Του Άλκη Συλικιώτη
Μέλος Κ.Σ. ΕΔΟΝ
Παρακολουθώντας τις τελευταίες εξελίξεις και συζητήσεις γύρω από τα ζητήματα παιδείας ο καθένας μπορεί να αντιληφθεί πως η παραπλάνηση δίνει και παίρνει, ενώ η πλειοψηφία του κόσμου φαίνεται να αγνοεί τη σημασία και το ρόλο της εκπαίδευσης και του σχολείου. Αυτό προκύπτει από το πώς πλασάρεται ο ρόλος του σχολείου κυρίως με τις πολιτικές που προωθεί η παρούσα κυβέρνηση (νέα ωρολόγια Προγράμματα, νέοι κανονισμοί λειτουργίας) που οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια σε ένα σχολείο αυταρχικό, αντεπιστημονικό και χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο κινείται και η νέα πρόταση του Υπουργού Παιδείας, που δεν αλλάζει την ουσία της εφαρμογής των εξετάσεων ανά τετράμηνο όπως αυτές θα εφαρμοστούν τη σχολική χρονιά 2018-2019. Ολόκληρη σχεδόν η επιχειρηματολογία για την εφαρμογή των εξετάσεων ανά τετράμηνο κινείται όχι στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης, όχι στην ανάπτυξη ανθρώπων που θα είναι ωφέλιμοι στην κοινωνία, αλλά στο ότι οι μαθητές θα έχουν καλύτερες επιδόσεις και θα εμπεδώνουν καλύτερα την ύλη. Η επιχειρηματολογία κινείται δηλαδή στη λογική της ειδίκευσης των μαθητών χωρίς την απόκτηση της απαραίτητης πολύπλευρης και σφαιρικής γνώσης. Μια αντίληψη που ενισχύει τον εξατασιοκεντρικό, υλοκεντρικό χαρακτήρα του σχολείου με όλα όσα αυτό συνεπάγεται για το μορφωτικό χαρακτήρα του.
Η διαφωνία μας με τις εξετάσεις τετραμήνων σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει υπεράσπιση των υφιστάμενων δομών του σχολείου, το οποίο ούτε ευχάριστο είναι για τους μαθητές, ούτε προσφέρει αυτά που θα έπρεπε να προσφέρει. Τι δεν προσφέρει δηλαδή το σχολείο σήμερα; Δεν προσφέρει μαθήματα τα οποία δημιουργούν ένα ευχάριστο περιβάλλον και να οξύνουν την κριτική σκέψη και τις δεξιότητες. Εξοβελίζει μαθήματα όπως ξένες γλώσσες, μουσική, τέχνη και πληροφορική για τα οποία οι μαθητές καταφεύγουν στα ιδιωτικά φροντιστήρια για την εκμάθηση τους. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οι εξετάσεις ανά τετράμηνο θα ενισχύσουν το σχολείο της στείρας εξειδίκευσης, καθώς θα δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στα εξεταζόμενα μαθήματα επιλογής, μετατρέποντας τα υπόλοιπα μαθήματα σε μαθήματα μειωμένου ενδιαφέροντος. Για παράδειγμα οι μαθητές της Γ’ Λυκείου θα εξετάζονται τρεις φορές μέσα στη χρονιά (ανά τετράμηνο και παγκύπριες) 4-5 μαθήματα για να μπορούν να εισέλθουν στο πανεπιστήμιο. Αν μάλιστα ο μαθητής επιθυμεί να διεκδικήσει θέση σε δύο πεδία, θα καλείται να εξεταστεί σε περισσότερα μαθήματα. Με την εφαρμογή λοιπόν των εξετάσεων ανά τετράμηνο θα ενταθεί ακόμη περισσότερο το φαινόμενο της παραπαιδείας, ενώ το σχολείο θα χάσει εντελώς το μορφωτικό του χαρακτήρα αφού θα μετατραπεί σε κέντρο αποστήθισης και προετοιμασίας για εισδοχή στο Πανεπιστήμιο.
Η διαφωνία μας με το υπάρχον σύστημα δεν σημαίνει ότι είμαστε έτοιμοι να αποδεχτούμε ένα άλλο σύστημα το οποίο θα ενισχύει αντί να αμβλύνει τα κακώς έχοντα της εκπαίδευσης. Βασικό χαρακτηριστικό του σχολείου πρέπει να είναι η μειωμένη ύλη, η ανάπτυξη της κριτικής σκέψης, οι ομαδοσυνεργατικές εργασίες, η ανάπτυξη του αισθητικού κριτηρίου και η εναλλακτική αξιολόγηση του μαθητή.
Για μας λοιπόν, το σχολείο αποτελεί ένα χώρο πολύπλευρης μόρφωσης, η οποία θα ακολουθεί την τεχνολογική και επιστημονική ανάπτυξη της ανθρωπότητας. Ένα σχολείο που θα αναπτύσσει πέραν από το μορφωτικό και το αισθητικό κριτήριο μέσω της μουσικής, της τέχνης, της ποίησης κ.α. Τέλος, το σχολείο των πολλών εξετάσεων ενισχύει τις αρνητικές αξίες του ατομικισμού και της απάθειας που προωθούνται από το υπάρχον κοινωνικοοικονομικό σύστημα. Το ανθρωποκεντρικό και δημοκρατικό σχολείο για το οποίο αγωνιζόμαστε, είναι το σχολείο, στο οποίο οι μαθητές θα οξύνουν την κριτική τους σκέψη, αναπτύσσοντας παράλληλα αξίες όπως η αλληλεγγύη, ο σεβασμός, η συνεργασία και η συλλογικότητα, ένα σχολείο για όλους και όχι για τους λίγους και εκλεκτούς.
