Θέσεις του Κεντρικού Συμβουλίου

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Ο κόσμος γύρω μας και η Αριστερά

 

Α. Η Διεθνής Πραγματικότητα

(i) Νεοφιλελεύθερη Παγκοσμιοποίηση: Η μία όψη του ιμπεριαλισμού

Στα τρία χρόνια που μεσολάβησαν από το προηγούμενο 14ο Συνέδριο της Οργάνωσης έχουν ουσιαστικά επαληθευτεί από την ζωή και τις εξελίξεις οι διαπιστώσεις και προβλέψεις στις οποίες είχαμε προβεί.

Στο όνομα της παγκοσμιοποίησης εντείνεται η προσπάθεια επιβολής του νεοφιλελεύθερου μοντέλου καπιταλιστικής διαχείρισης σε βάρος των λαών και των εργαζομένων σ΄ ολόκληρο το πλανήτη. Για την Οργάνωση μας, η παγκοσμιοποίηση, η ολοένα και περισσότερη διεθνοποίηση δηλαδή του κεφαλαίου, αποτελεί αντικειμενική διαδικασία ανάπτυξης του καπιταλισμού, που επιβάλλεται από την ανάγκη του Κεφαλαίου να μεγιστοποιήσει το κέρδος μέσα από την εξεύρεση νέων πηγών και την εντατικοποίηση της εκμετάλλευσης, διαδικασία που περίφημα ανέλυσαν οι κλασικοί του Μαρξισμού στο «Κομμουνιστικό Μανιφέστο». Αυτή η ανάγκη οδηγεί την παγκόσμια ολιγαρχία στην αναζήτηση τρόπων για άρση των όποιων συνόρων και «εμποδίων» στην επέκταση του Κεφαλαίου και της εκμετάλλευσης, δυναμιτίζοντας, ταυτόχρονα, κάθε προσπάθεια και δυνατότητα για αντίσταση στην καπιταλιστική επέκταση.

Η παγκόσμια οικονομική ολιγαρχία, νιώθοντας την ανάγκη για απόκρυψη του ιμπεριαλιστικού, άδικου, άνισου και βίαιου χαρακτήρα της παγκοσμιοποίησης, επιχειρεί να την εξωραΐσει με ένα ολόκληρο ιδεολογικό κατασκεύασμα, επιδιώκοντας να αποπροσανατολίσει τους λαούς και τους εργαζόμενους. Η αστική τάξη επιδιώκει συστηματικά να δημιουργήσει την εντύπωση ότι οι οικονομικές και κοινωνικές διεργασίες που συντελούνται τα τελευταία χρόνια στο όνομα της «παγκοσμιοποίησης» αποτελούν μονόδρομο. Προσπαθεί να εμπεδώσει τη μοιρολατρία ανάμεσα στους εργαζόμενους, στους νέους και στις νέες, και να διευκολύνει έτσι την αποδοχή του καπιταλισμού ως της μοναδικής προοπτικής της ανθρωπότητας. Η ιδεολογία της παγκοσμιοποίησης αποκτά ξεχωριστή σημασία και στη διαμόρφωση εθνικών οικονομικών και κοινωνικών πολιτικών. Είναι με επίκληση της «παγκοσμιοποίησης» και των δήθεν ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων που επιβάλλονται αντιλαϊκές πολιτικές όπως η απορύθμιση των εργασιακών σχέσεων, η επιβολή του ευέλικτου μοντέλου εργασίας, η καταστρατήγηση των εργατικών κατακτήσεων, η συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους, η εμπορευματοποίηση της υγείας, της παιδείας και άλλων για την κοινωνική ευημερία σημαντικών τομέων, και το ξεπούλημα του δημόσιου τομέα στο ιδιωτικό κεφάλαιο.

Ως αποτέλεσμα των νεοφιλελεύθερων αναδιαρθρώσεων των τελευταίων χρόνων έχουν ενταθεί και οξυνθεί σημαντικά τα εγγενή χαρακτηριστικά γνωρίσματα του καπιταλιστικού συστήματος.

Οι Αντιθέσεις στον καπιταλισμό

Η χαρακτηριστική για τον καπιταλισμό αντίθεση ανάμεσα στην φτώχεια από τη μια και τη συγκέντρωση του πλούτου σε ολοένα λιγότερα χέρια από την άλλη οξύνεται. Το 1960 το πλουσιότερο 20% του κόσμου είχε 30 φορές περισσότερο εισόδημα από το φτωχότερο 20%. Το 2000 έγινε 74 φορές περισσότερο. Τα κέρδη του κεφαλαίου αυξάνονται αλματωδώς, ενώ όλο και περισσότεροι άνθρωποι καταδικάζονται στην ανεργία, στην πείνα, στην φτώχεια και στην εξαθλίωση. Τρία δισεκατομμύρια άνθρωποι σήμερα, ζουν με κάτω από 2 δολάρια ημερησίως. Το χάσμα που δημιουργεί και αναπαράγει το καπιταλιστικό σύστημα ανάμεσα στα πλούσια κράτη του Βορρά και τα φτωχά του Νότου διευρύνεται σε δραματικό βαθμό. Ενώ το 1820 το χάσμα μεταξύ πλούσιων και φτωχών χωρών ήταν 3 προς 1, σήμερα είναι πέραν του 72 προς 1.

Το πρόβλημα των χρεών των αναπτυσσόμενων χώρων, τα καταπιεστικά μέτρα που επιβάλλουν σ' αυτές  ιμπεριαλιστικοί οργανισμοί, όπως η Παγκόσμια Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, και οι εκμεταλλευτικοί όροι διεξαγωγής του παγκόσμιου εμπορίου, τους οποίους επιβάλλει προς όφελος του μονοπωλιακού-πολυεθνικού κεφαλαίου ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου, επιτείνουν και οξύνουν τα αναπτυξιακά προβλήματα των φτωχών κρατών. Οι 8 Πλουσιότερες χώρες του κόσμου, ενώ έλαβαν πριν ένα χρόνο μια εντυπωσιοθηρική απόφαση για διαγραφή των χρεών των 18 πλέον φτωχών κρατών του κόσμου, σήμερα ούτε αυτό δεν είναι εφικτό λόγω του ΔΝΤ.

Ο κερδοσκοπικός, παρασιτικός χαρακτήρας του καπιταλισμού, μέσα και από το πρίσμα της όξυνσης των αντιθέσεων ανάμεσα στα ηγετικά κράτη και τα κράτη της περιφέρειας, πολλαπλασιάζει τα προβλήματα της ανθρωπότητας, όπως αυτά της περιβαλλοντικής καταστροφής, με ιδιαίτερη έκφρασή της τις επικίνδυνες κλιματολογικές μεταβολές, τη μετανάστευση, τις ασθένειες, το ανθρώπινο δουλεμπόριο.

Η διαδικασία παλινόρθωσης του καπιταλισμού στην πιο βάρβαρη του μάλιστα μορφή, στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη και στην πρώην ΕΣΣΔ, δημιούργησε νέες ζώνες ανισότητας και φτώχειας, όπου ως συνέπεια της κατάργησης των κοινωνικών κατακτήσεων ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού οδηγήθηκε στον κοινωνικό αποκλεισμό και στην ανέχεια.

Φτώχεια, ανεργία και κοινωνικός αποκλεισμός συνεχίζουν να λαμβάνουν τα τελευταία χρόνια δραματικές διαστάσεις και στα ηγετικά κέντρα του καπιταλισμού (ΗΠΑ, Ε.Ε., και Ιαπωνία), ενώ οι νεοφιλελεύθερες αναδιαρθρώσεις και οι οικονομικές κρίσεις που αυτές πυροδοτούν επιδεινώνουν τα ήδη τεράστια προβλήματα των λαών στις χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Νοτιοανατολικής Ασίας. Εκμετάλλευση, εξαθλίωση και παραγκωνισμός είναι φαινόμενα που μαστίζουν την Αφρική ενώ την ίδια στιγμή εμφανίζονται φυλετικές, θρησκευτικές και εθνολογικές διαμάχες με εκατομμύρια θύματα. Παράλληλα η Μαύρη Ήπειρος έχει μετατραπεί σε πειραματόζωο των φαρμακευτικών βιομηχανιών υπό το πρόσχημα της αντιμετώπισης των ανίατων και μαζικά θανατηφόρων ασθενειών όπως HIV/AIDS, έμπολα, χολέρα.

Η συνεχιζόμενη πρόοδος της επιστήμης και των τεχνικών εφαρμογών από τη μια και η εγγενής αδυναμία του καπιταλιστικού συστήματος να τις αξιοποιήσει προς όφελος του συνόλου της ανθρωπότητας από την άλλη, είναι επίσης μια αντίθεση, η οποία τα τελευταία χρόνια γίνεται πιο έκδηλη. Είναι μόνιμη επιδίωξη της καπιταλιστικής ολιγαρχίας να συγκεντρώνει την προσοχή της μόνο σε τέτοιους επιστημονικούς και τεχνικούς νεωτερισμούς, οι οποίοι ενισχύουν τη θέση της στον οικονομικό, πολιτικό και ιδεολογικό τομέα. Από την άλλη αγνοεί ή παραμελεί πεδία επιστημονικής έρευνας και ανάπτυξης που θα μπορούσαν να καλυτερεύσουν τις συνθήκες ζωής και πολιτιστικής προόδου των ανθρώπων.

 

(ii) «Νέα τάξη Πραγμάτων». Η άλλη όψη του ιμπεριαλισμού

Τα τελευταία χρόνια  σημαντικές είναι και οι εξελίξεις στη διαδικασία αναδιάταξης των δυνάμεων του ιμπεριαλισμού, η οποία άρχισε με τη διάλυση του "υπαρκτού σοσιαλισμού" στην Ευρώπη. Αιχμή της διαδικασίας αυτής είναι αναδιαρθρώσεις των πολιτικών και στρατιωτικών του θεσμών, που έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση της αλαζονείας, του κυνισμού και της επιθετικότητάς του.

Η επίκληση στις αρχές της δεκαετίας του ’90 της ούτω καλούμενης «Νέας Τάξης Πραγμάτων» -που στόχο είχε δήθεν την εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου, το σεβασμό των ανθρωπίνων και των μειονοτικών δικαιωμάτων- καθώς και η επίκληση τα τελευταία χρόνια της ανάγκης για «ανηλεή» μακροχρόνιο πόλεμο κατά του «νέου εχθρού της ανθρωπότητας, της διεθνούς τρομοκρατίας», δεν ξεγελούν κανένα πλέον ως προς τις πραγματικές προθέσεις των ιμπεριαλιστών.

Η ψευδεπιγραφή «Νέα Τάξη» και η πρόσφατη «ανακάλυψη» του νέου «αδίστακτου» και «αιμοβόρου» εχθρού της ανθρωπότητας - της τρομοκρατίας - δεν αποτελούν παρά την καλοστημένη προπαγάνδα των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, την οποία χρησιμοποιούν με τον πιο υποκριτικό τρόπο ως το άλλοθι και το πρόσχημα για την παράνομη και απάνθρωπη προώθηση των ληστρικών, γεωστρατηγικών και οικονομικών συμφερόντων τους.

Το πραγματικό περιεχόμενο και ο ιμπεριαλιστικός χαρακτήρας της «Νέας Τάξης», όπως αυτό καταγράφτηκε σε πλείστες τόσες περιπτώσεις με αποκορύφωμα την Νατοϊκή επιδρομή στη Γιουγκοσλαβία, την εισβολή και συνεχιζόμενη κατοχή του Ιράκ από τις ΗΠΑ και την Μ. Βρετανία και την πρόσφατη επιστροφή του Ισραήλ στο Λίβανο, δεν είναι άλλος παρά η καταστρατήγηση και η περιφρόνηση του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ, η βάναυση καταπάτηση του Διεθνούς Δικαίου, ο παραγκωνισμός, η υπόσκαψη και η χρησιμοποίηση του ΟΗΕ για την εξυπηρέτηση ιδιοτελών συμφερόντων, η επιβολή του «δικαίου» του ισχυρού δια πυρός και σιδήρου χωρίς να υπολογίζεται καθόλου το τίμημα σε ανθρώπινες ζωές.

Πολύ περισσότερο δεν υπολογίζονται και δεν γίνονται σεβαστές αρχές του Διεθνούς Δικαίου όπως τούτο διαμορφώθηκε και εξελίχθηκε μέσα από τις στάχτες του δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου με τις εκατόμβες θυμάτων, ως το αποτέλεσμα της προσπάθειας της Διεθνούς Κοινότητας να μην ξαναζήσει η ανθρωπότητα ανάλογες εμπειρίες φρίκης.

Αρχές όπως αυτή της μη επέμβασης στις εσωτερικές υποθέσεις ανεξάρτητων κρατών, ο σεβασμός της εδαφικής ακεραιότητας και η απαγόρευση χρήσης βίας αποτελούν αντικείμενο συνεχούς παραβίασης και έχουν υποκατασταθεί από την αυθαιρεσία των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων. Μέσα σ΄ αυτά τα πλαίσια είναι που υιοθετείται και προωθείται το δόγμα των προληπτικών πολέμων. Οι «προληπτικοί-ανθρωπιστικοί» πόλεμοι αποτελούν την διακηρυγμένη πολιτική του ΝΑΤΟ από το 2000 και στοχεύουν δήθεν στην πρόληψη ανθρωπιστικών καταστροφών με την εκ των προτέρων στρατιωτική δράση. Δεν χρειάζεται δηλαδή ούτε στη βάση αποδείξεων, απόφαση από τον ΟΗΕ, ούτε ανάληψη δράσης από αυτόν παρά μόνο από το διεθνή χωροφύλακα της νέας τάξης πραγμάτων, το ΝΑΤΟ.

Ο «πόλεμος» κατά της τρομοκρατίας έγινε επίσης τα τελευταία χρόνια το πρόσχημα για να προωθηθούν μέτρα ενίσχυσης των κατασταλτικών κρατικών μηχανισμών και πολύ περισσότερο υπονόμευσης και αφαίρεσης βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πολιτικών και δημοκρατικών ελευθεριών. Με αφορμή τις τρομοκρατικές επιθέσεις του 2001 και 2004 σε Νέα Υόρκη και Μαδρίτη αντίστοιχα, η Ε.Ε, συντασσόμενη πλήρως με τις ΗΠΑ, νομιμοποίησε ή / και επέκτεινε παράνομα μέτρα, όπως η άρση του απορρήτου των επικοινωνιών όλων των πολιτών της, η χρήση βιομετρικών στοιχείων στα διαβατήρια των Ευρωπαίων, η ενίσχυση των εξουσιών των αστυνομικών αρχών κ.α. Μέτρα που χρησιμοποιούνται εν δυνάμει, όχι ενάντια στους τρομοκράτες, αλλά ενάντια στους ύποπτους ριζοσπάστες, κόμματα, κινήματα και προσωπικότητες, που διαφωνούν με την ίδια την γενεσιουργό αιτία των τρομοκρατών, την νέα τάξη πραγμάτων, την νεοφιλελεύθερη καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση. Η ανάδειξη της λεγόμενης σύγκρουσης πολιτισμών και θρησκειών για την δικαιολόγηση των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων σε βάρος αραβικών – μουσουλμανικών το μόνο που πετυχαίνει είναι η ενδυνάμωση του θρησκευτικού και του πολιτικοϊδεολογικού φανατισμού.

Κύριοι παράγοντες της νέας επιθετικής στρατηγικής του δυτικού ηγεμονισμού που αποτελούν μόνιμη απειλή για την παγκόσμια ειρήνη είναι το νέο στρατηγικό δόγμα του ΝΑΤΟ και το «Σύμφωνο Σταθερότητας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη», στόχος των οποίων είναι η καθυπόταξη των αδύνατων κρατών στο σύστημα πολιτικής και οικονομικής κυριαρχίας της Δύσης παράλληλα με τον παραγκωνισμό και την ποδηγέτηση του ΟΗΕ. Συνεχίζεται επίσης από τις ΗΠΑ η επιδίωξη χειραγώγησης ανεξάρτητων κρατών με την επιβολή οικονομικών αποκλεισμών (π.χ. Κούβα), ενώ προσπάθειες αποσταθεροποίησης με την υποδαύλιση εσωτερικών αναταραχών ή ακόμα και εμφυλίων πολέμων εξακολουθούν να είναι ένα από τα προσφιλή μέσα διεύρυνσης των ζωνών επιρροής.

 

(iii) Ευρωπαϊκή Ένωση

Ο χαρακτήρας της Ε.Ε. δεν διαφέρει ουσιαστικά από τα υπόλοιπα ιμπεριαλιστικά κέντρα, παρά τις όποιες ιδιαιτερότητες ενυπάρχουν. Αυτός καθορίζεται τόσο από την Ιδρυτική και τις άλλες της Συνθήκες, όσο και από την σύγχρονη πολιτική της έναντι των εργαζομένων και των λαών. Οι ιδιαιτερότητες έχουν να κάνουν κύρια με εσωτερικούς ανταγωνισμούς των δυνάμεων αλλά και τις διαφορετικές παραδόσεις των ευρωπαϊκών λαών όπου υπάρχει αναπτυγμένο δημοκρατικό κίνημα και μια πολιτική κουλτούρα βγαλμένη μέσα από μακροχρόνιους πολιτικούς, κοινωνικούς και ταξικούς αγώνες.

Την ίδια στιγμή όμως οι στόχοι και οι επιδιώξεις του μεγάλου πολυεθνικού κεφαλαίου και των μονοπωλίων στις μεγάλες Ευρωπαϊκές δυνάμεις μέλη της Ε.Ε. παραμένουν αναλλοίωτες και έχουν υιοθετηθεί ως επίσημη κρατική πολιτική στα πλείστα κράτη μέλη και βεβαίως από την ίδια την Ε.Ε.

Η Ε.Ε., ως μια προωθημένη μορφή καπιταλιστικής οικονομικής πρώτιστα και πολιτικής ολοκλήρωσης, έχει υιοθετήσει πλήρως το νεοφιλελεύθερο μοντέλο ανάπτυξης ενώ τα κράτη μέλη της που συμμετέχουν στο ΝΑΤΟ, παρά τις διαβαθμίσεις που παρουσιάζουν στην ταύτιση τους με  τις ΗΠΑ, έχουν ουσιαστικά αποδεχτεί αποδεχτεί και υιοθετήσει το νέο δόγμα των προληπτικών πόλεμων. Η Στρατηγική της Λισσαβόνας που αναθεωρήθηκε το 2005, αποτελεί την πυξίδα της Ε.Ε για αντιλαϊκή δράση και επέκταση του κερδοφόρου κεφαλαίου μέχρι το 2010. Η δε Ευρωπαϊκή Στρατηγική Ασφάλειας που υιοθετήθηκε το 2003, σηματοδοτεί την σύζευξη Ε.Ε - ΝΑΤΟ, τις κοινές στρατιωτικές δράσεις με στόχο «Ε.Ε και ΗΠΑ να αποτελέσουν», δήθεν, «μια κολοσσιαία δύναμη αγαθού».

Περαιτέρω η στάση της Ε.Ε. στα Βαλκάνια, η παράνομη επέμβαση στην Γιουγκοσλαβία, η εξώθηση του Μαυροβουνίου σε απόσχιση, οι απαράδεχτες παρεμβάσεις στα εσωτερικά χωρών της πρώην Σοβιετικής Ένωσης όπως στην Ουκρανία και πρόσφατα στη Γεωργία, οι «προληπτικές» στρατιωτικές αποστολές σε  Κόσσοβο, Κονγκό, Σκόπια, στην Αφρική, δεν αφήνουν περιθώρια για διαφορετική αντιμετώπιση της, παρά ως ένα άλλο ισχυρό κέντρο του ιμπεριαλισμού.

Τυχόν διάσταση απόψεων ανάμεσα σε ηγετικές χώρες της Ε.Ε. με τις ΗΠΑ μ΄ αφορμή για παράδειγμα την εισβολή στο Ιράκ θα πρέπει να αποδοθεί κυρίως στις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις, οι οποίες αμβλύνονται εύκολα όπως η πείρα δείχνει, χωρίς βέβαια να υποτιμάται και ο ρόλος του μαζικού αντιπολεμικού κινήματος σ΄ αυτή την κατεύθυνση. Για παράδειγμα, ενώ προηγούμενα η Ε.Ε είχε μια πιο διακριτή από τις ΗΠΑ πολιτική στο Μεσανατολικό, τώρα η πολιτική της είναι η ίδια με αυτή της υπερδύναμης, προβάλλοντας πρώτιστα το «δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα».Ο ανταγωνισμός δε ανάμεσα σε ΗΠΑ και Ε.Ε. σήμερα, περιορίζεται μόνο σε κάποια επίπεδα, στην παραγωγή εξοπλισμών, στην καινοτομία και στην έρευνα.

Μέσα σ΄ αυτά τα πλαίσια η Ευρωπαϊκή Ένωση επιζητεί τα τελευταία χρόνια να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του παγκόσμιου συστήματος κυριαρχίας προχωρώντας στη δημιουργία των απαραίτητων θεσμών και μηχανισμών για την ανάπτυξη αυτού του ρόλου, όπως είναι η συγκρότηση του ευρωπαϊκού στρατού για τη διαχείριση κρίσεων με δυνατότητα δράσης και εκτός συνόρων, η δημιουργία του κινητού αστυνομικού σώματος καταστολής, το Ευρωσύνταγμα και η προσπάθεια δημιουργίας μιας Ευρώπης φρούριο κλπ. Ενώ μέχρι σήμερα ο επιδιωκόμενος ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν εκδηλώνεται ανταγωνιστικά προς τις ΗΠΑ, είναι έκδηλη η πρόθεση  ηγεμονικών κύκλων της Ε.Ε. (κυρίως των Σοσιαλδημοκρατών) να παρουσιάσουν προς τα έξω την εικόνα ότι η στρατιωτική υποδομή οδηγεί στην σταδιακή απεξάρτηση της εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής της Ε.Ε. από τις ΗΠΑ.

Η πραγματικότητα όμως, είναι εντελώς διαφορετική. Η απορριφθείσα Συνταγματική Συνθήκη της Ε.Ε, προνοούσε θεσμική συνεργασία με το ΝΑΤΟ, την υιοθέτηση των προληπτικών πολέμων, την αναγνώριση και την υποταγή των Ευρωπαϊκών συμφερόντων στα συμφέροντα του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ, την κοινή παγκόσμια δράση πέραν του ΟΗΕ. Μια τέτοια Κοινή Εξωτερική Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας της Ε.Ε. θα στρέφεται παράλληλα και ενάντια στα συμφέροντα των λαών της Ευρώπης, μέσα και έξω από την Ένωση. Μόνο αν η ΚΕΠΑΑ θα ασκείται στα πλαίσια του διεθνούς δικαίου και με πλήρη σεβασμό των αρχών του Καταστατικού Χάρτη των ΗΕ, θα υπηρετεί την υπόθεση της Ειρήνης, της Δημοκρατίας και της ευημερίας των λαών της Ευρώπης.

Σε επίπεδο κοινωνικό – οικονομικό παρουσιάζεται όξυνση των κοινωνικών προβλημάτων στην Ε.Ε. συνέπεια της υιοθέτησης μονεταριστικών πολιτικών μέσα από το Σύμφωνο Σταθερότητας, την ΟΝΕ και τις νεοφιλελεύθερες αναδιαρθρώσεις.

Οι νεοφιλελεύθερες αναδιαρθρώσεις έχουν επιτείνει σημαντικά το πρόβλημα της ανεργίας, της φτώχειας, των άστεγων και έχουν οδηγήσει μεγάλα στρώματα του πληθυσμού της Ε.Ε. στον κοινωνικό αποκλεισμό και την περιθωριοποίηση. Η Στρατηγική της Λισσαβόνας, ιδιαίτερα όπως αναθεωρήθηκε, επιδιώκει την αύξηση της κερδοφορίας του κεφαλαίου τόσο με την μείωση των δικαιωμάτων των εργαζομένων, όσο και με την θέσπιση κινήτρων προς τους επιχειρηματίες. Παράλληλα, επιδιώκει τη μείωση του δημόσιου τομέα, και την εκποίηση του Κράτους Πρόνοιας. Απόρροια της στρατηγικής της Λισσαβόνας, είναι και η Οδηγία Bolkestein, η οποία όπως εγκρίθηκε από τα κόμματα της Δεξιάς και τους Σοσιαλδημοκράτες, στοχεύει να ανοίξει ακόμα παραπάνω το δρόμο στις πολυεθνικές να εισβάλουν στα κράτη-μέλη μέσα σε συνθήκες όπου τα εργασιακά κεκτημένα θα τίθενται τουλάχιστον σε αμφισβήτηση. Αυτές οι πολιτικές γεννούν αλυσιδωτές επιπτώσεις στους εργαζόμενους, αφού η εισβολή των πολυεθνικών και άλλων εταίρων τους θα οδηγήσει στο αίτημα των ντόπιων επιχειρήσεων να μειώσουν και αυτές τα κεκτημένα των εργαζομένων με πρόφαση την ανταγωνιστικότητα. Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι εργαζόμενοι θα πληγούν άμεσα καθώς και η εγχώρια οικονομία. Η διαδικασία αυτή οδηγεί σε ανταγωνιστικές σχέσεις τους εργαζόμενους αντί του κοινού μετώπου.

Αξίζει να επισημανθεί ότι οι προσπάθειες που καταβάλλονται για δήθεν αύξηση του αριθμού των θέσεων εργασίας, δεν είναι για την καταπολέμηση της ανεργίας, αλλά για το μοίρασμα της ίδιας εργασίας και του ίδιου μισθού ανάμεσα σε περισσότερους εργαζόμενους. Δεν μοιράζεται δηλαδή ο πλούτος των εργοδοτών, αλλά η φτώχια των εργαζομένων.

Ως επιπρόσθετη συνέπεια της επιβολής συντηρητικών, αντιλαϊκών μέτρων και της κοινωνικής καταπίεσης που υπάρχει σε αριθμό χωρών θα πρέπει να επισημανθεί η δημιουργία πρόσφορου εδάφους για την ανάπτυξη και μαζικοποίηση ρατσιστικών και νεοφασιστικών κινημάτων με χαρακτηριστικό παράδειγμα την εκλογική επιτυχία του Λεπέν στις Γαλλικές Προεδρικές Εκλογές και τη συμμετοχή Ακροδεξιών σε κυβερνήσεις στην Ευρώπη. Ταυτόχρονα, συνέπεια των κρίσεων και της ανάγκης για επιβολή με μικρότερο πολιτικό κόστος των αντιλαϊκών μέτρων, Δεξιοί και Σοσιαλδημοκράτες υιοθετούν τον νεοφιλελευθερισμό και συνεργάζονται πλέον ακόμη και σε επίπεδο κυβέρνησης όπως πχ στη Γερμανία.

Η προσπάθεια για επιβολή της Συνταγματικής Συνθήκης της Ε.Ε. στους λαούς της Ευρώπης προσέκρουσε στα ΟΧΙ των Γάλλων και των Ολλανδών. Το Ευρωσύνταγμα δημιουργήθηκε για να επιβάλει θεσμοθετώντας πλέον, το νεοφιλελεύθερο καπιταλιστικό μοντέλο, την δομημένη συνεργασία με τον επιθετικό σχηματισμό του ΝΑΤΟ, κόντρα στις επιλογές των λαών και κρατών. Παρά την αντίσταση των λαών, η ΕΕ συνεχίζει κυνικά την προσπάθεια επιβολής του δια της πλαγίας οδού μέχρι τελικής έγκρισης του. Η θέση του κόμματος μας για καταψήφιση του Ευρωσυντάγματος στην Κυπριακή Βουλή, δικαιώνεται σήμερα, αφού με  τις ίδιες ανησυχίες και αναλύσεις συμφωνεί και η πλειοψηφία των εργαζόμενων στις Ευρωπαϊκές χώρες, της Κύπρου συμπεριλαμβανομένης.

Αντικρίζοντας το κεφάλαιο Ε.Ε. από την σκοπιά της Κύπρου η οποία διανύει τον τρίτο της χρόνο ως μέλος, θα πρέπει να επισημανθεί ότι οι εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν περαιτέρω δυσκολίες και αντιξοότητες στο νέο περιβάλλον. Μπορεί μεν το ντόπιο κεφάλαιο να μην έχει πλέον τα δεκανίκια μιας δεξιάς – νεοφιλελεύθερης διακυβέρνησης, η οποία να επικαλείται συστηματικά την Ευρώπη για να προωθήσει την αντιλαϊκή πολιτική της, αλλά είναι βέβαιο ότι  η οικονομική ολιγαρχία συνεχίζει να επιδιώκει την συρρίκνωση των εργατικών κατακτήσεων και των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων, το ξεπούλημα των ημικρατικών, το ξήλωμα του κοινωνικού κράτους, την ιδιωτικοποίηση της υγείας και της Παιδείας. Και όλα αυτά σε πλήρη εναρμόνιση με τις νεοφιλελεύθερες συνταγές της Ε.Ε. που αποτελεί πολύτιμο σύμμαχο τους. Η ένταξη μας στο τρίτο σκέλος της ΟΝΕ, με την υιοθέτηση του ΕΥΡΩ, θα ολοκληρώσει μια κατάσταση όπου τον καθοριστικό λόγο πάνω στην οικονομία θα έχουν οι δείκτες του Μάαστριχ και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Κατά συνέπεια οι εργαζόμενοι θα αντιμετωπίζουν, μέσα σε ένα δομημένο, σε ευρωπαϊκό επίπεδο -αντιλαϊκο-πλαίσιο, επιθέσεις έναντι στα κεκτημένα τους ενώ οι μονοπωλιακοί οργανισμοί θα αναπτύσσονται.

Παρ΄ όλα αυτά και παρά τους σημαντικούς περιορισμούς που θα υπάρχουν στην άσκηση κοινωνικό – οικονομικής πολιτικής εξαιτίας των εμπορευόμενων από τις Βρυξέλλες συνταγών, το Ευρωπαϊκό πλαίσιο αφήνει περιθώρια για την άσκηση φιλολαϊκών – προοδευτικών πολιτικών κάτι που θα κριθεί και σε επίπεδο εθνικό. Σε μεγάλο βαθμό θα κριθεί στη βάση του συσχετισμού πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων και στην Κύπρο, στο επίπεδο της οργάνωσης και παρέμβασης του κόμματος μας που πρέπει να παραμείνει ισχυρή, αφού σε τελευταία ανάλυση αποτελεί θέμα ταξικής πάλης.

Η εμπειρία των δέκα χρόνων αυτό ακριβώς αποδεικνύει αφού παρά την πλήρη υιοθέτηση από πλευράς ΔΗΣΥ του νεοφιλελεύθερου μοντέλου διαχείρισης εντούτοις καταφέραμε να εμποδίσουμε σε μεγάλο βαθμό την αντιλαϊκή πολιτική του Συναγερμού εμποδίζοντας το ξεπούλημα του ημικρατικού τομέα, υπερασπιζόμενοι το κράτος Πρόνοιας και προστατεύοντας σε σημαντικό βαθμό το βιοτικό επίπεδο και τις κατακτήσεις των εργαζομένων.

Τώρα που στην εξουσία βρίσκονται δυνάμεις της Αλλαγής, τώρα που το Κόμμα μας μετέχει στη διακυβέρνηση του τόπου οι προϋποθέσεις για υπεράσπιση και επέκταση  των κοινωνικών κατακτήσεων των εργαζομένων είναι ασφαλώς καλύτερες.

Παράλληλα, πέραν από τους αγώνες μας σε εθνικό επίπεδο, ως κυπριακή Αριστερά θα δώσουμε την μάχη με τις άλλες κομμουνιστικές - αριστερές δυνάμεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση που αγωνίζονται για μια Ευρώπη της ισότητας, της κοινωνικής δικαιοσύνης, της αλληλεγγύης και της δημοκρατίας, κόντρα στη σημερινή Ευρώπη των μονοπωλίων και του κέρδους. Το κίνημα της Αριστεράς αποτελεί σήμερα τον ουσιαστικό φάρο αντίστασης και το δεδομένο αυτό θα πρέπει να διατηρηθεί και να ενταθεί.

Ο στόχος για Ευρώπη των λαών όχι μόνο είναι εφικτός αλλά και επιβεβλημένος απέναντι στη βαρβαρότητα που μας σπρώχνει η κοινωνία του κέρδους.

 

Β. Το Κίνημα της Αριστεράς σήμερα

Συμπληρώθηκαν 16 χρόνια από τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και των υπόλοιπων σοσιαλιστικών κρατών της Ανατολικής Ευρώπης, γεγονός το οποίο οι διάφοροι καλοθελητές προσπάθησαν να το αξιοποιήσουν για να δυσφημήσουν την ιδέα του σοσιαλισμού και να εξαγγείλουν το τέλος των ιδεολογιών και της ιστορίας και την αιωνιότητα του καπιταλισμού. Η πραγματικότητα, όμως, όπως διαμορφώθηκε με τη διάλυση του "υπαρκτού σοσιαλισμού" είναι για τους λαούς, για τους εργαζόμενους και τους νέους άκρως οδυνηρή.

Ο καπιταλισμός κάτω από τις νέες συνθήκες που έχει διαμορφώσει η ιμπεριαλιστική Νέα Τάξη Πραγμάτων ελλείψει του σοσιαλιστικού αντίποδα, αναπτύσσεται σαν θεομηνία παίρνοντας στο διάβα του θέσεις εργασίας, θεσμούς κοινωνικής πρόνοιας και προστασίας των εργαζομένων, οδηγώντας ολοένα και περισσότερα εκατομμύρια ανθρώπους στη φτώχεια, στην πείνα, στην εξαθλίωση και στην κοινωνική περιθωριοποίηση.

Όση δυσφήμιση και αν κάνουν, όση λάσπη και αν ρίξουν στα σοσιαλιστικά ιδανικά, ένα πράγμα σίγουρα δεν θα μπορέσουν να καταφέρουν: να δικαιώσουν τον καπιταλισμό. Το καπιταλιστικό σύστημα εξακολουθεί να στηρίζει την ύπαρξη και ανάπτυξή του στα δάκρυα εκατομμυρίων παιδιών, στην εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Συνεχίζει να υποδαυλίζει τον πόλεμο και τον εμφύλιο σπαραγμό και να πραγματοποιεί στρατιωτικές επιδρομές για να διευρύνει τις σφαίρες επιρροής του. Η αρχή της μεγιστοποίησης του κέρδους με κάθε τίμημα είναι που καταστρέφει το περιβάλλον υποθηκεύοντας το μέλλον της ανθρωπότητας. Η ίδια η φύση του καπιταλισμού είναι που κάνει τους πλούσιους πλουσιότερους και του φτωχούς φτωχότερους.

Αυτά τα εγγενή χαρακτηριστικά του καπιταλισμού είναι που τροφοδοτούν τους κοινωνικούς αγώνες των εργαζομένων. Ο ίδιος ο καπιταλισμός, με την ασυδοσία, την αναλγησία και τον παρασιτισμό που τον χαρακτηρίζουν, δημιουργεί την αναγκαιότητα υπέρβασής του. Γι' αυτό και οι αγώνες των εργαζομένων, της Αριστεράς, δεν μπορεί παρά να είναι συνδεδεμένοι με την προοπτική οικοδόμησης μιας ποιοτικά ανώτερης κοινωνίας, της σοσιαλιστικής. Μιας κοινωνίας που θα στηρίζεται στη δικαιοσύνη και στην αλληλεγγύη, που στο κέντρο της θα θέτει τον άνθρωπο, τις ανάγκες και τα δικαιώματά του. Μιας κοινωνίας χωρίς εκμετάλλευση. Μιας κοινωνίας, όπου ο σεβασμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, η ισότητα, τα δημοκρατικά δικαιώματα και η ελευθερία θα είναι βίωμα όλων ανεξαιρέτως των ανθρώπων και όπου η επιστημονική γνώση και η τεχνολογική πρόοδος θα εξυπηρετούν αποκλειστικά και μόνο την καλυτέρευση των υλικών και πνευματικών συνθηκών ζωής του ανθρώπου.

Η αναλγησία, ο κυνισμός και η ολοένα αυξανόμενη επιθετικότητα του ιμπεριαλισμού έχουν οδηγήσει σε μια εντεινόμενη αγανάκτηση των λαών και ειδικότερα των εργαζομένων δημιουργώντας έτσι τις προϋποθέσεις για τη συγκρότηση ενός αποτελεσματικού αντίπαλου δέους απέναντι στον ιμπεριαλισμό.

Οι μεγάλοι ταξικοί αγώνες που τα τελευταία χρόνια πραγματοποιούνται με μεγαλύτερη συχνότητα σε ολοένα περισσότερες χώρες, ιδιαίτερα στην Ευρώπη, η καταψήφιση του Ευρωσυντάγματος, οι μαζικές κινητοποιήσεις και η αποτροπή της προώθησης του συμφώνου πρώτης πρόσληψης στη Γαλλία, οι πολιτικές νίκες στη Βραζιλία, τη Βενεζουέλα, τη Βολιβία και η σταθερή πορεία της Κούβας, η αντίσταση του κινήματος ενάντια στην νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση και την δικτατορία που τείνουν να επιβάλουν τα πολυεθνικά μονοπώλια σ’ ολόκληρο το πλανήτη και τέλος οι πρωτοφανείς σε όγκο και παλμό διαδηλώσεις κατά της ιμπεριαλιστικής επέμβασης στο Ιράκ, οι οποίες ήσαν και οι μεγαλύτερες μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όλα αυτά αποτελούν στοιχεία που μας γεμίζουν με αισιοδοξία ότι οι προοδευτικές – δημοκρατικές δυνάμεις, οι δυνάμεις της εργασίας, θα μπορέσουν να αποτελέσουν το ανάχωμα ενάντια στις ιμπεριαλιστικές επιβουλές και στις επιθέσεις ενάντια στα δικαιώματα των λαών και των εργαζομένων.

Οι αγώνες των μαθητών και φοιτητών στη Γαλλία ενάντια στο Νόμο της Α΄ πρόσληψης, των φοιτητών και διδασκόντων στην Ελλάδα ενάντια στο Νόμο Πλαίσιο, των μαθητών και φοιτητών στη Χιλή για διαφύλαξη και επέκταση της δημόσιας δωρεάν Παιδείας, των λιμενεργατών ενάντια στο σχετικό κανονισμό των Βρυξελών αλλά και η εξεγέρσεις των μεταναστών και περιθωριοποιημένων στη Γαλλία καταδεικνύουν την ογκούμενη αντίδραση προς το υπάρχον σύστημα αλλά είναι παράλληλα και απόδειξη ότι το σύστημα δεν είναι ανίκητο.

Η οργανωμένη, η αγωνιστική Αριστερά μπορεί, εκτιμώντας και αξιοποιώντας σωστά τη δυναμική αμφισβήτησης που δημιουργείται, να αποτελέσει την εμπροσθοφυλακή αυτού του κινήματος, να συγκεντρώσει και να προσανατολίσει τη δύναμή του. Οι δυνάμεις της Αριστεράς έχουν σήμερα τη δυνατότητα να συγκεντρώσουν ισχυρή λαϊκή στήριξη και να επανέλθουν δυναμικά στο πολιτικό προσκήνιο. Σε πολλές χώρες η δυνατότητα αυτή αξιοποιείται.

Βέβαια ο χώρος της Αριστεράς δεν είναι ομοιογενής και η συνοχή του έχει εξασθενήσει, ιδιαίτερα μετά την κρίση που πυροδότησε στο παγκόσμιο αριστερό κίνημα η διάλυση των σοσιαλιστικών κρατών. Είναι όμως πεποίθησή μας, ότι η κομμουνιστική Αριστερά μπορεί, αντικρίζοντας με κριτικό πνεύμα την ιστορία του κινήματός μας και αντανακλώντας με ταξική συνέπεια τις σύγχρονες συνθήκες και μηνύματα καθώς και αξιοποιώντας σωστά τις δυνατότητες συμμαχιών με πολιτικά και κοινωνικά κινήματα, να αποτελέσει τον αντίποδα στο πόλεμο και σ' όλες εκείνες τις πολιτικές που σπρώχνουν την ανθρωπότητα στη μιζέρια και στην εξαθλίωση, και να δώσει προοπτική στο όραμα για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού.

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Η σύγχρονη κυπριακή πραγματικότητα

 

Α. Κυπριακό

(i) Οι τελευταίες εξελίξεις

Από το τελευταίο συνέδριο της Οργάνωσης έχουν μεσολαβήσει οι πιο κρίσιμες εξελίξεις στο κυπριακό πρόβλημα από το 1974 και εντεύθεν.

Εξελίξεις οι οποίες κορυφώθηκαν με τα δημοψηφίσματα του Απρίλη του 2004 με τη γνωστή κατάληξη της απόρριψης του προτεινόμενου από τον ΟΗΕ σχεδίου λύσης από πλευράς ε/κ και αντιστοίχως την αποδοχή της από πλευράς τ/κ.

Η απώλεια των παραδοσιακών φίλων και υποστηριχτών της Κύπρου από το 1990 και εντεύθεν και ειδικότερα της Σοβιετικής Ένωσης, της κοινότητας των Σοσιαλιστικών κρατών και του Κινήματος των αδεσμεύτων, η επιβολή της αμερικανονατοϊκής νέας τάξης πραγμάτων αλλά και τα σοβαρά λάθη, οι παραλείψεις και οι αντιφάσεις της διακυβέρνησης ΔΗ.ΣΥ, οδήγησαν σε εκτροπή του κυπριακού προβλήματος η οποία αποτυπώθηκε στο προτεινόμενο σχέδιο λύσης του Γ.Γ. του ΟΗΕ.

Είναι γεγονός ότι η πρωτοβουλία επίλυσης του Κυπριακού με βάση το σχέδιο Ανάν υπήρξε η πιο συγκροτημένη προσπάθεια για τη λύση του προβλήματος. Το σχέδιο Ανάν υπήρξε το πιο περιεχτικό και λεπτομερές που εκπονήθηκε ποτέ. Δεν υπήρξε όμως ούτε δίκαιο ούτε και ισορροπημένο όπως υποστήριξαν και εξακολουθούν να υποστηρίζουν οι διαμορφωτές του.

Το ΑΚΕΛ κρίνοντας ότι το σχέδιο Ανάν είχε και θετικά αλλά και αρνητικά στοιχεία το αποδέχθηκε, όπως και οι άλλες δυνάμεις στο εθνικό συμβούλιο, ως βάση για διαπραγμάτευση. Το ΑΚΕΛ αγωνίστηκε με όλες του τις δυνάμεις για να επέλθουν οι αναγκαίες αλλαγές που θα επέτρεπαν να γίνει το σχέδιο αποδεκτό και από τις δυο κοινότητες και να οδηγήσει σε μια βιώσιμη και λειτουργική λύση του Κυπριακού. Τα ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα και η προβλεπόμενη διαδικασία της επιδιαιτησίας του Γ.Γ. δεν επέτρεψαν να γίνει μια ουσιαστική διαπραγμάτευση των δυο πλευρών επί του σχεδίου και να φτάσουμε σε συμφωνημένη λύση. Η επιδιαιτησία του Γ.Γ. υπήρξε άδικη και ετεροβαρής υπέρ των τουρκικών θέσεων.

Η Παγκύπρια Συνδιάσκεψη του Κόμματος που συγκλήθηκε στις 14 Απριλίου 2004, ζήτησε αναβολή των δημοψηφισμάτων προκειμένου να δοθεί χρόνος για να γίνει διαπραγμάτευση επί των σημείων που ανησυχούσαν την ε/κυπριακή κοινότητα και να καλυφθούν τα κενά του σχεδίου. Η πρόταση του ΑΚΕΛ δυστυχώς δεν έγινε αποδεχτή από την τουρκική πλευρά. Για τούτο και το ΑΚΕΛ αναγκάστηκε να καλέσει τον λαό να καταψηφίσει το σχέδιο Ανάν όπως είχε κατατεθεί στο δημοψήφισμα.

Μετά τα δημοψηφίσματα ακολούθησε μια δύσκολη περίοδος για την Κυπριακή Δημοκρατία και την ε/κυπριακή πλευρά. Ο Αμερικανοβρετανικός παράγοντας, κύκλοι της Γραμματείας των Ηνωμένων Εθνών καθώς και κύκλοι εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης κινήθηκαν με τιμωρητικές διαθέσεις έναντι της ε/κυπριακής πλευράς. Παράλληλα με το πρόσχημα της άρσης της δήθεν απομόνωσης των τ/κυπρίων εργάστηκαν για τη διεθνή αναβάθμιση του καθεστώτος των κατεχομένων. Η έκθεση του Γ.Γ. του ΟΗΕ του Μαίου 2004 υπήρξε άδικη για την ε/κυπριακή πλευρά και επεχείρησε να παρακάμψει τα ψηφίσματα 541 και 550 του Συμβουλίου Ασφαλείας. Η έκθεση του Γ.Γ. δεν υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο Ασφαλείας γιατί με αυτή διαφώνησαν στο Συμβούλιο Ασφαλείας η Γαλλία, η Κίνα και η Ρωσική Ομοσπονδία, οι οποίες για ακόμα μια φορά τήρησαν στάση αρχών. Το Κόμμα μας συνεργαζόμενο με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και άλλες δυνάμεις εργάστηκε σκληρά για την απόκρουση των επιθέσεων, για την υπεράσπιση της νομιμότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας – που αποτελεί το κύριο όπλο του κυπριακού λαού στον αγώνα επιβίωσης που διεξάγει – και για να γίνουν κατανοητές οι θέσεις της ε/κυπριακής πλευράς.

