Μια από τις πιο άγνωστες -για τους περισσότερους Ελληνοκύπριους τουλάχιστον- σελίδες της σύγχρονης κυπριακής ιστορίας είναι οι σφαγές Τουρκοκυπρίων από Ε/κ φασίστες τόσο την περίοδο των διακοινοτικών ταραχών 1963-64 όσο και κατά το καλοκαίρι του 1974. Οι περιπτώσεις της σφαγής 126 Τ/κ –κυρίως γυναικόπαιδων και ηλικιωμένων- από τα τρία μικρά τ/κ χωριά Μάραθα, Σανδαλάρι και Αλόα καθώς και αυτή της εκτέλεσης 84 Τ/κ αιχμαλώτων από την Τόχνη, τον Αύγουστο του 1974, από μέλη της ΕΟΚΑ Β΄ και Ελλαδίτες αξιωματικούς, αποτελούν μια από τις μεγαλύτερες ντροπές στην ιστορία του τόπου μας.
Μαράθα, Αλόα, Σανδαλάρι…
Αμέσως μετά την τουρκική εισβολή της 20ης Ιούλη 1974 ομάδα Ε/κ μπήκαν στα τρία τ/κ χωριά πυροβολώντας στον αέρα. Εισέβαλαν στα σπίτια και μάζεψαν τους κατοίκους τους οποίους μετέφεραν με λεωφορεία στο σχολείο της Περιστερονοπηγής. Τους άντρες τους μετέφεραν αργότερα σε στρατόπεδο αιχμαλώτων στην Αμμόχωστο και στη συνέχεια στη Λεμεσό. Όλα τα γυναικόπαιδα και οι ηλικιωμένοι, εκτελέστηκαν τον Αύγουστο του 1974 και θάφτηκαν σε μαζικούς τάφους: 89 άτομα στη Μάραθα και 37 άτομα στην Αλόη. Σύμφωνα με τη μαρτυρία του Τ/κ Ασιήρ Αχμέτ από τη Μάραθα όταν στις 20 Αυγούστου 1974, τα τουρκικά στρατεύματα κατέλαβαν την περιοχή, τα Ηνωμένα Έθνη ανακάλυψαν τα πτώματα στο σκυβαλότοπο του χωριού: «Όταν άρχισε η εκταφή (…) είδαμε δεκάδες αποκεφαλισμένα και ακρωτηριασμένα πτώματα, κυρίως παιδιών, τα οποία είχαν σκεπαστεί μόνο με σκουπίδια. Μερικά από τα θύματα ήταν δεμένα μεταξύ τους με τέλι. Μόνο σε μια περίπτωση, μετρήσαμε δέκα άτομα δεμένα μαζί με τέλι. Μερικά από τα θύματα ήταν μισοκαμένα. Σχεδόν όλα τα αγόρια κάθε ηλικίας, ήταν χωρίς κεφάλια. Μεταξύ των παιδιών που βρέθηκαν δολοφονημένα στον σκυβαλότοπο, ήταν και τα έξι αδέλφια μου, η μητέρα μου, η γιαγιά και η θεία μου μαζί με τα εφτά παιδιά της».
Σύμφωνα με μαρτυρία Ε/κ στρατιώτη (Χαραυγή, 20.7.1998) του Νίκου Γενιά, ο οποίος κατά την υποχώρηση από το Πενταδάκτυλο πέρασε από τρία μαρτυρικά τ/κ χωριά «εοκαβητατζήδες με εκσκαφείς άνοιγαν λάκκους και έθαβαν τους γέρους και τα παιδιά που σκότωσαν σε αυτά τα χωριά. Μάλιστα ένας από αυτούς κομπάζοντας μας είπε ‘Εμείς εκάμαμεν τη δουλειά μας…’».
