Όπως σημειώνεται στις θέσεις του Κ.Σ. της ΕΔΟΝ για το 16 Παγκύπριο Συνέδριο «στο παγκόσμιο σκηνικό δεσπόζει η εκδήλωση της παγκόσμιας κρίσης του καπιταλισμού». Μιας κρίσης που σίγουρα δεν έτυχε αλλά «πέτυχε» όσα ακριβώς ανέλυσαν στις θεωρίες τους οι κλασσικοί του Μαρξισμού.
Μπορεί η κρίση αυτή να χαρακτηρίζεται από μεγάλο βάθος και διάρκεια (παρόμοια της κρίσης του 1929) αλλά σίγουρα δε ξεφεύγει από την βασική αρχή ότι πρόκειται για μια κρίση που αφορά στην καρδιά του καπιταλιστικού συστήματος, τις ίδιες τις σχέσεις παραγωγής, την αδυναμία της απρόσκοπτης συγκέντρωσης-συγκεντροποίησης κεφαλαίου και την «αναρχία στην παραγωγή».
Η έντονη παραφιλολογία που αναπτύχθηκε τους τελευταίους περίπου 20 μήνες από τους θιασώτες του συστήματος για τις αιτίες που δημιούργησαν στην κρίση (λανθασμένοι χειρισμοί, «golden boys») αλλά και τις δήθεν νεοφανείς θεωρίες για ανάκαμψη από αυτήν («νεοκεϋνσιανά μοντέλα, «πράσινη ανάπτυξη») αποπροσανατολίζουν και στόχο έχουν τη αποενοχοποίηση του καπιταλισμού.
Όσο και να προσπαθούν νεοφιλελεύθεροι, σοσιαλδημοκράτες και διάφοροι άλλοι διαστρεβλωτές του μαρξισμού να «αναλύσουν» τον καπιταλισμό για να το κάνουν καλύτερο, δε θα τα καταφέρουν αφού η ίδια η ιστορία των κρίσεων καταμαρτυρεί την πραγματικότητα:
1. Όσο υπάρχει καπιταλισμός θα υπάρχουν και κρίσεις, άλλες μικρότερες και άλλες μεγαλύτερες. Άλλωστε ο καπιταλισμός είναι μια αναπόφευκτη κρίση που περνά η ανθρωπότητα.
2. Οι αντιφάσεις στο καπιταλισμό (κοινωνικοποιημένη παραγωγή - ιδιοποιημένο προϊόν στα χέρια των λίγων) οδηγούν την οικονομία σε αδιέξοδο στο οποίο προσωρινή λύση δίνουν οι κρίσεις οι οποίες οδηγούν την οικονομία σε ύφεση και την προετοιμάζουν για νέα άνοδο και νέα κρίση.
3. Ο 20ος αιώνας σημαδεύτηκε από τουλάχιστον 3 μεγάλες κρίσεις οι οποίες σηματοδότησαν και την απαρχή κάθε φορά νέου «νοικοκυρέματος» του καπιταλισμού (φιλελευθερισμός, κεϋνσιανισμός, νεοφιλελευθερισμός). Ο πολύ μάλιστα υποσχόμενος νεοφιλελευθερισμός είναι το μοντέλο που οδήγησε σε ένα τέτοιο βίαιο ξέσπασμα με τραγικές συνέπειες. Κανένα από αυτά δεν μπόρεσε να «γιατρέψει» τον καπιταλισμό και ούτε σήμερα μπορεί.
4. Το αστικό κράτος, παρεμβαίνει με διάφορους τρόπους επουλώνοντας τις πληγές των κρίσεων και δίνοντας ώθηση στην ανάκαμψη της καπιταλιστικής παραγωγής. Μετά από κάθε κρίση οι σχέσεις παραγωγής χαρακτηρίζονται από μια βάρβαρη ταξική εκμετάλλευση. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός χαρίστηκαν δισεκατομμύρια στις τράπεζες όπως τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι οι εργαζόμενοι πλήττονται συνεχώς από αντιλαϊκά μέτρα, οι εργασιακές σχέσεις απορυθμίζονται και θεσμοθετείται η φτηνή και ευέλικτη εργασία.