Για την αντιμετώπιση αυτών των τιμωρητικών διαθέσεων σε βάρος του κυπριακού λαού αλλά και για την διατήρηση ανοιχτής της προοπτικής για επίλυση του κυπριακού προβλήματος το συντομότερο δυνατό, υπήρξε καταλυτικός ο ρόλος που διαδραμάτισε η στάση και η πολιτική του ΑΚΕΛ πριν και μετά τα δημοψηφίσματα.

Ειδικότερα, ο αποφασιστικός τρόπος αφενός που αντιμετωπίστηκε η άρνηση κέντρων του εξωτερικού να αποδεχθούν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος και αφετέρου η αποτροπή επικράτησης της εικόνας ότι η ε/κ απέρριψαν όχι το συγκεκριμένο σχέδιο αλλά την λύση και το συμβιβασμό της διζωνικής – δικοινοτικής ομοσπονδίας, αποτέλεσαν καθοριστικής σημασίας συμβολή του ΑΚΕΛ για την υπόθεση του κυπριακού λαού.

Στην παρούσα φάση του κυπριακού το Κόμμα μας συνεχίζει να εργάζεται σκληρά, για τη δημιουργία των προϋποθέσεων επανέναρξης των διαπραγματεύσεων στα πλαίσια των Ηνωμένων Εθνών. Η δημιουργία σωστών προϋποθέσεων έχει τεράστια σημασία δεδομένου ότι θα ήταν ισχυρό πλήγμα για την υπόθεση της Κύπρου μια νέα αποτυχία εξεύρεσης λύσης. Επιδιώκουμε το συντομότερο δυνατό την επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών μακριά από ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα, χωρίς βέβαια τούτο να παραπέμπει σε ατέρμονες συνομιλίες και λύση στο βάθος του χρόνου.

Στοχεύουμε σε επανέναρξη των συνομιλιών που να οδηγήσουν σε συμφωνημένη λύση, μακριά από επιδιαιτησίες. Εργαζόμαστε για να πείσουμε για την ανάγκη να επέλθουν εκείνες οι ουσιαστικές αλλαγές στο σχέδιο του Γ.Γ. που θα επιτρέψουν και στους Ε/κύπριους να το δεχτούν και θα οδηγήσουν σε βιώσιμη και λειτουργική λύση. Οι αλλαγές τις οποίες επιδιώκουμε δεν αλλοιώνουν τη φιλοσοφία του σχεδίου, στις παραμέτρους του οποίου θα πρέπει να αναζητηθεί η λύση, ούτε και αφαιρούν δικαιώματα από την τ/κυπριακή κοινότητα. Στοχεύουμε σε μια λύση που θα εξυπηρετεί πρώτα και πάνω απ΄ όλα τους κυπρίους, Ε/κύπριους και Τ/κύπριους και όχι τους οποιουσδήποτε ξένους.

Για την εκπλήρωση αυτή των στόχων θεωρούμε ως θετικό βήμα τη συμφωνία του Παρισιού ανάμεσα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον Γ.Γ, του ΟΗΕ, η οποία τελικά αποτυπώθηκε στη συμφωνία της 8ης Ιουλίου 2006 μεταξύ του Προέδρου της Δημοκρατίας και του Τ/κύπριου ηγέτη.

Μέσα από την επίτευξη της συμφωνίας της 8ης Ιουλίου, η οποία είχε ως βάση τη συμφωνία του Παρισιού, έχει επιτευχθεί ανάμεσα σ΄ άλλα, να γίνει αποδεχτή η προϋπόθεση που η δική μας η πλευρά αλλά και ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ έθεταν για σωστή προετοιμασία πριν την έναρξη οποιασδήποτε νέας ολοκληρωμένης πρωτοβουλίας στο Κυπριακό μέσα από την συγκρότηση τεχνικής φύσεως επιτροπών για ζητήματα ουσίας του Κυπριακού.

Απ΄ εκεί και πέρα κρίνουμε ως θετικό στοιχείο την επανάληψη της δέσμευσης των δυο πλευρών για λύση διζωνικής, δικοινοτικής Ομοσπονδίας αλλά και τη συζήτηση μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης και ζητημάτων καθημερινότητας τα οποία εντασσόμενα στο γενικότερο πλαίσιο εργασίας των τεχνικών επιτροπών μπορούν να βοηθήσουν στην βελτίωση του κλίματος ανάμεσα στις δυο κοινότητες, το οποίο αντικειμενικά έχει διαταραχθεί κατά και μετά το δημοψήφισμα.

Η προοπτική υλοποίησης των συμφωνηθέντων και η δημιουργία προϋποθέσεων για να φτάσουμε το συντομότερο δυνατό σε λύση και επανένωση εξαρτάται πρωτίστως από την διάθεση της Άγκυρας να συνεργαστεί για την επίλυση του κυπριακού, αφού το κλειδί της λύσης συνεχίζει να βρίσκεται στα χέρια της Άγκυρας.

Είναι κατά συνέπεια απαραίτητο η Τουρκία να αναθεωρήσει την πολιτική της στο κυπριακό και να τερματίσει την προσπάθεια αναβάθμισης του ψευδοκράτους εκμεταλλευόμενη τα ευνοϊκά δεδομένα που δημιουργεί γι΄ αυτήν οι ισχυροί προστάτες της, πριν και μετά τα δημοψηφίσματα.

Εάν και εφόσον η προτεραιότητα της Τουρκίας και της τουρκοκυπριακής κοινότητας παραμένει η αναβάθμιση των δομών του ψευδοκράτους μέσα από την λεγόμενη άρση της απομόνωσης, αντικειμενικά κάτι τέτοιο θα συνεχίσει να επενεργεί υπονομευτικά στην προσπάθεια υλοποίησης της συμφωνίας της 8ης Ιουλίου με ορατό τον κίνδυνο ναυαγίου και ακόμη ενός πισωγυρίσματος στο κυπριακό.

Είναι γι΄ αυτό που αν ο διεθνής και ιδιαίτερα ο αμερικανοβρεττανικός παράγοντας πραγματικά επιθυμούν επίλυση του κυπριακού θα πρέπει να τερματίσουν την πολιτική εξευμενισμού της Άγκυρας ασκώντας επιτέλους την επιρροή τους στη χώρα αυτή υποδεικνύοντας της στο τέλος της ημέρας την ανάγκη αποδοχής ενός έντιμου και ισορροπημένου συμβιβασμού που θα εξυπηρετεί τα συμφέροντα όχι μόνο του κυπριακού λαού αλλά και του ελληνικού και τουρκικού λαού και των λαών στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου ευρύτερα.

 

(ii) Η μορφή της λύσης που επιδιώκουμε

Απαράδεχτο το διχοτομικό στάτους κβο

Το παρόν διχοτομικό – κατοχικό στάτους κβο δεν μπορεί και δεν θα γίνει ποτέ αποδεχτό από την ΕΔΟΝ και την Αριστερά αφού αυτό εγκυμονεί θανάσιμους κινδύνους για τον τόπο και το λαό μας. Μας ανησυχούν οι ολοένα μεγαλύτερες σε συχνότητα αναφορές ότι Ε/κύπριοι και Τ/κύπριοι είναι καλύτερα να ζούμε χωριστά, ιδιαίτερα στο βαθμό που αυτές δεν εκφράζουν μόνο την απογοήτευση από τις εξελίξεις στο κυπριακό, αλλά όζουν ρατσισμό, σοβινισμό και μισαλλοδοξία.

Η άρνηση της συμβίωσης ε/κυπρίων – τ/κυπρίων μας βρίσκει κάθετα αντίθετους

- γιατί δεν συνιστά παρά άρνηση της λύσης και άρα συμβιβασμό και έμμεσα δικαιολόγηση της εισβολής, της κατοχής και της διχοτόμησης της πατρίδας μας στη βάση της φιλοσοφίας Ντεκτάς, ότι τάχατες από το ’74  και εντεύθεν που Ε/κύπριοι και Τ/κύπριοι ζουν χωριστά, έχουμε ειρήνη στη Κύπρο

- γιατί η πικρή ιστορική εμπειρία σ΄ ότι αφορά τις σχέσεις των δυο κοινοτήτων και τον ρόλο του σοβινισμού αποτελεί επαρκέστατο μηχανισμό προειδοποίησης για τα δεινά που θα επακολουθήσουν αν επικρατήσει αυτή η προσέγγιση.

- γιατί ε/κύπριοι και Τ/κύπριοι, από τον Απρίλη του 2003, ούτως ή άλλως και παρά τους εναπομείναντες απαράδεχτους περιορισμούς δεν μπορούν ευτυχώς να κρατηθούν χωριστά, όπως τους επέβαλλαν για 30 χρόνια οι δυνάμεις κατοχής.

- γιατί είναι αδιανόητο να έχουμε την ικανότητα να συμβιώσουμε με 450 εκατομμύρια ευρωπαίους και την ίδια στιγμή κάποιοι που έχουν και ψωμοτύρι τους την Ευρώπη, να αρνούνται τη συμβίωση με τους συμπατριώτες μας τ/κύπριους.

- γιατί κάτι τέτοιο κονταροχτυπιέται με την ιστορία, την ιδεολογία, τον χαρακτήρα και τους πολύχρονους αγώνες της ΕΔΟΝ, του ΑΚΕΛ και της Αριστεράς στη Κύπρο.

 

Λύση διζωνικής – δικοινοτικής Ομοσπονδίας. Ο μόνος τρόπος ανατροπής της διχοτόμησης

Το Κυπριακό είναι πρόβλημα εισβολής, κατοχής, ξένων επεμβάσεων και καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του συνόλου του κυπριακού λαού. Είναι θέμα παραβίασης της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Είναι θέμα εθνικού ξεκαθαρίσματος που επιβλήθηκε με τη βία των όπλων. Το Κυπριακό είναι συνάμα και πρόβλημα εξομάλυνσης των σχέσεων ανάμεσα στις δυο κοινότητες.

Από το 1974 και μετά όλες οι προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού προσέκρουσαν στην αδιαλλαξία της Τουρκίας, στην εμμονή της για λύση δυο ξεχωριστών κρατικών οντοτήτων και στη διεκδίκηση από μέρους της δικαιωμάτων επικυριαρχίας πάνω στην Κύπρο. Τα όποια λάθη χειρισμών έγιναν σε αυτά τα χρόνια από την ε/κυπριακή πλευρά δεν απενοχοποιούν ούτε στο ελάχιστο την Τουρκία και τη σοβινιστική τ/κυπριακή ηγεσία για τις ευθύνες που φέρουν για τη διαιώνιση του Κυπριακού.

Η ΕΔΟΝ θα εξακολουθήσει να αγωνίζεται με όλες της τις δυνάμεις για ειρηνική λύση του Κυπριακού στα πλαίσια των Ηνωμένων Εθνών και στη βάση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ και των συμφωνιών υψηλού επιπέδου 1977 και 1979, που προνοούν για διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία. Για λύση που να συνάδει με το διεθνές δίκαιο, τις διεθνείς συμβάσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το Ευρωπαϊκό Δίκαιο. Για λύση που να προνοεί την αποχώρηση των τουρκικών κατοχικών στρατευμάτων και των εποίκων. Να αποκαθιστά την ενότητα, την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας χωρίς να δίδει δικαιώματα μονομερούς επέμβασης σε οποιαδήποτε ξένη χώρα. Να αποκαθιστά και να διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες όλων των κυπρίων, περιλαμβανομένου του δικαιώματος επιστροφής των προσφύγων στα σπίτια και τις περιουσίες τους. Η ΕΔΟΝ με συνέπεια υποστηρίζει την πολιτική ισότητα των δυο κοινοτήτων στα πλαίσια της ομοσπονδίας όπως αυτή καθορίζεται στα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών.

Η λύση διζωνικής – δικοινοτικής Ομοσπονδίας αναγνωρίζουμε ότι αποτελεί ένα οδυνηρό συμβιβασμό. Ένα συμβιβασμό όπως που είναι αναγκαίος αν θέλουμε να ανατρέψουμε το διχοτομικό στάτους κβο αφού το δίλημμα δεν είναι μεταξύ ομοσπονδίας και μιας καλύτερης λύσης αλλά μεταξύ ομοσπονδίας και διχοτόμησης. Ένας συμβιβασμός ο οποίος ασφαλώς θα πρέπει να προσφέρει στο λαό μας την δυνατότητα να οικοδομήσει το μέλλον του σε συνθήκες ελευθερίας, ειρήνης και ευημερίας για όλα τα παιδιά της κοινής μας πατρίδας.

Στη βάση των διδαγμάτων που προκύπτουν από την σύγχρονη τραγωδία της Κύπρου και ιδιαίτερα μέσα από το προδοτικό – χουντοΕοκαβήτικο πραξικόπημα και έχουν διαχρονική και καίρια σημασία θεωρούμε ότι η επίτευξη πολιτικών στόχων δεν αντέχει τα ανεδαφικά συνθήματα και τις ακραίες ενέργειες. Για τη διαμόρφωση πολιτικής χρειάζεται ρεαλισμός, επιβάλλεται να συνυπολογίζονται όλα τα αντικειμενικά και υποκειμενικά δεδομένα.

Δεν μπορεί για παράδειγμα, έμμεσα ή άμεσα, στο όνομα μιας δήθεν ευρωπαϊκής λύσης κάποιοι σήμερα να μας καλούν να στρεψοδικήσουμε απ΄ αυτά που συμφωνήσαμε από το ’77 – ’79 με τις συμφωνίες κορυφής και τα οποία επαναλαμβάνονται σε όλα τα ψηφίσματα του ΟΗΕ, περί διζωνικής – δικοινοτικής ομοσπονδίας. Πιθανή υιοθέτηση μιας τέτοιας μαξιμαλιστικής προσέγγισης θα μας οδηγούσε με μαθηματική ακρίβεια στην οριστικοποίηση της διχοτόμησης.

Η ιστορία του κυπριακού καταδεικνύει από την άλλη και την ανάγκη άσκησης προληπτικής και συνάμα διεκδικητικής πολιτικής η οποία να διακρίνεται από σταθερότητα σε θέσεις αρχών και ασφαλώς αποφυγή της μοιρολατρίας και της υποχωρητικότητας πέραν από τα όρια ασφαλείας που οδηγεί τελικά στην παράδοση.

Το περιεχόμενο της λύσης, ο χρόνος αναζήτησης λύσης και η πολιτική βούληση για υιοθέτηση και εφαρμογή της λύσης αποτελούν τρεις σημαντικές παραμέτρους στην προσπάθεια εξεύρεσης λύσης στο πολιτικό μας πρόβλημα.

Πιθανή υποβάθμιση η υπερτίμηση του ενός σε βάρος των άλλων παραμέτρων είναι εσφαλμένη και ζημιογόνα αφού κατά την άποψη μας και οι τρεις αυτές παράμετροι είναι διαλεχτικά συνδεδεμένες μεταξύ τους.

Αυτό άλλωστε επιβεβαιώνει και η ιστορία του κυπριακού, την οποία ως ΕΔΟΝ έχουμε σεβαστή δασκάλα για τα παρόντα και μελλοντικά βήματα μας.

 

(iii) Ευρωπαϊκή Ένωση και Κυπριακό

Η ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πλέον γεγονός από την 1η Μαίου του 2004. Αυτός ήταν και ο βασικός λόγος για τον οποίο πριν την ένταξη είχε δημιουργηθεί μια έντονη κινητικότητα στο Κυπριακό, που έφθασε μέχρι και τα χωριστά δημοψηφίσματα. Συνεπώς, η Ευρωπαϊκή προοπτική πράγματι λειτούργησε υποβοηθητικά και τις διεργασίες επίλυσης του Κυπριακού. Όχι, όμως και για το ίδιο το περιεχόμενο της λύσης, κάτι για το οποίο το κόμμα μας και η ΕΔΟΝ προειδοποιούσε από καιρό. Όπως χαρακτηριστικά αναφερόταν στη εισήγηση του 18ου Συνεδρίου για επανεξέταση της θέσης του ΑΚΕΛ στο θέμα της πορείας ένταξης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, «η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν πρόκειται να επιδιώξει προσαρμογή της λύσης στο κοινοτικό κεκτημένο, που επιδέχεται άλλωστε σημαντικές αποκλείσεις, μερικές φορές κατά παραβίαση κάθε έννοιας κοινοτικής παράδοσης και πρακτικής, αλλά θα εξακολουθήσει να υποστηρίζει τις εκάστοτε προσπάθειες του ΟΗΕ και τη συμφωνία που θα προκύψει από αυτές».

Έτσι, όπως ακριβώς εκτιμούσε το ΑΚΕΛ, η ευρωπαϊκή μας πορεία λειτούργησε καταλυτικά για τη δημιουργία κινητικότητας, όχι όμως και για το περιεχόμενο της λύσης του κυπριακού. Το αποτέλεσμα ήταν να υποχρεωθούμε να απορρίψουμε το Σχέδιο Ανάν ως είχε και η ένταξη να μην βρει την Κύπρο επανενωμένη.

Παρά το γεγονός ότι δεν καρποφόρησαν οι προσπάθειές μας για λύση πριν την ένταξη, το ΑΚΕΛ παραμένει αταλάντευτα προσηλωμένο στην υπόθεση της λύσης. Όπως αναφέρεται στη Διακήρυξη της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ μ΄ αφορμή την ένταξη, «η τελευταία ουδόλως υποκαθιστά τον στρατηγικό μας στόχο που δεν είναι άλλος από την ειρηνική επανένωση του τόπου και του λαού μας, στα πλαίσια μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας». Αυτό αποδεικνύει τη σταθερότητα και συνέπεια του κόμματος μας.

Η συμμετοχή της Κύπρου ως πλήρους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να συνεχίσει να αξιοποιείται ως καταλύτης για τη λύση. Η δυναμική της λύσης,  που αναπτύχθηκε προ της ένταξης, δεν θα πρέπει να ανακοπεί και θα πρέπει να διαφυλαχθεί και στη συνέχεια. Τυχόν προσπάθειες που τείνουν να καλλιεργήσουν κλίμα εφησυχασμού και φαινόμενα αλαζονείας με αφορμή την ολοκλήρωση της ένταξης είναι ζημιογόνα και πρέπει να αποφευχθούν. Τα επιχειρήματα που προβάλλονται ότι η ένταξη καθιστά εφικτή την ανατροπή του στρατηγικού στόχου της λύσης διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, υπονομεύουν την προοπτική της λύσης. Ως ΕΔΟΝ και γενικότερα η Αριστερά θα αντιταχθούμε αποφασιστικά στις όποιες τέτοιες προσπάθειες που δεν εξυπηρετούν την υπόθεση της λύσης και της επανένωσης.

Πρέπει επίσης να συνεχίσει να αξιοποιείται η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας προς την κατεύθυνση της λύσης του Κυπριακού. Με την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων, ήδη η Τουρκία υποχρεούται να υπογράψει το Πρωτόκολλο για επέκταση της Τελωνειακής Ένωσης με τα δέκα νέα κράτη μέλη, περιλαμβανομένης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Είναι αλήθεια ότι μια τέτοια εξέλιξη δεν συνιστά επίσημη αναγνώριση. Ούτε, όμως, πρόκειται απλώς για μια εμπορική συμφωνία, αλλά για μια προχωρημένη σχέση που με την πάροδο του χρόνου θα αναπτύσσει δυναμική ντε φάκτο αναγνώρισης.

Το σχέδιο δράσης της Τουρκίας με βάση το οποίο επιχειρεί να συνδέσει την υλοποίηση των υποχρεώσεων της προς την Ε.Ε., οι οποίες αποτελούν συμβατικές υποχρεώσεις της Τουρκίας, με τη λεγόμενη άρση της απομόνωσης των Τ/κυπριων δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να γίνει αποδεκτό. Το λιμάνι της Αμμοχώστου μπορεί μόνο τότε να ανοίξει για εξωτερικό εμπόριο εφόσον τούτο γίνει στα πλαίσια της διεθνούς και ευρωπαϊκής νομιμότητας και στη βάση της πρότασης της Κυπριακής Δημοκρατίας για επιστροφή της κατεχόμενης πόλης της Αμμοχώστου στους νόμιμους κατοίκους της, όπως προβλέπεται στο ψήφισμα 550 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.

Είναι σημαντικό τέλος να αξιοποιείται διαρκώς η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας προς την κατεύθυνση της λύσης του Κυπριακού, έστω και αν αυτή η πορεία συναντήσει προβλήματα μετά τις δυσκολίες που προέκυψαν αναφορικά με την έγκριση της Συνταγματικής Συνθήκης.

Παρά το γεγονός ότι η ένταξη δεν συνδυάστηκε με επανένωση της χώρας και του λαού μας, η δυναμική που δημιουργεί τόσο αυτή η εξέλιξη όσο και η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, με την κατάλληλη αξιοποίηση μπορούν να συμβάλουν αποφασιστικά στον κύριο στόχο, που δεν είναι άλλος από τη λύση του Κυπριακού.

 

(iv). Επαναπροσέγγιση. Σχέσεις δύο κοινοτήτων.

Η πολιτική της επαναπροσέγγισης αποτελεί στρατηγική επιλογή για την ΕΔΟΝ και έχει χαρακτήρα πολιτικό και αντικατοχικό και όχι ψυχολογικό, όπως κάποιοι θέλουν να της προσδώσουν. Πιστεύουμε ότι είναι αναγκαία προϋπόθεση τόσο για την εξεύρεση λύσης, όσο και για τη λειτουργία και βιωσιμότητα της λύσης. Ταυτόχρονα, η επαναπροσέγγιση είναι ο αντίποδας του εθνικισμού και του σοβινισμού, όπως αυτός εκφράζεται είτε μέσα από ενέργειες και συνθήματα ενωτικά, αντιτουρκικά και αντικομουνιστικά, είτε μέσω της απόρριψης της ομοσπονδιακής λύσης, είτε με τον εθισμό στις δομές του ψευδοκράτους, είτε με την αποδοχή του εθνικού ξεκαθαρίσματος και του status quo.

Για εμάς, η επαναπροσέγγιση δεν είναι ευκαιριακή επιλογή, αλλά απόρροια των ταξικών, κοινωνικών και ιδεολογικών μας καταβολών. Ως εκ τούτου, από τα πρώτα μας βήματα είχαμε από νωρίς αναγνωρίσει την ανάγκη για συμβίωση και κοινό αγώνα Ε/κ και Τ/κ, για ευόδωση των πολιτικών στόχων και οραμάτων του λαού μας. Στα πλαίσιο αυτό, παλέψαμε για κοινό μέτωπο Ε/κ και Τ/κ για αποτίναξη του αγγλικού αποικιακού ζυγού, αλλά και για την κατάκτηση και την διασφάλιση των ταξικών και κοινωνικών δικαιωμάτων των Κυπρίων εργαζομένων. Αντιπαραταχθήκαμε με τις δυνάμεις του εθνικισμού σοβινισμού που οδήγησαν στις δικοινοτικές συγκρούσεις του 1963-64 και τα τραγικά γεγονότα του 1974.

Στις συνθήκες αυτές η ΕΔΟΝ μαζί με το Λαϊκό Κίνημα, ως αναπόσπαστο κομμάτι του, βρήκε το πολιτικό θάρρος και την τόλμη να προτάξει και πάλι την πολιτική της επαναπροσέγγισης αμέσως μετά την επώδυνη και τραγική εμπειρία του προδοτικού πραξικοπήματος και της βάρβαρης τουρκικής εισβολής. Θυμίζουμε ότι για αυτή μας την επιλογή χλευαστήκαμε, λοιδορηθήκαμε και επανειλημμένα κατηγορηθήκαμε για προδοσία και ανθελληνισμό. Την ίδια στιγμή, οι κατήγοροί μας, όταν ανήλθαν στην εξουσία, μέσα από την πολιτική της ηφαιστειολογίας, της δογματολογίας και της πατριδοκαπηλίας που ακολούθησαν, δημιούργησαν ένα θερμοκήπιο για την ανάπτυξη του σοβινισμού και της μισαλλοδοξίας, γεγονός που έφερε σε δύσκολη θέση τις δυνάμεις που αγωνίζονταν για την ειρηνική συμβίωση Ε/κ και Τ/κ.

Όμως, η ΕΔΟΝ δεν είναι μόνο οργάνωση της θεωρίας, αλλά και των έργων. Ως  αποτέλεσμα, αναλάβαμε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες και δράσεις. Δώσαμε και δίνουμε ιδιαίτερο βάρος στην προώθηση της επαναπροσέγγισης με την αποκατάσταση και ανάπτυξη των σχέσεων και της συνεργασίας με την τουρκοκυπριακή νεολαία και τις Οργανώσεις της. Προχωρήσαμε στην διοργάνωση μαζικών δικοινοτικών εκδηλώσεων, με αποκορύφωμα τα δικοινοτικά φεστιβάλ και τις τρεις παγκύπριες εκδρομές στο Τρόοδος. Δώσαμε μάχες εναντίον του σοβινισμού, στον οποίο η νεολαία είναι ευάλωτη. Λειτουργήσουμε ως συνεκτικός κρίκος για ανάπτυξη της συνεργασίας μεταξύ και των υπολοίπων ελληνοκυπριακών και τουρκοκυπριακών οργανώσεων νεολαίας και για αυτό διαδραματίσαμε καταλυτικό ρόλο στη σύσταση και λειτουργία του Δικοινοτικού Φόρουμ Νεολαίας, παρά τα προβλήματα στην λειτουργία του το τελευταίο διάστημα λόγω της στάσης της ΝΕΔΗΣΥ

Τα τελευταία χρόνια επιβαλλόταν να αναπροσαρμόσουμε τη δράση μας στον τομέα της επαναπροσέγγισης για να αντιμετωπίσουμε επιτυχώς τα νέα δεδομένα που προέκυψαν από τα εξής τρία σημαντικά γεγονότα:

α) Την απόφαση του κατοχικού καθεστώτος για άνοιγμα των οδοφραγμάτων και  μερική άρση των εμποδίων στην ελεύθερη διακίνηση. Εξέλιξη που έδωσε τη δυνατότητα για ένα μαζικό και ειρηνικό συναπάντημα των Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων και, ταυτόχρονα, κατέρριψε κάθε μύθο περί του αδύνατου της συμβίωσης.

β) Την αλλαγή στην ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας με την απομάκρυνση του Ραούφ Ντενκτάς και την ανάληψή της από δυνάμεις που παραδοσιακά αγωνίζονταν για ομοσπονδιακή λύση στο Κυπριακό. Δυστυχώς όμως, η αλλαγή που επήλθε, τουλάχιστον μέχρι σήμερα, δε δικαίωσε τις προσδοκίες του κυπριακού λαού, Ε/κυπρίων και Τ/κυπρίων. Αντίθετα, διαπιστώνεται απομάκρυνση της ηγεσίας του ΡΤΚ από κοινές με το κόμμα μας θέσεις στο Κυπριακό, και παρουσιάζεται μια υπέρμετρη ταύτιση της με τις δομές του κατοχικού μορφώματος και τις θέσεις του τουρκικού κατεστημένου. Την ίδια στιγμή η ηγεσία του ΡΤΚ αναπτύσσει μια επιζήμια ρητορική κατά των θέσεων της Ε/κ ηγεσίας και του ΑΚΕΛ. Αυτή η εκτίμηση μας όχι μόνο δεν αναιρεί την προσπάθεια επαφής και ανάπτυξης κοινής δράσης με την Νεολαία του PTK αλλά αντίθετα μας πεισμώνει ακόμη περισσότερο να συνεχίσουμε την επίθεση επαναπροσέγγισης. Όχι για λόγους συναισθηματικούς και ιστορικούς. Αλλά γιατί αναγνωρίζουμε ότι χωρίς το PTK, με βάση τα σημερινά δεδομένα, δεν μπορεί να υπάρξει λύση.

γ) Τη διενέργεια των δημοψηφισμάτων με τα γνωστά αποτελέσματα, που δημιούργησαν αισθήματα απογοήτευσης και τραυμάτισαν την εμπιστοσύνη ανάμεσα στις δύο κοινότητες, αλλά και την προσδοκία για σύντομη λύση.  Μέσα σε αυτό το κλίμα και ως αποτέλεσμα μιας ενορχηστρωμένης επίθεσης που προαναφέραμε, η πολιτική της επαναπροσέγγισης δέχθηκε κτυπήματα.

Οι εξελίξεις αυτές κάνουν όλο και πιο επιτακτική την ανάγκη για αναβάθμιση της πολιτικής της επαναπροσέγγισης, ώστε να αντιπαλέψουμε τον εθνικισμό και τις διαιρετικές δυνάμεις και τάσεις και ταυτόχρονα να καλλιεργήσουμε περαιτέρω την ιδέα της συμβίωσης και μιας λύσης βασισμένης σε αρχές. Η αναγκαιότητα για μαζικοποίηση της επαναπροσέγγισης είναι αδιάλειπτη, όπως και η ανάγκη να απευθυνθούμε στις μάζες των Τ/κ και να τους μεταφέρουμε τις θέσεις της Οργάνωσης και του Κόμματος μας αναιρώντας πιθανή διαστρέβλωση τους από τα ΜΜΕ στην τ/κυπριακή κοινότητα. Επιβάλλεται λοιπόν, να ανταποκριθούμε θετικά και αποτελεσματικά στις νέες συνθήκες και να παραμείνουμε οι πρωταγωνιστές στον αγώνα της επαναπροσέγγισης και της επίτευξης μιας βιώσιμης και λειτουργικής λύσης, που να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες του λαού μας. Καταλήγοντας, επαναλαμβάνουμε ότι η πολιτική της επαναπροσέγγισης είναι στρατηγική επιλογή και συμβάλλει στην προσπάθεια μας για μια Κύπρο ελεύθερη, επανενωμένη, ανεξάρτητη, ομοσπονδιακή, κοινή πατρίδα Ε/κ και Τ/κ.

 

Β. Οι κοινωνικό οικονομικές συνθήκες

Το κοινωνικό – πολιτικό περιβάλλον μέσα στο οποίο συνεχίζει να ζει και να δραστηριοποιείται η νεολαία χαρακτηρίζεται από έντονα αρνητικά φαινόμενα τα οποία είναι συνδεδεμένα με το στάδιο ανάπτυξης του καπιταλιστικού συστήματος στο τόπο μας καθώς και τη μεγάλη επίδραση που ασκείται από το διεθνές περιβάλλον όπως αυτό διαμορφώνεται στην εποχή της ιμπεριαλιστικής «νέας τάξης» και της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης.

Καθοριστική είναι επίσης η επίδραση που ασκούν στο κοινωνικό – οικονομικό περιβάλλον οι νεοφιλελεύθερου χαρακτήρα πολιτικές και το γενικότερο συντηρητικό – αντιδραστικό θεσμικό εποικοδόμημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Κατά συνέπεια, η κοινωνία μέσα στην οποία οικοδομούν την ζωή τους οι σημερινοί νέοι παρά τις ιδιομορφίες της δεν διαφέρει σημαντικά από τις κοινωνίες των ανεπτυγμένων καπιταλιστικών χωρών με ότι αυτό συνεπάγεται.

Αυτό που διαφοροποιεί θετικά τα δεδομένα, συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές κοινωνίες, αφορά το συσχετισμό δυνάμεων στον τόπο μας που θέλει το κόμμα των κύπριων εργαζομένων, το ΑΚΕΛ, να παραμένει η πιο ισχυρή πολιτική δύναμη με συμμετοχή στη διακυβέρνηση του τόπου στη βάση ενός προοδευτικού, φιλολαϊκού προγράμματος.

Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι για μια δεκαετία η νέα γενιά βρισκόταν αντιμέτωπη με το εχθρικό περιβάλλον που δημιούργησε η δεξιά, νεοφιλελεύθερη, αντινεανική πολιτική της προηγούμενης κυβέρνησης του ΔΗΣΥ. Σε αυτή τη περίοδο υποβαθμίστηκε δραστικά ο κοινωνικός ρόλος της νεολαίας, αυξήθηκε η ανεργία και η εργασιακή ανασφάλεια, ενισχύθηκαν τα φαινόμενα αναξιοκρατίας και του ρουσφετιού αλλά και φαινόμενα της κοινωνικής ανισότητας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Επιπρόσθετα, η αλλοπρόσαλλη πολιτική της δεξιάς διακυβέρνησης, από την μια εκτόξευε τον εθνικισμό στα ύψη και από την άλλη καλλιεργούσε την λογική της υποταγής και την συμμόρφωση στην «νέα τάξη πραγμάτων», στο όνομα τάχατες του εθνικού συμφέροντος.

Στη σημερινή εποχή, οι αγώνες και η πάλη της Αριστεράς με μπροστάρη την ΕΔΟΝ για εξυπηρέτηση των συμφερόντων της νεολαίας συνεχίζονται στο ευνοϊκότερο περιβάλλον που έχει δημιουργήσει με την άνοδο της στην εξουσία, η κυβέρνηση της Αλλαγής.

Ήδη ένα σημαντικό τμήμα του προγράμματος της Αλλαγής για την νεολαία έχει υλοποιηθεί και αφορά μέτρα αναβάθμισης του κοινωνικού ρόλου της νεολαίας, το εργασιακό περιβάλλον ευρύτερα, την προοδευτική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, την αξιοκρατία, το στεγαστικό και πολλά άλλα τα οποία αναλύονται σε άλλα τμήματα του εγγράφου των «θέσεων» λεπτομερώς.

Αποτιμώντας την υλοποίηση του κυβερνητικού προγράμματος για την νεολαία, καταγράφουμε τη θετική μας εκτίμηση για την πρόοδο που έχει επιτελεστεί. Είναι παράλληλα σαφές ότι πολλά και σημαντικά υπολείπονται να γίνουν για αυτό και ως ΕΔΟΝ σε συνεργασία με το κόμμα θα συνεχίσουμε να ασκούμε την επιρροή και την πίεση μας για την υλοποίηση του προγράμματος με ακόμη ποιο γοργούς ρυθμούς. Σ΄ αυτή την κατεύθυνση θα συνεχίσουμε να πρωταγωνιστούμε μέσα από το μαζικό κίνημα της νεολαίας και τους φορείς του για την προώθηση των δίκαιων αιτημάτων του νεολαιίστικου κινήματος ενώ και στο μέλλον δεν θα διστάσουμε να προβάλουμε την διαφωνία μας σε κυβερνητικές επιλογές ή επιλογές άλλων δυνάμεων της συγκυβέρνησης, που τυχόν έρχονται σε αντίθεση με το κυβερνητικό πρόγραμμα ή δεν συμπεριλαμβάνονται σ΄ αυτό. Τέτοια ζητήματα στο παρελθόν υπήρξαν για παράδειγμα η παράταση του ορίου αφυπηρέτησης και η ίδρυση κερδοσκοπικού χαρακτήρα ιδιωτικών Πανεπιστημίων.

Παρά τη πρόοδο που έχει σημειωθεί στα ζητήματα που αφορούν την νεολαία, τα βασικά αρνητικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα της κυπριακής καπιταλιστικής κοινωνίας δεν έχουν αναιρεθεί με αποτέλεσμα τα νιάτα να αισθάνονται την καταπίεση, την ανασφάλεια και τις αδικίες που γεννά και αναγεννά η κοινωνική πραγματικότητα.

Ειδικότερα, τα βασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα της κυπριακής κοινωνίας, όπως το σύστημα στο οποίο ζούμε επιδιώκει και τα οποία επιδρούν καταλυτικά στη ζωή και τις συνειδήσεις της νέας γενιάς, είναι:

ο άνισος, εξοντωτικός απάνθρωπος ανταγωνισμός στο οποίο εισέρχονται από τα πρώτα χρόνια της ζωής τους οι νέοι για να μπορέσουν να επιβιώσουν.

Η προβολή στη κυπριακή κοινωνία του χρήματος ως υπέρτατης αξίας με την επιδίωξη απόκτησης του με κάθε μέσο να θεωρείται ως φυσιολογική διαδικασία.

Ως αποτέλεσμα συνεχίζει να αναδύεται μια εικόνα σήψης και παρακμής της κυπριακής κοινωνίας με τα οικονομικά σκάνδαλα στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα να συνεχίζονται. Τα φαινόμενα όπως αυτό της μίζας να έχουν γίνει τρόπος ζωής κατά τρόπο που να παρουσιάζονται ακόμη και ανάμεσα στο μαθητικό κίνημα. Η οικονομική διαπλοκή να έχει πάρει τέτοια έκταση που όπως και στην περίπτωση της μίζας έχουμε φτάσει στο σημείο της ισοπεδωτικής προσέγγισης από πλευράς πολιτών σε βαθμό που να θεωρείται από αρκετούς ως φυσιολογικό φαινόμενο.

Οι άνισες ευκαιρίες στη ζωή, την μόρφωση και την δουλειά συνεχίζουν να οδηγούν μεγάλη μερίδα της νεολαίας ενώπιον κοινωνικών αδιεξόδων και στο κοινωνικό αποκλεισμό, την περιθωριοποίηση ή και στην παραβατική συμπεριφορά.

Η αποξένωση και η έλλειψη επικοινωνίας έχουν καλύψει όλες τις σφαίρες της ανθρώπινης δραστηριότητας ενισχύοντας το φαινόμενο της ανθρώπινης αλλοτρίωσης.

Η σημερινή κοινωνία σπρώχνει τους νέους στον ατομικισμό και τον φιλοτομαρισμό, στην απάθεια και την υποταγή, στον αποπροσανατολισμό από τα πραγματικά προβλήματα της εποχής μας υπονομεύοντας την αγωνιστική διάθεση των νέων και την προοπτική διεκδίκησης ενός καλύτερου μέλλοντος.

Η πλειοψηφία των ΜΜΕ κυρίως αλλά και οι υπόλοιποι θεσμοί της κοινωνίας διαδραματίζουν τον δικό τους αρνητικό ρόλο στην διαμόρφωση συνειδήσεων συμβατών με την ιδεολογία και τις «αξίες» του κατεστημένου.

Ιδιαίτερα τα ΜΜΕ, με την τεράστια ισχύ που διαθέτουν, επιδρούν καταλυτικά στις συνειδήσεις των νέων διοχετεύοντας με τις σάπιες παραγωγές και τα κάθε λογής τηλεσκουπίδια, τις «αξίες» του συστήματος, τον ατομικισμό και την υποταγή, την αναγωγή στα ένστικτα και τη βία, την οφθαλμοπορνεία και τον ελιτισμό.

Ο σημερινός τρόπος ζωής που έχει επιβάλει το σύστημα έχει επιφέρει εντατικοποίηση τόσο στην εκπαίδευση όσο και στην δουλειά σε μια προσπάθεια των νέων και των εργαζομένων να αντεπεξέλθουν στις ανάγκες, πραγματικές ή τεχνιτές, που δημιουργεί η ανταγωνιστική, καταναλωτική κοινωνική πραγματικότητα. Ως αποτέλεσμα έχουμε την έκρηξη των κοινωνικών προβλημάτων και φαινομένων που αναφέραμε προηγουμένως.

Αξιολογώντας, κατά συνέπεια, ορθά και αντικειμενικά τα όσα θετικά αλλά και αρνητικά δεδομένα εμπεριέχονται στην σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα, επιβάλλεται η συνέχιση και περαιτέρω εντατικοποίηση της διεκδικητικής δράσης της ΕΔΟΝ και του Κόμματος για υπεράσπιση και επέκταση των δικαιωμάτων της νεολαίας.

Είναι μέσα από αυτή την διεκδικητική δράση που η νεολαία συνειδητοποιεί ότι οι καλύτερες συνθήκες ζωής δεν είναι εξασφαλισμένες από το σύστημα, αλλά περνούν μέσα από ασταμάτητο σκληρό ταξικό αγώνα. Αυτή η συγκεκριμένη δράση είναι που αποκαλύπτει στους νέους την αντικειμενική στενή σχέση που υπάρχει μεταξύ των στόχων και της προοπτικής των θέσεων, των αγώνων, του οράματος της Αριστεράς και του ΑΚΕΛ, με τα κεκτημένα και τα δικαιώματα των νέων. Είναι αυτή η δράση που δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να κερδισθούν συνειδήσεις, είναι αυτή που βοηθά τη συνειδητοποίηση της αναγκαιότητας της οργανωμένης πάλης.

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: Νεολαία και Κίνημα Νεολαίας

 

Α. Χαρακτηριστικά της κυπριακής νεολαίας

Η νέα γενιά της Κύπρου ζει και δραστηριοποιείται σ’ ένα κοινωνικό σύστημα που θεοποιεί το κέρδος, που επιβάλλει τον έντονο ανταγωνισμό, τον ατομικισμό και τον εγωισμό, ένα σύστημα που «σκοτώνει» την κοινωνική αλληλεγγύη και που τείνει να μετατρέψει μέρος της νεολαίας σε στοιχείο εγωκεντρικό, περιθωριοποιημένο, ασπόνδυλο και αποστασιοποιημένο από τη συλλογική συμμετοχή και δράση στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Το σύστημα διαμορφώνει «πλαστές συνειδήσεις», καλλιεργεί ψευδαισθήσεις και συχνά καταφέρνει να πετύχει την κοινωνική αποστράτευση νέων που είναι, ως κοινωνική ομάδα, η πιο επιρρεπής σε επιδράσεις. Μέσα από τους πολύπλοκους μηχανισμούς και δομές του το σύστημα αναπαράγει αυτά τα φαινόμενα, τα συντηρεί και τα ενισχύει. Τα ΜΜΕ παίζουν πρωτεύοντα ρόλο προς αυτή την κατεύθυνση.

Εκτός από τον κυρίαρχο αντικειμενικό παράγοντα που είναι το σύστημα μέσα στο οποίο ζουν οι νέοι υπάρχουν ακόμα δύο παράγοντες που ασκούν έντονη την επίδρασή τους στη συνείδηση των νέων.

Αυτοί είναι:

Το γεγονός ότι ακόμα το κυπριακό πρόβλημα παραμένει άλυτο και η πατρίδα μας μοιρασμένη. Το πισωγύρισμα που παρουσιάζεται σήμερα σε σχέση με μια άνοδο του εθνικισμού και την απόρριψη από αυξανόμενη μερίδα του λαού και ειδικά των νέων την ιδέα της λύσης και της συμβίωσης επιδρά αρνητικά σε μερίδα νέων.

Η διαμόρφωση τέτοιων κοινωνικών δεδομένων που αμβλύνουν τη δημιουργία ταξικού κριτηρίου στους νέους και δημιουργούν αυταπάτες για την ουσία μα και τις δυνατότητες του συστήματος. Πρωταγωνιστικό ρόλο προς αυτή την κατεύθυνση διαδραματίζει το καπιταλιστικό εποικοδόμημα που κύρια διαμορφώνεται από το «πολιτιστικό» πλαίσιο της υποκουλτούρας και του lifestyle και το σύστημα «αξιών» το οποίο έχει δημιουργηθεί και αναπαράγεται από το κατεστημένο και το μεγάλο κεφάλαιο όπως αυτό εκφράζεται από την πλειοψηφία των ΜΜΕ. Παράλληλα δεν πρέπει να παραγνωρίζεται το γεγονός ότι σημαντικό ποσοστό των νέων εισέρχονται αργά στην παραγωγική διαδικασία λόγω μακράς διάρκειας σπουδών και αυτό έχει επίδραση στην ταξική τους συνειδητοποίηση.

Θυμίζουμε την εκτίμηση του προηγούμενού μας 14ου Συνεδρίου ότι η  δεκαετής διακυβέρνηση της δεξιάς και της ακροδεξιάς επιδείνωσε την κοινωνική θέση των νέων και επηρέασε αρνητικά τη θέλησή τους για εμπλοκή στα κοινά. Η υπενθύμιση αυτής της πραγματικότητας βοηθά στην δημιουργία ορθών εκτιμήσεων και αναλύσεων. Η γενικότερη συντηρητική της πολιτική και ο αυταρχισμός της επέτεινε τους παράγοντες εκείνους που ωθούν στην περιθωριοποίηση και την αποστασιοποίηση. Η αύξηση της ανεργίας και της κοινωνικής ανασφάλειας επηρέασε έντονα τους νέους. Ο ετσιθελισμός της διακυβέρνησης Κληρίδη εξουδετέρωσε σχεδόν τις δυνατότητες των νέων για συμμετοχή στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Η ενίσχυση των φαινομένων της αναξιοκρατίας στην κοινωνία και οδήγησαν πολλές φορές στην καταρράκωση της αξιοπρέπειας των νέων.