Εν ψυχρώ εκτέλεση των Τ/κ της Τόχνης
Την ίδια μέρα της σφαγής στη Μάραθα, άντρες της ΕΟΚΑ Β' συνέλαβαν πάνω από 80 Τ/κ άνδρες από την Τόχνη και αφού τους κράτησαν για ένα βράδυ στο ελληνικό σχολείο, τους μετέφεραν με δύο λεωφορεία στη Λεμεσό. Σύμφωνα με το μοναδικό επιζήσαντα της Τόχνης, Σουάτ Χουσεΐν Καφαντάρ, οι Τ/κ που επέβαιναν στο ένα λεωφορείο οδηγήθηκαν σε ερημική τοποθεσία κοντά στην Παλόδια όπου εκτελέστηκαν με ριπές αυτόματων όπλων ενώ στη συνέχεια οι Ε/κ φασίστες πυροβόλησαν στο κεφάλι όποιο ήταν ακόμα ζωντανός. Σε συνέντευξη του δήλωσε ότι εκείνη τη νύχτα είδε με τα μάτια του σχεδόν ολόκληρη την οικογένειά του να εκτελείται, με τα αγαπημένα του πρόσωπα να πέφτουν νεκρά δίπλα του στο χώμα. Ανάμεσά τους ήταν και ο ίδιος, ο οποίος δεν χτυπήθηκε από σφαίρα αλλά απλώς από κάποια θραύσματα. «Όταν μας πήραν νομίζαμε ότι μας μετέφεραν σε χώρο συγκέντρωσης και όχι να μας εκτελέσουν. Όσοι στέκονταν, έπεσαν κάτω. Προηγήθηκαν φωνές και κραυγές. Ένας από τους εκτελεσθέντες έπεσε πάνω μου», θυμάται, λέγοντας πως συνειδητοποίησε ότι ήταν ακόμα ζωντανός μόνο όταν σταμάτησαν οι πυροβολισμοί. «Είχα κάποια τραύματα στο στήθος και τα χέρια, ενώ μια σφαίρα έξυσε το κεφάλι μου». «Μόλις βρήκα ευκαιρία σηκώθηκα και έτρεξα. Δεν είχα χρόνο ούτε να κλάψω». Μέχρι σήμερα έχουν βρεθεί στην περιοχή Γεράσας τα οστά μόνο των 47, ενώ η Διερευνητική Επιτροπή για τους Αγνοούμενους ψάχνει ακόμα τα οστά των υπόλοιπων 37 που επέβαιναν στο άλλο λεωφορείο…
Η αποκάλυψη των σφαγών είχε προκαλέσει εκείνες τις μέρες συγκλονισμό εντός και εκτός Κύπρου ενώ φούντωσε και τη δολοφονική μανία του προελαύνοντος Αττίλα σε βάρος των Ε/κ που ξεριζώνονταν από τα χωριά τους. Πολλοί Ε/κ που είχαν αιχμαλωτιστεί από τον τούρκικο στρατό διηγούνται τα πιο άγρια βασανιστήρια που υπέστησαν από τους Τούρκους ως αντίποινα για τις σφαγές αυτές. Με άλλα λόγια, οι χουντικοί και οι εοκαβηταζήδες αφού έδωσαν –με το πραξικόπημα- την αφορμή που έψαχνε η Τουρκία για να εισβάλει στο νησί, αντί να πολεμήσουν τον τούρκικο στρατό προτίμησαν να σφάζουν Τ/κ αιχμαλώτους και γυναικόπαιδα στα μετόπισθεν. Την ίδια ώρα οι απλοί Ε/κ –στρατιώτες και πολίτες- πλήρωναν το κόστος από την προδοσία του πραξικοπήματος και τα άλλα φρικτά εγκλήματα των φασιστοειδών.
Συγκάλυψη, διαστρέβλωση και εκμετάλλευση
Η νέα γενιά των Ε/κ ελάχιστα γνωρίζει για το θέμα των εγκλημάτων από την Ε/κ ακροδεξιά σε βάρος των Τ/κ. Σπάνιες φωτεινές εξαιρέσεις είναι οι περιπτώσεις που παρουσιάστηκαν στα αστικά ε/κ ΜΜΕ αυτά τα εγκλήματα.
Οι Ε/κ εθνικιστές αρνούνται να μιλήσουν για τα εγκλήματα κατά των Τ/κ με το πρόσχημα ότι «έτσι αποενοχοποιείται η Τουρκία για την εισβολή». Η αλήθεια είναι ότι αρνούνται να μιλήσουν γιατί έτσι διαλύονται οι μύθοι τους την «άσπιλη ελληνική φυλή». Άλλωστε πολλοί από τους εγκληματίες κυκλοφορούν αμετανόητοι ανάμεσα μας και ανήκουν στο πολιτικό σινάφι της δεξιάς και της ακροδεξιάς.