5. Οι επιπτώσεις της κρίσης δεν εκφράζονται μόνο οικονομικά αλλά και στρατιωτικά, όπως ακριβώς ανέλυσε ο Λένιν μελετώντας τον ιμπεριαλισμό. Η ανάγκη των καπιταλιστών για επενδύσεις σε νέες αγορές οδηγούν τα κρατικά μονοπώλια σε εξαγωγή κεφαλαίων πέραν των συνόρων της χώρας τους χρησιμοποιώντας βία και πολέμους.
6. Απόλυτα συνυφασμένη με την κρίση είναι και η προσπάθεια αποπροσανατολισμού των λαών από τις πραγματικές αιτίες. Για να γίνει τούτο εφικτό, επιστρατεύεται ο αντικομουνισμός, ο ρατσισμός, η ξενοφοβία. Αποτέλεσμα αυτού είναι και οι έντονες προσπάθειες αντικομμουνισμού που συντελούνται ανά το παγκόσμιο αλλά και η ενδυνάμωση ακροδεξιών και φασιστικών οργανώσεων.
7. Οι εργαζόμενοι φορτώνονται τα βάρη της κρίσης αφού έρχονται αντιμέτωποι με την ανεργία, την φτώχεια και τους μισθούς πείνας. Οι μετανάστες που πριν «ενθαρρύνθηκαν» σε συνθήκες άνθησης της οικονομίας να μεταναστεύουν, τώρα που εκ των πραγμάτων αναγκάζονται να μεταναστεύσουν αντιμετωπίζονται με απάνθρωπα μέτρα. Επίσης η παιδεία, η υγεία, το περιβάλλον και ο πολιτισμός στα πλαίσια της νέας τάξης πραγμάτων, δέχονται τις συνέπειες τις κρίσης.
Όλα τα πιο πάνω από την μια αποτελούν πραγματικότητες και από την άλλη δε θυμίζουν από Κύπρο. Είναι δηλαδή η Κύπρος η φωτεινή εξαίρεση ή εμείς είμαστε κλεισμένοι σε γυάλινους τοίχους; Η απάντηση είναι πως κανένα από τα δύο δεν ισχύει αφού γνωρίζουμε πολύ καλά ότι και η Κύπρος έχει επηρεαστεί και θα επηρεαστεί περισσότερο από τις συνέπειες της κρίσης.
Αυτό που διαφοροποιεί σε κάποιο βαθμό τα πράγματα είναι από την μια οι γερές βάσεις της οικονομίας, η θωράκιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων που κτίστηκαν με πρωτεργάτη το λαϊκό κίνημα και από την άλλη η φιλοσοφία της κυβέρνηση Χριστόφια που δεν ακολούθησε τη πεπατημένη οδό. Τα έγκαιρα μέτρα που πήρε η κυβέρνηση δε στοχεύουν στην ανατροπή του συστήματος και την εγκαθίδρυση του σοσιαλισμού αλλά στο να μην πληρώσουν οι εργαζόμενοι και οι νέοι τα λάθη άλλων.
Η νεολαία έχει ρόλο να διαδραματίσει και δεν είναι άλλος από την οργανωμένη πάλη, τον ανυποχώρητο αγώνα, την περιφρούρηση των κεκτημένων αλλά και να πετύχει νέες κατακτήσεις στον τόπο μας αλλά και διεθνώς. Αυτό το επιτυγχάνουμε με την ισχυροποίηση της ΕΔΟΝ, των αγώνων και των διεκδικήσεων μας. Το 16ο Παγκύπριο Συνέδριο της ΕΔΟΝ να καταστεί έπαλξη αγώνα για την κλιμάκωση του αγώνα μας για ΕΠΑΝΕΝΩΣΗ και ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΩΣΥΝΗ.
Βάκης Χαραλάμπους
Μέλος Κεντρικού Συμβουλίου ΕΔΟΝ
Μέλος Γραμματείας Φοιτητικού Τμήματος ΕΔΟΝ