Αυτή η κατάσταση την οποία δημιούργησε η προηγούμενη διακυβέρνηση επέτεινε τη στάση αποστροφής μερίδας της νεολαίας προς την πολιτική και τα κόμματα, μια στάση που καλλιεργείται συστηματικά εδώ και αρκετό καιρό από το κατεστημένο σε μια προσπάθειά του να απονευρώσει το λαό και ιδιαίτερα το κίνημα της νεολαίας. Η αδιαφορία των πολιτών και ιδιαίτερα των νέων όπως τα βιώνουμε σε μια σειρά από Δυτικές χώρες λειτουργεί ως μηχανισμός συντήρησης και αναπαραγωγής του κατεστημένου και της κυρίαρχης τάσης.

Τα τέσσερα χρόνια διακυβέρνησης από την κυβέρνηση της Αλλαγής έχουν βοηθήσει να αναστραφεί έστω μερικώς η διολίσθηση η οποία οδηγεί τους νέους στην απονεύρωση. Φυσικά κατά την περίοδο αυτή έχει ενταθεί ο αρνητικός ρόλος των άλλων παραγόντων (πχ ΜΜΕ). Έχει αναβαθμιστεί ο κοινωνικός και θεσμικός ρόλος της νέας γενιάς του τόπου και των θεσμών που την εκφράζουν. Μέτρα όπως η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και το βάθεμα της δημοκρατίας σε ολόκληρο το εκπαιδευτικό σύστημα βοηθά στο σωστό προσανατολισμό των νέων μας αλλά τα όποια αποτελέσματα εμφανίζονται κυρίως μακροπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα. Έχει γίνει μεγάλη πρόοδος στο θέμα της αξιοκρατίας. Αυτή η αλλαγή βοηθά την προσπάθεια για αναστροφή της πορείας απαξίωσης της νέας γενιάς προς την πολιτική.  Δεν μπορεί όμως από μόνη της να αναστρέψει την κατάσταση.

Η Αριστερά, για την πραγμάτωση των στόχων της και ειδικά για το χτίσιμο μιας ανθρωποκεντρικής κοινωνίας της δικαιοσύνης, αλληλεγγύης και ισότητας, έχει ανάγκη από δραστήριους και όχι αποστασιοποιημένους ανθρώπους. Η μάχη που δίνει η Αριστερά σ’ αυτό το επίπεδο δεν είναι μόνο ενάντια στη δεξιά, συντηρητική πολιτική, αλλά και ενάντια σ’ αυτή τη στάση ζωής, της αποστασιοποίησης και της αποστροφής από την πολιτική, που σε τελική ανάλυση εξυπηρετεί την πολιτική της Δεξιάς.

Παρ’ όλη την πίεση που νιώθει η νεολαία της Κύπρου, γενικά μιλώντας, αυτή διατηρεί τα χαρακτηριστικά της αμφισβήτησης, του αυθορμητισμού, της τάσης προς κάθε τι το νέο και καινούριο, είναι στοιχείο ριζοσπαστικό και προοδευτικό και φορέας κοινωνικών αλλαγών. Το τελευταίο αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών όπου το ΑΚΕΛ κατέγραψε ποσοστά ανάμεσα στη νέα γενιά πέραν του 35%, πολύ πιο πάνω από το συνολικό του ποσοστό, είναι εξαιρετικά ελπιδοφόρο και αποδεικνύει ότι η κυπριακή νεολαία διατηρεί το προοδευτικό της στίγμα και στηρίζει την Αριστερά.

Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι το επίπεδο πολιτικοποίησης και οργάνωσης των νέων της πατρίδας μας παραμένει σε ψηλό επίπεδο και οπωσδήποτε σε πολύ ψηλότερο επίπεδο από άλλες ευρωπαϊκές και δυτικές κοινωνίες. Η συμμετοχή των νέων σε μαζικούς φορείς νεολαίας, όπως φοιτητικές και μαθητικές Οργανώσεις είναι σημαντική και μαζική. Την ίδια στιγμή αυξάνεται και η δραστηριοποίηση νέων στις τάξεις της Οργάνωσής μας, κύρια φοιτητών και μαθητών. Οι νέοι συνεχίζουν να δείχνουν αυξημένη ευαισθησία για το κυπριακό παρά τη διολίσθηση μερίδας της νεολαίας προς αντιδραστικές θέσεις. Η δικαίωση της φιλοσοφίας μας και των θέσεών μας για το κυπριακό αποτελούν την μεγαλύτερη εγγύηση για ορθό προσανατολισμό της νεολαίας ως προς αυτό το κεφαλαιώδες ζήτημα. Η εναλλακτική μας πρόταση για τον πολιτισμό, το συνδικαλισμό, τον αθλητισμό και την πολιτική συνεχίζει να συγκινεί ένα μεγάλο ποσοστό νέων και πέρα από το χώρο της Αριστεράς. Οι μαζικές κινητοποιήσεις των νέων για διεθνή προβλήματα (εισβολή Ισραηλινών στο Λίβανο, Παλαιστινιακό κ.ο.κ.) στέλνουν ένα ελπιδοφόρο μήνυμα για τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της κυπριακής νεολαίας. Το γεγονός ότι η ΕΔΟΝ παραμένει πρωταγωνιστική δύναμη στα νεολαιίστικα δρώμενα είναι η καλύτερη απόδειξη ότι το όραμα της Αριστεράς είναι το ουσιαστικό αντίβαρο απέναντι στην απαξίωση και την απολιτικοποίηση.

 

Β. Η νεολαία στο χώρο της Εκπαίδευσης

 

(i) Το Κίνημα των Μαθητών

Το  μαθητικό κίνημα κέρδισε το 1994 μετά από μακροχρόνιους αγώνες τη νόμιμη έκφραση του σε όλα τα επίπεδα και τη νομιμοποίηση στις διαδικασίες εκλογής και λειτουργίας της Παγκύπριας και των Επαρχιακών Συντονιστικών Επιτροπής Μαθητών (ΠΣΕΜ και ΕΣΕΜ) και ο μαθητόκοσμος απόκτησε επιτέλους λόγο στα ζητήματα που τον αφορούν, ανάπτυξε δράση αυτόνομη και αγωνίζεται οργανωμένα για τα δικαιώματα των μαθητών.

Στο 14ο Συνέδριο μας εκτιμούσαμε ότι «παρατηρείται μια στασιμότητα στο Μαθητικό Κίνημα μετά τα πρώτα χρόνια που η νομική κατοχύρωση της ΠΣΕΜ και των ΕΣΕΜ βοήθησε στη σημαντική αύξηση του επιπέδου οργανωτικότητας και δράσης του Μ.Κ.».  Από το 14ο Συνέδριο θα πρέπει να σημειώσουμε ότι αν και πετύχαμε σταδιακά ανοδική πορεία σε όλους τους τομείς δράσης του Μ.Κ. ( συνδικαλιστικό, οργανωτικό, πολιτικό, πολιτιστικό, αντιιμπεριαλιστικό, αντικατοχικό), εντούτοις συνεχίζουν να υπάρχουν πολλά περιθώρια βελτίωσης.

Μετά από 12 χρόνια θεσμικής κατοχύρωσης των Συντονιστικών θα πρέπει να γίνει αποδεχτή από την Πολιτεία  και η κατοχύρωση και ελεύθερη δράση στα σχολεία των Μαθητικών Οργανώσεων και η ελευθερία έκφρασης των μαθητών, έτσι ώστε η ολοκλήρωση του ελεύθερου μαθητικού συνδικαλισμού να είναι άμεση και ουσιαστική. Αυτό αποτελεί επιτακτική αναγκαιότητα αφού πρόκειται για ζήτημα κατοχύρωσης των δημοκρατικών δικαιωμάτων των μαθητών μας αλλά και για ένα θέμα που αφορά τη διαμόρφωση ανθρώπων πολιτικοποιημένων με κριτική άποψη για τον κόσμο που τους περιβάλλει. Η δράση των Μαθητικών Οργανώσεων που υπάρχουν, παρ’ όλο που εστιάζεται κύρια στις εκλογές για ανάδειξη μαθητικών στελεχών, επεκτείνεται και σε άλλες μορφές δράσης αυξάνοντας το βαθμό πολιτικοποίησης ανάμεσα στους μαθητές. Σημαντικό ρόλο στην πορεία αυτή έχει η Παγκύπρια Ενιαία Οργάνωση Μαθητών (ΠΕΟΜ), η συνδικαλιστική έκφραση των ΕΔΟΝιτών μαθητών που εξακολουθεί να είναι στην πρωτοπορία της προσπάθειας για δημιουργία ενός πραγματικά οργανωμένου, μαζικού και διεκδικητικού Μαθητικού Κινήματος στην Κύπρο.

Τα συντονιστικά σώματα των μαθητών, ΕΣΕΜ και ΠΣΕΜ, τα ΚΜΣ, με τον πρωταγωνιστικό ρόλο της ΠΕΟΜ, και τη σημαντική στήριξη της ΕΔΟΝ κατάφεραν να καθιερωθούν στη συνείδηση των μαθητών, μέσα από τους καθημερινούς μικρούς και μεγάλους αγώνες που έδωσαν για προάσπιση των συμφερόντων των μαθητών και κατ’ επέκταση για ένα σύγχρονο και δημοκρατικό σχολείο. Σημαντική πρόοδος επιτελέστηκε και στην άμεση επικοινωνία της ΠΣΕΜ με τους μαθητές, μέσω της αποστολής εγκυκλίων στα σχολεία για τα σημαντικά ζητήματα και αποφάσεις της ΠΣΕΜ.

Παρ’ όλες τις προσπάθειες που γίνονται από συντηρητικούς κύκλους για υποβάθμιση του ρόλου τους, η ΠΣΕΜ και οι ΕΣΕΜ  αξιοποίησαν την παρουσία τους  στα ΜΜΕ και σε άλλες επάλξεις για να μεταφέρουν τις θέσεις τους για εκπαιδευτικά αλλά και ευρύτερα κοινωνικά προβλήματα τόσο στο μαθητόκοσμο όσο και στην κυπριακή κοινωνία. Σε ορισμένες περιπτώσεις που προέκυπταν προβλήματα από πράξεις  μερίδας μαθητών όπως νεανική παραβατικότητα, οδική ασφάλεια και εξαρτησιογόνες ουσίες, ορισμένοι κύκλοι μηδένιζαν στο σύνολο του το μαθητόκοσμο και αποπροσανατόλιζαν το διάλογο από την ουσία του προβλήματος που το υπάρχον κοινωνικό σύστημα παράγει.  Οι θέσεις των μαθητών τοποθετούσαν τα ζητήματα στη σωστή τους διάσταση και με επιχειρήματα πέτυχαν να κερδίσουν την εκτίμηση της κοινωνίας., πείθοντας για την αναγκαιότητα λήψης προληπτικών μέτρων και όχι κατασταλτικών

Από τις σημαντικότερες κατακτήσεις της ΠΣΕΜ την τελευταία τριετία είναι:

• Μέσα από τη Θεσμική συμμετοχή της ΠΣΕΜ στο Συμβούλιο Δημοτικής & Μέσης Εκπαίδευσης, αλλά και στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παιδείας της Βουλής, το Μ.Κ. συμμετείχε στη διαμόρφωση και λήψη αποφάσεων για όλα σχεδόν τα ζητήματα που αφορούν τη Μέση Εκπαίδευση.
• Μέσα από δυναμικές κινητοποιήσεις το Μ.Κ σε συνεργασία με το Φ.Κ, το νεολαιίστικο κίνημα και τους εκπαιδευτικούς, πέτυχαν να ανακόψουν την επέκταση του ορίου αφυπηρέτησης  στο 63ο έτος στη δημόσια Εκπαίδευση.
• Δικαίωση των αγώνων του Μαθητικού Κινήματος στο θέμα της εισαγωγής μαθητών Τεχνικών Σχολών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου
• Υιοθέτηση αρκετών από τις προτάσεις της ΠΣΕΜ για τις αλλαγές στους σχολικούς κανονισμούς
• Χαλαρώσεις στη στολή των μαθητών και εισαγωγή του τζιν παντελονιού από το 2007.
• Αλλαγή της εξεταστέας / διδακτέας  ύλης στη νεότερη Κυπριακή Ιστορία, ώστε να καλύπτει την περίοδο μέχρι και το 1974.
• Δικαίωση της ΠΣΕΜ από τη Γενική Εισαγγελία, η οποία με γνωμάτευση της  έκρινε ως αντισυνταγματική την πρόνοια που εισήγαγε στους νέους κανονισμούς λειτουργίας των σχολείων η πλειοψηφία των κομμάτων ΔΗΣΥ – ΔΗΚΟ – ΕΔΕΚ και περιόριζε την ελευθερία έκφρασης των μαθητών.
• Ορισμός από το Υπουργείο Παιδείας της 7ης Δεκεμβρίου, ως ημέρας μνήμης και τιμής για τους μαχητές της αντίστασης και αποστολή από τη ΠΣΕΜ σε όλα τα σχολεία του χρονικού της αντίστασης.

Κατά την περίοδο αυτή η ΠΣΕΜ και οι ΕΣΕΜ πρωταγωνίστησαν στη διεξαγωγή των αντικατοχικών εκδηλώσεων και των εκδηλώσεων μνήμης και τιμής Πολυτεχνείου σε όλες τις πόλεις, διασφαλίζοντας έτσι τη μαζικότητα των εκδηλώσεων και τη διεξαγωγή τους σε ορθό πολιτικό πλαίσιο δίνοντας μηνύματα επανένωσης του τόπου και του λαού μας.

Η ΕΔΟΝ, τα στελέχη της και τα μέλη της στο μαθητικό κίνημα, χρειάζεται να στηρίξουν και να βοηθήσουν με ακόμη περισσότερες δυνάμεις τη διεύρυνση του ρόλου και των δικαιωμάτων του Μαθητικού Κινήματος ώστε  οι κατακτήσεις του Μ.Κ. να διαφυλαχθούν και να επεκταθούν με στόχο την υλοποίηση της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης για ένα σχολείο σύγχρονο, ανθρωποκεντρικό και δημοκρατικό.

Η ΕΔΟΝ θα συνεχίσει στηρίζει ολόπλευρα τη ΠΣΕΜ, ως το μαζικό φορέα του Μαθητικού Κινήματος με μοναδικό κριτήριο την ύπαρξη ενός αυτόνομου, ενωμένου, μαζικού, διεκδικητικού Μαθητικού Κινήματος που παλεύει με συνέπεια για τα συμφέροντα των μαθητών και του λαού μας.

 

(ii) Το Κίνημα Νεολαίας στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση

Στο προηγούμενο συνέδριο της οργάνωσης εκτιμήσαμε ότι είχαν συντελεστεί σημαντικές αλλαγές στο κίνημα νεολαίας στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση. Ότι ο συνολικός αριθμός των φοιτητών αυξήθηκε αισθητά στο σύνολό του, όπως επίσης  οι φοιτητικές ενώσεις, αλλά και οι χώροι όπου δρουν φοιτητικές παρατάξεις. Αυτή η τάση έχει αναπτυχθεί ακόμη περισσότερο την τριετία που διανύσαμε, αναβαθμίζοντας σε μεγαλύτερο βαθμό τη σημασία του φοιτητικού κινήματος.

Οι προηγούμενες μας συνδιασκέψεις σωστά διαπίστωναν ότι το κέντρο βάρους, το επίκεντρο του φοιτητικού κινήματος βρισκόταν στην Κύπρο. Το κέντρο βάρους του φοιτητικού κινήματος σήμερα έχει μετατοπιστεί σε ένα βαθμό με αποτέλεσμα να βρίσκεται τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ελλάδα, και ιδιαίτερα σε συλλόγους με απλή αναλογική.

Στην Κύπρο λειτουργούν πέντε Φοιτητικές Ενώσεις μέλη της Παγκύπριας Ομοσπονδίας Φοιτητικών Ενώσεων – ΠΟΦΕΝ (Πανεπιστήμιο Κύπρου, ΑΤΙ, Νοσηλευτική Σχολή, Frederick I.T και ΑΞΙΚ-όπου για πρώτη φορά διενεργήθηκαν εκλογές με απλή αναλογική)  που περιλαμβάνουν περίπου 7000 ενεργούς φοιτητές και εκλέγουν τα Δ.Σ τους με το σύστημα της απλής αναλογικής. Είναι ενεργής επίσης άλλη μία Φοιτητική Ένωση μέλος της ΠΟΦΕΝ το Δασικό Κολέγιο που εκλέγει το Δ.Σ του με το πλειοψηφικό σύστημα και αποτελείται από 20 φοιτητές. Άλλες δύο Φ.Ε μέλη της Ομοσπονδίας (Σατιρικό, INTERCOLLEGE Λεμεσού) δεν ήταν ενεργείς τη χρονιά που πέρασε. Παράλληλα στις δύο μεγαλύτερες Ιδιωτικές Σχολές ( INTERCOLLEGE Λευκωσίας, CYPRUS COLLEGE) που περιλαμβάνουν 5.500 και πλέον φοιτητές λειτουργούν  Φοιτητικές Ενώσεις τις οποίες δεν αναγνωρίζουμε αφού λειτουργούν υπό την έλεγχο των Κολεγιακών Αρχών, χωρίς δημοκρατικά καταστατικά και χωρίς διαφάνεια. Στις σχολές αυτές, κατά παρέκκλιση των κοινών συμφωνιών των παρατάξεων, τα στελέχη της Πρωτοπορίας διενήργησαν παράτυπες εκλογές που διεξήχθησαν με ευθύνη του κολεγίου. Με το ίδιο καθεστώς εκλέγεται και Συμβούλιο στο Philips College που δεν αποτελεί όμως Φοιτητική Ένωση. Ταυτόχρονα λειτουργούν τόσο στη Λευκωσία, όσο και σε άλλες επαρχίες, μια σειρά μικρότερων ιδιωτικών σχολών χωρίς να λειτουργούν σε αυτές Φοιτητικές Ενώσεις. Ο μεγάλος αριθμός φοιτητών που σπουδάζουν στην Κύπρο, η αναμενόμενη αύξηση αυτού του αριθμού στα επόμενα χρόνια λόγω της ίδρυσης του ΤΕΠΑΚ,  σε συνδυασμό με το γεγονός ότι συμμετέχουν καθημερινά στη ζωή της κυπριακής κοινωνίας  καθιστούν την Κύπρο ως σημαντικότερο κέντρο του Κυπριακού Φοιτητικού Κινήματος. Θα πρέπει να επισημανθεί η αυξημένη σημασία της Φοιτητικής Ένωσης της Νοσηλευτικής Σχολής όπου για δύο μόλις χρόνια διενεργούνται εκλογές με απλή αναλογική και σε αριθμό είναι η δεύτερη πιο μεγάλη δημόσια σχολή στην Κύπρο.

Στην Ελλάδα λειτουργούν επτά Φοιτητικές Ενώσεις μέλη της ΠΟΦΕΝ (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Ιωάννινα, Κομοτηνή, Λάρισα, Καλαμάτα) που εκλέγουν τα Δ.Σ τους με το σύστημα της απλής αναλογικής και μία Φοιτητική Ένωση μέλος της ΠΟΦΕΝ (Καστοριά) που εκλέγει το Δ.Σ της με πλειοψηφικό σύστημα. Παράλληλα εκλέγονται με πλειοψηφικό σύστημα, Συμβούλια Κυπρίων σε άλλα σπουδαστικά κέντρα (πχ Καβάλα, Ξάνθη, Ορεστιάδα). Ιδιαίτερη αναφορά θα πρέπει να γίνει στους χώρους σπουδών της Κρήτης και κύρια στο Ηράκλειο και Ρέθυμνο. Στο μεν Ηράκλειο υπάρχουν 500 εν ενεργεία φοιτητές και δε λειτουργεί φοιτητική ένωση Κυπρίων , ενώ το Ρέθυμνο φιλοξενεί γύρω στους 350 κύπριους φοιτητές και φέτος με πρωτοβουλία μας έχουν γίνει καταστατικές αλλαγές και ο σύλλογος πλέον θα διενεργεί εκλογές με απλή αναλογική και κάνει αίτηση για ένταξή του στην ΠΟΦΕΝ. Υπάρχει και ένας μεγάλος αριθμός πόλεων που φιλοξενούν Κύπριους φοιτητές που δε συμμετέχουν όμως σε κανένα οργανωμένο σύνολο Κυπρίων. Υπολογίζεται ότι μαζί με τους φοιτητές των Ιδιωτικών Σχολών, στην Ελλάδα φοιτούν πέραν των 12000 φοιτητών. Γι αυτούς τους λόγους ο ρόλος των συλλόγων στην Ελλάδα είναι εκ των μεγεθών και του έντονου πολιτικού διαλόγου που αναπτύσσεται είναι  ιδιαίτερα αυξημένος. Δυστυχώς διαφαίνεται ότι η αλλαγή του τρόπου εισδοχής των φοιτητών στα ΑΑΕΙ (Ανώτερα και Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα) της Ελλάδας έχει επηρεάσει τον αριθμό των φοιτητών που φοιτούν στην Ελλάδα και σταδιακά μπορεί να οδηγήσει σε μείωση του ρόλου του κυπριακού φοιτητικού κινήματος στην Ελλάδα.

Η Βρετανία είναι η τρίτη κατά σειρά χώρα σε αριθμό Κύπριων φοιτητών και ο αριθμός αυτός αυξάνει χρόνο με το χρόνο λόγω της μείωσης των διδάκτρων (λόγω της ένταξης της Κύπρου στην Ε.Ε.) που καθιστούν την πρόσβαση σ’ αυτό το χώρο σπουδών σε μεγαλύτερες μάζες φοιτητών από ότι στο παρελθόν. Η βαρύτητα του Κυπριακού Φοιτητικού Κινήματος στη Βρετανία αυξάνει σε πολύ μεγάλο βαθμό λόγω αυτής της εξέλιξης.

Στην Ανατολική Ευρώπη δεν υπήρξε ουσιαστική μεταβολή στον αριθμό των φοιτητών. Αύξηση των φοιτητών υπήρξε και φέτος στην Ουγγαρία και σταθεροποίηση στην Τσεχία. Σε Βουλγαρία και Μόσχα ο αριθμός των νέων φοιτητών διατηρήθηκε στα ίδια επίπεδα με την προηγούμενη χρονιά σταματώντας την περαιτέρω υποχώρηση που παρατηρήθηκε πριν 2 χρόνια.  Η ΦΟΚΒ παραμένει η σημαντικότερη από πλευράς δράσης. Η ΦΕΚ Μόσχας έχει περάσει στον 5ο χρόνο λειτουργίας της. Στην τρίτη χρονιά της λειτουργίας της βρίσκεται η ΦΕΚ Ουγγαρίας. Σε Τσεχία, Ουγγαρία και Μόσχα δραστηριοποιείται επίσημα τα τελευταία χρόνια μόνο η Προοδευτική Κ.Φ.

Τέλος, στη Δυτική Ευρώπη και Αμερική ο μικρός αριθμός κατά πόλη και οι μεγάλες αποστάσεις δεν έχουν επιτρέψει τα τελευταία χρόνια την ουσιαστική δραστηριοποίηση συλλόγου Κυπρίων φοιτητών με αποτέλεσμα οι Κύπριοι φοιτητές στις χώρες αυτές να διαδραματίζουν πολύ μικρό ουσιαστικά ρόλο στο ΚΦΚ. Πυρήνες στελεχών μας υπάρχουν, στο Βέλγιο, Ιταλία, Γαλλία και Γερμανία. Η προσπάθεια εξεύρεσης πυρήνων και διατήρησης επαφής μαζί τους μπορεί να βοηθηθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό αν αξιοποιήσουμε τους συνδέσμους που έχουμε αποκτήσει.

Ιδιαίτερη επισήμανση πρέπει να γίνει για τις ΙΣΤΕ όπου στην πλειοψηφία τους – με εξαίρεση το Frederick Λευκωσίας- επικρατεί απολίτικο κλίμα. Η απολιτικοποίηση είναι το βασικότερο χαρακτηριστικό αυτών των χώρων σπουδών, ενώ εκεί όπου λειτουργούν φοιτητικές ενώσεις, δε λειτουργούν όπως τις ορίζουμε εμείς, δηλ. στη βάση του οργανωμένου φοιτητικού κινήματος.

Συνολικά εκτιμώντας την υπό εξέταση περίοδο θα τη χαρακτηρίζαμε περίοδο αναβάθμισης του φοιτητικού κινήματος αλλά και περίοδο περαιτέρω αναβάθμισης ποσοτικής και ποιοτικής της παρέμβασης της Αριστεράς σ’ αυτό, καταλαμβάνοντας για τρία συνεχόμενα χρόνια την πρωτιά στα συγκεντρωτικά αποτελέσματα των φοιτητικών εκλογών.

 

(iii) ΠΟΦΕΝ

Η επιλογή της πλήρους στήριξης των μαζικών φορέων του φοιτητικού κινήματος (Φ.Ε. - ΠΟΦΕΝ) υπήρξε και παραμένει πρωταρχικός στόχος των δυνάμεων μας στο φοιτητικό κίνημα. Με γνώμονα πάντοτε τα καλώς νοούμενα συμφέροντα του οργανωμένου Κυπριακού Φοιτητικού Κινήματος και με μοναδικό κριτήριο το στόχο για ύπαρξη ενός υγιούς, αυτόνομου, ενωμένου, διεκδικητικού φοιτητικού κινήματος, η μόνη επιλογή ήταν και παραμένει η στήριξη με όλες μας τις δυνάμεις της Παγκύπριας Ομοσπονδίας Φοιτητικών Ενώσεων.  Η ΠΟΦΕΝ με τη σωστή και δημοκρατική της δομή και λειτουργία, με το διεκδικητικό χαρακτήρα της αποτελεί το εχέγγυο για ένα φοιτητικό κίνημα που θα παλεύει με συνέπεια και συνέχεια για τα δίκαια των φοιτητών και του λαού μας. Με καθήκον τη συλλογική δράση, το συντονισμό και την καθοδήγηση των φοιτητικών δυνάμεων, η ΠΟΦΕΝ παραμένει  πρωτοστάτης στους αγώνες για βελτίωση της ποιότητας ζωής, για βελτίωση του επιπέδου σπουδών και των όρων κάτω από τους οποίους προσφέρεται.

Η πάγια θέση της οργάνωσής μας για την ολοκλήρωση της ενοποίησης του φοιτητικού κινήματος υλοποιήθηκε στο διάστημα από το προηγούμενο μας συνέδριο ως σήμερα. Έχουν ήδη αισίως παρέλθει δύο χρόνια από την επίτευξη της συμφωνίας για ολοκλήρωση της ενοποίησης του φοιτητικού κινήματος.  Η ολοκλήρωση της ενοποίησης επιτεύχθηκε και επίσημα στο 31ο Συνέδριο της Παγκύπριας Ομοσπονδίας Φοιτητικών Ενώσεων.  Οι στόχοι που έθεσε η Οργάνωση μας γύρω από αυτή την προσπάθεια, έχουν στην ουσία τους υλοποιηθεί.  Πρωταρχικός μας στόχος, έτσι όπως τέθηκε σε όλα τα προηγούμενα μας Συνέδρια, ήταν η ολοκλήρωση της ενοποίησης του φοιτητικού κινήματος ως θέση αρχής, ήταν βασική προϋπόθεση για την ενίσχυση της ενότητας δράσης, η μαζικότητα του κυπριακού φοιτητικού κινήματος και η διατήρηση του διεκδικητικού του χαρακτήρα.

Με πλήρη σεβασμό στις πιο πάνω αρχές, η ολοκλήρωση της ενοποίησης όπως εκτιμούσαμε, μπορούσε να επιτευχθεί μόνο μέσα από την πιο γνήσια κατάκτηση του κυπριακού φοιτητικού κινήματος, την ΠΟΦΝΕ.  Με λίγα λόγια, απαραίτητη προϋπόθεση ήταν η διατήρηση των δημοκρατικών δομών, ο σεβασμός στην ιστορία και τις κατακτήσεις της Ομοσπονδίας και η διασφάλιση της συνέχειάς της στην κυπριακή κοινωνία.  Άλλωστε, η καλύτερη απάντηση σε όλους τους πολέμιους και επικριτές της ΠΟΦΝΕ, ήταν η ίδια η δράση και οι επιτυχίες της. Η αναβάθμιση του ρόλου της Ομοσπονδίας ήταν τελικά ο καταλύτης που εξανάγκασε τη ΝΕΔΗΣΥ και τη φοιτητική παράταξη του ΔΗΣΥ, την Πρωτοπορία, να αναθεωρήσει τις απόψεις της για διάλυση της ΠΟΦΝΕ και για δημιουργία νέου ή ακόμα και δεύτερου δευτεροβάθμιου οργάνου.

Κάτω από αυτό το σκεπτικό, μπορούμε να εκτιμήσουμε ότι οι βασικοί μας στόχοι έχουν επιτευχθεί στο σύνολο τους.  Μέσα από την τελική συμφωνία για την ολοκλήρωση της ενοποίησης του φοιτητικού κινήματος, γίνεται ξεκάθαρο ότι η ΠΟΦΕΝ αποτελεί την ιστορική και πολιτική συνέχεια του μοναδικού επίσημου δευτεροβάθμιου οργάνου του κυπριακού φοιτητικού κινήματος, έτσι όπως ήταν τα τελευταία 33  χρόνια δράσης του.

Η ολοκλήρωση της ενοποίησης του φοιτητικού κινήματος και η επίτευξη των στόχων της Οργάνωσης δεν είναι η μοναδική παράμετρος.  Όπως ήταν αναμενόμενο η παρουσία του πιο συντηρητικού - νεοφιλελεύθερου κομματιού του φοιτητικού κινήματος στην Ομοσπονδία, έφερε και δυσκολίες. Η παρουσία της Πρωτοπορίας στην ΠΟΦΕΝ και η πολιτική που ακολουθεί, κάνει ακόμα πιο μεγάλη την αναγκαιότητα για σταθερή συνεργασία βασισμένη σε αρχές με τις υπόλοιπες δυνάμεις που παραδοσιακά στηρίζουν την ομοσπονδία.

Κατά την περίοδο αυτή, η ΠΟΦΕΝ συνέχισε να διαδραματίζει τον πρωταγωνιστικό ρόλο σε σχέση με τη διοργάνωση των αντικατοχικών εκδηλώσεων και των εκδηλώσεων μνήμης και τιμής Πολυτεχνείου, οι οποίες έχουν πλέον καθιερωθεί, διασφαλίζοντας έτσι τόσο την μαζικότητα των εκδηλώσεων αυτών, όσο και την διεξαγωγή τους σε ορθό πολιτικό πλαίσιο. Παράλληλα, σε αυτή την περίοδο, διοργανώθηκαν από την ΠΟΦΕΝ κινητοποιήσεις κατά τη διάρκεια της επίθεσης του Ισραήλ στο Λίβανο αλλά και απ’ αφορμή την έναρξη νέου κύκλου αίματος στην Μέση Ανατολή, αναδεικνύοντας για ακόμη μια φορά το ρόλο που έχει να διαδραματίσει το δευτεροβάθμιο όργανο των φοιτητών σε σχέση με το γενικότερο αντιπολεμικό κίνημα. Οι κινητοποιήσεις της τελευταίας χρονιάς έδειξαν τα μεγάλα αποθέματα αγωνιστικής διάθεσης που συσσωρεύονταν στην σπουδάζουσα νεολαία καθώς και την ικανότητα του κινήματος της να αναπτύσσεται στις καινούργιες συνθήκες. Τέλος, η ΠΟΦΕΝ συνέχισε να διαδραματίζει τον ουσιαστικό πόλο ενότητας των φοιτητών αφού πρωταγωνιστεί σε όλες τις συλλογικές φοιτητικές διεκδικήσεις όπως τούτο εκφράστηκε με τις συνεχείς κινητοποιήσεις για την Κρατική Φοιτητική Μέριμνα, την επέκταση του ορίου αφυπηρέτησης από το 60ο στο 63ο έτος, όπως επίσης και για το Νομοσχέδιο περί Ίδρυσης και Λειτουργίας των Ιδιωτικών Πανεπιστημίων.

Σε σχέση με την διεθνή παρουσία της Ομοσπονδίας στα συλλογικά όργανα τα οποία συμμετέχει (ESIB, IUS) γίνεται προσπάθεια για αναβάθμιση της διεθνούς της δράσης ενώ παράλληλα συνεχίζει να εκπροσωπεί τους φοιτητές σε όλα τα αναγκαία φόρουμ. Το περιεχόμενο της διεθνής δραστηριότητας της Ομοσπονδίας επιβάλλεται να είναι σταθερά προσανατολισμένο σε προοδευτική κατεύθυνση, ιδιαίτερα στο νέο ευρωπαϊκό πλαίσιο.

Η αύξηση του αριθμού των φοιτητών (κύρια στην Κύπρο) και των σπουδαστικών κέντρων σε συνάρτηση με την αναβάθμιση της πολιτικοποίησης του φοιτητικού κινήματος επιβάλουν: α) την ενίσχυση της δράσης της ΠΟΦΕΝ για να συνεχίσει να διαδραματίζει το ρόλο του ισχυρότερου πόλου διεκδίκησης στο φοιτητικό κίνημα και β) την περαιτέρω διεύρυνση της ΠΟΦΕΝ με την ένταξη όσων φοιτητικών ενώσεων δεν είναι ενταγμένες, καθώς επίσης και με την εμβάθυνση και ενίσχυση της συνεργασίας ανάμεσα στις δυνάμεις που στηρίζουν την ΠΟΦΝΕ ως τις βασικές προϋποθέσεις για την επιτυχία των στόχων του φοιτητικού κινήματος.

 

Γ. Νέοι Εργαζόμενοι και Κίνημα Νεολαίας

Οι Νέοι Εργαζόμενοι αποτελούν το μοναδικό ίσως τμήμα του νεολαιίστικου κινήματος του τόπου μας το οποίο έρχεται σε άμεση επαφή και σχέση με τις καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής που επικρατούν στις μέρες μας και αποτελούν παράγωγο αυτών των σχέσεων.

Τόσο οι νέοι εκείνοι οι οποίοι αποπερατώνουν ένα κύκλο σπουδών στη Τριτοβάθμια Εκπαίδευση όσο και αυτοί που εισέρχονται στην αγορά εργασίας κατά την διάρκεια των μαθητικών τους χρόνων ή μετά την αποφοίτηση τους από την Μέση Εκπαίδευση, έρχονται στην πλειοψηφία τους για πρώτη φορά αντιμέτωποι με τους κανόνες και τους νόμους που διαμορφώνει το καπιταλιστικό σύστημα. Ένα σύστημα το οποίο θεοποιεί το χρήμα και μετατρέπει τους νέους εργαζόμενους σε υποκείμενα εκμετάλλευσης για αύξηση του κέρδους των καπιταλιστών.

Μέσα στα πλαίσια αυτού του συστήματος είναι που παράγονται και τα μεγάλα προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζουν οι νέοι εργαζόμενοι σήμερα. Προβλήματα όπως η ανεργία, η μείωση μισθών και ωφελημάτων, η ελαστικοποίηση του ωραρίου εργασίας, η άρνηση του δικαιώματος στον συνδικαλισμό και μια σειρά από προβλήματα σε ότι αφορά τις εργασιακές σχέσεις.

Πέραν των προβλημάτων της ανεργίας και των εργασιακών σχέσεων το στεγαστικό αποτελεί ένα άλλο τεράστιο πρόβλημα για τους νέους εργαζόμενους αφού οι ιδιαίτερα ψηλές τιμές των οικοπέδων και διαμερισμάτων και το μεγάλο κόστος στέγης δυσχεραίνει σε μεγάλο βαθμό την απόκτηση αυτού του κοινωνικού αγαθού για χιλιάδες νέους.

Ο εξοντωτικός και άνισος αγώνας για κοινωνική και επαγγελματική αποκατάσταση επιφέρει με τη σειρά του πιο έντονα τα φαινόμενα της αποξένωσης και σπρώχνει τους νέους σε ένα παθητικό, εγωκεντρικό τρόπο ζωής. Το σύστημα είναι αυτό που εξωθεί τους νέους εργαζόμενους σε ένα εξαντλητικό κυνήγι της επιτυχίας και του κέρδους προσπαθώντας ταυτόχρονα να εμπεδώσει την αντίληψη ότι ο δρόμος προς την επιτυχία δεν είναι αποτέλεσμα συλλογικής δράσης και ταξικών αγώνων αλλά προσωπική υπόθεση του καθενός. Ενισχύεται έτσι η ψευδαίσθηση ότι η επιτυχία είναι αποτέλεσμα βολέματος με το κατεστημένο και ατομικών διεκδικήσεων που με τη σειρά της μετατρέπει το νέο σε στοιχείο εγωκεντρικό, περιθωριοποιημένο και αποστασιοποιημένο από τη συλλογική πάλη.

Παράλληλα η μείωση του ελεύθερου χρόνου σε συνδυασμό με τον καταιγισμό των πολιτιστικών υποπροϊόντων, και την αύξηση των επιλογών για διάθεση αυτού του περιορισμένου ελεύθερου χρόνου ιδιαίτερα από τον ιδιωτικό τομέα, αφήνει πολύ μικρά περιθώρια για οργανωμένη συμμετοχή και δράση των νέων στο κοινωνικό γίγνεσθαι.

Τέλος αναλύοντας τις κοινωνικές συνθήκες μέσα στις οποίες απευθυνόμαστε στη νεολαία πρέπει να επισημανθεί και το γεγονός ότι ένα ποσοστό πέραν του 70% των αποφοίτων της Μέσης Εκπαίδευσης συνεχίζει ανώτερες και ανώτατες σπουδές στην Κύπρο και το εξωτερικό ενώ ένα σημαντικό ποσοστό από αυτούς συνεχίζει για μεταπτυχιακές σπουδές. Γίνεται έτσι αντιληπτό ότι ένα σημαντικό τμήμα της νεολαίας εισέρχεται στην κατηγορία των νέων εργαζομένων σε μια τέτοια ηλικία που πολύ λίγα χρονικά περιθώρια έχουν για συμμετοχή τους στο κίνημα νεολαίας με αυτή τους την ιδιότητα.

Η τεράστια ανάπτυξη επίσης του τομέα υπηρεσιών με αποτέλεσμα την ταυτόχρονη αύξηση των εργαζομένων σε αυτό τον τομέα ενισχύει το φαινόμενο της χαμηλής οργανωτικότητας των νέων και της γενικότερης αποστασιοποίησης τους από το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα.

Ανασταλτικός παράγοντας στην εμπλοκή των νέων εργαζομένων στο κίνημα της νεολαίας είναι επίσης το γεγονός ότι απουσιάζει η οργανωμένη πολιτική αντιπαράθεση και οι εκλογικές αναμετρήσεις όπως συμβαίνει στο μαθητικό και φοιτητικό κίνημα.

Όλα τα πιο πάνω είναι που οδήγησαν και στο φαινόμενο που αναφέραμε πιο πάνω να μειώνεται δηλαδή συνεχώς η παρουσία και η εμπλοκή των νέων εργαζομένων στο κίνημα της νεολαίας.

Αποτέλεσμα των πιο πάνω διαπιστώσεων είναι να μην πετυχαίνουμε να εντάξουμε στη ζωή και τη δράση της οργάνωσης μια μεγάλη μερίδα νέων εργαζομένων και κατά συνέπεια να παραμένει αδρανοποιημένη.

 

Δ. Οργανισμός Νεολαίας

Εδώ και 12 χρόνια η ΕΔΟΝ πρωτοστατεί στο να καταστεί ο ΟΝΕΚ μια έπαλξη και ακόμα ένα βήμα διεκδίκησης από το οποίο το μαζικό κίνημα νεολαίας θα δυναμώνει την φωνή και την συμμετοχή του στα διάφορα κέντρα λήψης αποφάσεων. Φυσικά πάγια μας θέση είναι ότι ο ΟΝΕΚ δεν μπορεί να υποκαταστήσει το μαζικό κίνημα νεολαίας ούτε και να λειτουργήσει ανταγωνίστηκά προς αυτό.

Τα τελευταία τρία χρόνια και με τη αναβαθμισμένη εκπροσώπηση της ΕΔΟΝ στο Δ.Σ. έγιναν σημαντικά βήματα για την βελτίωση και αποτελεσματικότερη λειτουργία του ΟΝΕΚ και σε ένα μεγάλο βαθμό υλοποιήθηκαν οι δεσμεύσεις της κυβέρνησης της αλλαγής για την Νεολαία. Μέσα σε αυτά τα τρία χρόνια ολοκληρώθηκαν επίσης σημαντικά έργα υποδομής όπως το Πολύκεντρο Νεολαίας στην Λευκωσία όπου δεκάδες νέοι καθημερινά δωρεάν αξιοποιούν σωστά και εποικοδομητικά τον ελεύθερο τους χρόνο με δραστηριότητες όπως η μουσική, ο χορός, η ζωγραφική και οι Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές. Επίσης ολοκληρώθηκαν και ξεκίνησαν λειτουργία οι Παιγνιοθήκες στην Λευκωσία και την Λάρνακα, το Κέντρο Πληροφόρησης Νέων στον Αγρό και αναμένεται σύντομα να είναι στην διάθεση των νέων το Πολύκεντρο στην Λεμεσό και ο Φεστιβαλικός χώρος. Σημαντικά βήματα προς τα εμπρός έγιναν και για αρκετά ζητήματα πολιτικής όπως την υλοποίηση της εθνικής πολιτικής για την νεολαία, στο ζήτημα των ναρκωτικών όπου ξεκίνησε λειτουργία το Κέντρο Πρόληψης <Μικρή Άρκτος> στην Λεμεσό, ενισχύθηκαν τα προγράμματα και οι δράσεις που προωθούν την καλλιέργεια αντιρατσιστικής συνείδησης στους νέους και την επαναπροσέγγιση, ενώ πάρθηκαν συγκεκριμένα μέτρα για βελτίωση της λειτουργίας προγραμμάτων όπως τα Κέντρα Νεότητας και τα Δημοτικά Συμβούλια Νεολαίας. Ιδιαίτερα σημαντικός και ουσιαστικός κρίνεται ο ρόλος του ΟΝΕΚ για την παραχώρηση και θεσμοθέτηση της φοιτητικής ταυτότητας σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας. Ιδιαίτερα έμφαση δόθηκε στην ενίσχυση του συμβουλευτικού ρόλου του ΟΝΕΚ χωρίς τούτο να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν δυνατότητες περαιτέρω βελτίωσης. Επίσης βάρος δόθηκε στην επαφή και οικονομική ενίσχυση δεκάδων οργανώσεων, ομάδων και πολιτιστικών συλλόγων που ασχολούνται με την δημιουργική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου των νέων. Ως αποτέλεσμα της συστηματικής προσπάθειας των τελευταίων τριών χρόνων το ποσοστό υλοποίησης του προϋπολογισμού αυξήθηκε από 63,30% το 2003 σε 83,22% το 2005 και από £2,806,997 που ήταν ο προϋπολογισμός το 2003 έφτασε στα £ 3,597,857 το 2006.

Παρά τα σημαντικά βήματα προς τα εμπρός ο ΟΝΕΚ εξακολουθεί να παρουσιάζει αδυναμίες και προβλήματα στην δράση του. Αν και αναλήφθηκαν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες προς την κατεύθυνση κάλυψης των κενών στην δομή και στην βελτίωση της λειτουργικότητας του προσωπικού, λόγω δυσκολιών που οφείλονται στην διαδικασία αλλαγής της νομοθεσίας παρουσιάζονται σημαντικές καθυστερήσεις στην υλοποίηση των αποφάσεων του Δ.Σ. του ΟΝΕΚ. Πολλή δουλειά χρειάζεται και στο να καταστεί ο ΟΝΕΚ πιο γνωστός στην Κυπριακή Κοινωνία και ιδιαίτερα ανάμεσα στην Νεολαία. Επίσης ιδιαίτερη προσπάθεια πρέπει να γίνει και στον τομέα των έργων υποδομής και στην αποτελεσματικότερη εφαρμογή των διαφόρων αποφάσεων που αφορούν ζητήματα πολιτικής.

Με βάση τις πιο πάνω διαπιστώσεις αλλά και λαμβάνοντας υπόψη τις προκλήσεις και ευθύνες που τίθενται ενώπιον του, τα επόμενα χρόνια είναι πάρα πολύ σημαντικά για την πορεία του ΟΝΕΚ. Με τον αναβαθμισμένο ρόλο της ΕΔΟΝ πιστεύουμε ότι θα ληφθούν όλα τα μέτρα και θα γίνουν όλες οι απαραίτητες ενέργειες που θα οδηγήσουν τον ΟΝΕΚ στην επίτευξη της αποστολής και των στόχων του και θα καταξιωθεί τόσο ανάμεσα στην Κυπριακή Νεολαία όσο και ευρύτερα στην Κυπριακή Κοινωνία.

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: Οι προοπτικές του νεολαιίστικου κινήματος και οι προτάσεις της ΕΔΟΝ

 

Α. Στόχος: η κοινωνική ενεργοποίηση της νεολαίας, η ώθηση της για συλλογική διεκδίκηση και πάλη

 

Το Κίνημα Νεολαίας της Αριστεράς, η ΕΔΟΝ, διατηρεί ισχυρή τη σχέση, την παρουσία της και την παρέμβασή της στη νεολαία. Αυτή η σχέση εδράζεται πάνω στους ιστορικούς δεσμούς που η Αριστερά οικοδόμησε με τη νέα γενιά στους αγώνες της για υπεράσπιση της ανεξαρτησίας, της ελευθερίας και της δημοκρατίας στην πατρίδα μας, για την υπεράσπιση και διεύρυνση των δικαιωμάτων και των κατακτήσεων της νέας γενιάς και εκτείνεται στους σύγχρονους αγώνες και διεκδικήσεις των νέων.

