Ο Τομέας Οικονομίας του ΑΚΕΛ έχει ήδη επεξεργαστεί ένα βασικό περίγραμμα με τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν, ενώ σε αρκετούς τομείς έχει παρουσιάσει και συγκεκριμένες προτάσεις.
Έχουμε πολύ πρόσφατα εξέλθει από τις προεδρικές εκλογές, στις οποίες ο νυν Πρόεδρος της Δημοκρατίας, εμφανιζόταν έτοιμος, από τις πρώτες κιόλας μέρες να δώσει λύσεις σε όλα τα ζητήματα. Στα ζητήματα οικονομίας όμως, με την ευρεία έννοια, τελικά τι είδαμε να γίνεται;
Προς το παρόν δεν είδαμε. Ακούσαμε προεκλογικά. Ακούμε και μετεκλογικά.
Η παρούσα κυβέρνηση καλείται να διαχειριστεί πολλά και θα κριθεί. Όχι γιατί πρέπει απλά και μόνο να κριθεί αλλά γιατί την όποια ανεπάρκεια την πληρώνει η οικονομία και κατ’ επέκταση η κοινωνία (σημ. σύνταξης: περισσότερα για τις σχεδόν 100 μέρες της νέας κυβέρνησης στην σελ. 7).
Λύση δεν μπορεί να θεωρείται η ανταλλαγή επιστολών αλλά ούτε και οι απλές συστάσεις προς τις τράπεζες για μείωση των επιτοκίων. Λύση δεν μπορεί να θεωρείται η μείωση του ΦΠΑ σε ορισμένα είδη πρώτης ανάγκης, χωρίς την λήψη αυστηρών μέτρων ελέγχου κατά της αισχροκέρδειας. Λύση δεν είναι οι εξαγγελίες στα θέματα της διαχείρισης των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων και πόσο μάλλον στο κεφάλαιο των ενεργειακών σχεδιασμών.
Χρειάζεται πραγματική βούληση για αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζει σήμερα η οικονομία του τόπου. Χρειάζεται πολύ περισσότερο και ένα κοινωνικός φακός που να θέτει στο επίκεντρο την προστασία και την στήριξη της κοινωνίας.
Ποια, κατά την δική σας κρίση, είναι τα βασικά ζητήματα/προβλήματα της Κυπριακής οικονομίας σήμερα, τα οποία επηρεάζουν, την πραγματικότητα των εργαζομένων της Κύπρου;
Το πιο καυτό πρόβλημα είναι αυτό της συνεχιζόμενης ακρίβειας. Η ανυποχώρητη ακρίβεια αυξάνει την εισοδηματική πίεση των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Το τίμημα είναι πολύ μεγαλύτερο για τους νέους και τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού καθώς βλέπουν τα διαθέσιμα τους εισοδήματα να εξανεμίζονται αδυνατώντας να καλύψουν βασικές και στοιχειώδης ανάγκες.
Ο πληθωρισμός παραμένει σχεδόν ανυποχώρητος με το κόστος ενέργειας να προσθέτει σημαντικά στον προϋπολογισμό της κάθε οικογένειας και της κάθε μικρομεσαίας επιχείρησης.
Ένα άλλο πολύ σημαντικό πρόβλημα είναι οι συνεχείς αυξήσεις στα δανειστικά επιτόκια, συνεπεία της νέας νομισματικής πολιτικής που ακολουθούν οι εποπτικές αρχές σε ΗΠΑ και ΕΕ. Η αύξηση των επιτοκίων αυξάνει το κόστος χρηματοδότησης στους υφιστάμενους δανειολήπτες, ενώ θέτει σοβαρά εμπόδια στην προοπτική παραχώρησης νέων δανείων.
Όλα αυτά τα δεδομένα δεν είναι μονοσήμαντα. Αντίθετα επιδρούν και στην πραγματική οικονομία. Ο περιορισμός του διαθέσιμου εισοδήματος σημαίνει μείωση της κατανάλωσης και αυτό με τη σειρά του δημιουργεί συνθήκες ύφεσης. Η αύξηση των επιτοκίων από την άλλη δύναται να ανοίξει ένα νέο φαύλο κύκλο μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Κατά το ΑΚΕΛ ποια είναι τα άμεσα μέτρα που πρέπει να ληφθούν;
Η ανακούφιση της κοινωνίας και ιδιαίτερα των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού από την ακρίβεια παραμένει προτεραιότητα. Το ΑΚΕΛ έχει καταθέσει σειρά από προτάσεις για υλοποίηση μέτρων τα οποία αφενός να συγκρατούν την ακρίβεια και αφετέρου να προσθέτουν στο διαθέσιμο εισόδημα της κοινωνίας.
