Ο ιμπεριαλιστικός χαρακτήρας του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και το εδαφικό ξαναμοίρασα του κόσμου, μέσα από την αλληλοσφαγή των λαών, λειτούργησε σαν καταλύτης για την επαναστατική συνείδηση των εργατικών μαζών στη Γερμανία, αλλά και στην Ευρώπη ευρύτερα. Η μεγάλη επίδραση της Οκτωβριανής Επανάστασης στη Ρωσία, παράλληλα με την όξυνση των κοινωνικών αντιθέσεων, αποτέλεσε το επαναστατικό σάλπισμα για τα εργατικά κινήματα της εποχής.
Τέλη του 1918, η ηττημένη Γερμανία του πολέμου, βρέθηκε σε μια εξαθλιωμένη κατάσταση. Η κατεστραμμένη βιομηχανία, η καταρρακωμένη αγροτική παραγωγή έφερε την έλλειψη σε τρόφιμα και την απόλυτη φτώχεια. Αυτό οδήγησε τη Γερμανία σε μια ακραία όξυνση των κοινωνικών αντιθέσεων. Από την μία, οι απώλειες του Γερμανικού λαού στον πόλεμο που έφτασαν στο σύνολο τις 7,5 εκατομμύρια ζωές, εκ των οποίων τα 2 στις μάχες, και το πενιχρό εισόδημα των απλών εργατικών και στρατιωτικών οικογενειών. Από την άλλη οι καπιταλιστές, οι μεγάλοι γαιοκτήμονες, βιομήχανοι, έμποροι και τραπεζίτες, οι οποίοι συσσώρευσαν απέραντα κέρδη από τον πόλεμο.
Το εθνικό, πατριωτικό καθήκον με την επιστροφή από το μέτωπο, μετατράπηκε σε λαϊκή δυσαρέσκεια και προλεταριοποίηση. Αυτό ήταν που ώθησε εργάτες και στρατιώτες, στη μέση του πολέμου, σε κλιμακούμενη επαναστατική δράση με απεργιακές κινητοποιήσεις σε όλη την χώρα. Η κορύφωση πραγματοποιήθηκε με την εξέγερση των ναυτών στο Κίελο, τον Νοέμβρη του ’18, όπου και σηματοδοτήθηκε η έναρξη της επανάστασης.
Στις 3 Νοεμβρίου το 1918 στο Κίελο, η Γερμανική Στρατιωτική Διοίκηση παρά την διαφαινόμενη ήττα στον πόλεμο, διέταξε αναίτια 80 000 ναύτες για επίθεση προς την Αγγλία. Οι ναύτες όχι απλώς αρνήθηκαν, αλλά προχώρησαν άμεσα σε κοινό μέτωπο με τους εργάτες και τους στρατιώτες του πεζικού, και σχημάτισαν το σοβιέτ των εργατών και το σοβιέτ των στρατιωτών (παρόμοια με αυτά στη Ρωσία του 1917). Σύμβολο τους πλέον, ήταν οι κόκκινες σημαίες που είχαν υψωθεί στα πλοία.
Η εξέγερση τους που περιλάμβανε ακόμα και νεκρούς σε διαδηλώσεις, έλαβε γοργά παλλαϊκό χαρακτήρα στα διάφορα κρατίδια της Γερμανίας. Η ορμητική εξάπλωση της επανάστασης δημιούργησε νέο είδος εξουσίας στη χώρα, με την δημιουργία επαναστατικών οργάνων, των σοβιέτ.
Η λαϊκή κινητοποίηση που πλέον πλημμύριζε τους δρόμους κατά εκατοντάδες χιλιάδες κάνει ηχηρά τα αιτήματα: για τερματισμό του πολέμου, κατάργηση της μοναρχίας, ψωμί και ανθρωπιά, υπό την καθοδήγηση βέβαια της ομάδας «Σπάρτακος» και άλλων επαναστατικών στοιχείων των Ανεξάρτητων Σοσιαλδημοκρατών. Η άνετη κατάληψη του παλατιού και κυβερνητικών κτιρίων στην πρωτεύουσα της Αυτοκρατορικής Γερμανίας, σήμανε τον έλεγχο της χώρας στα χέρια των επαναστατών. Η αστική τάξη αντιλήφθηκε ότι η, επικείμενη γι’ αυτούς, επικράτηση της επανάστασης, μπορούσε να αναχαιτιστεί μόνο «από τα μέσα».
Οι καπιταλιστές μεγαλοβιομήχανοι, προχώρησαν άμεσα στη συμφωνία «Έμπρακτης Συνεργασίας» με τους Σοσιαλδημοκράτες. Χρησιμοποίησαν την απήχηση της Σοσιαλδημοκρατίας στα εργατικά λαϊκά στρώματα και τον έλεγχο της στα σοβιέτ, έτσι ώστε να εξαπατήσει ένα ολόκληρο επαναστατικό κίνημα. Τα ψεύτικα συνθήματα του νέου Σοσιαλδημοκράτη ηγέτη Έμπερτ, με κούφιες προκηρύξεις περί εισαγωγής του σοσιαλισμού στην χώρα, αποπροσανατόλισαν σημαντικά τμήματα της επαναστατικής εργατικής τάξης. Η σοσιαλδημοκρατία με στόχο την καταστολή της επαναστατικής δράσης, δεν δίστασε ακόμα και να προχωρήσει στη συγκρότηση ένοπλων αντί-επαναστατικών τμημάτων της κυβέρνησης, χρηματοδοτημένη βεβαίως από την αστική τάξη.