Σημεία αιχμής στην πολιτικό – ιδεολογική δουλειά της ΕΔΟΝ είναι η διατήρηση και ενίσχυση της δράσης των νέων για δίκαιη και βιώσιμη λύση στο Κυπριακό, η πάλη ενάντια στον εθνικισμό – σοβινισμό η δραστηριότητα για αναβάθμιση και εμπλουτισμό της πολιτικής της επαναπροσέγγισης και η πάλη κατά των ξένων, ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων.

Παράλληλα, η δράση για την υπεράσπιση και επέκταση των δικαιωμάτων και των ωφελημάτων των νέων συνδέεται με το αντιπάλεμα του νεοφιλελευθερισμού και του ιμπεριαλισμού και την πάλη για κοινωνική πρόοδο κάτι που βοηθά τη νεολαία να συνειδητοποιήσει ότι οι καλύτερες συνθήκες ζωής δεν είναι εξασφαλισμένες από το σύστημα, αλλά περνούν μέσα από ασταμάτητο, σκληρό, ταξικό αγώνα. Αυτή η συγκεκριμένη δράση είναι που αποκαλύπτει στους νέους την αντικειμενική στενή σχέση που υπάρχει μεταξύ των στόχων και της προοπτικής των θέσεων, των αγώνων, του οράματος της Αριστεράς και του ΑΚΕΛ, με τα κεκτημένα και τα δικαιώματα των νέων. Είναι αυτή η δράση που δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να κερδίσουμε συνειδήσεις, είναι αυτή που βοηθά τη συνειδητοποίηση της αναγκαιότητας της οργανωμένης πάλης.

Η ανάπτυξη της δράσης της ΕΔΟΝ και η ενίσχυση της θέσης της μέσα στη νεολαία περνά μέσα από την ισχυρή οργανωτική της συγκρότηση με ακρογωνιαίο λίθο τις τοπικές της οργανώσεις. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια αναβάθμιση της σχέσης της με τη μαθητική και τη φοιτητική νεολαία, πράγμα πολύ βοηθητικό για τη συνολικότερη παρέμβασή μας στους χώρους σπουδών, βοηθώντας το μαζικό κίνημα της νεολαίας να αναπτύσσει διεκδικητική δράση σε επιμέρους, αλλά και γενικότερα ζητήματα και προβλήματα, καταβάλλοντας προσπάθεια ώστε αυτό να παίρνει προοδευτικό, αγωνιστικό περιεχόμενο.

Η παρέμβαση της ΕΔΟΝ ανάμεσα στους νέους εργαζόμενους συνεχίζει να είναι προβληματική. Τα προβλήματα ιδιαίτερα σε ένα μεγάλο βαθμό οφείλονται σε αντικειμενικές συνθήκες και αίτια, υπάρχουν όμως περιθώρια και δυνατότητες για βελτίωση της κατάστασης. Οι αντικειμενικές συνθήκες σχετίζονται με ιδιαίτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι νέοι εργαζόμενοι, τα οποία όμως καθιστούν την ανάγκη παρέμβασης μας επιτακτικότερη.

Αυτό είναι θέμα που το Κόμμα, θα πρέπει να το απασχολήσει σε πιο στενή επαφή, συντονισμό και συνεργασία με την ΕΔΟΝ, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην αναβάθμιση του ρόλου και της παρέμβασης των ΕΔΟΝίτικων οργανώσεων τοπικά, την ανάπτυξη της πολιτικής, μορφωτικής, συνδικαλιστικής και πολιτιστικής της δράσης εναρμονίζοντας το περιεχόμενό της με τις σύγχρονες ανάγκες και απαιτήσεις της νεολαίας. Ιδιαίτερος προβληματισμός επιβάλλεται να γίνει για το περιεχόμενο της δράσης των τοπικών συλλόγων και την παρουσία της ΕΔΟΝ σ’ αυτούς, όπως επίσης και τη διαμόρφωση χώρων νεολαίας μέσα από τους οποίους η ΕΔΟΝ θα μπορέσει να αγκαλιάσει τους νέους.

 

Β. Για μια νέα πνοή στην Παιδεία, Για μια νέα πορεία στη ζωή

 

Για σύγχρονο δημοκρατικό σχολείο

(i) Δημοτική / Προδημοτική Εκπαίδευση

Δημοτική Εκπαίδευση:

Η κυβέρνηση έχει προχωρήσει στις εξαγγελίες μεταρρυθμίσεων για τη δημοτική εκπαίδευση, στα πλαίσια και της έκθεσης για μια συνολική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση που έχει ετοιμαστεί από τους 7 ακαδημαϊκούς. Συγκεκριμένα η κυβέρνηση έχει μειώσει τους μαθητές των τάξεων Β, Γ, Δ, Ε και Στ΄ από 32  σε 28 ανά τμήμα και της Α΄ τάξης από 30 σε 25 ανά τμήμα. Επίσης έχει προχωρήσει στην επέκταση του προαιρετικού Ολοήμερου Σχολείου από 85 σε 150 σχολεία για τις τάξεις Δ΄, Ε΄ και Στ΄ και σε 24 νέα σχολεία τα οποία συμπεριλαμβάνουν όλες τις τάξεις. Εφαρμόστηκε σε 3 περιοχές με μεγάλα προβλήματα, τον θεσμό των Ζωνών Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας και τροχοδρομείται η επέκταση του σε νέες περιοχές. Συνεχίζεται με έντονους ρυθμούς η βελτίωση των σχολικών κτηρίων, η δημιουργία αιθουσών πολλαπλής χρήσεως και η ανέγερση νέων σχολείων. Αλλάζει ριζικά η εικόνα των σχολείων (χρώματα, εξοπλισμός, νέες καρέκλες, θρανία, πίνακες κ.λ.π.)

Γίνονται από πλευράς κυβέρνησης, με μπροστάρη την Αριστερά, σημαντικές μεταρρυθμίσεις προς την κατεύθυνση της ποιοτικής αναβάθμισης της εκπαίδευσης με στόχο το σύγχρονο δημοκρατικό σχολείο.

Σημαντικότερη προσπάθεια θα σημειώναμε την εφαρμογή του Υποχρεωτικού Ολοήμερου Σχολείου στα δημοτικά, με ενιαίο πρόγραμμα από τις 7:45 π.μ. μέχρι τις 16:00. Ένα μέτρο κοινωνικό, προοδευτικό που στόχο έχει τις ίσες ευκαιρίες μόρφωσης για όλα τα παιδιά, την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού, τις παραπαιδείας, τις νεανικής παραβατικότητας καθώς και την κοινωνικοποίηση των παιδιών και την ανάπτυξη των ιδιαίτερων τους δεξιοτήτων.

Τα δημοτικά σχολεία της Κύπρου παραμένουν, δυστυχώς, «κλειστά» προς την κοινωνία. Οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί ανήκουν στο χώρο της συντηρητικής δεξιάς και αρνούνται να προχωρήσουν σε ριζικές αλλαγές μέσα στο σχολείο και μέσα στην τάξη, συντηρώντας την κατεστημένη τάξη πραγμάτων. Οι συντηρητικοί, δεξιοί εκπαιδευτικοί καλλιεργούν εσκεμμένα τον εθνικισμό και το μίσος προς τους συμπατριώτες μας Τουρκοκύπριους. Τα βιβλία της ιστορίας δεν είναι αντικειμενικά αφού αναφέρονται σε συγκεκριμένα στάδια της Κυπριακής και Ελληνικής Ιστορίας προάγοντας έτσι το μίσος προς κάθε τι τουρκικό και αναπτύσσουν εθνικιστικά στοιχεία.

Η ΕΔΟΝ αγωνίζεται καθημερινά και διεκδικά την μετατροπή του Κυπριακού Σχολείου σε δημοκρατικό σχολείο του πολίτη, που να λειτουργεί για την κοινωνική ενσωμάτωση όλων των παιδιών και για την καταπολέμηση των διαρροών από το σύστημα και τον κοινωνικό αποκλεισμό.

Αγωνιζόμαστε για την απάλειψη των στενά εθνοκεντρικών, μονό πολιτισμικών και κατ’ επέκταση εθνικιστικών στοιχείων. Φαινόμενα ρατσιστικών συμπεριφορών είτε από μαθητές προς μαθητές είτε από εκπαιδευτικούς προς μαθητές παρατηρούνται σε μικρό βαθμό στη δημοτική εκπαίδευση, έστω όμως και αυτά πρέπει να εκλείψουν. Επίσης μετά την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την είσοδο Ευρωπαίων Μαθητών στα σχολεία μας αλλά και την ένταξη αριθμού Τουρκοκυπρίων και άλλων αλλόθρησκων, το μάθημα των θρησκευτικών πρέπει να αλλάξει χαρακτήρα και να γίνει προαιρετικό. Επίσης στόχος είναι τα βιβλία της ιστορίας να αναθεωρηθούν με στόχο η σύγχρονη ιστορία της Κύπρου να διδάσκεται ολοκληρωμένα και αντικειμενικά.

Προδημοτική Εκπαίδευση:

Δέκα χρόνια στην εξουσία η κυβέρνηση της δεξιάς, 1993 – 2003, εγκλημάτησε εις βάρος της δημόσιας προδημοτικής εκπαίδευσης. Δεν ίδρυσε για δέκα χρόνια δημόσια νηπιαγωγεία, δεν επιχορήγησε με πρόσθετα οικονομικά το δημόσιο νηπιαγωγείο ούτε προέβηκε σε μεταρρυθμίσεις στήριξης του με αποτέλεσμα να αναπτυχθεί η ιδιωτική προδημοτική εκπαίδευση στην Κύπρο εις βάρος της δημόσιας. Χαρακτηριστικά, κάθε γειτονιά γέμισε με ιδιωτικά νηπιαγωγεία. Με την αλλαγή της κυβέρνησης η δημόσια προδημοτική εκπαίδευση άρχισε να αναπτύσσεται. Η κυβέρνηση υιοθέτησε τις προτάσεις της αριστεράς και προχώρησε σε μια σειρά από μεταρρυθμίσεις για την προδημοτική. Καθιέρωσε την υποχρεωτική προδημοτική εκπαίδευση για παιδιά άνω των 4,8 χρόνων, καθιέρωσε τη δωρεάν προδημοτική εκπαίδευση, αύξησε την επιχορήγηση προς τα δημόσια νηπιαγωγεία και ίδρυσε νέα τμήματα δημόσιων νηπιαγωγείων. Επίσης από τη φετινή χρονιά λειτούργησε 10 προαιρετικά ολοήμερα νηπιαγωγεία.

Περιθώρια βελτίωσης υπάρχουν πολλά. Σημαντικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν σήμερα τα νηπιαγωγεία μας είναι ο μεγάλος αριθμός των μαθητών ανά τάξη, 30 μαθητές. Προσπάθεια και πρόταση της ΕΔΟΝ  είναι οι μαθητές να μειωθούν στους 25 ανά τμήμα σε πρώτο στάδιο. Επίσης στόχος και όραμά μας παραμένει η εφαρμογή του υποχρεωτικού ολοήμερου νηπιαγωγείου, για κοινωνικούς και εκπαιδευτικούς λόγους.

 

Μέση Εκπαίδευση

Κύριο στοιχείο της δεκάχρονης διακυβέρνησης του ΔΗΣΥ ήταν η έλλειψη οράματος και στόχων, η απουσία διαλόγου, η προχειρότητα, η εισαγωγή αλλαγών χωρίς προγραμματισμό και προετοιμασία, η καθήλωση των δαπανών και οι νεοφιλελεύθερες προσεγγίσεις. Ο κοινωνικός ρόλος του κράτους στην παιδεία περιορίστηκε λόγω της νεοφιλελεύθερης οικονομικής πολιτικής καθήλωσης των δημόσιων δαπανών που ακολουθούσε η κυβέρνηση της συντηρητικής δεξιάς.

Την ίδια στιγμή η εκπαίδευση όσον αφορά στη διοίκηση, τις μεθόδους και το περιεχόμενο διδασκαλίας, την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και των μαθητών  παράμενε αγκυλωμένη μέσα σε συντηρητικές συγκεντρωτικές δομές και αναχρονιστικές νοοτροπίες.  Ως αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής στο κυπριακό εκπαιδευτικό σύστημα έχουν συσσωρευτεί επικίνδυνα αδιέξοδα αρκετά από τα οποία φυσιολογικά δεν εξέλειπαν ούτε και στη περίοδο που ανασκοπούμε.

Τα ποσοστά του λειτουργικού αναλφαβητισμού και της σχολικής αποτυχίας αποτελούν πέραν της μορφωτικής περιθωριοποίησης και την αιτία πολλών άλλων κοινωνικών προβλημάτων.  Η παραπαιδεία παραμένει ένα καρκίνωμα που μεταφέρει το κέντρο βάρους της μάθησης από το σχολείο στο φροντιστήριο, απομυζά το βαλάντιο των εργαζομένων γονιών και εξαφανίζει τον ελεύθερο χρόνο των μαθητών.  Η υλικοτεχνική υποδομή των σχολείων, παρά τη σημαντική πρόοδο που υπήρξε τα τελευταία χρόνια, παραμένει ανεπαρκής.

Προβλήματα συνεχίζουν να παρατηρούνται και στις διαπροσωπικές σχέσεις στο σχολείο, κύρια μεταξύ μαθητών από τη μια και διεύθυνσης – καθηγητών από την άλλη, φαινόμενο που αντιμετωπίζεται λανθασμένα από ορισμένες διευθύνσεις σχολείων με αύξηση των πειθαρχικών μέτρων και των κατασταλτικών μηχανισμών. Η δημιουργικότητα, ο διάλογος, η ελεύθερη έκφραση απόψεων, πνίγονται στις περισσότερες φορές στο ισχύον γραφειοκρατικό μοντέλο, στο βεβαρημένο αναλυτικό πρόγραμμα αλλά και στην επιλεκτική εφαρμογή των σχολικών κανονισμών.

Αυτή την εικόνα παρουσίαζε σε γενικές γραμμές η δημόσια εκπαίδευση στην Κύπρο το 2003 όταν ανέλαβε την εξουσία η κυβέρνηση της αλλαγής.

Ως ΕΔΟΝ τονίζαμε ότι για να βγει η Κυπριακή Εκπαίδευση από τα αδιέξοδα και την κρίση που την ταλανίζουν και να μπορεί να ανταποκριθεί στις σύγχρονες ανάγκες και προκλήσεις της εποχής, χρειάζεται μια ριζοσπαστική μεταρρύθμιση με βαθιές τομές τόσο στη δομή της όσο και στο περιεχόμενο.  Μια μεταρρύθμιση η οποία θα ανοίγει μέτωπα εναντίον της συντήρησης, του αναχρονισμού και της οπισθοδρόμησης, φέρνοντας το καινούργιο και την αλλαγή .

Η κυβέρνηση της αλλαγής, υλοποιώντας προεκλογικές της δεσμεύσεις προωθεί με όραμα και στρατηγική μια συνολική Προοδευτική Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση που αγκαλιάζει όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.

Η έκθεση της Επιτροπής των Πανεπιστημιακών για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση με στόχο μια «δημοκρατική και ανθρώπινη παιδεία» αποτελεί το πρώτο βήμα για υλοποίηση της προγραμματικής διακήρυξης της κυβέρνησης για μια συνολική και σφαιρική μεταρρύθμιση της εκπαίδευσης.

Θεωρούμε ότι η έκθεση σε γενικές γραμμές ανταποκρίνεται στις θέσεις και προτάσεις που η ΕΔΟΝ κατάθετε όλα αυτά τα χρόνια. Διατυπώνει συνολική πρόταση για μια προοδευτική ριζοσπαστική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση.  Εκφράζει το όραμά μας για μια δημόσια δημοκρατική ανθρωποκεντρική Παιδεία με πολυπολιτισμικό περιεχόμενο, που να παρέχει ίσες ευκαιρίες μόρφωσης και να εξισώνει τις δυνατότητες επιτυχίας σε όλους. Εμβαθύνει και επεξεργάζεται επιστημονικά όλες τις προτάσεις που περιέχονται στο πρόγραμμα της κυβέρνησης.  Θέτει καίρια ζητήματα και προτάσεις, συγκεκριμένες εισηγήσεις που αφορούν το σύνολο του εκπαιδευτικού συστήματος.  Διαμορφώνει προτάσεις ριζικών αλλαγών στη δομή και το περιεχόμενο που καλύπτουν όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης αλλά και για μια πιο δημοκρατική και ευέλικτη διοίκηση.

Σήμερα διεξάγεται ένας ανοικτός, δομημένος, κοινωνικός διάλογος για την υλοποίηση της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, μέσω του Συμβουλίου Παιδείας, του Συμβουλίου Δημοτικής και Μέσης και του Συμβουλίου Ανώτατης Εκπαίδευσης, που για πρώτη φορά θεσμοθετήθηκαν. Στα συμβούλια, τα οποία διαδραματίζουν ενεργό ρόλο στην διαμόρφωση της εκπαιδευτικής πολιτικής, συμμετέχουν τα Κοινοβουλευτικά Κόμματα, εκπαιδευτικοί και κοινωνικοί φορείς, πανεπιστημιακοί, και για πρώτη φορά εκπρόσωποι της ΠΣΕΜ και της ΠΟΦΕΝ.

Από την κυβέρνηση της Αλλαγής, στα πλαίσια της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, έγιναν σημαντικά βήματα στην πορεία υλοποίησης των προεκλογικών δεσμεύσεων για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

• Μειώθηκε ο αριθμός μαθητών κατά τμήμα στην Γ’ Λυκείου.
• Για αντιμετώπιση της σχολικής αποτυχίας εφαρμόζεται ο θεσμός των Ζωνών Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας. ( Είναι ανησυχητικό και ταυτόχρονα προσβλητικό για την κοινωνία μας το γεγονός ότι γύρω στο 20% αυτών που εισέρχονται στην μέση εκπαίδευση δεν αποφοιτούν).
• Ίδρυση και λειτουργία του Μουσικού και του Αθλητικού Σχολείου
• Αναδιαμόρφωση των Αναλυτικών Προγραμμάτων
• Οι αλλαγές στο «νόμο περί Σχολικών Εφορειών» που ενισχύουν την αποκέντρωση με τη συμμετοχή και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και διευρύνουν τη δημοκρατική συμμετοχή με τη θεσμοθέτηση στο επίπεδο του σχολείου της σχολικής επιτροπής.
• Η πιλοτική εφαρμογή του θεσμού του Ανοικτού Σχολείου ως Κέντρου Πολιτισμού, Αθλητισμού και Δημιουργίας.
• Ο εκσυγχρονισμός των Κανονισμών Λειτουργίας των Σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης
• Συνεχίζεται με έντονους ρυθμούς και καλύτερο προγραμματισμό η ανέγερση νέων σχολικών κτιρίων και η βελτίωση των υφιστάμενων. Με τις επενδύσεις που γίνονται και τον ολοκληρωμένο σχεδιασμό, σε λίγα χρόνια θα αλλάξει ριζικά η εικόνα των σχολείων όλων των βαθμίδων
• Ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών και λειτουργιών με σεβασμό στις θέσεις όλων των εμπλεκόμενων φορέων και ιδιαίτερα των μαθητών.

Η ΕΔΟΝ θεωρεί ότι η υλοποίηση  του προγράμματος της κυβέρνησης στο τομέα της Παιδείας πρέπει να προωθηθεί πιο αποφασιστικά και με ταχύτερους ρυθμούς. Οι στόχοι που τίθενται για υλοποίηση της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης είναι αρκετά φιλόδοξοι.  Στόχοι που η ΕΔΟΝ πρέπει να παλέψει σ’ όλα τα μέτωπα για την υλοποίησή τους.

Οι στόχοι αυτοί είναι:

• Μεταμόρφωση του Κυπριακού σχολείου, όχι σε σχολείο της οικονομίας της αγοράς, αλλά σε δημοκρατικό σχολείο της αγοράς του δήμου, σε δημοκρατικό σχολείο του πολίτη.
• Η δημόσια Εκπαίδευση να αντικρίζεται  ως κοινωνικό και δημόσιο αγαθό το οποίο να παρέχεται δωρεάν σ΄ όλους.
• Δημοκρατικό σχολείο που λειτουργεί για την κοινωνική ενσωμάτωση όλων των παιδιών και για την καταπολέμηση των διαρροών από το σύστημα και του κοινωνικού αποκλεισμού.
• Η απάλειψη των στενά εθνοκεντρικών, μόνο πολιτισμικών και κατ’ επέκταση εθνικιστικών στοιχείων.
• Η ενσωμάτωση στους στόχους, της διαπολιτισμικής και πολυπολιτισμικής αγωγής που να συνδέει τις Κυπριακές παραδόσεις με τη γνώση του πολιτισμού των άλλων.
• Η ενίσχυση της Ανθρωποκεντρικής παιδείας με την πλατειά έννοια του όρου, όπου η γενική μόρφωση και η τεχνική επαγγελματική εκπαίδευση αποτελούν ουσιαστική ενότητα.
• Η επέκταση της δημόσιας δωρεάν υποχρεωτικής εκπαίδευσης από 10 σε 13 χρόνια.
• Η ενιαιοποίηση της 11χρονης εκπαίδευσης μέσω της διαμόρφωσης δεκάχρονης διδακτικής ενότητας γενικής παιδείας.
• Η ενοποίηση της Γενικής Παιδείας και της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης σε μια νέα μορφή Ενιαίου Λυκείου το οποίο θα συνδυάζει οργανικά τη γενική και την τεχνική επαγγελματική εκπαίδευση.  Το Ενιαίο Λύκειο θα παρέχει στέρεη γενική ανθρωπιστική παιδεία και ταυτόχρονα τεχνική επαγγελματική εκπαίδευση μέσα από προσφορά πεδίων σπουδών (ανθρωπιστικών, θετικών, τεχνολογικών, οικονομικών) και επαγγελματικών κατευθύνσεων.
• Η αναθεώρηση και εκσυγχρονισμός του περιεχομένου της εκπαίδευσης (αναλυτικά προγράμματα, βιβλία).
• Η εισαγωγή νέων μεθόδων διδασκαλίας.
• Η δημιουργία δημόσιων Μεταλυκειακών Κέντρων Επαγγελματικής Ειδίκευσης και Κατάρτισης.
• Ενίσχυση του μαθήματος της «παιδείας» του πολίτη.
• Καλλιέργεια της κριτικής σκέψης και των ανθρωπιστικών αξιών.
• Εισαγωγή της Τουρκικής Γλώσσας στο Λύκειο.
• Προγράμματα συνεργασίας με σχολεία της Τ/κ κοινότητας.
• Κοινά προγράμματα επιμόρφωσης Ε/κ και Τ/κ εκπαιδευτικών.
• Αναθεώρηση των βιβλίων της Ιστορίας με αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας, με στόχο η σύγχρονη ιστορία της Κύπρου να διδάσκεται ολοκληρωμένα και αντικειμενικά.
• Συνεχή (δια βίου) επιμορφωτικά προγράμματα των εκπαιδευτικών.
• Εφαρμογή προγραμμάτων αντιρατσιστικής εκπαίδευσης.
• Η τροχιοδρόμηση της αναδόμησης των υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας στη βάση της δημιουργίας οριζόντιων διατμηματικών δομών και αποκέντρωσης των υπηρεσιών
• Η τροχιοδρόμηση αναδόμησης του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου ώστε να επικεντρωθεί στην ουσιαστική αποστολή του για συνεχή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και της ανάπτυξης των προγραμμάτων,
• Η τροχιοδρόμηση ίδρυσης του Κέντρου Εκπαιδευτικής Έρευνας και Αξιολόγησης.
• Ριζικές αλλαγές στα αναλυτικά προγράμματα και ένα νέο δημοκρατικό συμμετοχικό σύστημα αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου και των σχολικών μονάδων.
• για προώθηση μιας ριζικής αλλαγής στη λυκειακή βαθμίδα μέσα από την αναδόμηση του Ενιαίου Λυκείου και στο σύστημα των εξετάσεων ώστε να αντιμετωπιστεί η παραπαιδεία και να δοθούν περισσότερες διέξοδοι και προοπτικές στους μαθητές.

 

(iii) Τριτοβάθμια Εκπαίδευση: προβλήματα, εισηγήσεις και προοπτικές

Μια σωστή και ανθρωποκεντρική τριτοβάθμια εκπαίδευση αποτελεί μια από τις σημαντικότερες οικονομικές, κοινωνικές, πολιτισμικές και πολιτικές επενδύσεις μιας χώρας. Στη σημερινή κοινωνία θέση της ΕΔΟΝ είναι η μαζικοποίηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με τη διασφάλιση σ' όλους τους νέους της δυνατότητας πρόσβασης σ' αυτήν.

Σε αυτά τα πλαίσια μια ανθρωποκεντρικά σύγχρονη τριτοβάθμια εκπαίδευση πρέπει να φέρει τα εξής χαρακτηριστικά:

• να είναι απόλυτα δημοκρατική,
• να διατηρεί ψηλά επίπεδα αποτρέποντας παράλληλα και την εμπορευματοποίησή της,
• εφόσον αποτελεί αναγκαίο κοινωνικό αγαθό να προσφέρεται δωρεάν από το κράτος,
• να διαθέτει Ανώτατα Δημόσια Εκπαιδευτικά Ιδρύματα που να είναι αυτόνομα και ακαδημαϊκά ελεύθερα.

Η έλλειψη πολιτικής βούλησης από μέρους της προηγούμενης κυβέρνησης για να στηρίξει ουσιαστικά την τριτοβάθμια εκπαίδευση, η έλλειψη ακαδημαϊκής παράδοσης στην Κύπρο, η ανεξέλεγκτη λειτουργία των ιδιωτικών σχολών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (ΙΣΤΕ) για σχεδόν 25 χρόνια, η λειτουργία των δημοσίων σχολών στα πλαίσια της δημόσιας υπηρεσίας μέχρι και σήμερα και το γεγονός ότι στις ΙΣΤΕ φοιτούν σήμερα περισσότεροι φοιτητές απ' ότι στο Πανεπιστήμιο και τις δημόσιες σχολές, σκιαγραφούν μια προβληματική κατάσταση για την τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Κύπρο.

Πιο συγκεκριμένα η κυπριακή τριτοβάθμια εκπαίδευση παρουσιάζει την εξής κατάσταση:

- Το Πανεπιστήμιο Κύπρου έχει πολύ θετική πορεία ως επιστημονικό και ερευνητικό κέντρο. Όμως ως αποτέλεσμα των συνεχών περικοπών που είχαν γίνει στους προϋπολογισμούς του, αντιμετώπισε σημαντική καθυστέρηση στην ανέγερση της Πανεπιστημιούπολης, που ενώ λειτούργησε, αντιμετώπισε και εξακολουθεί να αντιμετωπίζει αρκετά προβλήματα λόγω αυτής της καθυστέρησης. Επίσης επηρεάστηκε η περαιτέρω επέκτασή του ούτως ώστε να καλύπτει μεγαλύτερο εύρος επιστημονικών κλάδων και μεγαλύτερο αριθμό φοιτητών .Με την αλλαγή στη διακυβέρνηση  του τόπου, υπήρξε πολιτική βούληση και επιτεύχθηκε η σύναψη του κοινωνικού συμβολαίου, με αποτέλεσμα τόσο η πορεία ανέγερσης της Πανεπιστημιούπολης όσο και η δημιουργία νέων τμημάτων να έχει προχωρήσει σημαντικά, χωρίς όμως να έχουν εκλείψει τα προβλήματα. Τίθεται μπροστά μας ως ζήτημα πάλης για παράδειγμα η επιδίωξη δημιουργίας ιατρικής σχολής που αντιμετωπίζεται δυστυχώς αρνητικά. Ταυτόχρονα η συντηρητική πολιτική που παρατηρήθηκε από μέρους των Αρχών του Πανεπιστημίου όπως για παράδειγμα η μη παραχώρηση των 25 θέσεων στην Πολυτεχνική πριν μερικά χρόνια, εξακολουθεί να εκφράζεται σε διάφορα ζητήματα όπως πχ με τις συνεχείς αυξήσεις στα ενοίκια της Εστίας.

- Οι δημόσιες σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης λειτουργούν στα ασφυκτικά πλαίσια της δημόσιας υπηρεσίας και φθείρονται καθημερινά μέσα στο σύγχρονο ανταγωνιστικό περιβάλλον σε σχέση με το Πανεπιστήμιο Κύπρου και τα σπουδαστικά κέντρα της Ελλάδας και τον αναβαθμισμένο ρόλο των ΙΣΤΕ. Οι φοιτητές των σχολών αυτών αντιμετωπίζονται ως φθηνό εργατικό δυναμικό με τελικό αποτέλεσμα τη συνεχή μείωση του ενδιαφέροντος φοίτησης σ΄ αυτές. Με τη λειτουργία του ΤΕ.ΠΑ.Κ και την αναβάθμιση των σχολών αυτών, το πρόβλημα θα βρει τη λύση του. Τα υπόλοιπα γνωστικά αντικείμενα θα πρέπει να διατηρηθούν και να αναβαθμιστούν στα πλαίσια των ίδιων των σχολών εφόσον δεν θα ενταχθούν στο ΤΕΠΑΚ.

- Ο επιχειρηματικός - κερδοσκοπικός χαρακτήρας των ΙΣΤΕ επιδρά αρνητικά στη λειτουργία και τις δραστηριότητες των σχολών, με αποδέκτες των επιπτώσεων τους φοιτητές των σχολών. Στο διάστημα που μεσολάβησε από το 14ο συνέδριο της οργάνωσης μέχρι σήμερα, ψηφίστηκε από τη Βουλή το  Νομοσχέδιο Περί Ίδρυσης και Λειτουργίας των Ιδιωτικών Πανεπιστημίων. Δυστυχώς το κυριότερο αίτημά μας, που ήταν και αίτημα του φοιτητικού κινήματος στο σύνολό του δεν εισακούστηκε για θέσπιση μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων. Το μόνο κόμμα το οποίο υποστήριξε τα αιτήματα του Φοιτητικού Κινήματος ήταν το ΑΚΕΛ, ενώ τα υπόλοιπα κόμματα, παρά τις  δεσμεύσεις γύρισαν την πλάτη στους φοιτητές, με αποτέλεσμα την ψήφιση αυτού του απαράδεκτου νομοσχεδίου. Το νομοσχέδιο περί ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστήμιων έχει εγκριθεί με αρνητικές πρόνοιες που αφορούν στον κερδοσκοπικό τους χαρακτήρα και τα ελευθεροποιημένα δίδακτρα. Με αυτό τον τρόπο δυστυχώς δίνεται η δυνατότητα στα μελλοντικά ιδιωτικά πανεπιστήμια να λειτουργήσουν ως κερδοσκοπικοί οργανισμοί, γεγονός που αποτελεί τεράστιο πισωγύρισμα για την παιδεία στον τόπο μας, με ολέθρια αποτελέσματα, τόσο στο επίπεδο της παρεχόμενης εκπαίδευσης όσο και ως προς την εκμετάλλευση των φοιτητών.

- Η λειτουργία του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου (ΤΕ.ΠΑ.Κ.) με την εισδοχή των πρώτων φοιτητών το 2007 και του Ανοιχτού Πανεπιστημίου θα επιδράσει θετικά σ΄ όλους τους τομείς της κυπριακής κοινωνίας ενώ θα συμβάλει ουσιαστικά στη μαζικοποίηση της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης.

- Η υιοθέτηση και σταδιακή επιβολή της διακήρυξης της Μπολώνια και της στρατηγικής της Λισσαβόνας στρέφει τα πυρά του νεοφιλελευθερισμού της Ε.Ε. και προς την παιδεία και τους νέους, με στόχο την ιδιωτικοποίηση της δημόσιας εκπαίδευσης. Το γεγονός ότι στην Κύπρο υπάρχει ισχυρή αριστερά πολλά από τα αρνητικά που για χρόνια προσπαθεί η Ε.Ε. σε όλες τις χώρες – μέλη της να προωθήσει, στην Κύπρο δεν υιοθετήθηκαν. Παρόλα αυτά κάθε άλλο παρά μπορούμε να αγνοήσουμε τη φιλοσοφία αυτών των κειμένων, αφού πρόκειται για οργανωμένη προσπάθεια για αλλαγές στην παιδεία. Ζητήματα όπως η αυτοχρηματοδότηση των Πανεπιστημίων και η απεμπλοκή τους από την κρατική φροντίδα, η ανάθεση της αξιολόγησης των τίτλων σπουδών στον ιδιωτικό τομέα, η μεταβίβαση της χρηματοδότησης της έρευνας στον ιδιωτικό τομέα, η δυνατότητα εξασφάλισης διδακτικών μονάδων μέσα από το Ευρωπαϊκό Σύστημα Διδακτικών Μονάδων (ECTS) «και σε συστήματα εκπαίδευσης εκτός του πλαισίου της Ανώτατης εκπαίδευσης..», η προώθηση της τρίχρονης διάρκειας σπουδών μέσα από την αναδιάρθρωση των προγραμμάτων σπουδών έτσι ώστε μέσα από μια σύντομη τρίχρονη εκπαίδευση, να μεταδίδονται περιορισμένες και αποσπασματικές δεξιότητες εις βάρος του αναγκαίου επιστημονικού υπόβαθρου και ειδίκευσης, είναι μερικά παραδείγματα. Γι’ αυτό επαγρυπνούμε, γιατί ο κίνδυνος να κτυπήσουν την πόρτα μας οι νεοφιλελεύθερες αναδιαρθρώσεις στην εκπαίδευση είναι πάντοτε υπαρκτός.

Για να επιτευχθεί το όραμά μας για μια σύγχρονη, ανθρωποκεντρική τριτοβάθμια εκπαίδευση πρέπει:

να επεκταθεί περαιτέρω το Πανεπιστήμιο με την ίδρυση και λειτουργία νέων τμημάτων και σχολών. Αυτό προϋποθέτει ουσιαστική κυβερνητική στήριξη και οικονομική στήριξη με την υπερψήφιση των προϋπολογισμών,

να προχωρήσει άμεσα η λειτουργία του ΤΕ.ΠΑ.Κ (Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου)  που θα συμπεριλάβει αναβαθμισμένες σε Πανεπιστημιακό επίπεδο τα γνωστικά αντικείμενα του ΑΤΙ, του ΑΞΙΚ, της Νοσηλευτικής Σχολής και του Δασικού Κολεγίου.

να ασκηθεί αυστηρότερος έλεγχος στη λειτουργία των ΙΣΤΕ. Ορισμός ψηλών ακαδημαϊκών κριτηρίων για τη μετατροπή τους σε Ανώτατα Ιδρύματα με απαραίτητη προϋπόθεση να είναι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί. Ο έλεγχος των ΙΣΤΕ πρέπει να γίνει ακόμη πιο αυστηρός για να διασφαλιστεί το επίπεδο της παρεχόμενης εκπαίδευσης αλλά και ενόψει ασύδοτων εξαγγελιών περί ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων και να διασφαλιστεί επίσης ο έλεγχος στη θέσπιση και στην αύξηση των διδάκτρων όπως και το δικαίωμα των φοιτητών να συνδικαλίζονται δημοκρατικά.

Η ΕΔΟΝ καλεί την κυβέρνηση και την πολιτεία να μην παραχωρήσει, χωρίς την πλήρωση των αυστηρών ποιοτικών κριτηρίων, καμία άδεια λειτουργίας σε ιδιωτικά Πανεπιστήμια. Ως εκ τούτου, η ΕΔΟΝ και το φοιτητικό κίνημα θα πρέπει να είναι σε πλήρη ετοιμότητα, έτσι ώστε να επαναφέρει στο προσκήνιο το θέμα για τις απαιτούμενες αλλαγές του Νομοσχεδίου. Εναντιωνόμαστε στη λογική τής άνευ όρων μετεξέλιξης των Ιδιωτικών Κολεγίων σε Ιδιωτικά Πανεπιστήμια εν μια νυκτί. Η προσπάθεια, η οποία πρέπει να συνεχιστεί, αφορά κύρια στο στόχο να αποτραπεί η πλήρης εμπορευματοποίηση της μόρφωσης και η σύνδεση της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης με τους νόμους του κέρδους και της αγοράς.

η Κύπρος να καταστεί διεθνές, περιφερειακό κέντρο σπουδών έχοντας ως βάση το Πανεπιστήμιο Κύπρου και το ΤΕ.ΠΑ.Κ.

Το δικό μας όραμα, η δική μας προσέγγιση, απόρροια των δικών μας        ιδεολογικοπολιτικών στόχων, είναι το όραμα για μια τριτοβάθμια εκπαίδευση ανοικτή, ποιοτική, δημόσια. Αγωνιζόμαστε για μια παιδεία που θα αντιμετωπίζεται ως κοινωνικό αγαθό, μια τριτοβάθμια εκπαίδευση η οποία δε θα χρησιμοποιείται ως ταξικός αναπαραγωγός και δημιουργός κοινωνιών με αποκλεισμούς στην πρόσβαση στην τεχνολογία, την πληροφορία και το πολιτισμικό αγαθό, αλλά θα χρησιμοποιείται ως χώρος κοινωνικοποίησης του συνόλου των νέων, ως χώρος που θα ανοίγει πόρτες για επαγγελματική αποκατάσταση και καλύτερο επίπεδο ζωής.

 

Γ. Αξιοκρατία-Ίσες ευκαιρίες

 

Δικαίωμα στην Αξιοπρέπεια – Αγώνας για Αξιοκρατία

Αξιοκρατία σημαίνει αξιοποίηση στους διάφορους τομείς της κοινωνίας των πραγματικά αξιότερων ανθρώπων. Αυτό είναι το ιδανικό που πρέπει κάθε ευνομούμενη κοινωνία να επιδιώκει.

Η δεκαετής διακυβέρνηση της δεξιάς επέτεινε δυστυχώς το καρκίνωμα του ρουσφετιού, της αναξιοκρατίας, της νοοτροπίας του βολέματος και του εύκολου κέρδους, ενώ επέβαλε την  κομματικοποίηση του δημοσίου τομέα και την κακοδιαχείριση στον μέγιστο βαθμό. Τα φαινόμενα αυτά δεν μπόρεσαν να κτυπηθούν πλήρως στα χρόνια της παρούσας διακυβέρνησης αφού είναι βαθιά ριζωμένα στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Η κοινωνική αυτή μάστιγα ενισχύει την εικόνα σήψης και διαφθοράς στην κυπριακή κοινωνία, υπονομεύοντας το μέλλον της κοινωνίας μας.

Η ανάληψη της διακυβέρνησης του τόπου από τις δυνάμεις της Αλλαγής, αποτελεί το ποιοτικό εκείνο διαφοροποιώ στοιχείο, που αποτελεί το εχέγγυο για μια διαφορετική πορεία με στόχο την αναστήλωση των θεσμών και των αξιών στο τόπο μας. Η διαδικασία αυτή όμως δεν είναι εύκολη διότι οι νοοτροπίες αυτές, που προϋπήρχαν αλλά καλλιεργήθηκαν ακόμα πιο έντονα από την προηγούμενη κυβέρνηση, έχουν ριζώσει βαθιά στη συνείδηση της κυπριακής κοινωνίας, σε βαθμό που να θεωρούνται φυσιολογικές. Θα απαιτηθεί χρόνος και θυσίες, αφού η δημιουργία αναχωμάτων αντίστασης δεν είναι εύκολη υπόθεση.

Ως ΕΔΟΝ πιστεύουμε ότι χρειάζεται μεγάλος αγώνας, χωρίς ταλαντεύσεις και ημίμετρα, προκειμένου να επέλθει η ποιοτική αλλαγή. Έχουμε όμως την πεποίθηση ότι διέξοδος υπάρχει, ανεξαρτήτως αν αυτή θα είναι, μακροχρόνια διαδικασία. Πρωταρχικό καθήκον είναι να απαντάς στις αναξιοκρατικές πρακτικές όχι με το ίδιο νόμισμα, αλλά με την πρόταξη αρχών και θεσμών. Αξιοκρατία μπορεί να επιτευχθεί με την εμμονή και την ενίσχυση των ήδη υφιστάμενων θεσμών, με τη θέσπιση νομοθεσίας και την εφαρμογή πολιτικών τομών εκεί και όπου χρειάζεται. Το πιο σημαντικό όμως είναι η ύπαρξη της αναγκαίας πολιτικής βούλησης για εφαρμογή αρχών στα ζητήματα αξιοκρατίας, μια θέληση που η υφιστάμενη κυβέρνηση απόδειξε έμπρακτα ότι διαθέτει. Ο διορισμός της νέας Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας και Επιτροπής Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας αποτέλεσε θετικό δείγμα γραφής ως προς την αξιοπιστία αυτού του θεσμού και αναμένουμε ότι θα συνεχίσει να λειτουργεί ορθά και αξιοκρατικά χωρίς σκοπιμότητες και αποκλεισμούς.

Είναι επίσης απαραίτητη προϋπόθεση για να καλλιεργηθούν σωστές αξίες, ιδανικά και πρότυπα στην κοινωνία, αλλά και να μπορέσει η κοινωνία να αποκαλύψει και να αξιοποιήσει τις δυνατότητες της προς όφελος του πολίτη.

Οι σχέσεις κράτους-πολίτη αποτελούν καθοριστικό παράγοντα στην πορεία υλοποίησης ενός προγράμματος αξιοκρατίας. Το πως αυτές θα οικοδομηθούν θα αποτελέσει και τη βάση πάνω στην οποία θα κτιστούν οι προσπάθειες αναστήλωσης θεσμών και αξιών. Η οικοδόμηση ενός σύγχρονου κράτους θα αποτελεί το εφαλτήριο για την πραγματική και ουσιαστική αλλαγή. Ένα κράτος με επίκεντρο της προσοχής του τον άνθρωπο και τις ανάγκες του. Ο εκσυγχρονισμός και η αξιοκρατία πρέπει να προάγουν τη χρηστή διοίκηση, την αξιοκρατία, τη διαφάνεια, την ισονομία και ισοπολιτεία, το σεβασμό προς τον πολίτη και τα δικαιώματα του.

Στον τομέα της αξιοκρατίας έχει επίσης καταγραφεί σημαντική πρόοδος όπως καταδεικνύεται από την αισθητή μείωση των προσφυγών κατά των αποφάσεων της ΕΔΥ και της ΕΕΥ, με την εφαρμογή της νομοθεσίας και την εισαγωγή αντικειμενικών κριτηρίων στην πρόσληψη εκτάκτων στην Δημόσια Υπηρεσία, τη διατήρηση του καταλόγου διοριστέων,  την εισαγωγή του συστήματος μοριοδότησης για τις μεταθέσεις στην Εθνική Φρουρά κ.α.

Θετικό βήμα υπήρξε επίσης η πρόσφατη τροποποίηση με νομοσχέδιο που κατάργησε την ενδιάμεση διαδικασία αξιολόγησης από Συμβουλευτική Επιτροπή και άρα μείωσε αισθητά τα περιθώρια υποκειμενισμού.

Για την πάταξη της αναξιοκρατίας και την προαγωγή της αξιοκρατίας προτείνουμε τα πιο κάτω μέτρα: Διασφάλιση του δικαιώματος των νέων στην αξιοπρέπεια κόντρα στις όποιες πρακτικές του παρελθόντος αναξιοκρατίας και ρουσφετιού που τους εξωθούν στην υποτέλεια και την υποταγή. Ειδικότερα θα επιδιώξουμε:

• Επέκταση και εμβάθυνση με θεσμικό τρόπο, αντικειμενικών, αδιάβλητων διαδικασιών για τις προσλήψεις, προαγωγές, αποσπάσεις, μεταθέσεις στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, μέσα από τις οποίες θα ελαχιστοποιείται ο ρόλος του υποκειμενικού παράγοντα.
• Περαιτέρω προώθηση της διαφάνειας σ΄ όλα τα επίπεδα και σ΄ όλα τα στάδια αξιολόγησης υποψηφίων στην ευρύτερη Δημόσια Υπηρεσία
• Διατήρηση της φιλοσοφίας και εκσυγχρονισμός του καταλόγου διοριστέων στην Δημόσια Εκπαίδευση
• Αναβαθμισμένη αναγνώριση ακαδημαϊκών και επαγγελματικών προσόντων ως κριτήρια προσλήψεων και προαγωγών.
• Λήψη μέτρων χρηστής διοίκησης όπως περιορισμό της ανεξέλεγκτης διακριτικής εξουσίας όλων των βαθμίδων διοίκησης, ψήφιση νομοθεσίας για τις πολιτικές και αστικές ευθύνες των Δημοσίων προσώπων, την εφαρμογή ολοκληρωμένου χάρτη των δικαιωμάτων του πολίτη.
• Ενίσχυση των θεσμών παρακολούθησης και ελέγχου της άσκησης εξουσίας.
• Βελτίωση του συστήματος μοριοδότησης για τις μεταθέσεις των στρατευμένων και εισαγωγή της εκ περιτροπής θητείας στα φυλάκια της πρώτης γραμμής

Οι νέοι θα πρέπει να ανοίξουν το δικό τους μέτωπο αγώνα κατά της αναξιοκρατίας μέσα από την οργανωμένη συμμετοχή και δράση. Η απογοήτευση δεν πρέπει να τους οδηγεί το περιθώριο γιατί έτσι η κατάσταση θα διαιωνίζεται. Τα οποιαδήποτε μέτρα για να λειτουργήσουν χρειάζονται την ανάλογη λαϊκή στήριξη και πίεση.

