνατότητα που παρέχεται σε κάποιον από κάποιον άλλον για να πετύχει κάτι που θέλει». Αλήθεια, τι δυνατότητες παρέχονται σε μετανάστριες, σε άνεργες ή εργαζόμενες νέες γυναίκες; Τι δυνατότητες παρέχονται σε παιδιά με αναπηρία προς αποφυγή του κοινωνικού αποκλεισμού; Τι δυνατότητες παρέχονται σε άτομα ΛΟΑΤΚΙ+; Ας μην αναφερθούμε για δυνατότητες σε άτομα που μπορεί να συνδυάζουν ορισμένα από τα πιο πάνω χαρακτηριστικά. Όμως ας αναλογιστούμε πραγματικά, τι δυνατότητες μπορεί να παρέχονται σε μια μετανάστρια μονογονιό; Σε έναν πρόσφυγα ΛΟΑΤΚΙ+; Σε μια γυναίκα ή έναν άντρα πρόσφυγα με ειδικές ικανότητες;
Οι οικονομικές ανισότητες, ο ταξικός διαχωρισμός και η περιορισμένη και ελλειμματική πρόσβαση σε βασικές ανάγκες είναι μόνο ορισμένα στοιχεία που αποτελούν τον πυρήνα του προβλήματος των ανισοτήτων και κατ’ επέκταση των διακρίσεων όλων των μορφών. Στις συνθήκες του καπιταλιστικού συστήματος και των νεοφιλελεύθερων πολιτικών που εφαρμόζονται, δημιουργείται μια παρανόηση «ίσων ευκαιριών» χωρίς όμως να λαμβάνονται υπόψη επιμέρους ιδιαιτερότητες κοινωνικών ομάδων.
Υπάρχουν όμως επί της ουσίας οι «ίσες ευκαιρίες» που αναφέρονται οι νεοφιλελεύθεροι; Η απουσία κρατικών δομών στήριξης και φροντίδας, η έλλειψη κοινωνικής πολιτικής για αντιμετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, άρουν τις όποιες ψευδαισθήσεις υπάρχουν περί ίσων ευκαιριών. Οι κοινωνικά κατασκευασμένοι έμφυλοι ρόλοι, ο στιγματισμός και ο αποκλεισμός ατόμων με κριτήριο το σεξουαλικό τους προσανατολισμό ή της ταυτότητας του φύλου τους, η έλλειψη πρόσβασης σε βασικές ανάγκες όπως η υγεία, η εκπαίδευση και η εργασία, είναι τα στοιχεία εκείνα που επί της ουσίας δημιουργούν την εντύπωση των «ευάλωτων ομάδων» κι όχι η όποια ιδιότητα ή χαρακτηριστικό φέρει μαζί της η κάθε ανθρώπινη ύπαρξη. Τέλος, οι καλά ριζωμένες θρησκευτικές αντιλήψεις και η μεγάλη επιρροή που έχει η εκκλησία στην κυπριακή κοινωνία και στο κυπριακό κράτος εντείνουν ακόμη περισσότερο το πρόβλημα.
Σε κάθε περίπτωση, η νεολαία της Αριστεράς οφείλει, οι δράσεις και οι θέσεις που προάγει και υπερασπίζεται, να συμβαδίζουν με την ποιοτικά ανώτερη κοινωνία που οραματίζεται. Η σημαντικότητα της νεολαιίστικης αριστερής παρέμβασης δεν εξωραΐζεται ως κάτι το ιδεατό και άυλο. Η ύπαρξη μιας νεολαίας που έχει ρόλο και λόγο, αντικατοπτρίζει την αλλαγή και το μέλλον εκ των πραγμάτων, κι όχι με συνθηματολογίες και στείρα αρθρογραφία ή μεμονωμένες παρεμβάσεις σε Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης. Η αλλαγή απαιτεί παρουσία και δράση.
Την ίδια στιγμή όμως δεν σημαίνει πως η νεολαία της Αριστεράς ωριμάζει σε μια γυάλινη κοινωνία. Η νεολαία της Αριστεράς είναι δέκτης των ίδιων ερεθισμάτων με τα οποία στοχεύει και πρέπει να στοχεύει να έρθει σε ρήξη. Γι’ αυτό πρώτος και βασικός στόχος της ΕΔΟΝ είναι η εντός της οργάνωσης απαλοιφή των όποιων στερεοτύπων. Ως εκ τούτου, συμμετέχουμε σε σεμινάρια που διοργανώνουν κοινωνικοί φορείς για την εις βάθος εκπαίδευση όλων μας.