Μονόδρομος αποτέλεσε τότε, η ίδρυση του Κομμουνιστικού Κόμματος το Δεκέμβριο του 1918, από την ομάδα που αποχώρησε από το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, τους Σπαρτακιστές, τους πρωτοπόρους της επαναστατικής δράσης του Γερμανικού Λαού. Η ριζοσπαστική προγραμματική προκήρυξη του, έθετε το ζήτημα της παραπέρα ανάπτυξης της επανάστασης με στόχο την εγκαθίδρυση της ενιαίας γερμανικής σοσιαλιστικής δημοκρατίας, με πρόνοιες όπως την εθνικοποίηση των τραπεζών, βαριών βιομηχανιών και αφόπλιση της αστυνομίας.
Η λήξη της απεργίας στις 13 του Γενάρη 1919, ήρθε έπειτα από το αιματοκύλισμα της εργατικής τάξης και της καταστολής της από τον στρατό της Κυβέρνησης. Μια απεργία που μια βδομάδα πριν, είχε οδηγήσει μισό εκατομμύριο περίπου εργάτες στους δρόμους. Η μη ύπαρξη πραγματικού επαναστατικού προλεταριακού κόμματος που θα καθοδηγούσε της εργατικές μάζες, μιας και το Κ.Κ. Γερμανίας βρισκόταν σε εμβρυακό στάδιο και δεν είχε επιρροή ακόμα σ ’αυτές, οδήγησε στο αδιέξοδο.
Το Κ.Κ. Γερμανίας βρέθηκε πλέον εκτός νόμου και δύο ηγετικές μορφές του, η Ρόζα Λούξεμπουργκ και Καρλ Λίμπκνεχτ καταδιώκονται και συλλαμβάνονται στις 15 Ιανουαρίου του 1919 στο διαμέρισμα που κρύβονταν, από πράκτορες της αντεπανάστασης. Από εκεί τους οδηγούν στο Επιτελείο της μεραρχίας του Ιππικού, όπου και δολοφονούνται από αξιωματικούς.
Ο θάνατος των δυο ωστόσο, καθόλου δεν σηματοδότησε το τέλος της επαναστατικής δράσης και πολιτικής ζύμωσης του Κόμματος. Τα αμέσως επόμενα χρόνια το Κ.Κ. Γερμανίας, είχε μια σταθερή και ανοδική πορεία, αποτελώντας το στήριγμα της εργατικής τάξης, την περίοδο της οικονομικής ύφεσης και πρωτοπόρο στον αντιφασιστικό αγώνα της, ενάντια στο Ναζιστικό Κόμμα του Χίτλερ.
Δυστυχώς, ο αντεπαναστατικός ρόλος της Σοσιαλδημοκρατίας στη Γερμανία ήταν καθοριστικός ως προς την έκβαση του επαναστατικού αγώνα του κινήματος. Η ευθυγράμμιση της με τα συμφέροντα της εθνικής αστικής τάξης αλλά και το αίσθημα αντισοβιετισμού που την διακατείχε, οδήγησε το λαό σε επίπονες καταστάσεις. Ενώ αρχικά με τις ψήφους της έσυρε ένα ολόκληρο λαό σε ένα μάταιο πόλεμο, στη συνέχεια τον εξαπάτησε ως προς τις πραγματικές του διεκδικήσεις και κατακτήσεις, ώσπου τον κύλησε ακόμα και στο αίμα. Ο τυφλός της αντικομουνιστικός χαρακτήρας, είχε καταστροφικές συνέπειες και σε κατοπινό στάδιο για το Γερμανικό λαό. Η άρνηση της για κοινό, αντιφασιστικό μέτωπο με το Κ.Κ. Γερμανίας και η ανέχεια της προς τα φασίζοντα στοιχεία που ανέδυαν από το ναζιστικό κόμμα του Χίτλερ, ανέκοψε τις μεγάλες αντιδράσεις που θα μπορούσαν να εξελιχθούν, για αντιμετώπιση του Χιτλεροφασισμού, πριν «μεγαλουργήσει».
Η πικρή γεύση που άφησε η κατάληξη της επανάστασης, ασφαλώς και δεν μπορεί να αναιρέσει την αυτοθυσία των κομμουνιστών και δημοκρατικών ανθρώπων προς τον δρόμο του σοσιαλισμού, αλλά και κάποια ουσιαστικά επιτεύγματα για το χρονικό της εποχής, έστω και στα πλαίσια του αστικοδημοκρατικού πολιτεύματος, όπως ήταν: η ανατροπή της μοναρχίας, η καθιέρωση του οκτάωρου και το καθολικό εκλογικό δικαίωμα.
Η γέννηση του αληθινού εκφραστή των λαϊκών μαζών, του Κομμουνιστικού Κόμματος Γερμανίας, πρόλαβε να προσφέρει μαθήματα ηρωισμού και αυτοθυσίας. Κατάφερε να κερδίσει πολύτιμη πείρα, όχι μόνο για την ίδια, αλλά για όλα τα μαζικά εργατικά, κινήματα στον κόσμο.
Χριστόδουλος Κόνσολος
Μέλος Επαρχιακής Γραμματείας
ΕΔΟΝ Αμμοχώστου