 

Δ. Για μια θητεία με δικαιώματα

Στην Εθνική Φρουρά υπηρετεί τη θητεία  του ένα από τα πιο ευαίσθητα κομμάτια της νεολαίας μας που καλείται να εκπληρώσει μια δύσκολη και σημαντική αποστολή. Η λειτουργία της Εθνικής Φρουράς, παρόλα τα θετικά βήματα που έχουν γίνει, συνεχίζει να χαρακτηρίζεται από στοιχεία  που δεν συμβαδίζουν με το γενικότερο επίπεδο της κοινωνικής εξέλιξης. Πρέπει άμεσα και συγκεκριμένα να γίνουν πολλές αλλαγές.

Η νοοτροπία που θέλει τους στρατιώτες να θεωρούνται πολίτες δεύτερης κατηγορίας μπορεί να μην παρουσιάζεται με την ίδια ένταση όπως στο παρελθόν αλλά σίγουρα χρειάζονται να γίνουν επιπλέον προσπάθειες ούτως ώστε να ξεριζωθεί, ιδιαίτερα μέσα στις τάξεις των μονίμων στελεχών της Εθνικής Φρουράς, η «λογική» που θέλει τους νέους στρατιώτες να είναι άτομα ξεκομμένα από τις δραστηριότητες της υπόλοιπης κοινωνίας. Πρέπει να γίνει συνείδηση ότι οι στρατευμένοι είναι ισότιμοι πολίτες οι οποίοι εκτός από υποχρεώσεις έχουν και δικαιώματα.

Η πειθαρχία πρέπει να βασίζεται στον αλληλοσεβασμό και στο αίσθημα ευθύνης και όχι στην απειλή της τιμωρίας και της ποινής. Η πλήρης εφαρμογή αξιοκρατικών κριτηρίων στην Εθνική Φρουρά είναι άμεση αναγκαιότητα η οποία θα συμβάλει στην πιο ομαλή λειτουργία της. Το αίσθημα δικαίου στους στρατιώτες πιστεύουμε ότι συμβάλλει επίσης με θετικό τρόπο στην εμπέδωση της στρατιωτικής πειθαρχίας.

Ο σεβασμός της προσωπικότητας των στρατιωτών βοηθά στο ξεπέρασμα τυχόν προβλημάτων προσαρμογής που σε κάποιες περιπτώσεις οδηγούν και σε ενέργειες απελπισίας.

Χρειάζεται άμεσα και συγκεκριμένα να γίνουν πολλές αλλαγές για ουσιαστική διαφοροποίηση της υφιστάμενης κατάστασης:

• Να αναθεωρηθεί ριζικά ο υφιστάμενος Στρατιωτικός Κανονισμός που διέπεται από αναχρονιστικό πνεύμα και περιεχόμενο,
• Αν και καταγράφεται ως θετική εξέλιξη το γεγονός ότι οι πρώτες σαράντα μέρες ποινής φυλάκισης δεν υπηρετούνται πλέον από τους στρατιώτες, συνεχίζουμε να στηρίζουμε την πλήρη κατάργηση  της πρόνοιας για υπηρέτηση των πειθαρχικών ποινών φυλάκισης πέραν του χρόνου της κανονικής θητείας,
• Να δημιουργηθούν επιτροπές στρατιωτών μέσα στα στρατόπεδα που σε συνεργασία με τις διοικήσεις, θα ασχολούνται με τα θέματα των συνθηκών ζωής και ψυχαγωγίας στην Εθνική Φρουρά. Η παρούσα κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να προχωρήσει στην υλοποίηση της πρόταση αυτής καθώς περιλαμβάνεται ανάμεσα σε άλλες και στο προεκλογικό πρόγραμμα των δυνάμεων της Αλλαγής.
• Παρά τα θετικά βήματα παρατηρούνται τα τελευταία χρόνια στον τομέα της βελτίωσης των χώρων διαβίωσης των εθνοφρουρών, η προσπάθεια αυτή πρέπει να συνεχιστεί με εντατικότερους ρυθμούς.
• Να εξαλειφθεί πλήρως η εθνικιστική προπαγάνδα, τα σοβινιστικά σύμβολα και συνθήματα στο στράτευμα, καθώς και τα μεμονωμένα φαινόμενα κακοποίησης ή ψυχολογικής βίας σε στρατιώτες. Στα θέματα αυτά που αφορούν τον σεβασμό της προσωπικότητας και την αξιοπρέπεια  των εθνοφρουρών δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να παρατηρείται εφησυχασμός ότι δεν συμβαίνουν στις μέρες μας και υποτίμηση τους όταν αυτά συμβαίνουν.
• Να καθιερωθούν αντικειμενικές διαδικασίες έτσι που να μην υπάρχουν ευνοούμενοι και αδικημένοι στην Εθνική Φρουρά. Το σύστημα της μοριοδότησης που εφαρμόστηκε από την παρούσα διακυβέρνηση σε σχέση με τις τοποθετήσεις των νεοσυλλέκτων σε στρατιωτικές μονάδες καθώς και στις μεταθέσεις τους, παρουσιάζει σοβαρές αδυναμίες. Τα έντονα παράπονα και οι αμφιβολίες μεγάλης μερίδας των στρατευμένων σε σχέση με την αξιοκρατία στα ζητήματα αυτά δεν μπορούν να αφήνουν αδιάφορους τους προϊσταμένους του Υπουργείου Άμυνας και της Εθνικής Φρουράς. Δεν μπορεί άλλωστε να είναι τυχαίο το γεγονός ότι η κοινή γνώμη δεν φαίνεται να έχει πεισθεί ότι στην Εθνική Φρουρά έχει εμπεδωθεί η αξιοκρατία.
• Να προωθηθεί η εκ' περιτροπής θητεία στα φυλάκια της πρώτης γραμμής και η εναλλαξιμότητα στην υπηρεσία σε διάφορα όπλα όπως προνοούνται σε προτάσεις νόμου που κατέθεσε στη βουλή το ΑΚΕΛ - Αριστερά, Νέες Δυνάμεις και περιλαμβάνονται επίσης στο προεκλογικό πρόγραμμά των δυνάμεων της Αλλαγής.
• Να επανέλθει η δυνατότητα πρόσβασης των στρατευμένων σ΄ όλο τον ημερήσιο τύπο μέσα από τα Κ.Ψ.Μ. με την εφαρμογή της σχετικής απόφασης του ΥΠ.ΑΜ.
• Να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά το θέμα της χρονικής διάρκειας των στρατευμένων που είναι προστάτες οικογένειας αφού στις πλείστες περιπτώσεις οι οικογένειες αυτές χρειάζονται τόσο οικονομική ενίσχυση αλλά και ευρύτερα στήριξη. Εκτός από τους προστάτες οικογένειας επιβάλλεται όπως εξευρεθούν μηχανισμοί εξέτασης και άλλων περιπτώσεων εθνοφρουρών που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικογενειακά και οικονομικά προβλήματα (στρατεύσιμοι προερχόμενοι από διαλυμένες οικογένειες κ.ο.κ.). Καταγράφεται ως θετική εξέλιξη η απόφαση για μείωση της θητείας για άτομα ορφανά από μητέρα.
• Ο χρόνος θητείας των νέων στην Εθνική Φρουρά πρέπει να αποδεικνύεται στην πράξη δημιουργικός. Οι νέοι πρέπει να νιώθουν παραγωγικό το χρόνο που υπηρετούν και όχι το πέρασμά τους από την Εθνική Φρουρά να θεωρείται "καταναγκαστικά έργα".
• Για τη δημιουργία καλύτερων συνθηκών εισηγούμαστε:
• Να επεκταθεί και να αξιοποιηθεί ο ελεύθερος χρόνος
• Να προωθηθούν τα προγράμματα του Οργανισμού Νεολαίας με αντιναρκωτικό και επιμορφωτικό χαρακτήρα, για δημιουργία  ανοικτών χώρων άθλησης και δωρεάν παραχώρηση της κάρτας νέων στους εθνοφρουρούς,
• Να ενθαρρυνθεί η πολιτιστική δημιουργία και να προωθηθεί η ενασχόληση με τον αθλητισμό
• Να αναθεωρείται σε τακτά χρονικά διαστήματα το επίδομα των στρατιωτών έτσι ώστε να συνάδει με τις τρέχουσες κοινωνικές ανάγκες. Χαιρετίζουμε το γεγονός ότι στο θέμα αυτό παρουσιάστηκε με εισήγηση του ΑΚΕΛ αύξηση του επιδόματος των εθνοφρουρών από πλευράς κυβέρνησης.

Από πλευράς της ΕΔΟΝ θα πρέπει να συνεχιστούν με πιο συντονισμένο και οργανωμένο τρόπο οι προσπάθειές μας για επαφή με τους στρατευμένους. Προς την κατεύθυνση αυτή έχουν γίνει βήματα  αλλά σίγουρα υπάρχουν περιθώρια για ακόμη καλύτερη επαφή με τους εθνοφρουρούς, χωρίς βέβαια να υποτιμούμε και τις σοβαρές αντικειμενικές δυσκολίες.

Είναι αναγκαίο να εξεταστούν από πλευράς της Οργάνωσης τρόποι πιο αναβαθμισμένης, εξειδικευμένης δράσης σε ζητήματα που αφορούν και ενδιαφέρουν τους στρατευμένους. Οι προτάσεις και εισηγήσεις σε ζητήματα που αφορούν τους εθνοφρουρούς θα πρέπει να φτάνει και στους ίδιους τους στρατευμένους, καθώς στις πλείστες περιπτώσεις δέκτες των θέσεων και των προτάσεών μας είναι κατά βάση στελέχη της ΕΔΟΝ οι οποίοι υπηρετούν στην Εθνική Φρουρά.

Παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες για ουσιαστική επικοινωνία με τους στρατευμένους, οφείλουμε όπως αξιοποιήσουμε με πιο αποτελεσματικό τρόπο τις όποιες δυνατότητες πρόσβασης παρουσιάζονται για οργανωμένες επισκέψεις στα στρατόπεδα της Εθνικής Φρουράς. Οι επισκέψεις αυτές παρά τις αδυναμίες τους, (είναι αμφίβολο πόσο ελεύθερος μπορεί να είναι ένας διάλογος στρατιώτη υπό τα βλέμματα των αξιωματικών του) πέραν του ότι τυγχάνουν εκτίμησης από τους Εθνοφρουρούς μας και εκλαμβάνονται ως ένδειξη ενδιαφέροντος από πλευράς του κινήματος, είναι βοηθητικές για την Οργάνωση στη διαμόρφωση άποψης σε σχέση με τις συνθήκες στις οποίες υπηρετούν την θητεία τους οι εθνοφρουροί.

Η ΕΔΟΝ θα συνεχίσει να στέκεται δίπλα στους νέους εθνοφρουρούς και θα συνεχίσει να πιέζει για να επιτευχθεί η ποιοτική αλλαγή μέσα στην Εθνική Φρουρά. Χαιρετίζουμε το γεγονός ότι στο πρόγραμμα διακυβέρνησης των δυνάμεων της Αλλαγής έχουν συμπεριληφθεί πολλές από τις προτάσεις της ΕΔΟΝ σχετικά με την Εθνική Φρουρά. Χαιρετίζουμε το γεγονός ότι κάποιες από τις προτάσεις αυτές σταδιακά υλοποιούνται αλλά επιβάλλεται να καταβάλουμε τις αναγκαίες προσπάθειες ούτως ώστε αυτές οι προεκλογικές δεσμεύσεις να εφαρμοστούν στην πράξη με πιο γοργούς ρυθμούς.

 

Ε. Νέοι εργαζόμενοι: δικαίωμα στη δουλειά, δουλειά με δικαιώματα

 

(i) Οι νέοι στην εργασία

Σκιαγραφώντας την παρούσα κατάσταση της εργαζόμενης νεολαίας δεν είναι καθόλου υπερβολή να πούμε ότι αυτή εισέρχεται στην αγορά εργασίας με το μεγάλο κεφάλαιο να εντείνει την προσπάθεια του για επιβολή χαμηλών μισθών χωρίς ασφάλιση, Οι εργοδότες και το μεγάλο κεφάλαιο εντείνουν συνεχώς τις επιθέσεις τους ενάντια στα δικαιώματα των εργαζομένων. Κυρίαρχη θέση σ’ αυτές τις προσπάθειες καταλαμβάνουν οι πολιτικές απορύθμισης της εργασίας, με την προώθηση των λεγόμενων ευέλικτων μορφών απασχόλησης, διεύρυνσης του χρόνου εργασίας, επίθεσης ενάντια στον κοινωνικό χαρακτήρα του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης και των δικαιωμάτων των εργαζομένων.

Η αλλαγή στη διακυβέρνηση του τόπου και η ανάληψη της εκτελεστικής εξουσίας από μια συνεργασία των προοδευτικών, δημοκρατικών δυνάμεων του τόπου με επικεφαλής το Τάσσο Παπαδόπουλο,  έθεσε τροχοπέδη στην νεοφιλελεύθερη αυτή επίθεση διαμορφώνοντας ένα νέο ευνοϊκότερο σκηνικό για τους εργαζόμενους και το συνδικαλιστικό κίνημα.

Το περιεχόμενο του προγράμματος  διακυβέρνησης ανταποκρίνεται γενικά  στις απαιτήσεις και στις προσδοκίες των εργαζομένων  και η εφαρμογή του αποτελεί βασικό στόχο για το Κόμμα μας.

Η αλλαγή στη διακυβέρνηση έθεσε τέρμα στην πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων, σταμάτησε τη επιβολή νέων φορολογιών, υπερασπίστηκε την ΑΤΑ θεωρώντας την ως ευλογία και όχι κατάρα για το εργασιακό μας σύστημα, και προώθησε ταυτόχρονα, στο μέτρο που επέτρεψε η κατάσταση των δημόσιων οικονομικών, μέτρα κοινωνικής πολιτικής όπως η ουσιαστική αύξηση των κατώτατων μισθών που καθορίζονται από το Υπουργικό διάταγμα,  η επίλυση  προβλημάτων που είχαν να κάνουν με την έκτακτη χορηγία των συνταξιούχων και  άλλα.

Αισθητή διαφοροποίηση υπήρξε και στη γενικότερη αντιμετώπιση  από τη πλευρά της κυβέρνησης του κινήματος των εργαζομένων  όσο αφορά τα θέματα της διαδικασίας επίλυσης διαφορών, την ανανέωση των συλλογικών συμβάσεων και τον σεβασμό των διαδικασιών κοινωνικού διαλόγου και τριμερούς συνεργασίας καθώς και των συλλογικών διαπραγματεύσεων.  Θετικό μήνυμα σε αυτή τη κατεύθυνση έδωσε η απόσυρση από τη κυβέρνηση του νομοσχεδίου που πρόβλεπε νομοθετική ρύθμιση του δικαιώματος της απεργίας στις ουσιώδεις υπηρεσίες  και η ενσωμάτωση αυτής της διαδικασίας στο Κώδικα Βιομηχανικών Σχέσεων.

Για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της εργαζόμενης νεολαίας η ΕΔΟΝ προτείνει:

• Προώθηση μιας δικαιότερης πολιτικής εισοδημάτων η οποία θα στηρίζει τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα και θα οδηγεί στην σμίκρυνση του χάσματος μεταξύ ψηλά και χαμηλά αμειβομένων.
• Στήριξη της πολιτικής διεκδικήσεων που αποφάσισε το συνδικαλιστικό κίνημα για βελτιώσεις στους μισθούς και τα ωφελήματα που θα ξεπερνούν το ύψος της παραγωγικότητας.
• Στήριξη του θεσμού της ΑΤΑ και του αγώνα του ταξικού συνδικαλιστικού κινήματος για σταδιακή αποκατάσταση της όπως ήταν πριν την εφαρμογή της απόφασης της κυβέρνησης Κληρίδη για αφαίρεση των αυξήσεων στους καταναλωτικούς φόρους από τον υπολογισμό της.
• Προώθηση θεσμικών και νομοθετικών ρυθμίσεων μέσα από τις οποίες οι εργαζόμενοι χωρίς την παρέμβαση και την πίεση των εργοδοτών να μπορούν ελεύθερα να ασκούν το δικαίωμα για συνδικαλιστική οργάνωση.
• Υπεράσπιση του κοινωνικού χαρακτήρα και ρόλου του κράτους και προστασία του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης. Η ΕΔΟΝ είναι ενάντια και θα αντιταχθεί σθεναρά στις όποιες προσπάθειες για παράταση του ορίου αφυπηρέτησης στη ευρύτερη δημόσια υπηρεσία και ιδιαίτερα στη Δημόσια Εκπαίδευση. Είναι επίσης κάθετα ενάντια στις οποίες προσπάθειες για μείωση των κλιμάκων εισδοχής στη Δημόσια Υπηρεσία,
• Αυστηρή τήρηση της πολιτικής για μη επαναπρόσληψη συνταξιούχων στον ευρύτερο δη­μόσιο τομέα.
• Αύξηση της άδειας και του επιδόματος μητρότητας.
• Περαιτέρω ουσιαστική αύξηση του κατώτατου μισθού ώστε άμεσα να φτάσει τα επίπεδα του διάμεσου μισθού.
• συνεχή επέκταση και αναβάθμιση της επαγγελματικής και βιομηχανικής κατάρτισης και εξειδίκευσης μέσα από τα προγράμματα της Αρχής Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού.
• να προωθηθεί με νομοθετικές ρυθμίσεις η εργοδότηση προσοντούχου επιστημονικού δυναμικού σε ζωτικούς τομείς της βιομηχανίας,
• να δοθεί προτεραιότητα στην περαιτέρω ενίσχυση και προβολή των προγραμμάτων αυτοεργοδότησης.
• με στόχο να βοηθηθούν τα νεαρά ζευγάρια για απερίσπαστη είσοδο στην αγορά εργασίας ζητούμε την επέκταση των δημόσιων βρεφονηπιοκομικών σταθμών στους τόπους κατοικίας και δημιουρ­γία τέτοιων σε χώρους εργασίας,
• να προωθηθούν ουσιαστικά μέτρα υγιεινής και ασφάλειας και η διοργάνωση σεμιναρίων επιμόρ­φωσης για την προστασία της ζωής και της υγείας των εργαζομένων στους χώρους δουλειάς,
• να λειτουργήσουν δημόσια ινστιτούτα επαγγελματικής κατάρτισης μεταλυκειακού επιπέδου με ένα ή δυο χρόνια σπουδών έτσι ώστε να μην εξαναγκάζονται οι νέοι να προστρέχουν στις Ιδιωτικές Σχο­λές καταβάλλοντας σοβαρό οικονομικό αντίτιμο για την κατάρτισή τους,
• να αναβαθμιστεί η υπηρεσία συμβουλευτικής αγωγής στο Υπουργείο Παιδείας κατά τρόπο που και η οικονομία να εξυπηρετείται και τα φαινόμενα της ανεργίας και της υποαπασχόλησης να αντιμε­τωπίζονται με επιτυχία.

 

(ii) Ανεργία

Η ανεργία έχει γίνει τρόπος ζωής για δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους της καπιταλιστικής κοινω­νίας. Η ανεργία είναι φαινόμενο σύμφυτο του συστήματος αυτού και υπαγορεύεται από την αντικει­μενική δράση των νόμων που διέπουν την καπιταλιστική παραγωγή. Αποτέλεσμα αυτού του φαινο­μένου είναι ένα μέρος των εργαζομένων να μετατρέπεται σε πλεονάζοντα εργατικό πληθυσμό συ­γκροτώντας έτσι μια εφεδρική στρατιά εργασίας. Οποιαδήποτε μέτρα κι αν πάρθηκαν μέχρι τώρα δεν κατόρθωσαν να την εξαλείψουν, αντίθετα εξαιτίας των νεοφιλελεύθερων αναδιαρθρώσεων τα ποσοστά της, ιδιαίτερα στις ευρωπαϊκές χώρες παρα­μένουν σε σταθερά ψηλά επίπεδα.

Το τεράστιο αυτό πρόβλημα έχει τόσο κοινωνικό, όσο και οικονομικό κόστος. Ο αποκλεισμός από την εργασία ενός όλο και πιο αυξανόμενου αριθμού ατόμων και ιδιαίτερα νέων για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα και για μερικές κατηγορίες ίσως για πάντα είναι μια κατάσταση κοινωνικά απαράδεκτη. Μια πραγματικότητα, η οποία δημιουργεί στις κοινωνίες όπου παρουσιάζεται ραγδαία αύξηση της εγκλη­ματικότητας, περιθωριοποίηση της νεολαίας, αυτοκτονίες, ναρκωτικά, έξαρση του ρατσισμού κλπ. Αυτά τα φαινόμενα κάθε άλλο παρά είναι άγνωστα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από την άλλη η ανερ­γία έχει κόστος και για το σύνολο της οικονομίας γιατί ένα μέρος του πληθυσμού μένει αδρανοποι­ημένο.

Παρά τα μέτρα που έχουν ληφθεί από πλευράς διακυβέρνησης του τόπου για την αντιμετώπιση της ανεργίας με κυριότερα τους ψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας και τη συγκρότηση της εθνικής επιτροπής για την απασχόληση εντούτοις η ανεργία στη Κύπρο παρουσιάζεται με ελαφριά έστω αυξητική τάση.

Οι προτάσεις μας για περιορισμό του προβλήματος της ανεργίας είναι οι ακόλουθες:

• εκσυγχρονισμός και αναδιοργάνωση των υπηρεσιών απασχόλησης με στόχο να εφαρμόσούν μια ενεργητική και πολυδιάστατη πολιτική απασχόλησης και να πάψουν να λειτουργούν μόνο ως γραφεία καταγραφής των ανέργων για σκοπούς ανεργιακού επιδόματος,
• προώθηση προγραμμάτων για την εργοδότηση αποφοίτων Πανεπιστημίων και Ανωτέρων σχολών. Να τεθεί σε νέα βάση το υφιστάμενο σχέδιο παροχής βοήθειας σε ανέργους και υποαπασχολούμενους πτυχιούχους και να περιλαμβάνει την παροχή χορηγιών και δανείων με ευνοϊκούς όρους καθώς και την αύξηση του μέγιστου ποσού χρηματοδότησης,
• αναβάθμιση του επαγγελματικού προσανατολισμού και της συμβουλευτικής αγωγής των νέων έτσι που να πάρει τις σωστές του διαστάσεις, ως ένας θεσμός χρήσιμος και καθοριστικός στην πλη­ροφόρηση και επαγγελματική επιλογή των νέων,
• ενθάρρυνση και παροχή βοήθειας για την εξαγωγή υπηρεσιών από Κύπριους επιστήμονες προς το εξωτερικό και προώθηση της Κύπρου γενικά ως κέντρου υπηρεσιών,
• να ληφθούν μέτρα για αντιμετώπιση της παράνομης εργοδότησης αλλοδαπών, θύματα της οποί­ας είναι πρώτιστα οι ίδιοι οι αλλοδαποί, και ταυτόχρονα να ληφθούν μέτρα για τη διασφάλιση των εργατικών δικαιωμάτων τους. Πρέπει να υπογραμμιστεί ότι η ευθύνη για την κατάσταση αυτή βα­ραίνει τους ίδιους τους εργοδότες, αλλά και την κυβέρνηση η οποία πρέπει αποφασιστικά να αντιμετωπίσει ανάλογα φαινόμενα,
• η μείωση των ωρών εργασίας και η εφαρμογή του 35ώρου αποτελεί ένα από τους βασικούς στό­χους στο ευρύτερο Ευρωπαϊκό Συνδικαλιστικό Κίνημα. Ο στόχος αυτός δεν μπορεί παρά να βρίσκεται σταθερά και στο δικό μας ορίζοντα, όχι μόνο ως μέτρο αντιμετώπισης της ανεργίας αλλά, και ως προοπτική αναβάθμισης της ποιότητας ζωής των εργαζομένων. Η εφαρμογή του 35ώρου να εφαρ­μοστεί χωρίς μείωση των αποδοχών και αφαίρεση των εργατικών κεκτημένων,
• να αυξηθεί η εξάμηνη περίοδος παραχώρησης επιδόματος ανεργίας σε 12 μήνες. Να εισαχθούν κριτήρια που να προσαρμόζουν το επίδομα στη βάση των αναγκών,
• δωρεάν παραχώρηση στους ανέργους της κάρτας νέων.

 

(iii) Δικαίωμα στη στέγη

Αν και η στέγη αποτελεί ουσιώδες κοινωνικό αγαθό για την εξασφάλιση του οποίου πρωταρχική ευ­θύνη έχει το κράτος, η έλλειψη μιας σωστής και ολοκληρωμένης πολιτικής αντιμετώπισης του προ­βλήματος οδήγησε στη όξυνση του ασκώντας πίεση ιδιαίτερα στους νέους. Οι ιδιαίτερα ψηλές τι­μές των οικοπέδων και των διαμερισμάτων και το μεγάλο κόστος ανέγερσης στέγης  δυσχεραίνουν περισσότερο την απόκτηση στέγης ιδι­αίτερα για τους νέους.

Τα τελευταία χρόνια το πρόβλημα έχει πάρει ανησυχητικές διαστάσεις με αποτέλεσμα τα νεαρά ζευγάρια να μην έχουν ουσιαστικά την δυνατότητα απόκτησης της δικής τους στέγης. Η εξεύρεση άμε­σων λύσεων για άμβλυνση του οικιστικού προβλήματος αποτελεί κάτω απ' αυτές τις παραμέτρους ένα από τα κυρίαρχα ζητήματα για τα οποία θα πρέπει να παλέψουν με όλες τους τις δυνάμεις οι νέοι. Η στέγη είναι αναφαίρετο δικαίωμα και βασική προϋπόθεση για την ανάπτυξη μιας κοινωνίας και αυτό το δικαίωμα δεν είμαστε διατεθειμένοι να το απεμπολήσουμε.

Η ετοιμασία σχεδίου ολοκληρωμένης στεγαστικής πολιτικής από το Υπουργείο Εσωτερικών τόσο για πρόσφυγες όσο και για μη πρόσφυγες πολίτες, η ενοποίηση και η διεύρυνση των κριτηρίων των υφιστάμενων στεγαστικών προγραμμάτων και η αυξημένη χρηματικά ενίσχυση τους, είναι ένα θετικό γεγονός το οποίο ως ΕΔΟΝ χαιρετίζουμε. Χαιρετίζουμε επίσης την απόφαση της Κυβέρνησης για επιστροφή του ΦΠΑ με την ανέγερση πρώτης κατοικίας. Θα πρέπει όμως να εξευρεθούν μηχανισμοί που να αποτρέπουν την αισχροκέρδεια που παρατηρήθηκε μετά την εισαγωγή του μέτρου με την τεχνητή αύξηση των τιμών.

Για να επιλυθεί ριζικά και ουσιαστικά το οξύ αυτό πρόβλημα θα πρέπει να παρθούν μια σειρά από μέτρα και να υπάρξει ένας σωστός σχεδιασμός από όλους τους αρμόδιους φορείς.

Άμεσα θα πρέπει να επιδιωχθεί:

• διεύρυνση των προγραμμάτων των δυο οικιστικών οργανισμών, βελτίωση των όρων δανειοδότηση­ς και ξεπέρασμα των γραφειοκρατικών διαδικασιών,
• επέκταση του διαχωρισμού χαλίτικης γης και παραχώρηση των οικοπέδων σε νεαρά ζευγάρια που έχουν πραγματική ανάγκη σε τιμή κόστους. Εκεί όπου απαιτείται, να απαλλοτριωθεί εκκλησιαστική και άλλη διαθέσιμη γη γι' αυτό το σκοπό,
• ουσιαστική ενεργοποίηση στεγαστικού σχεδίου, που θα καλύπτει όλη την έκταση των ακριτικών πε­ριοχών,
• ανέγερση οικισμών ψηλής ποιότητας από το κράτος για εξυπηρέτηση των ασθενέστερων εισοδη­ματικά στρωμάτων. Συνέχιση της ανέγερσης καινούριων προσφυγικών συνοικισμών για αντικατά­σταση των πρώτων συνοικισμών χαμηλού κόστους και παραχώρηση κατοικιών σε νεαρά ζευγάρια στη βάση εισοδηματικών κριτηρίων.
• ίδρυση Κεντρικού Στεγαστικού Φορέα, ο οποίος θα παρακολουθεί, θα επεξεργάζεται και θα εφαρ­μόζει μια μακροπρόθεσμη ολοκληρωμένη κρατική στεγαστική πολιτική,
• η κυβέρνηση να έρθει αρωγός στην ενεργοποίηση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην κατεύθυνση της προώθησης από μέρους της συγκεκριμένης στεγαστικής πολιτικής προσαρμοσμένης στις ανά­γκες της κάθε περιοχής,
• καταβολή βοηθήματος από την κυβέρνηση για απόκτηση στέγης από τα νεαρά ζευγάρια, στη βάση εισοδηματικών κριτηρίων,
• ενίσχυση από την κυβέρνηση της πιστωτικής δυνατότητας του Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών προς ικανοποίηση των αιτήσεων για στεγαστικά δάνεια.
• Εισαγωγή φορολογίας που να αποτρέπει την εσκεμμένη παρακράτηση μεγάλων τεμαχίων γης που έχει ως αποτέλεσμα την μείωση της προσφοράς και την αύξηση της αξίας της γης.

 

ΣΤ. Δημιουργική αξιοποίηση ελεύθερου χρόνου

 

(i) Πολιτισμός

Ένας ευρείας αποδοχής και έννοιας ορισμός είναι αυτός που καθορίζει τον πολιτισμό ως το σύνολο το οποίο περιλαμβάνει τις γνώσεις, τις πεποιθήσεις, την τέχνη, την ηθική, το δίκαιο, τα έθιμα και κάθε άλλη ικανότητα και επίτευγμα μιας κοινωνίας.

Για εμάς, ως πολιτική οργάνωση νεολαίας της αριστεράς, ο πολιτισμός αποτελεί ένα ειδικό χαρακτηριστικό της κοινωνίας  και αντικατοπτρίζει το επίπεδο της ιστορικής της  εξέλιξης. Αποτελεί έκφραση της σχέσης του ανθρώπου με τη φύση και την κοινωνία και ειδική έκφραση της ανάπτυξης των δημιουργικών δυνάμεων και ικανοτήτων του ατόμου. Έτσι ο πολιτισμός περιλαμβάνει τόσο τα έμπρακτα αποτελέσματα της δραστηριότητας των ανθρώπων όπως έργα τέχνης, τεχνικές εγκαταστάσεις, αποτελέσματα γνώσης αλλά και τα όσα αυτά συνεπάγονται δηλαδή τη δημιουργία επαγγελματικών γνώσεων, δεξιοτήτων και πρακτικών, τη διαμόρφωση ενός επιπέδου πνευματικής και ηθικής ανάπτυξης, τη δημιουργία μορφών αμοιβαίας επικοινωνίας των ανθρώπων.

Συνεπώς ο πολιτισμός όπως εμείς τον αντιλαμβανόμαστε είναι φαινόμενο ιστορικό και συνάμα ταξικό. Σαν φαινόμενο βρίσκεται σε διαλεκτική σχέση με την κοινωνία στα πλαίσια της οποίας αναπτύσσεται, από τη μια αντανακλά και καταγράφει την  εκάστοτε ιστορικά διαμορφωμένη κοινωνική πραγματικότητα αλλά από την άλλη επενεργεί πάνω σε αυτή. Μπορεί δηλαδή είτε να καθυποτάσσεται και να υπηρετεί τα κυρίαρχα στοιχεία μιας δοσμένης κοινωνίας είτε από την άλλη να διαμορφώνει και να καλλιεργεί μιαν εναλλακτική πρόταση για το μέλλον της κοινωνίας.

Αποστολή του πολιτισμού κατά τη δική μας αντίληψη θα πρέπει να είναι η δημιουργία κριτικά σκεφτόμενων ανθρώπων, η διαπαιδαγώγηση και η συμβολή του στη διαμόρφωση μιας κοινωνίας ποιοτικά ανώτερης. Αντιλαμβανόμαστε τον πολιτισμό ως στοιχείο που διαμορφώνει τις πνευματικές, υλικές και ηθικές αξίες ενός λαού, τα αισθητικά του κριτήρια, τα πρότυπά του, τη στάση του έναντι στους άλλους λαούς.

Στις μέρες μας, στην εποχή της επέλασης των πιο αντιδραστικών δυνάμεων του καπιταλιστικού κόσμου θυματοποιείται και ο πολιτισμός. Η επιδίωξη του μέγιστου δυνατού κέρδους σε χρόνο ρεκόρ και έναντι οποιουδήποτε τιμήματος οδηγεί στην καταβαράθρωση ιδεών και αξιών, ισοπεδώνει τη διαφορετικότητα δημιουργώντας ένα τυποποιημένο είδος ανθρώπου, που σκέφτεται ολοένα λιγότερο και δρα χωρίς να σκέφτεται. Τα ΜΜΕ διαδραματίζουν τον πιο καθοριστικό ρόλο. Κατά κανόνα προβάλλουν αδιάκοπα πολιτιστικά υποπροϊόντα και αποθεώνουν το «star system» και επιβάλλουν το «life style». Αστρολόγοι και μέντιουμ, μίση πάθη και καμώματα επωνύμων, «ιδανικές ιστορίες αγάπης» προσφέρουν μια ζωή με στυλ, αλλά χωρίς ουσία. Διαμορφώνεται ένας τρόπος ζωής στον οποίο αξίες όπως η αλληλεγγύη, η ειρήνη, η ισότητα, η κοινωνική δικαιοσύνη, η αγάπη και ο έρωτας, δε «βρίσκονται στη μόδα», δεν κατέχουν καμιά απολύτως θέση. Έτσι δημιουργείται ένα κοινωνικό εποικοδόμημα, το οποίο αναπαράγει τις καπιταλιστικές «αξίες» στην πιο εκχυδαϊσμένη τους μορφή.

Μπροστά σε αυτά τα δεδομένα διαμορφώνονται δύο εναλλακτικές επιλογές:

1. Τα σημερινά κυρίαρχα στοιχεία του πολιτισμού να εξελιχθούν στο μεγάλο αδερφό που θα καθυποτάξει τον άνθρωπο και θα οδηγήσει στην πλήρη χειραγώγηση της ανθρώπινης κοινωνίας, ή

2. Ο πολιτισμός να μετατραπεί σε ζωτικό μοχλό πολιτικής και κοινωνικής ανάτασης διαμορφώνοντας μια κοινωνία που θα αρνείται να βιώσει το εφήμερο και τη σάπια υποκουλτούρα, αλλά θα προβάλει έναν αυθεντικό τρόπο ζωής και ένα πρότυπο ανθρώπου που θα δημιουργεί τη ζωή, θα διεκδικεί το αύριο και θα αγωνίζεται για ένα καλύτερο μέλλον.

Η Ε.Δ.Ο.Ν. είναι από το χαρακτήρα και την ιδεολογία της στρατευμένη σε αυτή την προσπάθεια. Μέσα από την ιστορική της πορεία ανέπτυξε ένα πολιτιστικό κίνημα το οποίο μεταφέρει τις αληθινές πολιτιστικές αξίες, να ενθαρρύνει την ερασιτεχνική καλλιτεχνική δημιουργία, και να προβάλει το έργο των Κυπρίων δημιουργών, να διατηρήσει και αναδείξει την πολιτιστική μας κληρονομιά, αλλά και να έρθει σε επαφή με τον πολιτισμό και τις παραδόσεις άλλων χωρών.

Για την ανάπτυξη της πολιτιστικής δημιουργίας προτείνουμε:

• να αυξηθούν τα κονδύλια που διατίθενται για την ενίσχυση των Κυπριακών πολιτιστικών δυνάμεων και ειδικά των νέων καλλιτεχνών,
• θεσμοθέτηση  φεστιβάλ όπου θα προβάλλεται και θα στηρίζεται η κυπριακή πολιτιστική παραγωγή, με την αρωγή της πολιτείας,
• έλεγχος και πρόνοια ώστε παραγωγές που στηρίζονται από την πολιτεία, να είναι πραγματικά προσιτές στο ευρύ κοινό και όχι να καθίστανται προνόμιο για μια μερίδα του λαού λόγω του κόστους του εισιτηρίου εισόδου,
• να αποτελέσει για την πολιτεία προτεραιότητα η περαιτέρω ουσιαστική αξιοποίηση των καλλιτεχνικών δυνάμεων του τόπου, για την ενίσχυση του αγώνα του κυπριακού λαού για επανένωση, μέσα από την προβολή της κυπριακής καλλιτεχνικής δημιουργίας στον ευρωπαϊκό χώρο, αλλά και μέσα από πρωτοβουλίες κοινής δράσης ε/κ και τ/κ καλλιτεχνικών δυνάμεων,
• την εκ βάθρων αναβάθμιση της πολιτιστικής υποδομής τόσο στις πόλεις όσο και στην ύπαιθρο με τη δημιουργία μεγάρου μουσικής, κρατικής πινακοθήκης και πολιτιστικών πολύκεντρων,
• περαιτέρω ενθάρρυνση και στήριξη της ερασιτεχνικής καλλιτεχνικής δημιουργίας,
• την ενίσχυση της πολιτιστικής παιδείας σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης με αποκορύφωμα την ίδρυση Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών, για την ενίσχυση της τοπικής αυτοδιοίκησης για αναβαθμισμένη πολιτιστική ανάπτυξη,
• την ίδρυση αρχείου και τράπεζας πολιτιστικής κληρονομιάς και την ολοκλήρωσης της προσπάθειας σύστασης ενιαίας αρχής πολιτισμού,
• ενίσχυση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για ορθολογιστική πολιτιστική ανάπτυξη

 

Αθλητισμός

Η ανάπτυξη αθλητικής δραστηριότητας στους νέους συμβάλει σημαντικά στην δημιουργική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου, στην ολοκληρωμένη ανάπτυξη της προσωπικότητας τους, στην σωματική και πνευματική τους υγεία, την καλλιέργεια των δεξιοτήτων και του χαρακτήρα τους μέσα από την ανάπτυξη της ευγενούς άμιλλας.

Η ΕΔΟΝ δεν αντιμετωπίζει τον αθλητισμό ως ενασχόληση μόνο για τους εκλεκτούς και τους πρωταθλητές, αγωνιζόμαστε και απαιτούμαι από την πολιτεία διεύρυνση των προϋποθέσεων μαζικής άθλησης των νέων. Παράλληλα πιστεύουμε στην ανάγκη καλλιέργειας και ανάπτυξης του αγωνιστικού αθλητισμού κάτι που προϋποθέτει σύγχρονες εγκαταστάσεις, επιστημονική προετοιμασία και κίνητρα για τους αθλητές.

Η εμπορευματοποίηση του αθλητισμού και η επιδίωξη επίτευξης του μέγιστου κέρδους έχει αναιρέσει αυτά τα χαρακτηριστικά που έπρεπε να υπηρετεί ο αθλητισμός. Αντίθετα ο αθλητισμός, ολοένα γίνεται υπόθεση των λίγων και των εκλεκτών, η χρήση αναβολικών παίρνει σημαντικές διαστάσεις ενώ η διαπλοκή στο χώρο του αθλητισμού διεθνώς δίνει και παίρνει. Για μας ο αθλητισμός είναι λαϊκό δικαίωμα στο οποίο όλοι ανεξαιρέτως πρέπει να

Για την ανάπτυξη του αθλητισμού προτείνουμε:

• Διαμόρφωση ολοκληρωμένης κρατικής αθλητικής πολιτικής που θα στηρίζεται σε επιστημονικές μελέτες και δεδομένα για την ανάπτυξη του λαϊκού και αγωνιστικού αθλητισμού.
• Αναβάθμιση του τμήματος αθλητισμού στο Υπουργείο Παιδείας και εκσυγχρονισμός του για να μπορεί να ανταποκρίνεται στις σημερινές ανάγκες.
• Αναβάθμιση του σχολικού αθλητισμού. Στον προγραμματισμό για την δημιουργία νέων σχολείων να υπάρχει πρόνοια για δημιουργία συγχρόνων αθλητικών εγκαταστάσεων. Στα υφιστάμενα σχολεία να αναβαθμιστούν οι αθλητικές εγκαταστάσεις. Διοργάνωση σχολικών πρωταθλημάτων σε τοπικό, επαρχιακό και Παγκύπριων επίπεδο βοηθώντας στην δημιουργία αθλητικής συνείδησης και στην ανάδειξη των ταλέντων.
• Περαιτέρω αναβάθμιση του ρόλου του ΚΟΑ ως του φορέα που συντονίζει, προωθεί και εφαρμόζει την αθλητική πολιτική.
• Να ενισχυθεί οικονομικά ο αθλητισμός στο μέγιστο δυνατό βαθμό. Η επιχορήγηση του κράτους είναι αναγκαίο να καθορίζεται με ποσοστιαία αναλογία στον ετήσιο κρατικό προϋπολογισμό.
• Μαζικοποίηση του αθλητισμού μέσα από την επέκταση του προγράμματος αθλητισμός για όλους με τον επανακαθορισμό του ρόλου του και την εκπόνηση νέων εξειδικευμένων προγραμμάτων που θα απευθύνονται σε όλες τις ομάδες του πληθυσμού ανάλογα με τις ανάγκες που υπάρχουν.
• Αναγνώριση του ρόλου του τοπικού αθλητικού σωματείου στην ανάπτυξη του αθλητισμού στον τόπο μας και ενίσχυση του ρόλου αυτού μέσα από προγράμματα που θα προωθούν την συμμετοχή των νέων.
• Ο ΚΟΑ μέσα από συζήτηση και προβληματισμό να επεξεργαστεί προγράμματα για την ανάπτυξη του αγροτικού ποδοσφαίρου που τα τελευταία χρόνια υποβαθμίζεται όλο και περισσότερο.
• Δημιουργία των απαιτούμενων αθλητικών χώρων που θα ικανοποιούν τις ανάγκες των αθλητικών φορέων αλλά και κάθε πολίτη. Μέσα από μια ολοκληρωμένη πολιτική από τον ΚΟΑ και το κράτος, για δημιουργία αθλητικών χώρων σε επαρχιακών και περιφερειακό επίπεδο με δικαίωμα πρόσβασης για όλους τους πολίτες. Στους χώρους αυτούς να υπάρχει επιστημονική υποστήριξη π.χ. γυμναστές. Η πολιτική αυτή θα βοηθήσει στην ανάπτυξη του αθλητισμού και στη ανάδειξη ταλέντων.
• Η Τοπική Αυτοδιοίκηση να βελτιώσει τις συνθήκες άθλησης των δημοτών με την αξιοποίηση του προγράμματος Κοινωνικού Αθλητισμού του ΚΟΑ για την δημιουργία μικρών και απλών αθλητικών εγκαταστάσεων σε δήμους και κοινότητες.
• Αξιοποίηση των σχολικών αθλητικών χώρων, στις ώρες που δεν χρησιμοποιούνται για τις σχολικές ανάγκες.
• Ενίσχυση από το κράτος του αγωνιστικού αθλητισμού, οργάνωση του πάνω σε επιστημονική βάση. Να δοθούν στους αθλητές επιπέδου κίνητρα που δεν θα περιορίζονται μόνο σε οικονομικά κίνητρα.
• Συνεχής επιμόρφωση και εκπαίδευση των αθλητών και στελεχών του αθλητισμού και την υιοθέτηση σύγχρονων προσεγγίσεων και μεθόδων για την ανάπτυξη του αθλητισμού.
• Επεξεργασία πλάνου με την συνεργασία κράτους, πολιτικών κομμάτων, οργανώσεων νεολαίας, αθλητικών σωματείων και όλων των φορέων που ασχολούνται με τον αθλητισμό για την καταπολέμηση του φαινόμενου της βίας στα γήπεδα. Ένα πλάνο που πρέπει να έχει ως στόχο την πρόληψη και όχι την καταστολή.
• Το ντόπινγκ αποτελεί ένα από τους μεγαλύτερους εχθρούς του αθλητισμού, αλλά και ανασταλτικός παράγοντας για την σωστή του ανάπτυξη. Οι προσπάθειες για αντιμετώπιση του πρέπει να ενισχυθούν περισσότερο από πλευράς του ΚΟΑ με την στήριξη και παροχής κάθε βοήθειας στην Εθνική Επιτροπή Αντί-Ντόπινγκ.
• Ο εκδημοκρατισμός και η εξυγίανσης του αθλητισμού παραμένουν κυρίαρχοι στόχοι, παρά το σημαντικό έργο που έχει επιτελεστεί την τελευταία 3ετία. Φαινόμενα όπως τα κλειστά κυκλώματα και το παρασκήνιο εξακολουθούν να λειτουργούν στην βάση κομματικών, οικονομικών και προσωπικών συμφερόντων και η προσπάθεια για το ξήλωμά τους χρειάζεται να συνεχιστεί.
• Για την ανάπτυξη του αθλητισμού και στον τόπο μας, ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δοθεί στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης προς τα αρμόδια σώματα με την εξυγίανση θεσμών και δομών του αθλητισμού, εκσυγχρονισμό και αναβάθμιση της αθλητικής δικαιοσύνης.
• Αναβάθμιση του Κέντρου Αθλητικών Ερευνών Κύπρου (ΚΑΕΚ) και η εκμετάλλευση των κονδυλίων έρευνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
• Δημιουργία Τμήματος Επιστημών Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού στο Πανεπιστήμιο Κύπρου.