Πρώτοι και πρώτες εμείς οφείλουμε να είμαστε το παράδειγμα ανθρώπου που οραματιζόμαστε. Για εμάς δεν αρκούν οι διακηρύξεις και οι ανακοινώσεις για το μεταναστευτικό/προσφυγικό, αλλά οφείλουμε να σταθούμε έμπρακτα δίπλα σε όσους υποφέρουν. Γι’ αυτό διοργανώνουμε δράσεις συλλογής ρούχων, τροφίμων και ειδών πρώτης ανάγκης. Οφείλουμε όμως να συμβάλουμε και με άλλους τρόπους, με συναντήσεις με τους αρμόδιους φορείς, να ασκήσουμε πιέσεις και να ξεγυμνώσουμε τους απάνθρωπους και ρατσιστικούς χειρισμούς που τυγχάνουν οι μετανάστες/τριες και οι πρόσφυγες/ισσες. Να προωθήσουμε την ένταξη των μεταναστών/τριών στην κυπριακή κοινωνία και να απαιτήσουμε τη δημιουργία επαρκών υποδομών ένταξης τους. Να απαιτήσουμε την ενίσχυση των προγραμμάτων αντιρατσιστικής εκπαίδευσης στα σχολεία και ευρύτερα στην κοινωνία.
Ποιος μπορεί να ξεχάσει τις αμέτρητες αναφορές για βία κατά των γυναικών το προηγούμενο διάστημα; Ένα πρόβλημα το οποίο όλοι ξέρουμε πως υπάρχει αλλά πολλές φορές αποτελεί θέμα ταμπού για την κοινωνία. Οργανώσαμε εκστρατεία ενάντια στην κουλτούρα του βιασμού γιατί θεωρούμε πως έχουμε χρέος να συμβάλουμε στην απάλειψη των στερεοτύπων γύρω από το ζήτημα, στην αποκάλυψη τέτοιων πρακτικών και στην ενδυνάμωση των νέων ως εν δυνάμει θύματα. Έχουμε επίσης χρέος να σταθούμε, όχι μπροστά ούτε δίπλα, αλλά, μαζί με τα θύματα βίας. Οφείλουμε να υποστηρίξουμε την καλλιέργεια της κουλτούρας της ισοτιμίας στην εκπαίδευση για καταπολέμηση σεξιστικών και αναχρονιστικών αντιλήψεων για το ρόλο των φύλων που αναπαράγονται μέσα από τους θεσμούς και τα αστικά ΜΜΕ. Οφείλουμε να στηρίξουμε τις νέες γυναίκες, τις νέες εργαζόμενες και άνεργες, τις νέες μητέρες. Να απαιτήσουμε την εφαρμογή της ισοτιμίας στο χώρο εργασίας με μέτρα που να κατοχυρώνουν την ισομισθία, την ίση μεταχείριση και την προστασία της μητρότητας. Να κατευθύνουμε τη συζήτηση προς το σεβασμό στα σεξουαλικά αναπαραγωγικά δικαιώματα της γυναίκας και, το σεβασμό στο δικαίωμα της γυναίκας στην αυτοδιάθεση του σώματος και της ζωής της.
Οι διακρίσεις σε μια ταξική κοινωνία είναι αμέτρητες. Οι ταξικές κοινωνίες εξ’ ορισμού γεννούν διακρίσεις, γεννούν ανθρώπους πολλών ταχυτήτων, γεννούν ανθρώπους «ανώτερους» και ανθρώπους «κατώτερους», γεννούν ζωές που αξίζουν και ζωές που ανήκουν στο περιθώριο. Η Aριστερά έχει χρέος να ταχθεί στο πλάι των ανθρώπων που γίνονται δέκτες ρατσισμού, των ανθρώπων που στερούνται των βασικών τους αναγκών γιατί απλά είναι διαφορετικοί, ή γιατί είναι θύματα του ίδιου του συστήματος. Η νεολαία της Αριστεράς έχει χρέος να ταχθεί μαζί με την τάξη της και δίπλα σε ανθρώπους «περιθωριοποιημένους», μαζί με ανθρώπους «περιθωριοποιημένους» – και απέναντι στην αστική αντίληψη των «ίσων ευκαιριών για όλους»!
Άντρεα Κώστα
Υπεύθυνη Γραφείου Ισότητας και Ισοτιμίας Κ.Σ. ΕΔΟΝ
Μέλος Κεντρικού Συμβουλίου ΕΔΟΝ