Η μείωση του ΦΠΑ στο ηλεκτρικό ρεύμα και η κατάργηση της διπλής φορολογίας στα καύσιμα είναι απαραίτητα μέτρα που πρέπει να υλοποιηθούν.
Μόνο το 2022 τα επιπλέον έσοδα του κράτους λόγω των αυξημένων εισπράξεων λόγω της ακρίβειας προσέγγισαν τα 1,5 δις. ευρώ. Μέρος αυτών των εσόδων πρέπει να αξιοποιηθεί για την αντιμετώπιση της ακρίβειας, ενώ έδαφος υπάρχει και για την άντληση εσόδων από τη φορολόγηση των υπερκερδών των εταιρειών ενέργειας.
Σε σχέση με την αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος χρειάζεται πολιτική βούληση έτσι ώστε να αυξηθεί ο κατώτατος μισθός, να αποδοθεί η ΑΤΑ σε όλους τους εργαζόμενους και να αναπροσαρμοστεί το ύψος των επιδομάτων που παραμένουν καθηλωμένα.
Για τα επιτόκια μπορεί να γίνει κάτι;
Υπάρχουν παραδείγματα χωρών που έχουν ήδη εφαρμόσει πολιτικές προστασίας των δανειοληπτών από τις συνεχείς αυξήσεις των επιτοκίων.
Ως ΑΚΕΛ προτείνουμε τον καθορισμό οροφής για επιτόκια που αφορούν στεγαστικά δάνεια. Με ευθύνη του κράτους θα πρέπει να εκπονηθούν σχέδια ρύθμισης των οφειλών τα οποία να προνοούν και την κάλυψη μέρους των τόκων.
Παράλληλα, για τους νέους ανθρώπους η επαναφορά και βελτίωση του σχεδίου επιδότησης των τόκων είναι πολύ σημαντική.
Όλα αυτά εξαρτώνται βέβαια στην βούληση της κυβέρνησης να αναπτύξει την ανάλογη κοινωνική πολιτική.
Τι πρέπει να αλλάξει, μακροπρόθεσμα, σε σχέση με την Κυπριακή οικονομία;
Το οικονομικό μοντέλο της Κύπρου εξακολουθεί να παρουσιάζει σημαντικές στρεβλώσεις και παθογένειες. Αντί να επενδύει σε λύσεις, απλά διογκώνει τα διαρθρωτικά προβλήματα και τις κοινωνικές ανισότητες.
Για να μπορεί η οικονομία να αποτελεί ισχυρή βάση στήριξης της κοινωνίας χρειάζεται αλλαγή πλεύσης. Επανασχεδιασμός του μοντέλου οικονομικής ανάπτυξης. Ένα νέο αναπτυξιακό μοντέλο του οποίου ο στρατηγικός σχεδιασμός θα λαμβάνει υπόψη τη διεθνή κατάσταση αλλά και το κυπριακά δεδομένα.
Ποιοι είναι τα χαρακτηριστικά αυτού του νέου αναπτυξιακού μοντέλου;
Το νέο αυτό μοντέλο ανάπτυξης πρέπει να είναι ισορροπημένο και κοινωνικά ευαίσθητο, αξιοποιώντας το σύνολο των κλάδων της κυπριακής οικονομίας. Παράλληλα, θα πρέπει να διέπεται από ποιοτικά χαρακτηριστικά όπως:
- Να είναι ικανό να αντιμετωπίσει τις αυξημένες εισοδηματικές ανισότητες μέσα από τη δικαιότερη κατανομή του παραγόμενου πλούτου.
- Να διασφαλίζει ποιοτικές θέσεις εργασίας με επίκεντρο τον σεβασμό των εργασιακών θέσμιων και παραδόσεων του τόπου.
- Να θωρακίζει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
- Να σέβεται το περιβάλλον και να προστατεύει του φυσικούς πόρους από την άναρχη ανάπτυξη.
- Να ορθώνει το απαραίτητο δίκτυ προστασίας για τα ευάλωτα στρώματα της κοινωνίας.
- Να αντιμετωπίζει τα φαινόμενα διαπλοκής και διαφθοράς μέσα από την πραγματική εγκαθίδρυση της ισονομίας και η δικαιοσύνη και τη χρηστή διοίκηση
Ο Τομέας Οικονομίας του ΑΚΕΛ έχει ήδη επεξεργαστεί ένα βασικό περίγραμμα με τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν, ενώ σε αρκετούς τομείς έχει παρουσιάσει και συγκεκριμένες προτάσεις.
Συνέντευξη και επιμέλεια:
Συντακτική «ν»