 

Z. Οι νέοι στην πάλη για αντιμετώπιση της μάστιγας των ναρκωτικών

Η χρήση των ουσιών εξάρτησης είναι απόλυτα συνδεδεμένη με το στάδιο κοινωνικό – οικονομικής ανάπτυξης στο τόπο μας και ειδικότερα με τα προβλήματα, τα αδιέξοδα, τις ανασφάλειες και την καταπίεση που δημιουργεί η σύγχρονη καπιταλιστική πραγματικότητα στους νέους.

Οι νέοι μεγαλώνουν σ΄ ένα κόσμο όπου υπέρτατη αξία παρουσιάζεται το χρήμα και η απόκτηση του με κάθε τρόπο, θεμιτό ή αθέμιτο. Σ΄ ένα κόσμο σκληρού και ανελέητου ανταγωνισμού στις κοινωνικές σχέσεις, σ΄ ένα κόσμο της ανθρώπινης μοναξιάς, της έλλειψης επικοινωνίας σ΄ όλες τις σφαίρες τις ανθρώπινης δραστηριότητας. Σ΄ ένα κόσμο ξένο προς την ανθρώπινη φύση και τις ανθρώπινες ανάγκες όπου την ανθρωπιά αντικαθιστά το χρήμα, την ανιδιοτέλεια ο φιλοτομαρισμός, την ειλικρίνεια η υποκρισία, την αλληλεγγύη και την αδελφοσύνη αντικαθιστούν ο ατομικισμός και ο ανελέητος ανταγωνισμός.

Όλα τούτα σε συνδυασμό με την αδυναμία των βασικών θεσμών κοινωνικοποίησης των νέων να δημιουργήσουν τις απαιτούμενες αντιστάσεις και την θωράκιση της νεολαίας απέναντι στο έντονα εχθρικό και αρνητικό κοινωνικό περιβάλλον, οδηγούν μερίδα της νεολαίας στην αναζήτηση υποκατάστατων ευτυχίας, ελευθερίας και αυτοπεποίθησης. Υποκατάστατα που αντικειμενικά όχι μόνο δεν επιτυγχάνουν το στόχο τους αλλά αντίθετα επιδρούν καταστροφικά για την προσωπικότητα τους, με ολέθριες συνέπειες για την υγεία τους και με τίμημα πολλές φορές την ίδια τους τη ζωή.

Η δεκαετής (1993-2003) κυβερνητική αδράνεια και αποσυντονισμός στην καταπολέμηση της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών, αποτελεί δυστυχώς σημαντική αιτία για την έξαρση του φαινομένου τα τελευταία χρόνια. Οι προειδοποιήσεις της ΕΔΟΝ και της Αριστεράς γενικότερα για έγκαιρη λήψη μέτρων προληπτικού χαρακτήρα, όχι μόνο δεν είχαν εισακουστεί, αλλά αντίθετα, της διάλυσης της Εθνικής Επιτροπής για την καταπολέμηση των εξαρτησιογόνων ουσιών το 1994, ακολούθησε μια μακρά περίοδος όπου ούτε στρατηγική αντιμετώπισης υπήρχε ούτε πολύ περισσότερο πρακτικά μέτρα και ενέργειες αναλήφθηκαν προς αυτή την κατεύθυνση.

Ανεξαρτήτως των ευθυνών για παραλείψεις και αδράνεια, αποτελεί επιτακτική αναγκαιότητα η συγκρότηση κοινωνικού μετώπου ενάντια στη μάστιγα των ναρκωτικών που να στοχεύει, μέσα από την αποφυγή λαθών του παρελθόντος, στην εμπλοκή ολόκληρης της κοινωνίας και των θεσμών της στην κατεύθυνση της υιοθέτησης πακέτου μέτρων προληπτικού χαρακτήρα μέσα στα πλαίσια ολοκληρωμένης στρατηγικής για την αντιμετώπιση αυτής της κοινωνικής μάστιγας.

Η προσπάθεια για αντιμετώπιση του προβλήματος περνά μέσα από τους αγώνες για άρση των κοινωνικών ανισοτήτων αφού το πρόβλημα με βάση και επιστημονικά στοιχεία έχει σε μεγάλο βαθμό ταξικό χαρακτήρα, τους αγώνες για ολόπλευρη στήριξη της οικογένειας (συναισθηματική, υλική, επιμορφωτική), για αναβάθμιση του σχολείου και την ριζική αλλαγή του προσανατολισμού του ώστε να στοχεύει στην συναισθηματική και πνευματική καλλιέργεια των νέων και στην ανάπτυξη κριτικής σκέψης. Περνά επίσης μέσα από την ανάγκη για κοινωνικό έλεγχο των media και ιδιαίτερα για προστασία των νέων από τα τηλεσκουπίδια και τα άλλα προϊόντα μαζικής υποκουλτούρας που κατακλύζουν τους νέους από την ευαίσθητη παιδική τους ηλικία καθώς και μέσα από την δημιουργία συνθηκών υγιούς απασχόλησης της νεολαίας με έργα υποδομής, πολιτιστικού και αθλητικού χαρακτήρα.

Εκτιμούμε ότι η παρούσα κυβέρνηση στο λίγο χρόνο παραμονής στην εξουσία έχει προβεί σε σειρά ενεργειών που εντάσσονται στο πλέγμα της πρόληψης, όπως η αναδόμηση του Αντιναρκωτικού Συμβουλίου και η εκπόνηση στρατηγικού σχεδίου αντιμετώπισης της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών, η λειτουργία δύο κέντρων απεξάρτησης, η επέκταση του προγράμματος «ΜΕΝΤΩΡ» στα σχολεία, η προσπάθεια για εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και άλλα.

Τονίζουμε όμως την αναγκαιότητα όπως υπάρξει περαιτέρω εντατικοποίηση της δράσης κατά της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών τόσο από πλευράς κράτους όσο και μέσα από την περαιτέρω στήριξη των εθελοντικών οργανώσεων που δραστηριοποιούνται κατά της μάστιγας των ναρκωτικών.

Η θέση μας για αντιμετώπιση του προβλήματος βασίζεται σε ένα πλέγμα μέτρων για την πρόληψη - θεραπεία – κοινωνική επανένταξη. Αφετηρία της λογικής μας είναι: Να "πέφτουν" στα ναρκωτικά όλο και λιγότεροι νέοι, ενώ όλο και περισσότεροι που ζουν μέσα στο πρόβλημα να θεραπεύονται και να επανεντάσσονται.

Η ΕΔΟΝ πιστεύει ότι για να δοθεί με επιτυχία η μάχη ενάντια στα ναρκωτικά χρειάζεται να  στρέψουμε την προσοχή μας στις κύριες αιτίες που δημιουργούν, συντηρούν και ενισχύουν το πρόβλημα, δίνοντας έμφαση στην πρόληψη, στην λήψη μέτρων κοινωνικής προστασίας που δίνουν προοπτική, με την ενθάρρυνση της συμμετοχής και την διαμόρφωση συνθηκών δημιουργικής απασχόλησης στον ελεύθερο χρόνο. Ειδικότερα αγωνιζόμαστε για:

• Δημιουργία κέντρου απεξάρτησης ανηλίκων
• εισαγωγή προγραμμάτων υποκατάστατων σε μια προσπάθεια μείωσης των θανάτων
• θέσπιση κανονισμών στην βάση της Νομοθεσίας του ’92 περί τοξικομανών
• εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας ώστε η προσοχή του νόμου να στρέφεται στους εμπόρους και όχι στους χρήστες
• προώθηση της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης
• διαμόρφωση προγραμμάτων για στήριξη του θεσμού της οικογένειας.
• διασφάλιση του κοινωνικού ελέγχου στα media σ΄ ότι αφορά τα αρνητικά πρότυπα που καλλιεργούν
• δημιουργία προϋποθέσεων υγιούς απασχόλησης της νεολαίας με ταχύτερη προώθηση των προγραμματισμένων έργων υποδομής
• επέκταση και εισαγωγή καινούριων προγραμμάτων και δράσεων για κοινωνική επανένταξη των νεαρών χρηστών.

 

H.  Η νεανική παραβατικότητα. Αντικοινωνικοί νέοι ή αντινεανική κοινωνία;

Είναι απόλυτα λογικό σε μια καπιταλιστική κοινωνία όπου υπέρτατες αξίες είναι ο πλουτισμός και ο καταναλωτισμός, όπου ο ανταγωνισμός αποτελεί το πιο ουσιαστικό στοιχείο του κοινωνικού γίγνεσθαι, οι νέοι να περιβάλλονται με αρνητικά πρότυπα.  Η αδυναμία των νέων να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις της κοινωνίας τους οδηγεί σε αντικοινωνική συμπεριφορά.  Τα αίτια για την αντικοινωνική συμπεριφορά τους πρέπει να αναζητηθούν στις κοινωνικές συνθήκες που μεγαλώνουν και ζουν.

Ιδιαίτερα επιρρεπείς στο φαινόμενο της παραβατικότητας βρίσκονται οι νέοι που προέρχονται από τις οικονομικά ασθενέστερες τάξεις του πληθυσμού.  Αυτό επιβεβαιώνει τον ταξικό χαρακτήρα του φαινομένου και καταδεικνύει ότι τα εν γένει χαρακτηριστικά του καπιταλισμού, όπως αυτά της οικονομικής ανισότητας, της κοινωνικής αδικίας, της ανυπαρξίας ίσων ευκαιριών στη ζωή των νέων και της αποξένωσης, αποτελούν τη βασική γενεσιουργό αιτία τέτοιων φαινομένων.

Παράλληλα, η έλλειψη μέσων και ευκαιριών για υγιή απασχόληση και ψυχαγωγία, η στέρηση ευκαιριών για συμμετοχή των νέων στα κοινά, ο περιορισμός των δυνατοτήτων που τους παρέχονται για ανάπτυξη των κοινωνικών και δημιουργικών τους ικανοτήτων, το κοινωνικό κατεστημένο που δεν μπορεί να ικανοποιήσει την ανάγκη των νέων για κατανόηση και ενθάρρυνση, που θέτει σε αμφισβήτηση το λόγο ύπαρξης της άποψης τους και τις ικανότητες τους, είναι επιπρόσθετες αιτίες που οδηγούν τους νέους στην περιθωριοποίηση.  Σημαντικά αρνητικό ρόλο παίζουν και τα ΜΜΕ με τα αρνητικά πρότυπα συμπεριφοράς που πλασάρουν.

Μέσα σ’ αυτό τον ασφυκτικό κλοιό, προβάλει εντονότερα η τάση των νέων για ανεξαρτητοποίηση και αμφισβήτηση, η ανάγκη έκφρασης της ιδιαιτερότητας τους σε όλες της εκδηλώσεις τους – την εξωτερική εμφάνιση, τον τρόπο συμπεριφοράς, στην παρέα, την ψυχαγωγία, τις διαπροσωπικές σχέσεις.

Η δεξιά συντηρητική διακυβέρνηση της προηγούμενης δεκαετίας, δεν χαρακτηριζόταν από όραμα για επένδυση σε έργα και προγράμματα προληπτικού χαρακτήρα.  Η νεοφιλελεύθερη πολιτική της έσπρωξε παραπέρα προς την ανέχεια τα ασθενέστερα οικονομικά στρώματα επιδεινώνοντας ακόμη περισσότερο την κοινωνική τους θέση.

Περαιτέρω το γενικότερο περιβάλλον που δημιουργήθηκε με το αρνητικό παράδειγμα και την πολιτική πρακτική της προηγούμενης διακυβέρνησης είχε επιτείνει τα αρνητικά κοινωνικά φαινόμενα σπρώχνοντας παραπέρα τους νέους στην περιθωριοποίηση.

Αναφορικά με την αντιμετώπιση της νεανικής παραβατικότητας από την κυβέρνηση της αλλαγής γίνεται μια ευρύτερη προσπάθεια στο τομέα της πρόληψης που αφορά την εκπαίδευση, την οικογένεια και τη δημιουργία συνθηκών υγιούς απασχόλησης της νεολαίας, έχει συσταθεί μόνιμη επιτροπή εγκληματικότητας, έχει ξεκινήσει η υλοποίηση του θεσμού των γονεϊκών συμβούλων ενώ αναβαθμίζονται οι υπηρεσίες στήριξης προς τους κρατούμενους στις κεντρικές φυλακές. Τούτα βεβαίως δεν είναι αρκετά γι΄ αυτό θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για απάμβλυνση του κοινωνικού προβλήματος της νεανικής παραβατικότητας με μέτρα προληπτικού κυρίως χαρακτήρα όπως:

• Οικονομική και κοινωνική ενίσχυση των οικογενειών με χαμηλά εισοδήματα και συνεχής επιμόρφωση των γονιών για τα θέματα διαπαιδαγώγησης των παιδιών τους.
• Αποφασιστική προώθηση της πρόταση για εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και ιδιαίτερα των μέτρων που θα βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της σχολικής αποτυχίας όπως η παραπέρα ενίσχυση του τμήματος εκπαιδευτικής ψυχολογίας, η επέκταση των ζωνών εκπαιδευτικής προτεραιότητας κ.α.
• Δημιουργία ειδικού δικαστηρίου ανηλίκων
• Δημιουργία ειδικού – ξεχωριστού χώρου κράτησης των νέων παραβατών
• Λήψη εξειδικευμένων μέτρων για αντιμετώπιση της βίας στα γήπεδα
• Εξειδικευμένη στήριξη σε κρατούμενους για δημιουργία προϋποθέσεων κοινωνικής επανένταξης τους.

 

Θ. Νέοι για το περιβάλλον περιβάλλον για τους νέους

Το Περιβάλλον είναι οικουμενική υπόθεση και τα προβλήματα του όχι μόνο αφορούν αλλά και επηρεάζουν ολόκληρο τον πλανήτη. Έχει πλέον καταστεί σαφές ότι η επέμβαση του ανθρώπου στο περιβάλλον από τον άνθρωπο πραγματοποιείται διαχρονικά με τρόπο τέτοιο που υποτιμάται ή και αγνοείται εντελώς η σχέση του ανθρώπινου είδους με το σύνολο των άλλων ειδών και το οικοσύστημα που το περιβάλλει. Ως αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας, προκαλούνται μικρές και μεγάλες καταστροφές στο φυσικό περιβάλλον και σοβαρές επιπτώσεις σε όλα τα είδη της ζωής που ξεκινούν από τις ασθένειες και φτάνουν μέχρι τον ολοκληρωτικό αφανισμό.

Στο καπιταλιστικό σύστημα, ο ανταγωνισμός μεταξύ κοινωνίας-φύσης εκφράζεται με εκρηκτικό τρόπο και τα περιβαλλοντικά προβλήματα υπάρχουν και πολλαπλασιάζονται. Από την αρχή της εμφάνισης του συστήματος, η εκβιομηχανοποίηση της παραγωγής συνδυάστηκε με αλόγιστη κατάχρηση των φυσικών πόρων της γης όπως είναι η ενέργεια, το νερό, τα δάση κλπ καθώς επίσης δε λήφθηκε καθόλου υπόψην και η ορθή χρήση των αποβλήτων και των αέριων ρίπων. Παράλληλα στο όνομα της ούτω καλούμενης, από τους καπιταλιστές, «ανάπτυξης» η φύση υποφέρει από δεκάδες πολιτικές που εφαρμόζονται ή δεν εφαρμόζονται προς την κατεύθυνση της εξυπηρέτησης των συμφερόντων του Κεφαλαίου με δυσμενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον, τον άνθρωπο και την ανθρώπινη υγεία. Τα ζητήματα της οικολογικής κρίσης βρίσκονται πια στην κορυφή της επικαιρότητας σε όλο τον πλανήτη αλλά και μεταξύ των κοινωνιών της Ευρώπης.  Το περιβάλλον είναι, δυστυχώς, για τον καπιταλισμό ένας παράγοντας που μπορεί να καταστρέφεται ώστε να μειώνεται το κόστος και να αυξάνεται το κέρδος.

Το πιο πάνω είναι το βασικότερο επιχείρημα γιατί ο αγώνας για προστασία του Περιβάλλοντος είναι αγώνας ενάντια στον Καπιταλισμό. Επίσης γίνεται αντιληπτό ότι οι οργανώσεις που δήθεν κόπτονται για το Περιβάλλον την ίδια στιγμή που αρνούνται να αντιπαλέψουν το «σύστημα» απλά «μάχονται για το δέντρο αφήνοντας το τεράστιο δάσος να φλέγεται».

Στην Κύπρο τα περιβαλλοντικά προβλήματα κινούνται παράλληλα με τα διεθνή. Το φυσικό περιβάλλον υποβαθμίζεται, η ρύπανση της ατμόσφαιρας και των θαλασσών οξύνεται και η καταστροφή της ιστορικής μας κληρονομιάς συνεχίζεται. Ιδιαίτερα λόγω της οικοδομικής και τουριστικής «ανάπτυξης» των τελευταίων χρόνων, περιοχές πλούσιες σε φυσικό πλούτο όπως οι Υγρότοποι αφαιρούνται από το χάρτη ενώ τεράστιες φυτείες εκριζώνονται για να παραχωρήσουν τη θέση τους σε ανεγειρόμενες οικοδομές. Επιπρόσθετα λόγω της ελευθερίας του εμπορίου είναι πολύ δύσκολο πλέον να ελεγχθεί η εισαγωγή σπόρων καλλιέργειας και τροφίμων που στα συστατικά τους περιλαμβάνουν «Γενετικά Τροποποιημένους Οργανισμούς».

Πάρα το γεγονός ότι η προηγούμενη Κυβέρνηση επέδειξε μεγάλη αδιαφορία αφού λόγω του ιδεολογικού της χαρακτήρα είχε μετατοπισμένες τις προτεραιότητες σε άλλους τομείς, εντούτοις τα τελευταία χρόνια έχει υπάρξει μια αξιόλογη ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης για τα οικολογικά θέματα. Προς αυτή την κατεύθυνση συνέβαλε το ΑΚΕΛ και η ΕΔΟΝ με προτάσεις και διεκδικήσεις, που δεν αρκούνταν σε ένα γενικόλογο ευχολόγιο αλλά βασίζονταν σε μια συνολική κριτική προσέγγιση της αναπτυξιακής διαδικασίας συμβαδίζοντας με τα κινήματα κατά της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης που διεκδικούν έναν «άλλο κόσμο που είναι εφικτός» και τους ενεργούς πολίτες που «σκέπτονται πλανητικά και δρουν τοπικά.

Η ΕΔΟΝ παράλληλα με τη διεκδίκηση από την πολιτεία της εφαρμογής μέτρων για τη διατήρηση και αναβάθμιση του περιβάλλοντος συμβάλλει αποφασιστικά και στη δημιουργία περιβαλλοντικής συνείδησης ανάμεσα στη νεολαία και την κοινωνία γενικότερα, με τις θέσεις και τη δράση της. Οι θέσεις της Οργάνωσής μας για την αναβάθμιση και προστασία του περιβάλλοντος είναι:

• Δημιουργία αποτελεσματικών μηχανισμών με συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων συντελεστών (δημόσιες υπηρεσίες, τοπική αυτοδιοίκηση, περιβαλλοντικές οργανώσεις, επιστημονικό δυναμικό) που σκοπό θα έχουν το σχεδιασμό, την ανάπτυξη και το συντονισμό της περιβαλλοντικής πολιτικής,
• Επαναδιατύπωση της αναπτυξιακής πολιτικής, έτσι ώστε η υλοποίηση των στόχων της περιβαλλοντικής πολιτικής να μην υπονομεύονται από τις επιδιώξεις των αναπτυξιακών σχεδιασμών.
• Την εμπέδωση διαδικασιών έγκυρων, ολοκληρωμένων μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων από προγράμματα ή έργα.
• Πλήρης, συνεπής και χωρίς χαλαρώσεις εφαρμογή του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου και ουσιαστική ενσωμάτωση σε αυτόν περιβαλλοντικών μέτρων
• Προώθηση μέτρων για τη διατήρηση της ιστορικής μας κληρονομιάς και αποκατάσταση της αισθητικής του οικιστικού περιβάλλοντος,
• Αυστηρή εφαρμογή των νομοθεσιών για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος,
• Υλοποίηση του νομοθετημένου στόχου για τους χώρους πρασίνου,
• Λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού προβλήματος και της ατμοσφαιρικής ρύπανσης που αυτό προκαλεί, ενθαρρύνοντας μεταξύ άλλων τη δημιουργία εναλλακτικών τρόπων μετακίνησης.
• Επέκταση και επιτάχυνση της δημιουργίας αποχετευτικών συστημάτων .
• Ενθάρρυνση δημιουργίας βιομηχανιών για επεξεργασία και ανακύκλωση των σκυβάλων και ανάληψη πρωτοβουλιών διαφώτισης του καταναλωτικού κοινού για τη μείωση των σκυβάλων,
• Ενθάρρυνση εισαγωγής νέων τεχνολογιών στη βιομηχανική παραγωγή με στόχο τη μείωση εκπομπής ρύπων στην ατμόσφαιρα,
• Μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης πυρκαγιών και αναδάσωση των κατεστραμμένων περιοχών,
• Άμεση υλοποίηση των αποφάσεων για εκπόνηση γενικού σχεδίου για τις παραλίες,
• Προστασία των βιότοπων της Κύπρου όπως εκείνων του Ακάμα, των Αλυκών Ακρωτηρίου και  Λάρνακας, του Κάβο Γκρέκο και άλλων, που αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη διατήρηση και αναβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος.
• Επιτάχυνση της εκπόνησης και εφαρμογής σχεδίων ολοκληρωμένης διαχείρισης στερεών αποβλήτων και ιδιαίτερα της δημιουργίας Μονάδας Συλλογής και Επεξεργασίας Επικινδύνων Αποβλήτων
• Εφαρμογή αυστηρής Νομοθεσίας σε σχέση με την εμπορία και τη χρήση «Γενετικά τροποποιημένων προϊόντων».
• Ουσιαστική αναβάθμιση της προσπάθειας για καλλιέργεια περιβαλλοντικής συνείδησης στη νεολαία σ΄ όλες τις βαθμίδες του εκπαιδευτικού συστήματος.
• Την προώθηση της χρήσης συστημάτων εξοικονόμησης ενέργειας και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και την ορθολογιστική εκμετάλλευση του Ταμείου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας ως κοινωνικό αγαθό

 

Ι. Οι νέοι στην πάλη ενάντια στο ρατσισμό

Κοινωνικά φαινόμενα του καπιταλισμού όπως η οικονομική ανισότητα, η φτώχεια, η ανεργία και η κοινωνική αστάθεια που μαστίζουν αναπτυσσόμενες αλλά και ανεπτυγμένες χώρες, αποτελούν πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη του ρατσισμού και της εχθρότητας προς τους μετανάστες. Η αυξητική τάση του προβλήματος τις τελευταίες δύο δεκαετίες ήρθε ως το αποτέλεσμα της επιβολής νεοφιλελεύθερων πολιτικών με συνεπακόλουθη επιδείνωση των πιο πάνω κοινωνικών φαινομένων και παράλληλα μέσα από την ένταση της επιθετικότητας του ιμπεριαλισμού μέσα από πολέμους, αλλαγές συνόρων και πολιτική αστάθεια σε μια σειρά περιοχές του πλανήτη. Σε ορισμένα κράτη όπως η Ολλανδία, η Γαλλία, η Γερμανία, η Αυστρία, η Ιταλία, η Ελλάδα και γενικότερα όπως σχεδόν σ΄ όλη την Ευρώπη η ενίσχυση του ρατσισμού εκφράζεται και μέσα από την αισθητή άνοδο των ποσοστών των ρατσιστικών κομμάτων.

Η παγκοσμιοποίηση, παρά τις βαρύγδουπες διακηρύξεις, όχι μόνο δεν έχει συνενώσει την ανθρωπότητα και δε δημιούργησε συνθήκες ομαλής συνύπαρξης των ανθρώπων και των λαών, αλλά έχει οδηγήσει σε ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα.

Από τη μια η όξυνση της φτώχειας, της εξαθλίωσης και της κοινωνικής αστάθειας στις αναπτυσσόμενες χώρες, μ΄ αποτέλεσμα τη μαζική μετανάστευση, και από την άλλη η αύξηση της φτώχειας, της ανεργίας και του κοινωνικού αποκλεισμού στις κοινωνίες των ανεπτυγμένων χωρών, δημιουργούν τις προϋποθέσεις για αποδοχή από μεγάλα τμήματα του πληθυσμού των ανεπτυγμένων χωρών ρατσιστικών θεωριών και πρακτικών. Σε όλη αυτή τη διαδικασία δε θα πρέπει να παραβλέψουμε και το ρόλο των πολυεθνικών που κατά καιρούς έπαιξαν και παίζουν στη χρηματοδότηση και υποστήριξη ρατσιστικών κινημάτων.

Στην Κύπρο, όπως και στα πλείστα αναπτυγμένα κράτη το φαινόμενο της μετανάστευσης αξιοποιείται από το κοινωνικό – οικονομικό κατεστημένο ως ο αποδιοπομπαίος τράγος που ευθύνεται για όλα τα κακώς έχοντα στην κοινωνία όπως είναι η αύξηση της ανεργίας και της εγκληματικότητας. Επιπρόσθετα, διάφοροι κύκλοι δε διστάζουν να κινδυνολογούν ισχυριζόμενοι ότι από την παρουσία των μεταναστών διαβρώνονται τα ήθη, τα έθιμα και ο πολιτισμός μας.

Αν λοιπόν μέχρι σήμερα στην Κύπρο μιλούσαμε σε μεμονωμένες περιπτώσεις για τον κίνδυνο εμφάνισης ρατσιστικής συμπεριφοράς, οφείλουμε τώρα να αντιληφθούμε πως τα πράγματα είναι πολύ σοβαρότερα. Είναι πλέον σαφές πως τα φαινόμενα ρατσισμού και ξενοφοβίας δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται με συγκατάβαση ως μεμονωμένα περιστατικά.

Η πολιτική του Κυπριακού κράτους απέναντι στους μετανάστες εξαντλείται στην προσέγγιση ότι οι μετανάστες μπορούν να «εισάγονται» και να «εξάγονται» από την Κύπρο ανάλογα με τις διαθέσεις και τις ανάγκες μας. Αυτή η προσέγγιση όμως ενθαρρύνει την ανάπτυξη μιας εχθρικής ακόμα και ρατσιστικής στάσης μέσα στην κυπριακή κοινωνία με αποτέλεσμα να γίνονται ανεκτές περιπτώσεις παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, απομόνωσης, εξευτελισμού των μεταναστών από το κράτος, που συχνά – πυκνά βλέπουν το φως της δημοσιότητας.

Η ΕΔΟΝ θεωρεί ότι τόσο οι ημεδαποί όσο και οι αλλοδαποί εργαζόμενοι είναι αμφότεροι θύματα του ντόπιου και του πολυεθνικού κεφαλαίου και αντικείμενα εκμετάλλευσης και καταπίεσης από τα ίδια ποικιλώνυμα μεγάλα συμφέροντα.

Ως εκ τούτου εκείνο που επιβάλλεται είναι ο κοινός αγώνας ημεδαπών και αλλοδαπών εργαζομένων με άξονα την απόδοση και το σεβασμό των εργασιακών, κοινωνικών και ατομικών δικαιωμάτων για το σύνολο των εργαζομένων καθώς και η συνεπής πάλη των εργαζομένων ενάντια στην παγκοσμιοποίηση και στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές που τη συνοδεύουν.

Παράλληλα, θεσμοί όπως το εκπαιδευτικό σύστημα και τα ΜΜΕ, θα πρέπει να υποβοηθήσουν στην ανάπτυξη κουλτούρας αποδοχής της διαφορετικότητας και όχι στην παραγωγή ή αναπαραγωγή ρατσιστικών ή εχθρικών προς τους ξένους μηνυμάτων.

Η κυβέρνηση και η πολιτεία γενικότερα, θα πρέπει να επιδεικνύουν πλήρη σεβασμό στα δικαιώματα όπως αυτά καθορίζονται από μια σειρά διεθνείς συμβάσεις από τις οποίες δεσμεύεται η Κυπριακή Δημοκρατία. Δεν μπορεί για παράδειγμα μέχρι σήμερα να μην υπάρχουν χώροι φιλοξενίας των παράνομα εισερχόμενων μεταναστών με αποτέλεσμα την μεταχείριση τους ως εγκληματίες και τον εγκλεισμό τους στις φυλακές.

Τέλος, ως ΕΔΟΝ επιβάλλεται να εντείνουμε την αντιρατσιστική μας δράση μέσα από διάφορες εκδηλώσεις και δραστηριότητες και σε συνεργασία με αντιρατσιστικά κινήματα και οργανώσεις.

 

Κ. Τοπική Αυτοδιοίκηση

Στα πλαίσια ενός σύγχρονου κράτους με ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα ο ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης αναβαθμίζεται. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση καλείται σήμερα να αναλάβει νέους ρόλους – πολιτικούς, κοινωνικούς, αναπτυξιακούς, πολιτισμικούς.

Ο εκσυγχρονισμός του θεσμού, η κατοχύρωση της αυτονομίας και της κοινωνικής του αξιοπιστίας, επιβάλλονται ώστε η Τοπική Αυτοδιοίκηση να συμβάλει αποτελεσματικά στην υπέρβαση της γενικότερης κρίσης της κοινωνίας, στηρίζοντας τους ανθρώπους στην καθημερινή τους ζωή.

Οι νέοι έχουν ουσιαστικό ρόλο να επιτελέσουν στις τοπικές κοινωνίες τόσο για ζητήματα που τους αφορούν άμεσα (πολιτισμός, αθλητισμός, επιμόρφωση, κοινωνικά προβλήματα κ.α.), όσο και για γενικότερα ζητήματα (πολεοδομικός σχεδιασμός και έργα υποδομής, περιβάλλον, ευρωπαϊκά προγράμματα κ.α.). Η ΕΔΟΝ καλείται να συνεχίσει την προσπάθεια της για να επιτευχθεί η ενεργός συμμετοχή των νέων στις διαδικασίες τοπικής διοίκησης. Επιπλέον, πέρα από τα θεσμικά όργανα καλούμαστε να αναπτύξουμε δράση και προσφορά σε τοπικό επίπεδο.

Στην κατεύθυνση της αναβάθμισης του θεσμού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης εισηγούμαστε:

• υιοθέτηση στην πράξη του Ευρωπαϊκού χάρτη Τοπικής Αυτοδιοίκησης ώστε αυτή να αναχθεί σε μηχανισμό σχεδιασμού και προγραμματισμού της ανάπτυξης και σε φορέα υλοποίησης έργων και δράσεων προς όφελος της τοπικής κοινωνίας
• oουσιαστική αύξηση της κρατικής χορηγίας με στόχο την οικονομική αυτονόμηση των Δήμων και Κοινοτήτων
• σχεδιασμός για πολεοδομική ανασυγκρότηση, για την προστασία και ανάπτυξη του περιβάλλοντος
• επέκταση και αναβάθμιση του θεσμού των Συμβουλίων Νεολαίας ώστε να καλύπτει όλους τους Δήμους και τις μεγάλες κοινότητες
• διαμόρφωση κατάλληλων χώρων / έργων υποδομής ώστε αυτοί να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες των νέων. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει ουσιαστικό ρόλο να διαδραματίσει σε συνεργασία με τον ΟΝΕΚ στην επέκταση των θεσμών των Πολύκεντρων Νεολαίας και Κέντρων Πληροφόρησης και τη σωστή λειτουργία των Κέντρων Νεότητα
• να δημιουργηθούν κέντρα πρόληψης και αντιμετώπισης κοινωνικών προβλημάτων και μάστιγων αλλά και για ενημέρωση για την υγεία και την πρόληψη παθήσεων
• ενίσχυση και επέκταση των κέντρων πρωτοβάθμιας υγιεινής των Νοσοκομειακών μονάδων στην ύπαιθρο και δημιουργία τέτοιων εκεί που κρίνεται απαραίτητο με ταυτόχρονη τοποθέτηση του απαραίτητου εξοπλισμού.

Σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση της δράσης της ΕΔΟΝ καλούνται να διαδραματίσουν τα Βοηθητικά Γραφεία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης & Περιβάλλοντος. Στόχος πρέπει να είναι η ποιοτική αναβάθμιση του περιεχομένου δουλειάς των Γραφείων (επεξεργασία και διαμόρφωση θέσεων – προτάσεων, ανάπτυξη πρωτοβουλιών, έλεγχος και παρέμβαση σε ζητήματα που αφορούν την σχέση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Νεολαίας και των Δημοτικών Συμβουλίων Νεολαίας), αλλά και η επαρκής στελέχωση τους. Η επιδίωξη συντονισμού και συνεργασίας με τα αντίστοιχα Γραφεία Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αλλά και τις Δημοτικές Κοινοτικές Ομάδες του κόμματος, θα συμβάλει θετικά στη περαιτέρω ενίσχυση της δράσης.

Ο θεσμός των Δημοτικών Συμβουλίων Νεολαίας είναι σημαντικός στην διεύρυνση της συμμετοχής και έκφρασης των νέων στην πολύπλευρη στήριξη των οργανωμένων συνόλων της νεολαίας, καθώς και την ενεργοποίηση των οργανωμένων συνόλων σε τοπικό επίπεδο. Επιβάλλεται η εμπλοκή μας στις διαδικασίες αξιολόγησης του θεσμού (επικείμενος διάλογος μεταξύ ΟΝΕΚ και Δήμων) και την λήψη διορθωτικών μέτρων, ώστε ο θεσμός να ανταποκριθεί στους στόχους και τις προσδοκίες μας. Θέματα που πρέπει να μας απασχολήσουν αναφορικά με την λειτουργία των Δημοτικών Συμβουλίων Νεολαίας είναι: η άσκηση του Συμβουλευτικού τους ρόλου, Κανονισμοί Λειτουργίας και Νομική κατοχύρωση, ίδρυση / καθιέρωση συντονιστικού φόρουμ και ο ρόλος – ευθύνες γενικότερα που αναλαμβάνουν οι εμπλεκόμενοι στο θεσμό (ΟΝΕΚ, Δήμοι, Κόμματα και Οργανώσεις Νεολαίας)

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: Με ισχυρή ΕΔΟΝ απαντάμε στις προκλήσεις του σήμερα, για τη διαμόρφωση προοδευτικής προοπτικής

 

Α. Η εικόνα του ΕΔΟΝίτικου οικοδομήματος

Βάση του όλου οικοδομήματος της ΕΔΟΝ αποτελεί η τοπική οργάνωση η οποία αναπτύσσει δράση στην κοινότητα, στη συνοικία, στο σχολείο, στους τόπους δουλειάς, τις σχολές και τα Πανεπιστήμια. Μια τοπική οργάνωση μαζική η οποία λειτουργεί κανονικά και αναπτύσσει δραστηριότητα προς διάφορες κατευθύνσεις μπορεί όσο κανένας άλλος να αγκαλιάσει και να αγκαλιαστεί από τους νέους, να διοχετεύσει με μεγάλη αποτελεσματικότητα τη διάθεση της νεολαίας για συλλογική συμμετοχή και δράση. Κατ΄ επέκταση πάγιος στόχος της ΕΔΟΝ είναι η αύξηση των τοπικών οργανώσεων και μελών.

Έχει επιτευχθεί ο στόχος για περαιτέρω μαζικοποίηση των Τ.Ο. της ΕΔΟΝ, από το 14ο μέχρι το 15ο Συνέδριο της Οργάνωσης. Παρουσιάζεται μια αύξηση των μελών μας στις Σχολές και στα σχολεία και μια μικρή βελτίωση σε ότι αφορά στις Τ.Ο. στη συνοικία με διαφοροποιήσεις ασφαλώς από επαρχία σε επαρχία.

Η εικόνα αυτή αντικατοπτρίζεται και στην εικόνα την οποία παρουσιάζει η σύνθεση και ο αριθμός των μελών της Οργάνωσης. Οι εργαζόμενοι μέλη της ΕΔΟΝ έχουν σε απόλυτους αριθμούς αυξηθεί κάπως (κατά 150 περίπου μέλη) αλλά ποσοστιαία παραμένουν κοντά στο 10% του συνόλου των μελών .Την ίδια στιγμή υπάρχει αριθμητική αύξηση των μελών μας, μαθητών και φοιτητών. Ποσοστιαία το μερίδιο των φοιτητών έχει αυξηθεί από το 25% περίπου που ήταν στο 14ο Συνέδριο στο 31% περίπου των μελών μας. Η πλειοψηφία των μελών μας (γύρω στο 60%) συνεχίζουν να είναι οι μαθητές.

Η βελτίωση στην εγγραφή μελών στους μαθητές και στους φοιτητές και η αύξηση των μελών μας στις δύο αυτές κατηγορίες μας αφήνει ικανοποιημένους.

Συνεχίζουν ασφαλώς να υπάρχουν σημαντικά περιθώρια βελτίωσης και υπερπήδησης αδυναμιών που παρουσιάζονται. Η βελτίωση αυτή αντανακλά ευρύτερα στη δουλειά και τη δράση μας ανάμεσα στους μαθητές και τους φοιτητές όπως και στα αποτελέσματα που σημειώνουμε. Δεν μπορούμε όμως να είμαστε ικανοποιημένοι με τον συγκεκριμένο αριθμό μελών μεταξύ των νέων εργαζομένων. Αυτό το δεδομένο προβληματίζει όχι μόνο για την εν γένει αδυναμία να φτάσουμε σε μια σημαντική μερίδα της κυπριακής νεολαίας αλλά και γιατί συνεπάγεται ουσιαστικά προβλήματα στην όλη δουλειά μας, όπως η ανεπαρκής στελέχωση σωμάτων και οι αδυναμίες στην παρακολούθηση και καθοδήγηση Τ.Ο. και βοηθητικών γραφείων.

Πρόβλημα εντοπίζεται και στη σύνδεση των στρατιωτών. Παρά τα μέτρα που έχουμε πάρει – όπως η ανανέωση εγγραφής των τελειοφοίτων μαθητών πριν την κατάταξή τους – δεν επιτύχαμε τη σύνδεση όλων αυτών των ΕΔΟΝιτών που ήταν μαθητικά μας μέλη ή και άλλων στρατιωτών του δικού μας χώρου με την Οργάνωση με αποτέλεσμα η περίοδος αυτή να μην είναι όσο γόνιμη θα θέλαμε για τους νέους της Αριστεράς κατά την περίοδο της στράτευσής τους.

Πρέπει επίσης να σημειώσουμε ότι παρατηρείται μια περαιτέρω μαθητικοποίηση των Τ.Ο. της συνοικίας ένεκα και των αδυναμιών που παρουσιάζουμε στους νέους εργαζόμενους. Η ίδρυση και λειτουργία Τ.Ο. στην πόλη – προάστια παρουσιάζει σοβαρές αδυναμίες. Σήμερα παγκύπρια λειτουργούν ελάχιστες τέτοιες οργανώσεις.

Τα πιο πάνω επιβάλλουν την περαιτέρω ενίσχυση και στήριξη της δουλειάς μας στα σχολεία και στα σπουδαστικά κέντρα αλλά και προβάλλουν την ανάγκη για να ενταθεί η δουλειά μας στους νέους εργαζόμενους.

Παράλληλα οφείλουμε να προσπαθούμε να βελτιώνουμε συνεχώς το περιεχόμενο και το ευρύτερο περιβάλλον δράσης των Τ.Ο., ειδικά στις κοινότητες, τις συνοικίες και τις Τ.Ο. εργαζομένων και τους στρατιώτες.

Τα μέτρα που είχαμε αποφασίσει στο 13ο μας Συνέδριο για αντιμετώπιση των προβλημάτων στους νέους εργαζόμενους απέδωσαν κάποια θετικά αποτελέσματα (η απόφαση επισυνάπτεται) αλλά είναι ξεκάθαρο ότι δεν έχουν αναστρέψει την κατάσταση.

Εν κατακλείδι αυτό που παραμένει ως η σοβαρότερη ίσως πρόκληση για την Οργάνωση είναι το πώς εξασφαλίζουμε με ένα συστηματικό και μεθοδικό τρόπο τη σύνδεση και μεταφορά των μαθητών και φοιτητών μελών της ΕΔΟΝ με τις Τ.Ο. στις συνοικίες και τις Τ.Ο. Εργαζομένων, βελτιώνοντας παράλληλα το περιεχόμενο ενασχόλησης της Τ.Ο.

 

Προοπτική και δυσκολίες στη λειτουργία των Τ.Ο.

Στην τοπική οργάνωση και στο επίπεδο λειτουργίας της είναι που στηρίζει η ΕΔΟΝ τη σταθερή και συστηματική δράση της, την υλοποίηση των στόχων της και την αξιοποίηση της προσφοράς ολοένα και μεγαλύτερου αριθμού μελών της. Η συνεχής επιδίωξη λοιπόν της εύρυθμης λειτουργίας των τοπικών οργανώσεων μας έχει μια ιδιαίτερη σημασία.

Πού εντοπίζονται όμως οι δυσκολίες και οι βασικές αδυναμίες στη λειτουργία των τοπικών οργανώσεων;

α) Πολλές τοπικές οργανώσεις δεν καταφέρνουν να πετύχουν την ουσιαστική συμμετοχή συνόλου των ΕΔΟΝιτών στη δράση και τη δραστηριότητά τους και συνήθως η συμμετοχή περιορίζεται σε μια ομάδα στελεχών, συνήθως των Τ.Ε., μικρή σε σχέση με τους νέους που είναι καταγραμμένοι στα μητρώα.

β) Για την εμφάνιση και συντήρηση του πιο πάνω φαινομένου καθοριστικό ρόλο διαδραματίζει η έλλειψη σε ορισμένες περιπτώσεις συγκεκριμένου περιεχομένου δουλειάς που να απευθύνεται και να ανταποκρίνεται τα πολλαπλά ενδιαφέροντα και τις ανάγκες των νέων. Πολλές φορές η δράση της τοπικής οργάνωσης εξαντλείται στην υλοποίηση μερικών από τις κατευθύνσεις που υπάρχουν στο κεντρικό πλάνο δραστηριοτήτων και στερείται φαντασίας. Παρά τις αδυναμίες αυτές πρέπει να σημειώσουμε ότι παρουσιάζεται μια βελτίωση στο περιεχόμενο δράσης των Τ.Ο. κύρια στο φοιτητικό και το μαθητικό.

γ) Η αναβλητικότητα, η αναποφασιστικότητα και η καθυστέρηση στην υλοποίηση καθηκόντων και στόχων που μπαίνουν μπροστά στην Οργάνωση. Δεν είναι επίσης λίγες οι φορές που η τρέχουσα καθημερινότητα μας αποπροσανατολίζει από τη συστηματικότητα και με στοχοπροσήλωση υλοποίηση της δουλειάς μας, χρονιάτικου πλάνου και βασικών πολιτικών μας επιδιώξεων.

δ) Οι τοπικές οργανώσεις πιο εύκολα δραστηριοποιούνται μέσα από την πλατιά δραστηριότητα, ενώ κάποιες άλλες σημαντικές πτυχές της δράσης τους, όπως είναι η μορφωτική δουλειά και κύρια ανακίνηση προβλημάτων σε συνεργασία με άλλους φορείς και η ανάπτυξη καθαρά πολιτικής πρωτοβουλίας κύρια στους μαθητές και στη συνοικία, συχνά θεωρούνται πιο δύσκολες και περιθωριοποιούνται.