Παράλληλα διαστρέβλωση υπάρχει και από την σκοπιά της κοσμοπολίτικης φιλελεύθερης αντίληψης για το Κυπριακό (που εκφράζεται κυρίως από την ηγεσία του ΔΗΣΥ) που αντικειμενικά ευθυγραμμίζεται με τις επιδιώξεις των ΗΠΑ-Βρετανίας-ΝΑΤΟ. Οι θιασώτες αυτής της λογικής προσπερνούν το γεγονός ότι το εθνικιστικό μίσος μεταξύ των δύο κοινοτήτων –που οδήγησε σε αυτά τα φριχτά εγκλήματα- δεν έπεσε από τον ουρανό αλλά υποδαυλίστηκε για σειρά ετών από τον ιμπεριαλιστικό παράγοντα. Ότι όλα αυτά αποτελούσαν μέρος του ΝΑΤΟϊκού σχεδίου για να διχοτομηθεί το νησί και ο λαός μας. Αυτή η θεώρηση συμπληρώνεται με τη θέση ότι για τη λύση του Κυπριακού αρκεί μόνο η ψυχολογική συμφιλίωση των δύο κοινοτήτων, χωρίς να αναδεικνύονται ως απαραίτητες προϋποθέσεις η απαλλαγή της Κύπρου από τα ξένα στρατεύματα, τους ξένους εγγυητές και κηδεμόνες.
Η πιο εξοργιστική εκμετάλλευση των σφαγών αυτών γίνεται από την τ/κ σοβινιστική ηγεσία και την ίδια την Τουρκία που στόχο έχουν να αποπροσανατολίσουν από την τουρκική κατοχή, τα δικά τους φοβερά εγκλήματα σε βάρος των Ε/κ αλλά και την καταπίεση που ασκούν σε βάρος των Τ/κ. Βαθύτερος στόχος της τουρκικής προπαγάνδας είναι να πείσει τη διεθνή κοινότητα ότι οι Ε/κ αποτελούν κίνδυνο για τους Τ/κ και για αυτό ο τουρκικός στρατός θα πρέπει να παραμείνει στο νησί για να εγγυάται την ασφάλεια τους. Και παράλληλα ότι όλα αυτά αποδεικνύουν τάχα ότι οι δύο κοινότητες δεν μπορούν να ζήσουν μαζί και άρα η Κύπρος πρέπει να διχοτομηθεί σε δύο ανεξάρτητα κράτη.
Η αλήθεια λυτρώνει και φωτίζει
Μόνο η Αριστερά και ορισμένοι άλλοι συνεπείς υποστηρικτές της επανένωσης, επέμεναν όλα αυτά τα χρόνια –με κόστος να λοιδορούνται ως ανθέλληνες και προδότες- να υπενθυμίζουν την άβολη αλήθεια ότι εγκλήματα διεπράχθησαν από στοιχεία και των δύο κοινοτήτων και συγκεκριμένα από την ε/κ και την τ/κ φασιστική ακροδεξιά. Σήμερα ενώπιον της Διερευνητικής Επιτροπής για τους Αγνοουμένους, υπάρχουν 1493 υποθέσεις Ε/κ και 502 υποθέσεις Τ/κ αγνοουμένων. Ως πότε ορισμένες πολιτικές δυνάμεις της ε/κ κοινότητας θα αποφεύγουν ερωτήματα όπως το πώς βρέθηκαν μαζικά μέσα σε πηγάδια παιδιά Τ/κ, τα οστά των οποίων ανακαλύπτονται σήμερα …
Η υπενθύμιση των εγκλημάτων αυτών δεν σβήνει το -συνεχιζόμενο άλλωστε- άλγος της τουρκικής κατοχής ούτε τα εγκλήματα του τ/κ σοβινισμού κατά των Ε/κ. Αντίθετα, συμπληρώνει την ιστορική εικόνα του ιμπεριαλιστικού εγκλήματος που συντελέστηκε σε βάρος ολόκληρου του κυπριακού λαού. Και ταυτόχρονα φωτίζει το δρόμο της ιστορικής αλήθειας που οδηγεί στην αλληλοκατανόηση μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Δημιουργεί το έδαφος για πραγματική συμφιλίωση των δύο κοινοτήτων που πρέπει να εκφράζεται –πρώτα από όλα- ως κοινός αγώνας ενάντια στην κατοχή και τη διχοτόμηση. Για ανεξάρτητη, ελεύθερη, επανενωμένη και αποστρατιωτικοποιημένη πατρίδα.
Γιώργος Κουκουμάς
Μέλος ΚΣ ΕΔΟΝ
Μέλος Κεντρικού Μορφωτικού Γραφείου
*Δημοσιεύτηκε στη "Νεολαία", στο τεύχος Φεβρουαρίου 2014