Για το ξεπέρασμα αυτών των προβλημάτων και των αδυναμιών στη δράση των τοπικών οργανώσεων, θα πρέπει να ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα:

• Πρώτα απ’ όλα οι επαρχιακές καθοδηγήσεις και ιδιαίτερα οι επαρχιακές γραμματείες, θα πρέπει να είναι έτοιμες να παράσχουν συγκεκριμένη βοήθεια στις τοπικές οργανώσεις και συνεχώς να τις παρακολουθούν καθοδηγώντας τες και όχι υποσκελίζοντάς τες. Έλεγχος και στήριξη της δουλειάς μας πρέπει να γίνεται και από την Κεντρική Γραμματεία προς τις Επαρχιακές Οργανώσεις.
• Για την επιτυχία του ρόλου της επιτυχίας και της καθοδήγησης απαραίτητη προϋπόθεση είναι η επαρκής στελέχωση των καθοδηγητικών σωμάτων με έμμισθο και εθελοντικό δυναμικό που να έχει την πολιτική δυνατότητα και να διαθέτει το χρόνο για να διαδραματίσει το ρόλο αυτό. Σήμερα παρουσιάζουμε προβλήματα και ελλείψεις σε ό,τι αφορά στο να διαδραματίσουν τα καθοδηγητικά σώματα τον πιο πάνω τους ρόλο.
• Οι ετήσιες Γενικές Συνελεύσεις πρέπει να προετοιμάζονται κατάλληλα και σε αυτές να φτάνουμε οργανωμένα, έτσι ώστε και το πλάνο δραστηριοτήτων να είναι ευφάνταστο και πλούσιο σε δράση και να τυγχάνει πλατιάς συζήτησης πριν εγκριθεί και η τοπική επιτροπή που θα εκλεγεί να αποτελείται από τα πιο δραστήρια τοπικά στελέχη.
• Η τοπική επιτροπή, που καθοδηγεί τη δράση της τοπικής οργάνωσης από Γενική Συνέλευση σε Γενική Συνέλευση, θα πρέπει να συνεδριάζει συχνά και τακτικά και να φροντίζει για την υλοποίηση του πλάνου δραστηριοτήτων σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα και την κατανομή των ευθυνών έτσι που να πλαταίνει την εμπλοκή ΕΔΟΝιτών στη δουλειά.
• Η πραγματοποίηση πλατιών συσκέψεων τοπικά βοηθά στο να διατηρεί ζωντανή τη σχέση με τους ΕΔΟΝίτες, τους κρατάει ενήμερους ενώ σ’ αυτές γίνεται εκτίμηση και αποτίμηση της δουλειάς με στόχο το ξεπέρασμα αδυναμιών και προβλημάτων που τυχόν παρουσιαστούν.
• Η συνεχής ενημέρωση όλων των ΕΔΟΝιτών για τις δραστηριότητες και τις θέσεις της ΕΔΟΝ όπως κάλεσμα σε επαρχιακές και Παγκύπριας δραστηριότητες, δόσιμο της «Νεολαίας», αποτελεί σημαντικό παράγοντα επενέργειας της ΕΔΟΝ στα μέλη μας και σύνδεσής τους με την Οργάνωση.

 

Ποιοτική καθοδήγηση για δημιουργική δραστηριότητα

Ο ρόλος των καθοδηγητικών σωμάτων της ΕΔΟΝ στην υλοποίηση των στόχων και την εύρυθμη λειτουργία της Οργάνωσης είναι αποφασιστικής σημασίας, γι’ αυτό και πάντοτε θα πρέπει να διατηρούν ζωντανή την επαφή τους με τη βάση. Τα καθοδηγητικά σώματα για να είναι σε θέση να καθοδηγούν τη δουλειά της Οργάνωσης που αναπτύσσεται σε όλα τα επίπεδα και σε διάφορες κατευθύνσεις χρειάζεται:

Να αφουγκράζονται τον παλμό της νεολαίας, την επικαιρότητα των προβλημάτων, των αναζητήσεων και των προβληματισμών της, έτσι που να γίνεται σωστή αξιολόγηση των στόχων και της δράσης που αναλαμβάνει η Οργάνωση.

Να ελέγχουν τη δουλειά των τοπικών οργανώσεων χωρίς να υποκαθιστούν τις τοπικές επιτροπές, να βοηθούν συγκεκριμένα και να συμβάλουν στη δραστηριότητά τους.

Τα μέλη των καθοδηγητικών σωμάτων να έχουν όλα συμμετοχή στην καθοδήγηση και να μην μένει αυτό το καθήκον μόνο στους έμμισθους της Οργάνωσης. Θα πρέπει επιτέλους να γίνει συνείδηση ότι τα μέλη των καθοδηγητικών σωμάτων δεν εξαντλούν το ρόλο και την ευθύνη τους μόνο στην παρουσία τους στις συνεδρίες των σωμάτων, αλλά επιβάλλεται και η συμμετοχή τους στην προώθηση και στην υλοποίηση των αποφάσεων, στην καθοδήγηση τοπικών οργανώσεων. Ιδιαίτερα επιβάλλεται να γίνει αυτό σήμερα που παρατηρείται ένα ανανεωμένο ενδιαφέρον και επιθυμία από πολλούς νέους και νέες –ειδικά από μαθητές και φοιτητές-, να ενταχθούν σε τοπικές οργανώσεις ή να φτιάξουν τη δική τους τοπική οργάνωση και σε πολλές περιπτώσεις, για αντικειμενικούς και υποκειμενικούς λόγους, δεν μπορούμε να μεταφράσουμε αυτό το ενδιαφέρον σε οργανωτικό και πολιτικό αποτέλεσμα.

Να στηρίζουν τα βοηθητικά γραφεία και τις ομάδες εργασίας της Οργάνωσης στην προσπάθεια που καταβάλουν για προώθηση και επεξεργασία συγκεκριμένων ζητημάτων ή ανάληψης συγκεκριμένων καθηκόντων σε κάποιο τομέα δραστηριότητας. Η λειτουργία βοηθητικών γραφείων και ομάδων εργασίας κάνει τη δουλειά μας αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη, αποκεντρώνει τις ευθύνες και τον καταμερισμό δουλειάς και ταυτόχρονα δίνει ελκυστικό περιεχόμενο δουλειάς σε ένα σημαντικό αριθμό μελών και στελεχών της Οργάνωσης.

 

Ανάδειξη στελεχών

Η ανάδειξη και διαπαιδαγώγηση στελεχών είναι ένα καίριο και πολύ σημαντικό ζήτημα για την Οργάνωση που ούτε μια στιγμή δεν πρέπει να παραμελείται.

Η φύση και ο χαρακτήρας της ΕΔΟΝ επιβάλλει τη συχνή ανανέωση γι’ αυτό χρειάζεται μακροπρόθεσμα να σχεδιάζεται η ανανέωση και ενίσχυση με νέα στελέχη των καθοδηγητικών σωμάτων, όσο και των τοπικών οργανώσεων.  Δεν υπάρχει κανένα μαγικό μηχάνημα που να βγάζει στελέχη. Τέτοιο «μηχάνημα» είναι μόνο η εμπλοκή νέων στην καθημερινή δραστηριότητα της οργάνωσης, είναι η ζύμωση στο πεδίο της πάλης για διεκδίκηση λύσεων στα προβλήματα. Μόνο αυτή η προϋπόθεση δημιουργεί την αντικειμενική βάση πάνω στην οποία μπορούμε να στηρίξουμε πολιτική ανάδειξης στελεχών.

Για την καλύτερη αξιοποίηση των στελεχών που διαμορφώνονται μέσα από την καθημερινή δουλειά, επιβάλλεται να ενισχύσουμε τους τρόπους επαφής σχολείου – σπουδαστικού κέντρου – τοπικής οργάνωσης, έτσι που στη μεταφορά από τον ένα χώρο στον άλλο να μην έχουμε απώλειες δυνάμεων. Σημαντικό είναι επίσης να διατηρούμε επαφή με τους ΕΔΟΝίτες που υπηρετούν τη θητεία τους στο στρατό έτσι που να μην αποκόπτεται εντελώς από τη ζωή και τη δράση της Οργάνωσης. Πέρα απ’ αυτό, η Οργάνωση χρειάζεται να φροντίζει για τη συνεχή άνοδο του μορφωτικού, πολιτικού και πολιτιστικού επιπέδου κάθε στελέχους, τόσο πριν όσο και μετά την ανάδειξή τους στα καθοδηγητικά σώματα.

 

Β. Η ιδιότητα και η σημασία της ιδιότητας μέλους της ΕΔΟΝ

Το να γίνει ένας νέος ή νέα μέλος της ΕΔΟΝ είναι μια πράξη πρώτα απ΄ όλα πολιτική. Είναι η ενέργεια η οποία συνδέει συνειδησιακά ένα νέο/ νέα με την πολιτική οργάνωση νεολαίας της Αριστεράς, της ΕΔΟΝ. Το να εγγραφεί κάποιος μέλος στην ΕΔΟΝ δεν είναι απλή υπόθεση και θα πρέπει να αποδίδουμε τη δέουσα σημασία, εξηγώντας και διευκρινίζοντας στον καθένα που προσεγγίζουμε για να γίνει μέλος τις ευθύνες και τα δικαιώματά του, συζητώντας και διαφωτίζοντας τον για το χαρακτήρα, την ιδεολογία και τη δράση της ΕΔΟΝ.

Έχουμε πολλές φορές εξηγήσει και τονίσει τη σημασία της Οργανωτικής μας εξόρμησης. Η επιτυχία της Οργανωτικής μας εξόρμησης στην αρχή της ακαδημαϊκής χρονιάς αποτελεί τη βάση για την εκπλήρωση των στόχων μας στο υπόλοιπο της χρονιάς. Οργάνωση χωρίς μέλη δε γίνεται. Πόσο μάλλον όταν πρόκειται για μια οργάνωση με το χαρακτήρα της ΕΔΟΝ της οποίας η μαζικότητα, η στήριξη της Οργάνωσης στη βάση της, η εμπλοκή του κάθε μέλους στη δουλειά και η δυνατότητα να φτάνουμε και στον τελευταίο νέο είναι πρώτιστα ιδεολογική επιλογή.

Για να έχουμε τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα οφείλουμε να ισορροπήσουμε σε δύο ακραίες επιλογές οι οποίες συχνά παρουσιάζονται ως πρόβλημα κατά την εγγραφή μελών της ΕΔΟΝ:

(α) Ένας ελιτισμός στην εγγραφή μελών, αφού πολλές φορές στελέχη μας θεωρούν ότι κάποιος για να γίνει μέλος πρέπει να είναι πολύ μέχρι πλήρως πολιτικά και ιδεολογικά καταρτισμένος. Αυτή η προσέγγιση αγνοεί το μαζικό χαρακτήρα της Οργάνωσης και το γεγονός ότι το να γίνει κάποιος μέλος είναι το πρώτο βήμα για να καταρτιστεί πολιτικά και να αποκτήσει ταξικό και ιδεολογικό κριτήριο.

(β) Μια τάση υποτίμησης της πολιτικής σημασίας της εγγραφής μέλους και συνεπακόλουθης εγγραφής ατόμων χωρίς να τους εξηγούμε κάποτε ούτε καν τι αντιπροσωπεύει η διαδικασία εγγραφής μέλους με αποτέλεσμα να συναντούμε «μέλη» τα οποία αγνοούν πλήρως την ιδιότητά τους. Αυτή η διαδικασία προσθέτει μόνο ποσοτικά και εκθέτει πολλές φορές Τ.Ο., Επαρχιακές Οργανώσεις και την Οργάνωση στο σύνολό της.

 

Γ. Η Οργάνωση στο σχολείο

Δεδομένης της σημαντικής αύξησης του επιπέδου οργανωτικότητας και δράσης του Μ.Κ, η Οργάνωση μας εδώ και αρκετά χρόνια προχώρησε στον εκσυγχρονισμό της δομής της όσον αφορά στους μαθητές μέλη της.

Η ύπαρξη τοπικών οργανώσεων στο Σχολείο παρέχει τις δυνατότητες παρέμβασης μέσα στο ίδιο το σχολείο ενός χώρου όπου η ιδεολογική αντιπαράθεση είναι κυρίαρχο στοιχείο. Είναι απαραίτητη λοιπόν η ενίσχυση της δράσης τους και η αναβάθμιση του πολιτικού τους ρόλου.

Ο εντοπισμός των προβλημάτων και η ουσιαστική συμμετοχή στην επίλυσή τους, ο προοδευτικός προσανατολισμός των ΚΜΣ, η ανάπτυξη πλατιάς δραστηριότητας, το κέρδισμα συνειδήσεων, η καλλιέργεια της αυτομόρφωσης και επιμόρφωσης σε μια σειρά από ζητήματα θα πρέπει να είναι οι βασικές κατευθύνσεις κάθε τοπικής μαθητικής οργάνωσης.

Είναι γεγονός ότι παρατηρείται μια συνεχής αυξητική οργανωτική πορεία στο μαθητικό τμήμα της Οργάνωσης μας. Έχουν συσταθεί και λειτουργούν τοπικές οργανώσεις σε όλα σχεδόν τα λύκεια και τεχνικές σχολές. Χρονιά με χρονιά στην Οργανωτική εξόρμηση  παρουσιάζεται αύξηση των μελών στις μαθητικές τοπικές οργανώσεις, κάτι πολύ θετικό για την ανάπτυξη της δράσης μας. Το πρόβλημα που καλείται η Οργάνωση να ξεπεράσει είναι η αδυναμία που παρουσιάζουμε στην ολόχρονη δραστηριοποίηση των μαθητικών μας οργανώσεων, στη βάση χρονοδιαγράμματος δραστηριοτήτων και η ορθή λειτουργία της Τοπικής Επιτροπής, με αποτέλεσμα την αδυναμία συνεχούς παρέμβασης μας στις αποφάσεις που παίρνονται στα σχολεία από τα ΚΜΣ και τις Διευθύνσεις. Επίσης παρά τη σημαντική βελτίωση τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται αδυναμία και στο μορφωτικό τομέα και στην καλλιέργεια πολιτικής συνείδησης στο σύνολο των μελών μας.

Θα πρέπει να έχουμε ως βασική επιδίωξη την αξιοποίηση της πλατιάς έκφρασης της ΕΔΟΝ στο Μ.Κ μέσω της  ΠΕΟΜ, της συνδικαλιστικής μαθητικής οργάνωσης της Αριστεράς η οποία ιδρύθηκε το 1955 και την τελευταία δεκαετία παρουσιάσαμε αδυναμία στην αξιοποίηση της μέσα στο Μαθητόκοσμο. Με τον πλατύ της χαρακτήρα και τις ευρύτατα αποδεκτές θέσεις της, η ΠΕΟΜ αποτελεί σήμερα το μεγάλο πόλο των δυνάμεων της προόδου και η ενίσχυση της αποτελεί εχέγγυο για την πραγμάτωση της προοπτικής για μια προοδευτική πορεία για το Μαθητικό κίνημα.

Όμως η οργάνωση απλά των μαθητών δεν είναι αρκετή. Είναι σημαντικό τα μαθητικά στελέχη της ΕΔΟΝ να αφομοιώσουν οι ίδιοι και να μάθουν και στα υπόλοιπα μέλη της Οργάνωσης τον τρόπο λειτουργίας των μαθητικών τοπικών οργανώσεων, κάτι που προϋποθέτει τον καταρτισμό συγκεκριμένου προγράμματος στο συνδικαλιστικό, μορφωτικό, πολιτιστικό και μορφωτικό τομέα που να στοχεύει στην:

• ενεργό και αγωνιστική συμμετοχή στον αντικατοχικό αγώνα του λαού μας και στο σωστό προσανατολισμό του ώστε να συνάδει με τους στόχους για μια Κύπρο ανεξάρτητη, κυρίαρχη, ομόσπονδη, ακέραιη, αποστρατικοποιημένη πατρίδα όλων των νόμιμων κατοίκων της Ελληνοκυπρίων, Τουρκοκυπρίων, Αρμένιων, Μαρωνιτών και Λατίνων.
• ανακίνηση και διεκδίκηση λύσεων σε μαθητικά προβλήματα που ταλανίζουν το Μαθητικό κίνημα εδώ και χρόνια, μέσα από τη δημιουργία ενός μαθητικού κινήματος μαζικού αγωνιστικού και διεκδικητικού, που με αποφασιστικότητα θα διεκδικεί επίλυση των προβλημάτων και επέκταση των κεκτημένων του.
• διαμόρφωση προτάσεων προς τα Κ.Μ.Σ. για συνεχή και ποικίλη δραστηριότητα,
• ενημέρωση των μαθητών για τα δικαιώματα και όχι μόνο για τις υποχρεώσεις τους, που απορρέουν από τους νέους κανονισμούς λειτουργίας
• διοργάνωση αθλητικών, κοινωνικών, περιβαλλοντικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων,  μέσα από ποιοτικές εκδηλώσεις
• ανάπτυξη του πολιτικού και μορφωτικού επιπέδου των μελών  μας, με τη συνέχιση και ενίσχυση του θεσμού των σεμιναρίων και της κατασκήνωσης μαθητικών στελεχών,
• πραγματοποίηση διαλέξεων και συζητήσεων με ποικίλη θεματολογία (κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις, προβλήματα νεολαίας κλπ)
• ανάπτυξη σχέσης και συνεργασίας των μελών των μαθητικών μας οργανώσεων με τη δράση μας μέσα από τους τοπικούς μας συλλόγους.

Ο ρόλος των καθοδηγητικών σωμάτων και ειδικότερα του Επαρχιακού Μαθητικού Γραφείου είναι καθοριστικός. Θα πρέπει να παίρνουν όλα εκείνα τα μέτρα που να εξασφαλίζουν ολοκληρωμένη, συνεχή και σταθερή λειτουργία των οργανώσεων. Παρά την αξιόλογη δουλειά που γίνεται από το Μαθητικό Τμήμα της Οργάνωσης, τα τελευταία χρόνια πέραν του Κεντρικού Οργανωτικού Μαθητικού Γραφείου, τα Επαρχιακά αλλά και το Κεντρικό Μαθητικό Γραφείο παρουσιάζουν σημαντική αδυναμία, αφού δεν συνεδριάζουν σε τακτά χρονικά διαστήματα. Πρέπει να καταβληθεί περισσότερη προσπάθεια ώστε να ξεπεραστεί αυτό το οργανωτικό πρόβλημα, ώστε περισσότεροι συναγωνιστές να συμμετέχουν στη δουλειά των γραφείων.

Πρέπει να ενισχυθεί η πρωτοβουλία και η ανάληψη συγκεκριμένων  οργανωτικών ευθυνών των μελών μας στα σχολεία. Θα πρέπει ακόμη να συνεχίσει να βρίσκεται στο επίκεντρο  μας η δημιουργία προϋποθέσεων για ενεργό συμμετοχή όλο και περισσότερων ΕΔΟΝιτών στα συνδικαλιστικά μαθητικά σώματα όπου θα λειτουργούν σαν εκφραστές των πραγματικών συμφερόντων του μαθητικού κόσμου, αναλαμβάνοντας ενέργειες και πράξεις που ενισχύουν το κύρος, τη δυναμική, την αποτελεσματικότητα αλλά και την αξιοπρέπεια του μαθητικού κινήματος.

 

Δ. Το φοιτητικό τμήμα

Τα τρία προηγούμενα συνέδρια της Οργάνωσης, εκτιμώντας σωστά τις συνθήκες ανάπτυξης της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης με τη συνεχή άνοδο του αριθμού των νέων που επιδιώκουν την μόρφωση, οδήγησαν στην περαιτέρω οργάνωση της παρέμβασής μας στους φοιτητικούς χώρους.

Οι στόχοι που τέθηκαν ήταν απόρροια των νέων συνθηκών: η πολιτική μας παρέμβαση να ενταθεί, να διαπαιδαγωγήσουμε συνειδήσεις, να κερδίσουμε μάχες το αποτέλεσμα των οποίων είναι κρίσιμο μέσα σ΄ ένα χώρο που δρουν περίπου τα 2/3 των νέων από 18 έως 24 χρονών.

Οι κατευθυντήριοι άξονες της δουλειάς μας προσαρμόστηκαν στις νέες συνθήκες λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη ότι η οργανωμένη παρουσία της Αριστεράς ευρύτερα στην κοινωνία έχει αναβαθμιστεί ενώ η εκτίμηση που τρέφει ο κόσμος προς το κόμμα μας και τη φιλοσοφία του έχει ενισχυθεί.

Ο πρώτος άξονας της πολιτικής μας παρέμβασης στοχεύει στο να εκπληρώσει την αντικειμενική ανάγκη της κατεύθυνσης του Φ.Κ. προς την εξυπηρέτηση των συμφερόντων του λαού μας και των φοιτητών, στην ειρηνική επανένωση της πατρίδας μας και στη διαπαιδαγώγηση των φοιτητών με τα ιδανικά της Αριστεράς, της Δημοκρατίας, της Ελευθερίας, της κοινωνικής δικαιοσύνης, του διεθνισμού και του ανθρωπισμού. Η σύνδεση με την ΕΔΟΝ και το Λαϊκό Κίνημα είναι το μόνο μέσο για να καλυφτεί αυτός ο στόχος.

Ο δεύτερος άξονας της ανάπτυξής μας στοχεύει στην εδραίωση της παράταξης της Αριστεράς στους φοιτητικούς χώρους η οποία και να απευθύνεται με τη δράση και δομή της στους νέους της Αριστεράς αλλά και στους φοιτητές από τον ευρύτερο προοδευτικό και δημοκρατικό χώρο.

Η οργανωτική μας δομή υπηρετώντας τους δύο αυτούς άξονες και στηριγμένη στην ιδεολογία μας, έχει ενδυναμωθεί και στραφεί προς αυτή την κατεύθυνση.

Αποτέλεσμα αυτής της διαλεκτικής σχέσης αποτελεί και το γεγονός ότι από τα δύο προηγούμενα συνέδρια υπερδιπλασιάστηκαν τα μέλη του φοιτητικού τμήματος, αντανακλώντας ακριβώς τις νέες συνθήκες, καθιστώντας το εδώ και χρόνια τη μεγαλύτερη Επαρχιακή Οργάνωση.

Ταυτόχρονα από το προηγούμενο συνέδριο έχουν ιδρυθεί σειρά Τοπικών Οργανώσεων (π.χ. κολέγια Λ/σού, Νοσηλευτική Σχολή κ.λ.π.)

Μεγάλης σημασίας κρίνεται ευρύτερα για το κίνημα η αύξηση των ποσοστών μας στους πλείστους χώρους σπουδών, γεγονός που αποδεικνύει την επιβράβευση της διεκδικητικής πολιτικής και φιλοσοφίας των δικών μας δυνάμεων καθώς επίσης και της συνδικαλιστικής και πολιτιστικής δράσης μας. Σημαντικό είναι και το γεγονός ότι η παράταξη της αριστεράς είναι πρώτη στα συγκεντρωτικά αποτελέσματα με 40,9% συγκριτικά με το 36% που καταγράφαμε κατά το προηγούμενο συνέδριό μας.

Η μεγαλύτερη πρόκληση που το φοιτητικό τμήμα έχει μπροστά του είναι η σύνδεση του κόσμου του με το ευρύτερο οικοδόμημα του κινήματος, σημείο στο οποίο πρέπει να στραφούμε με ένταση.

Αναφορικά με το ρόλο που θα πρέπει να διαδραματίζουμε στο φοιτητικό χώρο θα πρέπει να συνεχίσουμε τις προσπάθειες για:

• παρέμβαση στις Φ.Ε. με στόχο το σωστό προσανατολισμό τους και ειδικότερα για συλλόγους με ενότητα δράσης, δραστήριους και διεκδικητικούς,
• ίδρυση νέων Τ.Ο. σε σπουδαστικά κέντρα της Ευρώπης όπου υπάρχει μεγάλος αριθμός Κυπρίων φοιτητών και ο οποίος αυξάνει συνεχώς, λόγω κύρια της ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ και της ταυτόχρονης μείωσης των διδάκτρων,
• ενδυνάμωση της επαφής που διατηρούμε με όλους τους φοιτητές, μέσα από τη δομή της οργάνωσης,
• παραπέρα ανάπτυξη πολύπλευρης πολιτιστικής δραστηριότητας,
• σταθερή και συνεχή ποιοτική αναβάθμιση των εντύπων μας,
• περαιτέρω βελτίωση της συμμετοχής του φοιτητικού τμήματος στη ζωή και τη δράση της Οργάνωσης και του κινήματος ευρύτερα,
• περαιτέρω βελτίωση στην οργανωμένη μεταφορά στις τοπικές οργανώσεις της συνοικίας των μελών των ΕΔΟΝίτικων φοιτητικών οργανώσεων.

 

Ε. Οι νέοι εργαζόμενοι στο οικοδόμημα της ΕΔΟΝ. Ο ρόλος των τοπικών οργανώσεων στη συνοικία.

Οι κοινωνικές συνθήκες μέσα στις οποίες αναπτύσσεται το νεολαιίστικο κίνημα και κύρια το κίνημα των νέων εργαζομένων επιδρούν αρνητικά στο βαθμό οργανωτικότητάς τους. Ο καπιταλισμός ως κοινωνικό σύστημα το οποίο θεοποιεί το κέρδος, που επιβάλλει τον έντονο ανταγωνισμό, τον ατομικισμό και τον εγωισμό ουσιαστικά «σκοτώνει» την κοινωνική αλληλεγγύη, τείνει να μετατρέψει τον νέο σε στοιχείο εγωκεντρικό, περιθωριοποιημένο, ασπόνδυλο και αποστασιοποιημένο από τη συλλογική συμμετοχή και δράση στο κοινωνικό γίγνεσθαι.

Το σύστημα διαμορφώνει «πλαστές συνειδήσεις» καλλιεργεί ψευδαισθήσεις και συχνά επιτυγχάνει την κοινωνική αποστράτευση των νέων. Με αυτό τον τρόπο το κατεστημένο αναπτύσσει μηχανισμούς άμυνας έναντί τους και πολλές φορές καταφέρνει να τους εντάξει στις λογικές και τις πρακτικές του.

Οι εργαζόμενοι μέλη της ΕΔΟΝ έχουν σε απόλυτους αριθμούς αυξηθεί κάπως (κατά 150 περίπου μέλη) αλλά ποσοστιαία παραμένουν κοντά στο 10% του συνόλου των μελών. Πρέπει επίσης να σημειώσουμε ότι ένας σημαντικός αριθμός των εργαζομένων μελών της ΕΔΟΝ είναι ηλικίας κάτω των 18 ετών και είναι νέοι που έχουν εγκαταλείψει το σχολείο.

Παράλληλα θα πρέπει να σημειωθεί ότι παρά την απόφασή μας για οργάνωση των μαθητών στα σχολεία, οι πλείστες Τ.Ο. της συνοικίας παραμένουν «μαθητοποιημένες». Ιδιαίτερα στην πόλη – προάστια η οργάνωση διατηρεί επαφή με ένα μικρό αριθμό συναγωνιστών. Παρόλα αυτά στις Τ.Ο. όπου στις Τ.Ε. συμμετέχουν εργαζόμενοι παρουσιάζεται και ένα καλύτερο περιεχόμενο στη δουλειά μας.

Τέλος, πρέπει να εκτιμήσουμε ότι ως αποτέλεσμα της μείωσης των Τ.Ο. που στηρίζονται στους εργαζομένους και της αδυναμίας μαζικής σύνδεσης νέων εργαζομένων, παρατηρείται εντονότερα σήμερα το πρόβλημα της ανάδειξης στελεχών και κατά συνέπεια της ανανέωσης σε τοπικό και επαρχιακό επίπεδο. Τούτο επιδρά καταλυτικά στη δημιουργία κενών στους μηχανισμούς καθοδήγησης παρά τη βελτίωση στην «τροφοδότηση» στελεχών από το φοιτητικό τμήμα.

Για τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα στη δουλειά μας στους νέους εργαζόμενους, επιβεβαιώνοντας τις θέσεις του εγγράφου που εγκρίναμε εξειδικευμένα στο 14ο μας συνέδριο, πρέπει να στηριχτούμε στους πιο κάτω άξονες:

Ενίσχυση της δουλειάς των βοηθητικών γραφείων σε επαρχιακό και κεντρικό επίπεδο. Τα βοηθητικά γραφεία κρατούν κοντά στην οργάνωση αριθμό εργαζομένων που κάτω από άλλες συνθήκες θα ήταν αδρανοποιημένοι και παράγουν και σημαντικό έργο για την οργάνωση.

Συγκρότηση ομάδων εργασίας για εξειδικευμένα θέματα εκεί όπου συγκροτήθηκαν Ομάδες Εργασίας, λειτούργησαν ικανοποιητικά αφού και έργο έχουν παράξει και μας έδωσαν την ευκαιρία να φέρουμε κοντά νέους εργαζόμενους.

Καλύτερη δυνατή συνεργασία με το Κόμμα για διαμόρφωση συνθηκών αποτελεσματικής δράσης των νέων εργαζομένων στους συλλόγους, καταπολέμηση της τάσης υποτίμησης για την ΕΔΟΝίτικη δουλειά από τοπικά κομματικά στελέχη και προσεγμένης μεταφοράς ΕΔΟΝιτών στην κομματική δουλειά.

Καλύτερη σύνδεση των τμημάτων της οργάνωσης με μέτρα όπως

• Οι μαθητές μας παρά την απόφαση για οργάνωσή τους στα σχολεία πρέπει να κρατούν μια επαφή και με την Τ.Ο. τους στη συνοικία. Εκεί όπου είναι δυνατό οι μαθητικές Τ.Ο. να αναπτύσσουν δράση με άξονα τον τοπικό σύλλογο.
• Ορθή λειτουργία του Κεντρικού και Επαρχιακών Γραφείων για τα προβλήματα των στρατιωτών για να κρατούμε επαφή με τα μέλη μας που πάνε στο στρατό.
• Επαφή των φοιτητών με τις Επαρχιακές και Τοπικές Οργανώσεις μόνιμης διαμονής τους και οργανωμένη μεταφορά τους από το Φοιτητικό στη συνοικία και την απορρόφησή τους από τις Τ.Ο. της συνοικίας.
• Αναβάθμιση του περιεχομένου δράσης των Τ.Ο. με έμφαση στη πολιτιστική - μορφωτική – ιδεολογική δουλειά, στην ενασχόληση με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τον εκσυγχρονισμό των συλλόγων μας, στοιχεία που ελκύουν ιδιαίτερα τους νέους εργαζόμενους.
• Συμπλεγματοποίηση των τ.ο των εργαζομένων στα αστικά κέντρα και στο βαθμό που ο αριθμός των μελών αυξάνεται σταδιακά συγκρότηση περισσότερων τοπικών οργανώσεων με λιγότερα μέλη.

 

ΣΤ. Η διεκδικητική δράση και παρέμβαση της ΕΔΟΝ

Η διεκδικητική δράση αποτελεί συστατικό στοιχείο τη φιλοσοφίας της ΕΔΟΝ για το κίνημα της νεολαίας.  Είναι μέσα από τη δικαιωμένη αυτή φιλοσοφία που επιτυγχάνεται η   ανάδειξη μεγάλων  προβλημάτων που απασχολούν τη νέα γενιά του τόπου μας. Η διεκδικητική δράση αποτελεί τη δική μας πρόταση για επίλυση αυτών των προβλημάτων και αναπτύσσεται πρωτίστως στα μεγάλα πολιτικά ζητήματα που απασχολούν την νεολαία και το λαό μας, όπως το Κυπριακό και ο αντιιμπεριαλιστικός αγώνας αλλά και σε κάθε πεδίο δραστηριοποίησης της νεολαίας στους χώρους μόρφωσης, εργασίας ακόμα και ψυχαγωγίας,  καλλιεργώντας έτσι το έδαφος για συλλογική πάλη και διεκδίκηση μιας καλύτερης ποιότητας ζωής.

Η διεκδικητική δράση της ΕΔΟΝ αποτελεί το κανάλι διοχέτευσης των θέσεων, προτάσεων και μηνυμάτων της ιδεολογία της ΕΔΟΝ στους νέους ανθρώπους και ταυτόχρονα η ΕΔΟΝ αντλεί από τους νέους στοιχεία τα οποία συμβάλουν στην επεξεργασία θέσεων και προσεγγίσεων που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες και τα προβλήματα τους. Μέσα από τη διεκδίκηση αυτών των προβλημάτων δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για μια καλύτερη ζωή, για μια καλύτερη κοινωνία.

Η ΕΔΟΝ προσπαθεί να διοχετεύσει αυτή τη φιλοσοφία κυρίως στις μαζικές οργανώσεις νεολαίας, σε μαθητικούς συλλόγους, φοιτητικές ενώσεις, τοπικές οργανώσεις σε σχολεία και σπουδαστικούς χώρους, με  κύριο στόχο τη διαπαιδαγώγηση των νέων ανθρώπων με τα ιδανικά της αριστεράς.

Η διεκδικητική δράση και παρέμβαση της ΕΔΟΝ αναγνωρίζεται και αγκαλιάζεται από μεγάλη μερίδα της νεολαίας μας. Αναγνωρίζεται και αγκαλιάζεται από τους νέους γιατί είναι αυτή η φιλοσοφία της διεκδίκησης που οδήγησε σε όλες τις μεγάλες συνδικαλιστικές και κοινωνικές κατακτήσεις του νεολαϊστικου κινήματος, ιδιαίτερα στους χώρους της εκπαίδευσης,  όπου η οργάνωση δίνει έμφαση στην ανάπτυξη της διεκδικητικής δράσης,

Η δυναμική παρέμβαση της ΕΔΟΝ στο μαθητικό κίνημα τα τελευταία χρόνια είχε ως αποτέλεσμα την καθιέρωση της ΠΣΕΜ και τη συμμετοχής της στο συμβούλιο δημοτικής και μέσης εκπαίδευσης, την κατοχύρωση του μαθητικού συνδικαλισμού ,τον εκσυγχρονισμό των σχολικών κανονισμών, την εισαγωγή των δομημένων - διαβαθμισμένων εξεταστικών δοκιμίων, την εισαγωγή μαθητών των τεχνικών σχολών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου κλπ.

Η φιλοσοφία της διεκδίκησης προβάλλεται από την ΕΔΟΝ σε όλους τους χώρους σπουδών και στηρίζεται καθολικά από τους νέους.  Η  φοιτητική χορηγία, η κατοχύρωση της φοιτητικής ταυτότητας, η ανάπτυξη και εδραίωση των δημόσιων σχολών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και κυρίως του Πανεπιστημίου Κύπρου, η ίδρυση του ΤΕΠΑΚ, ο μεγάλος αγώνας για ίδρυση ιδιωτικών Πανεπιστημίων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα κλπ είναι μερικές από της κατακτήσεις του Κυπριακού Φοιτητικού Κινήματος που είναι απόρροια της διεκδικητικής παρέμβασης της ΕΔΟΝ.

Αλλά και σε όλα τα μεγάλα προβλήματα που απασχολούν την κυπριακή κοινωνία, η ΕΔΟΝ ήταν μπροστά, είτε με δυναμικές κινητοποιήσεις είτε με ριζοσπαστικές προτάσεις και πρωτοποριακές εκστρατείες. Η δυναμική παρέμβαση της ΕΔΟΝ στη νεοφιλελεύθερη πρόταση για αύξηση του ορίου αφυπηρέτησης στην εκπαιδευτική υπηρεσία, απέτρεψε, τουλάχιστον προσωρινά, τα όποια σχέδια των συντηρητικών κύκλων, η οποία βρήκε μπροστά της μαθητές, φοιτητές και εργαζόμενους  να αντιστέκονται δυναμικά στα αντικοινωνικά και αντινεανικά της σχέδια.

Στα μεγάλα κοινωνικά προβλήματα των ναρκωτικών, της βίας στον αθλητισμό και στην αύξηση της νεανικής παραβατικότητας η ΕΔΟΝ παρεμβαίνει με μεγάλες εκστρατείες και εκδηλώσεις που στοχεύουν στην πρόληψη προβάλλοντας ταυτόχρονα πολιτισμό και αθλητισμό ως την απάντηση στις μάστιγες του καπιταλισμού. Οι αγωνιστικοί στόχοι και οι διεκδικήσεις της Οργάνωσης προωθούνται  μέσα από την καθιέρωση των εκστρατειών για διάφορα κοινωνικά και εξειδικευμένα προβλήματα που αντιμετωπίζει η νέα γενιά στο τόπο μας

Ταυτόχρονα αξιοσημείωτη είναι η δυναμική παρέμβαση της ΕΔΟΝ  στον αντικατοχικό αγώνα του Κυπριακού λαού αλλά και η συμμετοχή της οργάνωσης στον αντιιμπεριαλιστικό αγώνα. Μέσα από τις μεγάλες αντικατοχικές εκδηλώσεις της κυπριακής νεολαίας, τα αντικατοχικά συλλαλητήρια, της εκστρατείες ενημέρωσης του κυπριακού λαού, τις αντιπολεμικές εκδηλώσεις, τις κινητοποιήσεις ενάντια στο ευρωφακέλωμα και κυρίως τις εκστρατείες επαναπροσέγγισης με τους Τουρκοκύπριους, η ΕΔΟΝ στέλνει τα δικά της μηνύματα προς όλες τις κατευθύνσεις.

Υπάρχουν σοβαρά περιθώρια περαιτέρω ανάπτυξης της διεκδικητικής δράσης και παρέμβασης της οργάνωσης μας κυρίως στους χώρους όπου δραστηριοποιούνται οι νέοι εργαζόμενοι  αλλά και σε άλλους τομείς όπως ο πολιτισμός και ο αθλητισμός ή υπάρχουν προϋποθέσεις δραστηριοποίησης της οργάνωσης όπως είναι  η τοπική αυτοδιοίκηση. Ειδικότερα στο χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης μπορούμε να παρέμβουμε ώστε να αναβαθμιστεί ο λόγος και ο ρόλος της νεολαίας σε αυτό το τόσο σημαντικό επίπεδο λήψης αποφάσεων αλλά και για προσανατολιστεί η δράση της τοπικής αυτοδιοίκησης στην κατεύθυνση της παροχής περισσότερων δυνατοτήτων για συμμετοχή και δημιουργία στους νέους ανθρώπους.

Στο κεφάλαιο αυτό δεν θα πρέπει να παραλειφθεί η μεγάλη σημασία που αποδίδουμε ως ΕΔΟΝ στην παρέμβαση μας στον ΟΝΕΚ, αλλά και στην παρέμβαση μας σε κάθε πολιτειακό θεσμό που λαμβάνει αποφάσεις όπως είναι τα διάφορα εμπλεκόμενα Υπουργεία, η Βουλή των Αντιπροσώπων κ.ο.κ..

 

Ζ. Η πλατιά δραστηριότητα

Δεν θα ήταν υπερβολή να χαρακτηρίσουμε την πλατιά δραστηριότητα ως τη  ραχοκοκαλιά του ΕΔΟΝίτικου οικοδομήματος. Με τον όρο πλατιά δραστηριότητα εννοούμε το σύνολο της δράσης της οργάνωσης στον τομέα του πολιτισμού και τον ευρύτερο τομέα ψυχαγωγίας των νέων. Στην πλατιά δραστηριότητα συμπεριλαμβάνονται τα φεστιβάλ, οι συναυλίες, πολιτικό-καλλιτεχνικές  εκδηλώσεις, αθλητικά τουρνουά και πρωταθλήματα, θεατρικές παραστάσεις, εκδρομές, πάρτι, διοργάνωση μπουάτ, κινηματογραφικές προβολές, διατήρηση μουσικών, χορευτικών, θεατρικών σχημάτων κ.ο.κ.

Η ΕΔΟΝ, μέσα από την πολύπλευρη πλατιά δραστηριότητα της επιζητεί και επιτυγχάνει σε μεγάλο βαθμό να δώσει διέξοδο δημιουργικής απασχόλησης των νέων καταθέτοντας ταυτόχρονα τη δική της πολιτισμική φιλοσοφία κόντρα στην εμπορευματοποίηση και στα προϊόντα μαζικής υποκουλτούρας που κατακλύζουν την κυπριακή νεολαία.

Από παθητικούς δέκτες της πολιτισμικής σαβούρας η ΕΔΟΝ επιδιώκει την ενεργητική εμπλοκή των νέων στις τέχνες, τον πολιτισμό δίνοντας δημιουργική διέξοδο στις ανησυχίες, στα ενδιαφέροντα και στις ανάγκες τους.

Ταυτόχρονα όμως, η πλατιά δραστηριότητα με τη δυνατότητα που παρέχει στην Οργάνωση για μαζική επαφή με τους νέους αποτελεί ένα ιδιαίτερα σημαντικό μηχανισμό για άμεση και έμμεση πολιτική- ιδεολογική επίδραση σε πλατιά στρώματα νεολαίας.

Η ποιότητα στην δουλειά μας πρέπει να βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη. Αναγνωρίζοντας λοιπόν την ιδιαίτερη σημασία και αξία της πλατιάς δραστηριότητας θα πρέπει να επισημανθούν τα πιο κάτω:

Σωστή στελέχωση και λειτουργία του κεντρικού πολιτιστικού γραφείου που στόχο έχει:

α) να προάγει τη συμμετοχή στην πολιτιστική δημιουργία αλλά και να καταστήσει η πολιτιστική μας δραστηριότητα μέσο για τη όσο το δυνατό πιο πλατιά παρέμβαση της ΕΔΟΝ μέσα στην νεολαία.

β) να γίνει ο συνδετικός κρίκος μεταξύ των Επαρχιακών Πολιτιστικών Γραφείων για ανταλλαγή πληροφοριών και εμπειριών για την διαμόρφωση προτάσεων και εισηγήσεων για βελτίωση πιθανών  αδυναμιών και για την ανάληψη νέων πρωτοβουλιών.

Σωστή στελέχωση των Επαρχιακών Πολιτιστικών Γραφείων που στόχο έχουν:

α) Να δώσουν ακόμη περισσότερη σημασία στην ενθάρρυνση και στήριξη των Τ.Ο της ΕΔΟΝ  για ανάπτυξη πλατιάς δραστηριότητας.

β) Να αναλάβουν πρωτοβουλίες για πραγματοποίηση πολιτιστικών εκδηλώσεων όπως θεατρικές παραστάσεις, διαγωνισμούς θεάτρου, ποίησης, ζωγραφικής κ.λ.π.

Η οργάνωση θα πρέπει να συνεχίσει τα  θετικά βήματα που έχουν γίνει στην κατεύθυνση της ποιοτικής βελτίωσης της δουλειάς στον τομέα αυτό.

• Αξιοποίηση των πνευματικών ανθρώπων και καλλιτεχνών, που ζουν και δημιουργούν στον τόπο μας.
• Ενδυνάμωση της δημιουργικής παρουσίας των νέων ανθρώπων των γραμμάτων και της τέχνης.
• Ενασχόληση με τον πολιτισμό ως πολιτικό ζήτημα και πολιτική παρέμβαση στην κοινωνία:
• Υποκίνηση της ανάπτυξης, σε τοπικό επίπεδο, σύγχρονων μορφών τέχνης και πολιτισμού.
• Με στόχο να ζωντανέψουν οι πόλεις και τα χωριά, δημιουργία υπαίθριων δημοτικών / κοινοτικών χώρων  για την παρουσίαση πολιτιστικών εκδηλώσεων, όπως Θέατρο του Δρόμου, κουκλοθέατρο, μουσικές- χορευτικές βραδιές.
• Θα πρέπει να ξεκινήσει σε σωστή βάση η λειτουργία του νεοϊδρυθέντος Κεντρικού Αθλητικού Γραφείου με στόχο τον συντονισμό της δράσης μας και για αναβαθμισμένη πολιτική παρέμβαση στο τομέα αυτό.
• Πρέπει να συνεχιστεί και να ενισχυθεί η καλή δουλειά που γίνεται τα τελευταία χρόνια στο τομέα της αθλητικής δραστηριότητας η οποία ήρθε ως αποτέλεσμα της επανασύστασης των αθλητικών γραφείων.
• Δραστηριότητες όπως τουρνουά, πρωταθλήματα μεγάλης διάρκειας ενασχόληση με καινούρια αθλήματα, ανακίνηση προβλημάτων με συζητήσεις – δημόσιες παρεμβάσεις, πρέπει να συνεχιστούν αλλά και να επιδιώξουμε την διεύρυνση και αναβάθμιση τους.

 

Η. Σύλλογοι του Λαϊκού Κινήματος

Οι σύλλογοι του Λαϊκού Κινήματος αποτέλεσαν για δεκαετίες φάρο πολιτιστικής και αθλητικής αλλά και πολιτικής δραστηριότητας και δημιουργίας. Σήμερα αδυνατούν τις περισσότερες φορές να διαδραματίζουν τον ίδιο ρόλο με αποτέλεσμα η δράση τους να παρουσιάζει σοβαρή υποχώρηση. Υποχώρηση η οποία οφείλεται πρωτίστως σε αντικειμενικούς λόγους, όπως ο περιορισμός του ελεύθερου χρόνου των νέων, οι πολλαπλές επιλογές «ψυχαγωγίας» που προσφέρονται από τον ιδιωτικό τομέα, οι «αξίες» και τα πρότυπα που προάγονται από την κυρίαρχη ιδεολογία και πολιτική .

Η εικόνα που παρουσιάζει η πλειοψηφία των συλλόγων μας, με την μετατροπή τους σε καφενεία, έχει επιφέρει τον έμμεσο αποκλεισμό της νεολαίας και ιδιαίτερα των γυναικών, από την καθημερινή δράση και ζωή των συλλόγων.

Από την άλλη παρατηρούμε ότι εκεί και όπου έχουν δημιουργηθεί ειδικοί χώροι για την νεολαία, εκεί και όπου λειτουργούν πολιτιστικές ομάδες (χορού, μουσικής, θεάτρου κ.α.), ή ακόμα εκεί και όπου οι σύλλογοι μας προχώρησαν αποφασιστικά στην δημιουργία ομάδων σε αθλήματα πέραν του ποδοσφαίρου, η προσπάθεια στέφθηκε σε μεγάλο βαθμό με επιτυχία δίνοντας με αυτό τον τρόπο διέξοδο δημιουργικής απασχόλησης σε πολλούς νέους. Νοείται ότι μέσα από αυτή την δραστηριότητα θα πρέπει να παραμείνει σταθερή η στόχευση για να επιδρούμε πολιτικά στις συνειδήσεις των νέων που ερχόμαστε σ΄ επαφή. Σ΄ αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει να οικοδομείται η συνεργασία των Τ.Ο. της ΕΔΟΝ με τους συλλόγους.

Θα πρέπει να αναζητηθούν οι απαραίτητοι οικονομικοί πόροι και χορηγοί για τη στήριξη των πιο πάνω προσπαθειών. Θεωρούμε ότι οι Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού και άλλοι κρατικοί φορείς διαθέτουν σημαντικά περιθώρια για περαιτέρω ενίσχυση αυτών των προσπαθειών.

Στη βάση των πιο πάνω διαπιστώσεων, και αναγνωρίζοντας τον εξαιρετικής σημασίας ρόλο που επιβάλλεται να διαδραματίσουν οι μορφωτικοί μας σύλλογοι ως το πλέον σημαντικό μέσο επαφής του λαϊκού κινήματος με τις τοπικές κοινωνίες, επιβάλλεται να παρθούν μέτρα πρακτικά και εφαρμόσιμα.

Οι εισηγήσεις μας κινούνται σε δυο κυρίως άξονες:

Ο πρώτος άξονας αφορά τη δημιουργία της κατάλληλης υποδομής στους συλλόγους μας, κατά τρόπο ώστε να καταστούν ελκυστικοί για την νεολαία και όχι μόνο. Η δημιουργία ειδικών χώρων για την νεολαία που θα αξιοποιούνται για την διοργάνωση μουσικών βραδιών, μπουάτ – αφιερωμάτων κοκ και μορφωτικής δουλειάς, αποτελεί προϋπόθεση για την σταθερή προσέλκυση των νέων στους συλλόγους. Περαιτέρω, πρέπει να δοθεί ιδιαίτερο βάρος στην προσπάθεια συγκρότησης πολιτιστικών ομάδων και ομίλων, καθώς επίσης και στην διοργάνωση πολιτικο  – καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, φεστιβάλ, συζητήσεων και διαλέξεων.

Ο δεύτερος άξονας, εστιάζεται στην ανάγκη ανάδειξης ως προτεραιότητας, την αναγέννηση του κινήματος των μορφωτικών πολιτιστικών συλλόγων. Μέσα σ΄ αυτά τα πλαίσια θα πρέπει να ενεργοποιηθούν εκείνοι οι μηχανισμοί οι όποιοι θα διασφαλίζουν την ουσιαστική συνεργασία και συντονισμό σε τοπικό επίπεδο ανάμεσα στο κόμμα, τα συμβούλια των συλλόγων και τις οργανώσεις του Λαϊκού Κινήματος.

 

Θ. Η μορφωτική – ιδεολογική δουλειά στην ΕΔΟΝ

Στο χρονικό διάστημα που έχει μεσολαβήσει από το προηγούμενο συνέδριο της Οργάνωσης έχουν γίνει θετικά βήματα σε σχέση με τη μορφωτική – ιδεολογική μας δουλειά. Η αναβάθμιση της μορφωτικής – ιδεολογικής δουλειάς της ΕΔΟΝ αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη δημιουργία ισχυρής βάσης στήριξης του αγώνα της ΕΔΟΝ και της προοπτικής του. Σε ένα κόσμο αντιφατικό και σύνθετο με την Παγκοσμιοποίηση και τη «Νέα Τάξη Πραγμάτων» να «γεννούν» εξελίξεις και φαινόμενα που χρίζουν επεξήγησης και ανάλυσης, με το να αντιμετωπίζουμε καθημερινές προκλήσεις στο κυπριακό και στην εσωτερική διακυβέρνηση, η ΕΔΟΝ καλείται να εξοπλίζει ιδεολογικά τα μέλη της με τη μορφωτική της δραστηριότητα, προσεγγίζοντας πτυχές της κοινωνικής και πολιτικής ζωής μέσα από τη δική μας ιδεολογία. Οι ανάγκες για μορφωτική δουλειά αυξάνονται ακόμη περισσότερο σήμερα, όπου το καπιταλιστικό εποικοδόμημα καλλιεργεί συστηματικά την απαξίωση, τον αντικομματισμό, την απολιτικοποίηση και το βόλεμα, ιδιαίτερα ανάμεσα στη νέα γενιά.

Η μορφωτική μας δραστηριότητα επεκτείνεται ασφαλώς στην ενημέρωση και ανάλυση της πολιτικής επικαιρότητας (διεθνούς και τοπικής). Σημαντικό μέρος στη μορφωτική δραστηριότητα της ΕΔΟΝ από πλευράς περιεχομένου, καταλαμβάνουν τα ιστορικά θέματα (πχ 80χρονα ΑΚΕΛ) που ανάλογα με την περίοδο αποκτούν πολιτική σημασία.

Για την αναβάθμιση της αποτελεσματικότητας και της ποιότητας της μορφωτικής – ιδεολογικής δουλειάς δόθηκε έμφαση στην εξειδίκευση του περιεχομένου της ανάλογα με τις ηλικίες, το χώρο και τη χρονική περίοδο έτσι που να ικανοποιούνται τρέχουσες ανάγκες της πολιτικής μας δράσης, δημιουργώντας ταυτόχρονα αναχώματα αντίστασης στην προπαγάνδα της αντίπαλης παράταξης.

Εκτιμώντας την ποιότητα και το περιεχόμενο της μορφωτικής – ιδεολογικής δουλειάς στην ΕΔΟΝ σημειώνουμε τα ακόλουθα:

1) Η μορφωτική δουλειά στην ΕΔΟΝ έχει δημιουργήσει μια καλή βάση που μπορεί να ικανοποιεί αρκετές ιδεολογικό – μορφωτικές ανάγκες. Η καθιέρωση από χρόνια τώρα των παγκύπριων και επαρχιακών σεμιναρίων, οι μορφωτικές σχολές, η καθιέρωση ελάχιστου αριθμού διαλέξεων στις τοπικές οργανώσεις ως μέρος του ετήσιου προγραμματισμού δράσης της Οργάνωσης, είναι ένας γερός σκελετός πάνω στον οποίο θα πρέπει να συνεχίσουμε να κτίζουμε. Σημαντικός θεσμός που πρέπει να αξιοποιηθεί είναι η ιδεολογική σχολή για στελέχη της ΕΔΟΝ. Σημαντική πρόκληση παραμένει η μορφωτική δουλειά στις Τ.Ο. και η μαζικοποίηση της μορφωτικής μας δουλειάς.

2) Για την παραπέρα ποιοτική αναβάθμισή της η μορφωτική δουλειά χρειάζεται να συστηματοποιηθεί και να αποκτήσει συνέχεια και συνέπεια με έγκαιρο και ολοκληρωμένο προγραμματισμό. Η εξειδίκευση της δουλειάς με βάση την ηλικία, το χώρο και την επικαιρότητα θα πρέπει να επιδιώκεται χωρίς να παραμερίζεται η βάση πάνω στην οποία οικοδομείται η μορφωτική μας δραστηριότητα: η ιδεολογία μας, το διεθνές πολιτικό σκηνικό, οι θέσεις και η πολιτικής της Οργάνωσης στο Κυπριακό και στα ζητήματα κοινωνικό – οικονομικής πολιτικής με έμφαση στα θέματα νεολαίας.

3) Η αναβάθμιση της μορφωτικής δουλειάς έχει ανάγκη από ένα δυνατό και δραστήριο Κεντρικό Μορφωτικό Γραφείο (ΚΜΓρ). Είναι αλήθεια ότι τα τελευταία χρόνια έχει παρουσιαστεί μια σημαντική βελτίωση στη δουλειά του Κεντρικού Μορφωτικού Γραφείου χωρίς να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν περιθώρια περαιτέρω βελτίωσης. Το Κ.Μ.Γρ. για να μπορέσει να ανταποκριθεί σ’ αυτά του τα καθήκοντα θα πρέπει να στελεχώνεται με συναγωνιστές που να μπορούν πρακτικά να συνεισφέρουν στη διαμόρφωση του περιεχομένου της μορφωτικής δουλειάς, να ανταποκριθούν πρακτικά στην ικανοποίηση των αναγκών, στον προγραμματισμό και στον έλεγχο της μορφωτικής δραστηριότητας. Το Κ.Μ. Γρ. Πρέπει να δίνει έμφαση στη σωστή επικοινωνία με τα επαρχιακά μορφωτικά γραφεία.

4) Πρέπει να επιμείνουμε στην τακτικότητα της έκδοσης και κυκλοφορίας του ενημερωτικού δελτίου που πρέπει να αξιοποιείται στην ενημέρωση των μελών της Οργάνωσης πάνω στις τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις και στην αναβάθμιση του ιδεολογικού πολιτικού περιεχομένου των συνεδριάσεων των τοπικών επιτροπών και των τοπικών οργανώσεων. Αυτή παραμένει μια βασική μας αδυναμία.

5) Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην καλλιέργεια της ανάγκης αυτομόρφωσης και στην αξιοποίηση του εκφραστικού μας οργάνου, της «Νεολαίας», και άλλων εντύπων που εκδίδουμε στο Μαθητικό και στο Φοιτητικό Τμήμα. Προς αυτή την κατεύθυνση ενώ έχει υπάρξει πρόοδος σε σχέση με τα μαθητικά και φοιτητικά μας έντυπα, έχει υπάρξει πισωδρόμηση στη διακίνηση της «Νεολαίας».

6) Θα πρέπει να αποδώσουμε τη δέουσα σημασία στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρει το internet με την αξιοποίηση της ιστοσελίδας μας και την αποστολή ενημερωτικού και μορφωτικού υλικού με e-mail.

7) Να συνεχίσουμε να στοχεύουμε στην αξιοποίηση ευρύτερων δραστηριοτήτων της Οργάνωσης για μορφωτικούς σκοπούς όπως το Παγκύπριο Φεστιβάλ Νεολαίας και Φοιτητών, πολιτιστικές εκδηλώσεις, μπουάτ, επαρχιακά φεστιβάλ κ.ο.κ.

 

Ι. Το Κίνημα των ΕΔΟΝόπουλων

Το Παγκύπριο Κίνημα των ΕΔΟΝόπουλων (Π.Κ.Ε.) μέσα από την πολύπλευρη δράση του, έχοντας κυρίως παιδαγωγικό χαρακτήρα, στοχεύει στην διαπαιδαγώγηση των παιδιών με τα πανανθρώπινα ιδανικά της Αριστεράς, της ειρήνης, της δημοκρατίας, της ελευθερίας. Στοχεύει στη καλλιέργεια των αισθημάτων της αλληλεγγύης και της φιλίας με τους λαούς όλου του κόσμου, αλλά κυρίως στη δημιουργία ατόμων με πολύπλευρη προσωπικότητα.

Με διάφορες εκδηλώσεις όπως φεστιβάλ, διαγωνισμούς, εκστρατείες, εκδρομές, κατασκηνώσεις αλλά και με τη συνεχή επαφή μέσα από εβδομαδιαίες συγκεντρώσεις, το Π. Κ. ΕΔΟΝόπουλων κάνει επίμονη και συνεχή προσπάθεια προς επίτευξη των πιο πάνω στόχων.

Όπως είναι αντιληπτό, είναι πολύ σημαντικός ο ρόλος που διαδραματίζει το Π.Κ.Ε. στη διαμόρφωση σωστών χαρακτήρων. Προσφέρει στο παιδί τη θαυμάσια εμπειρία της συλλογικής δουλειάς. Μέσα από τη συμμετοχή στις δραστηριότητες του Π.Κ.Ε., το παιδί, πλουτίζει το συναισθηματικό του κόσμο και τις αισθητικές του εμπειρίες, διαμορφώνοντας ταυτόχρονα τις αξίες και τις ιδέες του, τις πολιτικές του αντιλήψεις και έννοιες. Το παιδί γίνεται τελικά «νεαρός /ή πολίτης».

Το Κίνημα των ΕΔΟΝόπουλων γίνεται η αφετηρία της επαφής των παιδιών με την Οργάνωση γενικότερα. Πολύ σημαντικός αριθμός ΕΔΟΝόπουλων διατηρεί επαφή και δραστηριοποιείται αργότερα μέσα από το μαθητικό τμήμα της ΕΔΟΝ.

Παρόλα αυτά δεν παύουν να υπάρχουν και βασικές αδυναμίες στη λειτουργία του Π.Κ.Ε. που καθηλώνουν τη δουλειά μας. Τα τελευταία χρόνια έχουν εντοπιστεί και καταβάλλεται προσπάθεια σε όλα τα επίπεδα της Οργάνωσης για αναβάθμιση της δουλειάς μας στο Π.Κ.Ε. και για υπερπήδηση των όποιων προβλημάτων παρουσιάζονται.

Σήμερα, οι κυριότερες αδυναμίες που εντοπίζονται, οι οποίες δημιουργούν πρόβλημα στη λειτουργία των τοπικών κινημάτων σε σταθερή βάση αφορούν:

τη προσέλκυση εργαζομένων ως καθοδηγητών με αποτέλεσμα η δουλειά των τοπικών κινημάτων να στηρίζεται σε μαθητές οι οποίοι δεν αποτελούν τη καταλληλότερη λύση εάν αναλογιστεί κανείς το βαρυφορτωμένο τους πρόγραμμα, την απειρία τους, την έλλειψη των απαραίτητων γνώσεων καθώς επίσης και τη μικρή διαφορά ηλικίας που τους χωρίζει από τα ΕΔΟΝόπουλα,

την αδυναμία προσέλκυσης μεγαλύτερου αριθμού παιδιών, κυρίως στις αστικές περιοχές και εκεί όπου οι Επαρχιακές Οργανώσεις όσο και οι τοπικές επιτροπές της ΕΔΟΝ παρουσιάζουν αδυναμίες και δεν έχουν στενή επαφή και σύνδεση με τα τοπικά κινήματα ΕΔΟΝόπουλων.

Προς αντιμετώπιση των πιο πάνω αδυναμιών αλλά και βελτίωση της δουλειάς μας, αποτελεί αναγκαιότητα η αναθεώρηση και εκσυγχρονισμός του γενικότερου πλαισίου δράσης μας ούτως ώστε το Π.Κ.Ε. να συμβαδίζει με τη σημερινή πραγματικότητα. Προς αυτή την κατεύθυνση βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη η προετοιμασία εγγράφου που πρέπει να επισπευθεί.

Θα πρέπει τέλος να σημειωθεί ότι ο θεσμός των ΕΔΟΝόπουλων έχει αγκαλιαστεί με περισσότερη ζέση από τις Επαρχιακές Οργανώσεις και γενικότερα το Λαϊκό Κίνημα τα τελευταία χρόνια. Όπως όλοι αντιλαμβανόμαστε το Π.Κ.Ε. είναι υψίστης σημασίας για την Οργάνωση για αυτό θα συνεχίσουμε να δίνουμε την κατάλληλη σημασία τόσο στην ανάπτυξη των υφιστάμενων αλλά κυρίως στη λειτουργία νέων τοπικών κινημάτων.

 

Κ. Οι διεθνείς σχέσεις της Οργάνωσης

Όπως τονίζεται και στις Θέσεις του 14ου Συνεδρίου της οργάνωσης  η παρουσία της ΕΔΟΝ στο παγκόσμιο αριστερό, προοδευτικό, δημοκρατικό κίνημα νεολαίας στηρίζεται σε δύο βασικές κατευθύνσεις πολιτικής της Οργάνωσης. Αφενός στον αγώνα που διεξάγει ο λαός μας για ειρηνική επίλυση του κυπριακού προβλήματος, σημαντικό στοιχείο του οποίου είναι η σωστή ενημέρωση της διεθνούς κοινής γνώμης. Αφετέρου στη διεθνιστική αλληλεγγύη η οποία πηγάζει από την ιδεολογική μας θεώρηση πως η Αριστερά,  πρέπει να πρωτοστατεί στην έμπρακτη στήριξη όλων των αγωνιζόμενων λαών για ελευθερία, ανεξαρτησία, κοινωνική ευημερία, πρόοδο και σοσιαλισμό. Επιπλέον, από το προηγούμενο συνέδριο η ΕΔΟΝ, ως μία από τις οργανώσεις που έχουν τέτοιες δυνατότητες, έχει αναπτύξει πιο έντονη δράση και στην κατεύθυνση της διοργάνωσης διεθνών συναντήσεων στην Κύπρο, με στόχο τον καλύτερο συντονισμό των αριστερών προοδευτικών δυνάμεων, και κατανόηση των συνθηκών που αντιμετωπίζει η νεολαία στις διάφορες χώρες.

Προς την κατεύθυνση επίλυσης του κυπριακού προβλήματος η οργάνωση έχει μπορέσει να κρατήσει σωστά ενημερωμένες τις αδελφές οργανώσεις και τις διεθνής ή περιφερειακές δομές στις οποίες συμμετέχει, μέσα σε μια πολύ δύσκολη περίοδο για το κυπριακό. Παράλληλα πέτυχε να συμπεριληφθούν σε αποφάσεις και διακηρύξεις της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Δημοκρατικών Νεολαιών αλλά και του 16ου ΠΦΝΦ, οι θέσεις της οργάνωσης για επίλυση του κυπριακού.

Όσο αφορά την διεθνιστική αλληλεγγύη αυτή εκφράστηκε τόσο με την συμμετοχή μας σε αποστολές αλληλεγγύης, πχ Παλαιστίνη και Δυτική Σαχάρα, αποστολές εθελοντικής εργασίας στην Κούβα υλοποιώντας την ανοικοδόμηση μέρους των αιθουσών διδασκαλίας του Πανεπιστημίου και της Σχολής Καλών Τεχνών του Ματάνζας, σε συνεργασία με άλλες αδελφές οργανώσεις από την Ευρώπη, ενώ γίνεται προσπάθεια να επαναληφθεί η αποστολή στην Κούβα το ερχόμενο καλοκαίρι. Επιπλέον, η οργάνωση εξέφρασε την αλληλεγγύη της στον αγώνα που δίνουν διάφορες κομμουνιστικές, αριστερές, προοδευτικές οργανώσεις με την συμμετοχή μας στα συνέδρια, φεστιβάλ ή άλλες δραστηριότητες που διοργάνωσαν ή με την έκδοση διακηρύξεων αλληλεγγύης, αλλά και με την διοργάνωση εκδηλώσεων διαμαρτυρίας και έκφρασης αλληλεγγύης, πχ για την προσπάθεια καταδίκης της Κομμουνιστικής Νεολαίας Τσεχίας, υπέρ του Παλαιστινιακού λαού και του λαού του Λιβάνου εξαιτίας των επιδρομών της κυβέρνησης του Ισραήλ, υπέρ του Ιρακινού λαού εξαιτίας της εισβολής των Η.Π.Α. κ.α.

Στην κατεύθυνση της διοργάνωσης διεθνών συναντήσεων η οργάνωση, από το προηγούμενο συνέδριο, έχει φιλοξενήσει επιτυχώς 7 συνολικά διεθνής συναντήσεις με σημαντικότερες αυτές του Γενικού Συμβουλίου της ΠΟΔΝ, και της Προπαρασκευαστικής Συνάντησης του 16ου ΠΦΝΦ το 2004, αμέσως μετά το 14ο Συνέδριό μας. Επίσης, στα πλαίσια αυτά έχει φιλοξενήσει το διεθνές σεμινάριο αφιερωμένο στα 60χρονα της ΕΔΟΝ, το διεθνές συμπόσιο μαθητών, το διεθνές συνέδριο στα πλαίσια του 20ου ΠΦΝΦ της ΕΔΟΝ, και την πρόσφατη διάσκεψη της περιφέρειας της Ευρώπης και Β. Αμερικής της ΠΟΔΝ (CENA). Ακόμη, μέσα σε αυτό το διάστημα η οργάνωση φιλοξένησε και δύο διεθνείς κατασκηνώσεις, το καλοκαίρι του 2004 και του 2006, θεσμό που θα πρέπει να επιδιώξουμε την αναβίωσή του.

Σημαντικότατο γεγονός που μεσολάβησε από το 14ο Συνέδριο της οργάνωσης αποτέλεσε το 20ο Παγκύπριο Φεστιβάλ Νεολαίας και Φοιτητών τον Ιούλιο του 2005, ένα από τα πιο επιτυχημένα Φεστιβάλ της οργάνωσης σε όλους τους τομείς, αλλά και στον τομέα της συμμετοχής ξένων αντιπροσωπειών, παρά την διοργάνωση ένα μήνα προ του 16ου Παγκόσμιου Φεστιβάλ το οποίο εμπόδισε κάποιες οργανώσεις να συμμετάσχουν. Το 20ο ΠΦΝΦ ενίσχυσε την προσπάθεια μας να καθιερωθούν τα Φεστιβάλ μας σε διεθνές επίπεδο, απαιτείται όμως να συνεχίσουμε την προσπάθεια εξεύρεσης οικονομικών πόρων για μείωση του οικονομικού κόστους, τουλάχιστο για τις οργανώσεις της Ευρώπης, και της ευρύτερης περιοχής της Μεσογείου και Μέσης Ανατολής, όπως ήταν η εκτίμηση του προηγούμενου συνεδρίου αλλά και τον συνδυασμό του με άλλες διεθνείς συναντήσεις.

Το κορυφαίο γεγονός της διοργάνωσής του 16ου ΠΦΝΦ, το οποίο συνέχισε τον θεσμό της φιλοξενίας του σε χώρες οι οποίες αντιμετωπίζουν τις απειλές και προσπάθειες επέμβασης του ιμπεριαλισμού, διοργανώθηκε στην Μπολιβαριανή Δημοκρατία της Βενεζουέλας από τις 7 – 15 Αυγούστου 2005. Η οργάνωση προχώρησε σε αρκετά θετική εκτίμηση για το 16ο ΠΦΝΦ, θεωρώντας το ως το πιο επιτυχημένο και αναβαθμισμένο μετά την περίοδο της κρίσης, τόσο πολιτικά όσο και σε θέματα οργανωτικά, κινητοποίησης, συμμετοχής και επιλογής της χώρας αλλά και στο ότι η ΠΟΔΝ επανήλθε στην προεδρία της Διεθνούς Οργανωτικής Επιτροπής (ΔΟΕ). Το φεστιβάλ έφερε ένα καθαρά πολιτικό,  αντι -ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα ενώ επανήλθε επίσημα η συζήτηση περί σοσιαλισμού ως η διέξοδος από την σημερινή βαρβαρότητα.

Η οργάνωση για άλλη μία φορά αποτέλεσε τον βασικό κορμό της Εθνικής Προπαρασκευαστικής Επιτροπής (ΕΠΕ) Κύπρου, και για πρώτη φορά τόσο η ΕΠΕ όσο και η αποστολή της Κύπρου είχε δικοινοτικό χαρακτήρα καθώς σε αυτή συμμετείχαν και Τ/κ οργανώσεις. Επιπρόσθετα, η οργάνωση αποτέλεσε μία από τις εκλεγμένες οργανώσεις που αποτέλεσαν την ΔΟΕ, που με την παρουσία της, στην Βενεζουέλα δύο μήνες πριν το φεστιβάλ αποτέλεσε μαζί με αρκετές άλλες οργανώσεις της ΔΟΕ, τους βασικούς φορείς διεκπεραίωσης των εργασιών του Φεστιβάλ.

Επιπρόσθετα αυτών, η οργάνωση συνέχισε να διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην ΠΟΔΝ, η οποία όχι μόνο η ίδια η Ομοσπονδία έχει επανέλθει ως η πρωτοπόρα δύναμη στο διεθνές, νεολαιίστικο, κομμουνιστικό, αριστερό, αντι -ιμπεριαλιστικό, προοδευτικό κίνημα και την ίδια στιγμή πολλές οργανώσεις μέλη της δείχνουν σημάδια ανάκαμψης παρά τις αφόρητες πιέσεις του νεοφιλελευθερισμού και επεμβάσεις του ιμπεριαλισμού. Θεωρούμε ως πολύ αισιόδοξο γεγονός το ότι η Ομοσπονδία παρά τις κάποιες οργανωτικές και αρκετές οικονομικές δυσκολίες που συνεχίζει να αντιμετωπίζει, έχει επανακτήσει σε σημαντικό βαθμό την αναγνώριση της από την νεολαία ως τον πραγματικό εκφραστή του προοδευτικού νεολαιίστικου κινήματος νεολαίας στον αγώνα ενάντια στον ιμπεριαλισμό και τον πόλεμο, για δημοκρατία, ελευθερία, κοινωνική πρόοδο, ειρήνη και μια καινούρια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση, για εθνική κυριαρχία και διεθνή αλληλεγγύη, όπως επίσης και στη συμβολή στην ανάπτυξη του αγώνα και την κατάκτηση των δικαιωμάτων των νέων ανθρώπων. Η ΠΟΔΝ, μόνη ανάμεσα στους διεθνής φορείς νεολαίας, αποτελεί σήμερα τον διεκδικητή και συμπαραστάτη των νέων στον αγώνα διατήρησης των κεκτημένων τους και των βασικών τους δικαιωμάτων.

Η ΕΔΟΝ, μπορούμε να εκτιμήσουμε ότι ανταποκρίθηκε ικανοποιητικά στα χρέη της ως συντονίστρια της περιφέρειας του CENA, μαζί με την Κομμουνιστική Ένωση Νέων Ισπανίας και την Εργατική Σοσιαλιστική Νεολαία Γερμανίας αν και οι εξελίξεις σε διεθνές επίπεδο απαιτούν ακόμη πιο ενεργή συμμετοχή και δράση από όλες τις κομμουνιστικές, αριστερές, αντι-ιμπεριαλιστικές, προοδευτικές, οργανώσεις νεολαίας. Η οργάνωση θα πρέπει να προχωρήσει σε εκτίμηση της διεθνούς κατάστασης του νεολαιίστικου κινήματος, τις επιθέσεις του νεοφιλελευθερισμού ενάντια στη νεολαία και τις εξεγέρσεις των νέων, των φοιτητών, των μαθητών, της Διεθνούς Ένωσης Φοιτητών (ΔΕΦ) για την οποία γίνεται προσπάθεια ανασυγκρότησης, και των Κοινωνικών Φόρουμ τα οποία βρίσκονται σε κρίσιμο σημείο, να μελετήσει σοβαρά τον ρόλο της ΠΟΔΝ σε αυτό το νέο πλαίσιο και να αποφασίσει τον ρόλο και τις επιπλέον ευθύνες που η ίδια θα μπορεί και πρέπει να αναλάβει.

Τομέας με ιδιαίτερη σημασία αποτελεί η ανάπτυξη και ενδυνάμωση των σχέσεών μας με αδελφές οργανώσεις της περιοχής της ευρύτερης περιοχής της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, κυρίως κάτω από το πρίσμα της προώθησης του Σχεδίου Μεγάλης Μέσης Ανατολής, των Βαλκανίων και των πρώην σοσιαλιστικών χωρών, χώρος όπου παρουσιάζονται αδυναμίες του CENA, αλλά και η περαιτέρω ανάπτυξη των σχέσεών μας με τις οργανώσεις της Λατινικής Αμερικής όπου παρατηρείται μια επαναστατική διεργασία. Επίσης σημαντική είναι η ανάπτυξη των επαφών μας με τις οργανώσεις της Ασίας η οποία θα αποτελέσει μελλοντικό πεδίο αντιπαράθεσης των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων αλλά και με τις Οργανώσεις της Αφρικής η οποία ως ήπειρος αντιμετωπίζει σημαντικά οικονομικά πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα.

Η οργάνωση θα πρέπει να προσπαθήσει η προετοιμασία, η ενημέρωση και η συμμετοχή σε διεθνή γεγονότα, είτε αυτά διοργανώνονται στην Κύπρο είτε αλλού, να γίνει σε μεγαλύτερο βαθμό κτήμα όλης της οργάνωσης. Εκτίμησή μας είναι ότι η δουλεία στο γραφείο διεθνών σχέσεων έχει βελτιωθεί με την συμμετοχή περισσότερων συντρόφων στην οργανωτική δουλειά και στην συμμετοχή σε αποστολές στο εξωτερικό, χωρίς αυτό να είναι ικανοποιητικό από όλα τα μέρη. Σημαντική αδυναμία συνεχίζει ακόμη να αποτελεί η μη ικανοποιητική ενημέρωση των σωμάτων, όπως και των μελών της οργάνωσης, με συνεπακόλουθο την υποτίμηση της διεθνής δράσης της οργάνωσης, ή την ιδεολογική αδυναμία κατανόησης της σημασίας του διεθνισμού.

Προς αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων, θα πρέπει να γίνει προσπάθεια να εμπλακούν περισσότεροι σύντροφοι στις διεθνής αποστολές, πρέπει να μελετηθεί η δυνατότητα σύστασης υποεπιτροπής Υλικού και Ενημέρωσης η οποία θα αναλάβει την έκδοση ηλεκτρονικού Δελτίου Διεθνών Σχέσεων για ενημέρωση των μελών αλλά και φίλων της οργάνωσης, την ακόμη καλύτερη αξιοποίηση του εκφραστικού οργάνου και της κατά πολύ βελτιωμένης ιστοσελίδας της οργάνωσης. Επίσης θα πρέπει να γίνει προσπάθεια για σύνδεση των τοπικών της ΕΔΟΝ στο εξωτερικό με το γραφείο Διεθνών Σχέσεων, η ανάπτυξη σχέσεων και συνεργασίας με αυτές τις αδελφές οργανώσεις που δραστηριοποιούνται ή μπορούν να δραστηριοποιηθούν στην Κύπρο αλλά και ο καλύτερος συντονισμός με άλλες οργανώσεις του κινήματος ή γενικότερα της κοινωνίας, οι οποίες ασχολούνται με διεθνή ζητήματα, πχ ΕΠ.ΑΛ, ΠΣΕ, ΚΦΚ, Κυπρο-Κουβανικός Σύνδεσμος.

Σημαντική ενίσχυση στην προώθηση των διεθνών μας σχέσεων αποτέλεσε η χρήση προγραμμάτων που προέρχονται από τον Οργανισμό Νεολαίας και άλλες επιχορηγήσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση, θα πρέπει να μελετηθεί σοβαρά η εκτενέστερη χρήση τέτοιων προγραμμάτων και από άλλα σώματα της οργάνωσης πέραν του Κ. Σ, όπως και ο τρόπος διοργάνωσης και καθοδήγησής τους.

 

Λ. Το εκφραστικό όργανο της ΕΔΟΝ: η εφημερίδα «ΝΕΟΛΑΙΑ»

Στη νέα εποχή που ζούμε, τα Mέσα Mαζικής Eνημέρωσης φτιάχνουν μαζικές συνειδήσεις. Έχουν μετατραπεί στη γλώσσα των σύγχρονων κοινωνιών, η οποία ελεγχόμενη και υποκινούμενη, τις πλείστες των περιπτώσεων, από το μεγάλο κεφάλαιο, «εισβάλλει» στο μυαλό και στη συνείδηση του ανθρώπου, πλάθοντας το κατά το δοκούν.

H κυπριακή πραγματικότητα δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση στον κανόνα. Η πλειοψηφία των ΜΜΕ παραμένουν ως φερέφωνα της δεξιάς και της άρχουσας τάξης του τόπου. Έτσι, τέσσερα σχεδόν χρόνια από την εκλογή της παρούσας κυβέρνησης, εξακολουθούμε να είμαστε μάρτυρες πολλές φορές μιας ανοίκειας επίθεσης από μερίδα των μέσων, ηλεκτρονικών και εντύπων, κατά της διακυβέρνησης. Φροντίζουν να δημιουργήσουν μια στρεβλή εικόνα του τρόπου διακυβέρνησης, υποβαθμίζουν ή αφήνουν εντελώς απαρατήρητες σημαντικές ειδήσεις, υπερπροβάλλουν ασήμαντες ειδήσεις, ή ακόμη εξυπηρετούν τα μικροπολιτικά συμφέροντα των πρώην κυβερνώντων.

O αρνητικός τους ρόλος δεν μένει όμως μέχρι εδώ. Kαθημερινά μεταφέρουν μηνύματα άρνησης της ζωής και του πολιτισμού. Iσοπεδώνουν χαρακτήρες, αντιλήψεις, πρότυπα και αξίες. Oικοδομούν ένα τυποποιημένο τύπο ανθρώπου, ένα άνθρωπο ρομπότ που θα σκέφτεται λιγότερο και θα δρα χωρίς να σκέφτεται. Σκοτώνουν καθημερινά την αγωνιστική διάθεση των νέων και υπηρετούν με μανία τον υπέρτατο θεό του καπιταλισμού, το χρήμα.

Kάτω από τις δυσμενείς αυτές συνθήκες, η EΔON καλείται να διεξαγάγει τον δικό της αγώνα στον τομέα της ποιοτικής ενημέρωσης και επιμόρφωσης των νέων. Tον αγώνα αυτό καλείται να αναλάβει το έντυπο της οργάνωσης μας, η «Nεολαία». Ένα έντυπο το οποίο μπορεί να απευθύνεται και να εκφράζει τους προβληματισμούς, τις ανησυχίες, τα οράματα των νέων της Kύπρου, αλλά και να μεταφέρει το λόγο, τις απόψεις, τις θέσεις της οργάνωσης και του κινήματος γενικότερα στη νέα γενιά.

Tο εκφραστικό όργανο της EΔON πέρασε μέσα από συμπληγάδες πέτρες στην πολύχρονη ιστορία έκδοσης του, αλλάζοντας κατά καιρούς μορφή, στη βάση των οικονομικών κυρίως δεδομένων της οργάνωσης. Oι οικονομικές αδυναμίες υπήρξαν και η κύρια αιτία για την οποία η Oργάνωση τερμάτισε την έκδοση της «Nεολαίας» με τη μορφή του περιοδικού τον Σεπτέμβριο του 2001.

Την ίδια όμως στιγμή που το Κ.Σ. της Οργάνωσης έπαιρνε την απόφαση για αναστολή της έκδοσης της «Νεολαίας» με τη μορφή του περιοδικού, έθετε και τις βάσεις για  την επανέκδοση της σε νέα μορφή με τρόπο που να εξασφαλιστεί εκ των προτέρων η οικονομική  βιωσιμότητα της.

Σε αυτή τη βάση έγιναν μια σειρά από επαφές, συζητήσεις και ανταλλαγές απόψεων με στόχο την επανέκδοση της «Νεολαίας», τα καθοδηγητικά σώματα της οργάνωσης συζήτησαν κατ’ επανάληψη το ζήτημα με αποτέλεσμα σε σύνοδο του Κ.Σ. της οργάνωσης τον Οκτώβριο του 2002 να παρθεί η απόφαση για επανέκδοση του εκφραστικού οργάνου της ΕΔΟΝ σε νέα πλέον μορφή, με διασφαλισμένη όμως την οικονομική του βιωσιμότητα. Στην τελευταία της μορφή, ως εφημερίδα πια, η «Nεολαία» άρχισε να εκδίδεται τον Iανουάριο του 2003, σε μηνιαία όμως και πάλι βάση.

H απόφαση αυτή, που αποτελούσε μονόδρομο για την οργάνωση, επέδρασε δυστυχώς αρνητικά στη μορφή κι εμφάνιση του εκφραστικού μας οργάνου. Δεν στέρησε ωστόσο τίποτα από το περιεχόμενο και την ποιότητα του εντύπου.

Kλείνοντας τέσσερα χρόνια από την επανέκδοση της «Nεολαίας» μπορούμε να καταγράψουμε κάποια συμπεράσματα σε ότι αφορά την μέχρι τώρα πορεία της εφημερίδας. Oι όποιες εκτιμήσεις γίνουν, θα είναι φυσικά υπό το πρίσμα των δυνατοτήτων και αντικειμενικών δεδομένων μέσα στα οποία κινείται η Oργάνωση μας. Ως εκ τούτου, μπορούμε να εκτιμήσουμε τα εξής:

Σε ότι αφορά το περιεχόμενο και την ποιότητα της εφημερίδας, σε γενικές γραμμές αυτό ικανοποιεί τις απαιτήσεις ενός νεολαιίστικου εντύπου. Καλύπτει ποικίλη θεματολογία, στο πλαίσιο πάντα της αριστερής αντίληψης και ιδεολογίας. Στα θετικά επίσης καταγράφεται η προβολή της δουλειάς και των εκδηλώσεων που οργανώνει η ΕΔΟΝ, όχι μόνο σε κεντρικό αλλά και σε επαρχιακό και τοπικό επίπεδο. Με τον τρόπο αυτό, έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν «φωνή» μέσα από τη «Νεολαία» όλο και μεγαλύτερος αριθμός στελεχών και μελών της Οργάνωσης. Δεν μπορούμε πάντως να παραβλέψουμε τις περιπτώσεις εκείνες όπου το περιεχόμενο αδυνατεί να προσεγγίσει τη γλώσσα των νέων. Σ’ αυτό τον τομέα, υπάρχουν σημαντικά περιθώρια βελτίωσης.

Για το σχεδιασμό της θεματολογίας υπεύθυνη είναι η συντακτική επιτροπή της «Nεολαίας», η οποία λειτουργεί σε τακτική βάση και ανταποκρίνεται σε ικανοποιητικό βαθμό στο έργο που έχει να επιτελέσει. Η λειτουργικότητα και αποτελεσματικότητα της Επιτροπής αυξήθηκε σημαντικά ύστερα από την τελευταία απόφαση του Κ.Σ. για μείωση του αριθμού των μελών της. Yπάρχουν βεβαίως πάντα περιθώρια βελτίωσης, και αυτός θα πρέπει να είναι ο στόχος, στην ομαδικότητα και στον συντονισμό που πρέπει να χαρακτηρίζει την επιτροπή.

Στον τομέα των συνεργατών, παρά τη σημαντική βελτίωση από το προηγούμενο συνέδριο η εφημερίδα εξακολουθεί να παρουσιάζει αδυναμίες. O στενός κύκλος των στελεχών της οργάνωσης, δημιουργεί πρακτικές δυσκολίες στη διαδικασία σχεδιασμού και έκδοσης της εφημερίδας. Xρειάζεται επιπρόσθετα η διεύρυνση του κύκλου συνεργατών με στελέχη και μέλη της Οργάνωσης που μπορούν να συνεισφέρουν στην έκδοση του εντύπου.

Όπως έχουμε αναφέρει πιο πάνω, η μορφή και η εμφάνιση της «Nεολαίας» σήμερα, παρουσιάζει μεν αδυναμίες συγκριτικά με ένα περιοδικό, θα επαναλάβουμε όμως ότι οι οικονομικές δυσκολίες είναι αυτές που προς το παρόν εμποδίζουν την αναβάθμιση της εμφάνισης του εντύπου.

Σημαντικό εξακολουθεί να είναι το πρόβλημα κυκλοφορίας της εφημερίδας. Η απόφαση που επίσης το Κ.Σ. έλαβε, για καταμερισμό της ευθύνης παραλαβής της εφημερίδας και διαμοιρασμού των εντύπων σε όλες τις επαρχιακές οργανώσεις, ήταν σημαντική και λειτούργησε, αλλά όχι απολύτως ικανοποιητικά. Αποτέλεσμα αυτού είναι, η εφημερίδα να μην φτάνει πολλές φορές στα χέρια των ομάδων εκείνων της κοινωνίας που επιδιώκουμε. Βασική αιτία, εκτιμούμε, της δυσλειτουργίας στη διακίνηση της «Νεολαίας», είναι το γεγονός ότι τοποθετούμε πια χαμηλά στις προτεραιότητες της Οργάνωσης το ίδιο το έντυπο.

Στη βάση του πιο πάνω πλαισίου θα πρέπει να επιδιωχθεί η αποστολή της Νεολαίας μέσω της Χαραυγής καθώς επίσης και το ανέβασμα της στην ιστοσελίδα της Οργάνωσης.

H κυκλοφορία της εφημερίδας έχει για την οργάνωση εξαιρετικά μεγάλη πολιτική σημασία. H απόφαση για δωρεάν διακίνηση λήφθηκε αφού διασφαλίστηκε μέσα από τη διαφήμιση, σε οριακά επίπεδα, η οικονομική βιωσιμότητα της. Θα πρέπει ωστόσο να εξευρεθούν περαιτέρω τρόποι διασφάλισης της οικονομικής βιωσιμότητας του εντύπου, έτσι που να καταστεί σταδιακά δυνατή η αναβάθμιση της μορφής και της εμφάνισης του.

Kατά καιρούς δεν αγκαλιάσαμε τη «Nεολαία» στο βαθμό και στο επίπεδο που αρμόζει στο κύριο εκφραστικό όργανο της EΔON. Kύρια έγνοια μας πρέπει να είναι, σε πρώτο στάδιο, η αύξηση της κυκλοφορίας του εντύπου μας, και σε δεύτερο στάδιο η αναβάθμιση του, σε επίπεδο εμφάνισης, ποιότητας και περιεχομένου. Eκτός από την οικονομική πτυχή, για την EΔON έχει τεράστια πολιτική σημασία να καταλήγει η εφημερίδα στα χέρια όσο το δυνατό περισσότερων νέων. Aποτελεί, σ’ αυτό τον τόπο, μία από τις ελάχιστες φωνές που αντιπροτάσσουν στα διαβρωμένα Mέσα του σήμερα, τις δικές τους ποιοτικές προτάσεις, θέσεις και δράσεις.

 

Ι. Η κατασκήνωση της ΕΔΟΝ

Η λειτουργία της κατασκήνωσης της ΕΔΟΝ αποτελεί ένα σημαντικό μέρος της ευρύτερής μας δραστηριότητας. Αποτελεί μια από τις σημαντικότερες δραστηριότητες για δύο μεγάλα τμήματα της Οργάνωσης, το μαθητικό τμήμα και το κίνημα των ΕΔΟΝόπουλων. Η κατασκήνωση συνδράμει με τρόπο καθοριστικό στην ιδεολογικοπολιτική κατάρτιση των μαθητικών στελεχών μας, στη δημιουργία ευαισθησιών και συνείδησης στα ΕΔΟΝόπουλα, αλλά δυναμώνει ταυτόχρονα τους δεσμούς μεταξύ των ΕΔΟΝιτών από τη μια και των ΕΔΟΝιτών με την Οργάνωσή μας από την άλλη. Τέλος, η κατασκήνωση προσφέρει τη δυνατότητα στα ΕΔΟΝόπουλα και τους ΕΔΟΝίτες να αξιοποιήσουν δημιουργικά και παραγωγικά τον ελεύθερό τους χρόνο ερχόμενοι σε επαφή με ευρύτερες πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες.

Είναι επισήμανση των τελευταίων εκτιμήσεων για την κατασκήνωση ότι υπάρχει μια συνεχόμενη αναβάθμιση του περιεχομένου τόσο των παιδικών όσο και των μαθητικών κατασκηνώσεων. Η βελτίωση αυτή οφείλεται:

στον έγκαιρο προγραμματισμό, των κατασκηνώσεων και ιδιαίτερα των διαλέξεων, συζητήσεων και άλλων δραστηριοτήτων.

τη βελτίωση του προγράμματος σε περιεχόμενο, με την αναβάθμιση του περιεχομένου των δραστηριοτήτων, αλλά και της συνολικής επαφής με τους κατασκηνωτές.

στην εισαγωγή νέων παιδαγωγικών μεθόδων, σύγχρονων μεθόδων παρουσίασης που καταστούν αποτελεσματικότερη την μεταφορά μηνυμάτων.

στην αποφόρτωση του προγράμματος ούτως ώστε αυτό να μην είναι εξαντλητικό και να παρέχεται χρόνος για εξατομικευμένη συζήτηση.

τη βελτίωση των καθοδηγητών με την αξιοποίηση πολλών στελεχών πρώτης γραμμής από τις επαρχιακές οργανώσεις. Πρέπει εδώ να επισημανθεί ασφαλώς ότι η κατασκήνωση δεν μπορεί να ιδωθεί αποκομμένη από την ευρύτερη δραστηριότητα του παιδικού μας κινήματος, του μαθητικού τμήματος και της Οργάνωσης ευρύτερα. Η βελτίωση στη λειτουργία της κατασκήνωσης σχετίζεται δηλαδή με την ευρύτερη βελτίωση της δουλειάς.

Σε ότι αφορά στην υλικοτεχνική υποδομή πρόσφατα έχουν γίνει σοβαρές βελτιώσεις και επιδιορθώσεις στα υφιστάμενα κτίρια οι οποίες βελτιώνουν τη λειτουργικότητα, την υγιεινή και την εικόνα της κατασκήνωσης. Δυστυχώς όμως δεν έχουμε καταφέρει να αποκτήσουμε μια καινούρια, σύγχρονη κατασκήνωση στο διάστημα που έχει μεσολαβήσει από το προηγούμενο συνέδριο. Αυτός παραμένει αμετάθετος στόχος της Οργάνωσης μας.